विधिसम्मत न्यायिक प्रणालीबाट सुशासन कायम हुन्छ : राष्ट्रपति

काठमाडौँ, जेठ ४ गते । राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले विधिसम्मत न्यायिक प्रणालीबाट मात्रै देशमा सुशासन र अमनचयन कायम हुने बताउनुभएको छ । “सक्षम कानुन व्यवसायी, मर्यादित बार : न्यायपालिकाको पुनर्संरचना लोकतन्त्र सुदृढीकरणको आधार” भन्ने नारासाथ नेपाल बार एसोसिएसनले आयोजना गरेको १६ औँ अखिल नेपाल कानुन व्यवसायी राष्ट्रिय सम्मेलनको शुक्रबार काठमाडौँमा उद्घाटन गर्नुहुँदै उहाँले यस्तो बताउनुभएको हो ।

“लोकतान्त्रिक शासन प्रणालीमा विधि नै सबै किसिमको अराजकता र अन्यायको निवारणको उपाय र उपचार हो, विधिसम्मत न्यायिक प्रणालीबाट मात्रै देशमा सुशासन र अमनचयन कायम हुने हो भन्ने कुरा पनि हामीले बिर्सन हुन्न”, राष्ट्रपति पौडेलले भन्नुभयो ।  

राष्ट्रपति पौडेलले न्याय महसुस हुनुपर्ने पनि बताउनुभयो । “न्याय, न्याय भनेर मात्र पनि पुग्दैन  ।  यो देखिनु, सुनिनु, बुझिनु र महसुस गरिनु पनि पर्दछ”, उहाँले भन्नुभयो । राष्ट्रपति पौडेलले अगाडि भन्नुभयो, “संवैधानिक व्यवस्थाले विधिको शासन, लोकतन्त्र, मानवअधिकार, प्रेस तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता, शक्ति पृथकीकरण, स्वतन्त्र, निष्पक्ष, र सक्षम न्यायपालिका, कानुनी राज्य तथा मौलिक अधिकारप्रति विशेष चनाखो र सचेत हुन निर्देश गर्दछ र यसको सच्चा पहरेदार नेपाल बार एसाेसियसनसँग आबद्ध विद्वान कानुन व्यवसायी नै हुन् भन्ने मलाई लाग्छ।”

न्याय आफै हुने वा प्रकट भइहाल्ने कुनै चिज वा वस्तु नभै यो गरिने विषय भएको उल्लेख गर्नुहुँदै उहाँले यसको स्वच्छतामा न्यायाधीश र कानुन व्यवसायीको आआफ्नै भूमिका हुने हुँदा बार र बेन्च बिचमा बेलाबेलामा  छलफल र अन्तरक्रिया हुने गरेमा सही प्रतिफल प्राप्त हुन सक्ने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो ।

“न्यायपालिकाप्रतिको जनआस्था र विश्वास नै यसको जीवन हो”, राष्ट्रपति पौडेलले भन्नुभयो । उहाँले विभिन्न अभाव र समस्या रहेपनि त्यसको समाधान गर्दै न्यायपालिकालाई आधुनिक र प्रविधिमैत्री बनाई कसरी चुस्त बनाउने भन्ने कुरालाई बारले पनि आत्मसाथ गर्नुपर्ने धारणा व्यक्त गर्नुभयो ।

“न्याय दिने दिलाउने पुनीत कार्य न्यायका सिद्धान्त र परिभाषामा खोज्नुभन्दा कर्ताको कर्म मै प्रतिबिम्वित हुनुपर्दछ भन्ने मान्यता बनाउनुपर्दछ भन्ने मलाई लाग्दछ”, उहाँले भन्नुभयो । 

स्वतन्त्र, निष्पक्ष र सक्षम न्यायपालिका, विधिको शासन, लोकतन्त्र र मानव अधिकारको क्षेत्रमा सदैव क्रियाशील बार एसोसिएसनले न्याय कानुनका विषयमा गर्ने महत्त्वपूर्ण र उद्देश्यमूलक छलफलबाट निस्कने निष्कर्षले मुलुकमा न्यायपूर्ण एवम् सुशासनयुक्त अवस्था सृजना गर्न मद्दत पुग्ने राष्ट्रपति पौडेलले विश्वास व्यक्त गर्नुभयो ।

न्यायपूर्ण जीवनशैली बोकेका र अध्ययन अनुसन्धानमा समर्पित कानुन व्यवसायी न्यायपालिकाको सहयोगीमात्र हैन त्यसको सारथी पनि हुन सक्ने उहाँको भनाइ थियो । “यसका लागि उसको समर्पण र त्याग न्यायका लागि  हुनुपर्ने खाँचो छ”, राष्ट्रपति पौडेलले भन्नुभयो ।

लोकतान्त्रिक प्रणाली भित्रनै न्यायपालिका सक्षम हुने उहाँको भनाइ थियो । “सक्षमताका निमित्त ऊ आफैँ निष्पक्ष हुनुपर्छ, तटस्थ हुनुपर्दछ र न्याय सम्पादनमा समरुपमता हुनुपर्छ”, राष्ट्रपति पौडेलले भन्नुभयो । सच्चा न्यायका लागि उसलाई स्वतन्त्रता पनि चाहिएको हुन्छ र त्यसको सुरक्षाको ख्याल नेपाल बारले पनि राख्नुपर्ने धारणा उहाँले व्यक्त गर्नुभयो ।