जेनजी आन्दोलनले ल्यायो दलीय रूपान्तरण

काठमाडौँ, मङ्सिर १४ गते । गत भदौ २३ र २४ गतेको जेनजी आन्दोलनपछि दलहरू एकीकृत हुँदै रूपान्तरणको अवस्थामा पुगेका छन् । प्रधानमन्त्री सुशीला कार्की नेतृत्वको सरकारले आगामी फागुन २१ गते प्रतिनिधि सभा निर्वाचन घोषणा गरेपछि दलले एकीकरणमार्फत बलियो हुने प्रयास गरेका हुन् । 

नेपाली कांग्रेस, नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (एमाले) जस्ता स्थापित दलमा महाधिवेशनमार्फत नेतृत्व हस्तान्तरणको बहस युवा नेताले चलाएका छन् । नेकपा माओवादी केन्द्रसहित १० वाम पार्टीले गत कात्तिक १९ गते एकता गरेर पार्टीलाई नै रूपान्तरण गरेका छन् । एकतापछि बनेको नेपाली कम्युनिस्ट पार्टीमा मङ्सिर ११ गते जनता समाजवादी पार्टीका सङ्घीय परिषद् अध्यक्ष राजेन्द्र श्रेष्ठसहित विभिन्न तीन पार्टीबाट फुटेर आएका नेता एकतामा आएका छन् । दलहरू एकीकृत हुँदै जाँदा १३ दलसँग एकता भइसकेको नेपाली कम्युनिस्ट पार्टीका नेता हरिबोल गजुरेलले जानकारी दिनुभयो । 

रूपान्तरणका क्रममा केही पार्टी धु्रवीकरणमा गए पनि अन्ततः पार्टीलाई नयाँ मार्गतिर डोहो¥याउन राजनीतिक दल सफल भएका छन् । नेकपा एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधवकुमार नेपाल नयाँ घोषणा भएको नेकपाको सहसंयोजक हुने गरी एकतामा गएपछि त्यो पार्टी तीन चिरामा विभाजित हुन पुग्यो । पार्टीकै महासचिव घनश्याम भुसालले पुरानै पार्टी पुनर्गठन गर्नुभयो । किसान श्रेष्ठ, रामकुमारी झाँक्रीलगायत नेता पुनः एमालेमै फर्किनुभयो । जेनजी आन्दोलनले देशलाई नै नयाँ ठाउँमा पु¥याएकाले दल रूपान्तरित हुन बाध्य भएको नेता गजुरेलले टिप्पणी गर्नुभयो । “जेनजी आन्दोलनपछि जसरी एकताको लहर चलेको छ त्यसले बिस्तारै ऊर्जा र उत्साह पैदा गरेको छ । यो जेनजी आन्दोलनको उपज हो,” उहाँले भन्नुभयो, “दलहरूलाई सच्चिन बाध्य बनायो ।” यस्तै प्रगतिशील लोकतान्त्रिक पार्टीका नेता सन्तोष परियारले जेनजी आन्दोलनमा दल र नेतामाथि निकै प्रश्न उठ्न थालेपछि रूपान्तरण हुन बाध्य भएको बताउनुभयो । विवेकशील साझा पार्टीका केन्द्रीय सदस्य धनेज थापाले नयाँ सन्देश दिन वैकल्पिक विचार बोक्ने पार्टी सबै एक ठाउँमा आउनुको विकल्प नरहेको दाबी गर्नुभयो । 

रास्वपा र विवेकशील साझाबिच एकता हुँदै

राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) र विवेकशील साझा पार्टीले आगामी मङ्सिर १४ गते आइतबार काठमाडौँमा एकता गर्न लागेको विवेकशील साझा पार्टीका केन्द्रीय सदस्य धनेज थापाले जानकारी दिनुभयो । वैकल्पिक राजनीति गर्ने दल एक ठाउँमा आउनु पर्छ भन्ने भएपछि रास्वपा र विवेकशील साझा एकता गर्न लागेको थापाले बताउनुभयो । पार्टीको नाम र चुनाव चिह्न सबै घोषणा सभामा जानकारी दिइने उहाँको भनाइ छ । “रास्वपा र विवेकशील साझाको उद्देश्य एउटै भयो । वैकल्पिक विचार बोक्ने पार्टी एक ठाउँमा आउनु पर्छ भन्ने भयो,” थापाले भन्नुभयो, “सुसंस्कृत राजनीति, उद्यमशील विकास, विवेकशील नागरिकलगायत विचार बोक्ने एक ठाउँमा आउनु पर्छ भन्ने भएपछि यो निर्णयमा आएका हौँ ।” 

कुन पार्टी कहिले एकता 

कात्तिक १९ गते माओवादी केन्द्र, एकीकृत समाजवादी, नेपाल समाजवादी पार्टीसहित १० कम्युनिस्ट पार्टीले एकता गरेका थिए । जेनजी आन्दोलनपछि बनेको सरकाले चुनाव घोषणा गरेपछि ठुलो सङ्ख्यामा एकतापछि नेपाली कम्युनिस्ट पार्टी घोषणा भएको हो । 

गत कात्तिक २६ गते भीम रावल नेतृत्वको मातृभूमि जागरण अभियान नेपालले नेकपासँग एकता गरेको थियो । जसमा एमालेबाट सुदूरपश्चिम प्रदेशका एमाले नेता प्रकाशबहादुर शाहसहित एमाले पृष्ठभूमिका नेता कार्यकर्ता प्रवेश गरेका थिए ।  मङ्सिर ११ गते नेपाली कम्युनिस्ट पार्टीसँग जसपा सङ्घीय परिषद् अध्यक्ष राजेन्द्र श्रेष्ठसहित छ शीर्ष नेता एकतामा आएका थिए । योसँगै जनजागरण पार्टी नेपाल, नेकपा बहुमत विद्रोही समूह र नेकपा माओवादी विद्रोही समूहबिच एकता भएको घोषणा गरिएको थियो ।

मङ्सिर ७ गते अशोक राई नेतृत्वको जनता समाजवादी पार्टी, राजेन्द्र महतो नेतृत्वको राष्ट्रिय मुक्ति पार्टी नेपाल, रेशमलाल चौधरी संरक्षक रहेको नागरिक उन्मुक्ति पार्टी नेपालले एउटै चुनाव चिह्न लिएर लड्ने सहमति गरेका थिए । तीन पार्टीले आगामी फागुन २१ गते जाँतो चुनाव चिह्न लिएर लड्ने निर्णय गरेका हुन् । मङ्सिर ७ गते दुर्गा सोव नेतृत्वको नेपाल समाजवादी पार्टी (नयाँ शक्ति), सुदन किराँती नेतृत्वको प्रगतिशील राष्ट्रिय अभियान र राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) बाट विद्रोह गरेका सन्तोष परियारले एकता गरेर नयाँ पार्टीका रूपमा प्रगतिशील लोकतान्त्रिक पार्टीले घोषणा गरेका थिए । 

मङ्सिर ११ गते घनश्याम भुसाल नेतृत्वको पुनर्गठित एकीकृत समाजवादी र नेकपा (संयुक्त) बिच एकता भएको छ । एकीकृत समाजवादीका तत्कालीन अध्यक्ष नेपाल नेपाली कम्युनिस्ट पार्टीसँग एकतामा गएपछि भुसालले पार्टी पुनर्गठन गरेर जोशी नेतृत्वको पार्टीसँग एकता गर्नुभएको हो ।