टुँडिखेलमा घोडे जात्रा (प्रत्यक्ष प्रसारण)
चैत्र कृष्ण औँसीका दिन प्रत्येक वर्ष मनाइने घोडे जात्रा पर्वको अवसरमा काठमाडौंको टुँडिखेलमा विशेष कार्यक्रम भइरहेको छ।
प्रतिनिधि सभा बैठक
प्रतिनिधि सभा बैठक
कला र सङ्गीतको विकासमा सहकार्य आवश्यक छ
नेपाली नाटक क्षेत्रमा चार दशक लामो अनुभव सँगाल्नुभएका कलाकार निशा शर्माले भर्खरै नेपाल सङ्गीत तथा नाट्य प्रज्ञा–प्रतिष्ठानको कुलपतिको जिम्मेवारी पाउनुभएको छ।
-original-thumb.jpg)
गणतन्त्र नेपालका १४ वर्ष : तीन राष्ट्रपति
गणतन्त्र नेपालको १४ वर्षमा तीनजना नागरिकले राष्ट्राध्यक्षको भूमिका निर्वाह गर्नुभएको छ।
गणतन्त्रको राष्ट्राध्यक्ष पनि बदलिनुपर्छ : नवनिर्वाचित राष्ट्रपति पौडेल
काठमाडौं, फागुन २५ गते। तनहुँ जिल्लाको साबिक मिर्लुङ, बाहुन पोखरामा बुवा दुर्गाप्रसाद पौडेल र आमा ऋषिमाया पौडेलको कोखबाट जन्मनु भएका रामचन्द्र पौडेल नेपाली जनताले प्राप्त गर्ने सर्वोच्च पद राष्ट्रपतिमा निर्वाचित हुनुभएको छ। २०७९ फागुन २५ गते भएको राष्ट्रपति निर्वाचनमा उहाँ विजयी हुनुभएको हो। तनहुँको व्यास नगरपालिका–८ स्थायी बसोबास गर्दै आउनु भएका ७८ वर्षीय पौडेल मध्यम वर्गीय किसान परिवारमा जन्मनु भएको हो। हाल उहाँ काठमाडौंको महानगरपालिका वडा नं. ८ बोहोराटार, बालाजुमा बस्दै आउनु भएको छ। बाल्यावस्थामा दाजुसँग वनमा गाई–बाख्रा चराउने, घोडा दौडाउने र खोलामा पौडी खेलेर दिन बिताउनु भएका पौडेलले काठको पाटीमा माटोको धुलो राखेर प्रारम्भिक शिक्षा आर्जन गर्नुभएको हो। पोखरामा पढ्दै गर्दा विद्यार्थी आन्दोलनमा लाग्नुभएका पौडेल २०१७ सालमा जननिर्वाचित बीपी कोइरालासहितका नेतालाई बन्दी बनाइएपछि उहाँ नेपाली कांग्रेसप्रति आकर्षित हुनुभयो।उहाँ काठमाडौंमा २२ विद्यालयका प्रतिनिधि बसेर विद्यार्थी युनियन स्वतन्त्र हुनुपर्छ भनेर अगुवाइ गर्ने नेता पनि हुनुहुन्छ। नवनिर्वाचित राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेललाई बधाइ दिनुहुँदै प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’। तस्बिर : प्रदीपराज वन्तविद्यार्थी आन्दोलनकै क्रममा नेपाली कांग्रेसका नेताहरू भेट भएपछि नेपाली कांग्रेसमा आवद्ध रहेर उहाँ निन्तर अगाडि बढ्नु भयो। बीपी कोइराला, गणेशमान सिंह, कृष्णप्रसाद भट्टराई, गिरिजाप्रसाद कोइरालाजस्ता उच्च व्यक्तित्वबाट प्रशिक्षित तथा प्रजातन्त्र र लोकतन्त्र प्राप्तिका हरेक अन्दोलनमा क्रियाशील रहँदा पौडेलले करिब १४ वर्ष राजनीतिक बन्दी जीवन बिताउनु भएको छ। तनहुँबाट संविधान सभासहित छ पटक सांसद निर्वाचित उहाँले मन्त्री, उपप्रधानमन्त्री, सभामुख भएर जिम्मेवारी सम्हालिसक्नु भएको छ। उहाँको कठिन र अविचलित राजनीतिक यात्रालाई सफल बनाउन उहाँकी श्रीमती सविता पौडेलको योगदान ठूलो रहेको छ। नवनिर्वाचित राष्ट्रपति पौडेललाई बधाइ दिनुहुँदै नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवा । साथमा प्रधानमन्त्री प्रचण्ड र पूर्व प्रधानमन्त्री माधवकुमार नेपाल । तस्बिर : प्रदीपराज वन्तसङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रप्रति अविचलित राजनीतिज्ञ पौडेल भ्रष्टाचारमुक्त समाज, निमुखालाई न्याय र विपन्नलाई आय, हाम्रो मूल ध्येय हुनुपर्ने मान्यता राख्नु्हुन्छ। राष्ट्रपति पदमा निर्वाचित हुनुअघि गोरखापत्र अनलाइनका सम्पादक नारद गौतमसँग कुरा गर्दै वरिष्ठ नेता पौडेलले गणतन्त्रको राष्ट्राध्यक्ष (राष्ट्रपति) पनि बदलिनुपर्ने बताउनु भएको छ। उहाँसँग गरिएको संवादको सम्पादित अंश : बाल्यावस्था : धुलौटोमा लेखपढमेरो बाल्यावस्था अहिलेको जस्तो आधुनिक थिएन। दाइहरूसँग वनमा गाई बाख्रा हेर्न जङ्गलमा जाने र खोलामा पौडी खेलेर समय बित्यो। गाउँघरमा पढाइको कुरा पनि व्यवस्थित थिएन। पढ्दाखेरि पनि हामीले चौतरामा बसेर काठको सानो पार्टीमा धुलो माटो राखेर खरको डाँटले क र ख लेखेर पढ्न थालिएको हो।बाल्यावस्थाको कुरा गर्दा एक पटक तत्कालीन श्री ५ युवराजाधिराज दीपेन्द्रसँग मेरो कुरा भएको थियो। दीपेन्द्रले चुरोट खान मन लाग्ने तर घरका (तत्कालीन राजा वीरेन्द्र तथा रानी ऐश्वर्य) ले खान नदिने भएपछि बिजुलीको तार जोडेर चुरोट सल्काउँदा झण्डै करेन्ट लागेको घटना सुनाएका थिए। आफ्नो बाल्य जीवनमा दर्शन ढुंगामा झुलो राखेर चकमकले हानेर आगो निकाल्ने अनि सालको पातमा खोची बनाएर चिलिम खाने गर्दथ्यौं। म त किसानको छोरो हो। मेरो बुबा राम्रै किसान हुनुहुन्थ्यो। घरमा घोडा पनि थियो। घोडा कुदाउने, खोलामा पौडी खेल्ने, गाई बाख्रा चराउन वन जाने गरेर बाल्यजीवन बित्यो। हामी कटुस बोटुलेर घर ल्याउने गर्दथ्यौं। २०४६ सालको आन्दोलन पछि बागलुङ जेलबाट रिहा हुँदै । तस्बिर साभार : धनन्जय कुमार श्रेष्ठमेरा बाले कता कताबाट गुरु खोजेर ल्याउनु भयो। चौतरामा बसेर काठको पाटीमा माटोको धुलो राखेर पढ्ने गर्दथ्यौं। अहिलेका जस्ता विद्यालय थिएनन्। त्यहीँबाट अक्षर चिनियो। मैले अलि पढ्न सक्ने भएपछि हितोपदेश, अमरकोष, लघु कौमोदी पढ्न सुरु गरेको हो। त्यो भन्दाअघि २००८ सालमा काठमाडौं आएको थिएँ। काठमाडौंमा मैले ए बी सी डी पढ्न सुरु गरेको हुँ। सिएटी क्याट, आरएटी र्याट भनेर पढ्न थालेको थिएँ। केही महिना मात्रै काठमाडौंमा बस्न पाएँ। घरमा दाइहरु छुट्टिनु भएपछि म घर फर्कें। दुराडाँडा गएर र अनि आफ्नै घर नजिक दुई तीन ठाउँमा संस्कृत पढ्न थालेँ। राजनीतिप्रतिको आकर्षण हाम्रो गाउँको माथि पोखरी छाप भन्ने गाउँमा हजुरबाको साथमा जान्थेँ। त्यहाँ नेपाली काँग्रेस र गोरखा परिषद्का नेताहरूले भाषण गरेको सुनेँ, झण्डा झण्डाएर भाषण गरेको सुनेँ। धेरै कुरा नबुझे पनि राजनीतिक संस्कार बस्दै गयो। त्यसपछि पढ्नका लागि पोखरा गएँ। त्यहाँ विद्यार्थी राजनीतिमा लागेँ। त्यहाँको युनियनको सचिव र अर्को साल सभापति भएँ। पोखरामा पढ्दै गर्दा सत्र सालको राजनीतिक घटना भयो। जननिर्वाचित प्रधानमन्त्रीसहित नेताहरूलाई थुना राख्ने कार्य भयो। त्यसले पनि मलाई राजनीतिप्रति आकर्षित गर्याे। त्यसपछि म पोखराबाट काठमाडौं पढ्न आएँ। म पोखरा, रानी पोखरी र नन्दी रात्रि स्कुलको विद्यार्थी युनियनको अध्यक्ष भएँ। २२ वटा विद्यालयका प्रतिनिधिहरू जे.पी. हाइस्कुलमा हामी जम्मा भयौं। हामीले विद्यार्थी युनियन स्वतन्त्र हुनुपर्छ, कसैको निर्देशनमा चल्ने हुनुहुन्न भन्ने माग थियो। त्यतिबेला विश्वबन्धु निर्देशन मन्त्री थिए। हामीले कसैको निर्देशन बिना नै विद्यार्थी आन्दोलन अगाडि बढाएका हौं। शीर्ष राजनीतिक दलका नेतासँग त मेरो पछि मात्रै भेट भएको हो। पूर्व प्रधानमन्त्रीद्वय कृष्णप्रसाद भट्टराई र गिरिजाप्रसाद कोइरालासँग रामचन्द्र पौडेल । फाइल तस्बिर १४ वर्ष राजनीतिक बन्दी राजनीतिक बन्दी जीवन बिताउँदा धेरै दर्दनाक घटना भएका छन्। हामी नख्खु जेलमा बन्दी जीवन बताइरहेका थियौं, बिहान उज्यालो हुनै लागेको थियो। एक्कासि भाग्यो, भाग्यो, हान ! हान ! भन्ने आवाज आयो। अनि ’ड्याङ ड्याङ गरेको बन्दुक पड्केको आवाज सुनियो। पछि थाहा भयो, त्यो राती लीला, ठगीहरूलाई जेल सार्ने बहानामा गोली हानी मारिएको रहेछ। राजनीतिक बन्दी भनेपछि अरु कैदी बन्दी अलि हच्चिकिन्थेँ। पञ्चायती व्यवस्थामा प्रजातन्त्रको पक्षमा आवाज उठाउँदा कहिले एक वर्ष, कहिले दुई वर्ष त कहिले चार वर्ष गरेर १३ वर्ष र तत्कालीन राजा ज्ञानेन्द्र शाहको प्रत्यक्ष शासनमा एक वर्ष गरी करिब १४ वर्ष राजनीतिक बन्दीजीवन बिताएँ। सुविधासम्पन्न गाउँ २०४८ सालमा म कृषि मन्त्री थिएँ। त्यतिबेलाको सरकारले नै त्यतिबेलाको गाउँपालिकालाई बजेट दिनुपर्छ, स्कुल, बाटो, सडक बनाउनुपर्छ भनेर ग्रामीण स्वाबलम्बन कार्यक्रम पनि हामीले सुरु गरेका हौं। कुल १४ हजार गाउँमा प्राथमिक स्वास्थ्य चौकी स्थापना गर्ने निर्णय गरेका थियौं। त्यसैगरी कृषि विकासमा जोड दिएको थिएँ। त्यतिबेला तीन वर्षको अवधिमा जति विकास भयो, पछि त्यति विकास हुन सकेन। राजनीतिक अस्थिरताले पनि धेरै बिग्रियो।नवनिर्वाचित राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेल र उहाँकी श्रीमती सविता पौडेल। तस्बिर : रासस अबको यात्रा नेपालमा मानिसहरूले अझै गणतन्त्रको महत्व बुझ्न सकेको छैनन्। अलिकति राजनीतिक नेतृत्वको कमी कमजोरी पनि छन्। लोकतन्त्रमा नेपाली समाज, राजनीतिक दल कस्तो हुनुपर्छ ? लोकतान्त्रिक नेतृत्व, लोकतान्त्रिक शासन प्रणाली कस्तो हुनुपर्छ भनेर जनतालाई बुझाउने गरेर आफू नमुना बन्नुको सट्टा विगतका राजा–महाराजा तथा तानाशाहकै जस्तो नक्कल गर्ने खालको कुराले पनि लोकतन्त्रप्रति गलत फहमी भएको छ। गणतन्त्रलाई राम्रोसँग बुझाउन गणतन्त्रको आचारण, शासन व्यवस्था, गणतन्त्रमा कसरी लाभ प्राप्त गर्छन् भनेर अझै बुझाउन बाँकी छ। राजतन्त्रकालीन राष्ट्राध्यक्ष र गणतन्त्रको राष्ट्राध्यक्षमा के फरक छ भनेर बुझाउनुपर्छ र देखाउनुपर्ने छ। समाजलाई लोकतान्त्रिककरण हुनुपर्याे र दलहरूमा अझै लोकतान्त्रिकीकरण हुनु जरुरी छ।रामचन्द्र पौडेल राष्ट्रपति पदमा विजयी हुनुभएपछि प्रमाणपत्र वितरण गर्नुहुँदै प्रमुख निर्वाचन आयुक्त दिनेशकुमार थपलिया। साथमा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ लगायत ।तस्बिरः रत्न श्रेष्ठ/राससदृश्याङ्कन : मनोजरत्न शाही, प्रस्तुति : सपना थामी, तस्बिर साभार : रामचन्द्र पौडेलको फेसबुक शब्दमा जीवन परिचय
नसाको उपचार छिटो, छरितो र सुरक्षित हुँदैछ: प्रा.डा. मोहनराज शर्मा
“नसासम्बन्धी रोग निको हुँदैन भनेर धेरैजना उपचारको दायरामा आउँदैनन् । नसासम्बन्धी रोग लाग्दैमा आतिहाल्नु पर्दैन समयमा नै उपचारको दायरामा आएमा धेरैजस्ता रोग पूर्णरुपमा निको हुन्छ ।”
लोक दोहोरीमा अलिफको संघर्ष
उहाँले आजसम्म करिब एक सय १५ वटा गीत तथा हजारौं लाइभ दोहोरीमा स्वर दिइसक्नुभएको छ। सुरुवातमा दिनमा १२ वटासमेत लोक दोहोरी गाउने गरेको अनुभव अलिफ सुनाउनुहुन्छ।
‘नेपाल सूचना प्रविधिको क्षेत्र कमजोर छैन’
मंगलबारदेखि २८ औं संकरणको क्यान इन्फोटेक प्रदर्शनी सुरु भएको छ।
कसरी फुर्यो ‘के लत् बस्यो मलाई..’
गजलले युट्युबमा ३८ लाख बढी भ्युज पाएको छ। गजलको शब्ददेखि सङ्गीत र आवाजको चौतर्फी तारिफ भइरहेको छ। जुन सफलता देखेर अचम्मित र दंग हुनुहुन्छ गजलकार प्रदीप मैनाली।
अन्तरिक्षमा मानव बस्ती बसाउन विद्यार्थीलाई प्रशिक्षण (भिडियोसहित)
यो विज्ञान तथा प्रविधिको युग हो। अहिले वैज्ञानिक पृथ्वीबाट अनेक ग्रह तथा उपग्रहरुको अध्ययन तथा अनुसन्धान गरिरहेका छन्। वैज्ञानिक चन्द्रमा तथा मङ्गल ग्रहमा मानव बस्ती बसाउनका लागि अनेक अध्ययन अनुसन्धान गरिहरेका छन्।अन्तरिक्षमा वायुमण्डल र पानीको मात्रा भएको खण्डमा जीवन सम्भव रहेको जनाउदै मानव बस्तीको परिकल्पना गर्दै अनुसन्धानमा वैज्ञानिक लागिपरेका छन्।
‘समयमै उपचार गरे क्यान्सर पूर्ण निको हुन्छ’
विश्वमा हरेक वर्ष विभिन्न रोगबाट लाखौँ नागरिकको ज्यान जान्छ। त्यसमध्ये क्यान्सर प्रमुख रोग हो। नसर्ने रोग भए पनि क्यान्सर विश्वव्यापी रूपमा मानव जातिकै लागि चुनौती बन्दै गएको छ। नेपालमा सबैभन्दा धेरै मानिसको मृत्यु नसर्ने रोगका कारणले हुने गर्छ।
मनोपरामर्श दिन सके आत्महत्याबाट बचाउन सकिन्छः मनोविद् महर्जन
परिवारका कोही सदस्य, छिमेकी, आफन्त वा साथीभाइले बारम्बार मृत्युको कुरा गर्नुहुन्छ ? यस्ता कुरा सुनिन्छन् भने समयमै हेक्का राखौँ, त्यसलाई बेवास्ता नगरौं । त्यस्ता व्यक्तिको खानपिन, हिँडाइ, बोलाइ र व्यवहारमा परिवर्तन आए, गम्भीर बनौं ।
पाठेघर मुखको क्यान्सरले प्रत्येक दिन छ जनाको मृत्यु
विश्वमा हरेक वर्ष सात लाख २५ हजारमा पाठेघरको मुखको क्यान्सर लाग्ने गर्छ। नेपालमा महिलालाई लाग्ने क्यान्सर मध्ये पाठेघरको मुखको क्यान्सर प्रमुख हो।
वसन्तपुर क्षेत्रको पुनर्निर्माण सक्न अझै दुई वर्ष लाग्ने
२०७२ सालको भूकम्पले क्षतविक्षत भएको वसन्तपुर र हनुमानढोका दरबार क्षेत्र पुनःनिर्माण सम्पन्न गर्न अझै दुई वर्ष लाग्ने भएको छ।
युवामा हृदयाघातको समस्या बढ्दै
पछिल्लो समय युवावस्थामा पनि हृदयाघात हुने सम्भावना बढ्दै गएको छ । शहीद गंगालाल राष्ट्रिय हृदय केन्द्रका निर्देशक डा. चन्द्रमणी अधिकारीका अनुसार हृदयघात भएर अस्पतालमा आउने मध्ये ४५ वर्ष नपुगेका १२ प्रतिशत युवा छन् ।
यति एयरलाइन्सको विमान पोखरामा दुर्घटना (भिडियो)
काठमाडौंबाट पोखरा उडेको यति एयरलाइन्सको विमान पोखरामा दुर्घटना भएको छ । विमानमा १० विदेशी नागरिक, चार चालक दलका सदस्य र ५८ नेपाली यात्रु रहेको जानकारी विमानस्थलले दिएको छ । थप विवरण आउने क्रम जारी छ ।
माघे सङ्क्रान्ति र टोखाको चाकु
माघे सङ्क्रान्ति नजिकिएसँगै चाकुको बजार बढेको छ। काठमाडौँमा उत्पादन हुने चाकु उपत्यकासहित देशका विभिन्न ठाउँमा पुग्छ। तुँ ख्यः अर्थात् उखु बारी टोखाको चाकु लोकप्रिय मात्र होइन धेरैको रोजाइमा पर्छ।
सडकमा महानगर र व्यापारीको जुहारी
काठमाडौं महानगरपालिकाले सडक पेटीमा सञ्चालन हुँदै आएका ठेलागाडा तथा फुटपाथ व्यवसाय हटाउने अभियान चलाउँदै आएको छ ।
एसियाडमा स्वर्ण जित्ने लक्ष्मणको लक्ष्य
लक्ष्मण मल्ल एथलेटिक्स, साइक्लिङ र दुवाथलनको खेलाडी हुनुहुन्छ। धादिङ गल्छी स्थायी घर भएका मल्ललाई नेपाली खेलकुदमा रम्ने र जम्ने वातावरण विभागीय टोली नेपाल एपीएफ क्लबले पूरा गरिदिएको छ।
पद्धति सुधार नभएसम्म वित्तीय समस्या दोहोरिइरहन्छ
संवैधानिक निकायका रूपमा रहेको महालेखापरीक्षक कार्यालयले प्रत्येक वर्ष सार्वजनिक गर्ने वार्षिक प्रतिवेदनले नेपालमा वित्तीय अनुशासन सही लयमा नभएको देखाउँछ । बढ्दो बेरुजु र त्यसको फस्र्योटमा सम्बन्धित निकाय एवं अधिकारी जिम्मेवार नभइदिने निरन्तरको समस्याले वित्तीय अनुशासनको परिपालना गम्भीर प्रश्न बनेको छ । यसै सन्दर्भमा नेपालको वित्तीय अनुशासनको अवस्था र बेरुजु फस्र्योटमा देखिएका समस्यालगायत विषयमा महालेखापरीक्षक टङ्कमणि शर्मासँग गोरखापत्रका विश्वास रेग्मी र गोपालचन्द्र सुवेदीले गर्नुभएको कुराकानी :
एसिडको दागलाई शक्ति बनाएँ : मुस्कान खातुन
मैले आफ्नो आँखा खोल्दा आफूलाई अस्पतालको बेडमा पाएँ । त्यसपछि बल्ल म एसिड आक्रमणमा परेको मैले थाहा पाएँ ।
यी हुन् संघीय सांसदले पाउने सेवा र सुविधा
मासिक रुपमा विशेष भत्ता एक हजार, सञ्चार सुविधा तीन हजार र धारा, पानीको नाममा दुई हजार गरेर मासिक एकमुष्ट ७२ हजार ७० रुपैयाँ पाउँछन्।
राहुघाट जलविद्युत आयोजनाले गति लियो (भिडियोसहित)
म्याग्दीको रघुगंगामा निर्माणाधीन ४० मेगावाट क्षमताको राहुघाट जलविद्युत आयोजना निर्माणले गति लिएको छ।
“जाडोमा सुर्ती, चुरोट र रक्सीको सेवनले मुटु रोग बढ्छ”- डा. चन्द्रमणि अधिकारी
काठमाडौँ, पुस १२ गते । पछिल्लो समय नेपालमा मुटु रोगीका बिरामीको सङ्ख्या बढ्ने क्रममा रहेको तथ्याङ्कले देखाएको छ । शहीद गङ्गालाल राष्ट्रिय हृदय केन्द्रका निर्देशक तथा मुटुरोग विशेषज्ञ डा. चन्द्रमणि अधिकारीका अनुसार अस्पतालमा दैनिक रुपमा मुटुरोगका बिरामी बढ्दै गएको बताउनुहुन्छ । अस्पतालमा पेइङ र जनरल ओपिडीमा गरी सात सयभन्दा बढी बिरामीले ओपिडी सेवा लिने गरेका छन् । जनरल ओपिडीमा पाँच छ सयको हाराहारीमा बिरामीले सेवा लिन्छन् भने पेइङ ओपिडीमा एक सय जना मुटुरोगीले सेवा लिने डा. अधिकारी बताउनुहुन्छ । आकस्मिक उपचार कक्ष (इमर्जेन्सी)मा ५० देखि ६० बिरामी आउने गर्दछन् । अस्पतालले चार वटा क्याथ ल्याब सञ्चालनमा छन् जसमा एक महिनामा एक हजारभन्दा बढीले सेवा लिने गरेका छन् ।उहाँका अनुसार अस्पतालमा विशेष गरी उच्च रक्तचाप, मधुमेह, कोलेस्ट्रोल युवा अवस्थामा हृदयघात र हार्ट फेलिएर (मुटुले रगत पम्प गर्ने क्षमता कम) भएका समस्या दिएर बिरामी आउने गर्दछन् । प्राय मानिसले मुटुरोग भन्नासाथ एउटा मात्र हृदयघात भन्ने सोच्ने गरे पनि मुटु रोग धेरै प्रकारका हुने डा. अधिकारी बताउनुहुन्छ । उहाँ भन्नुहुन्छ, “मुटु एउटा पम्प हो यसले शरीरमा रगत पुर्याउने काम गर्छ । प्राय मानिसले मुटु रोग भन्न साथ हृदयघात भन्ने सोच्ने गर्ने गर्दछन् तर मुटु रोगका धेरै प्रकृतिका हुन्छन् । ”उहाँका अनुसार मुटुका रोगमा जन्मजात मुटुको रोग, धेरैजस्ता अवस्थामा मुटुको कोठामा प्वाल पर्छ, बाध मुटुको रोग पाँच देखि १५ वर्षका बालबालिकालाई ब्याक्टेरियाको कारणले गर्दा लाग्ने गर्छ । यसले पछि गएर मुटुको भल्बहरु बन्दा गराउने चिकित्सककाे भनाइ छ । त्यसका अतिरिक्त उच्च रक्तचाप, कोलेस्ट्रोल ,मधुमेह, हृदयघात मुटुको रोग, मुटुको चालसम्बन्धी रोगहरू, हार्ट फेलिएर [मुटुले रगत पम्प गर्ने क्षमता कम] रोग पर्ने डा. अधिकारीको भनाइ छ । विभिन्न कारणले गर्दा मुटुमा रोग लाग्ने चिकित्सक बताउँछन् । डा. अधिकारीका अनुसार बाथ मुटुको कारणले ब्याक्टेरियाको कारणले गर्दा हुने गर्छ । हृदयघात भनेको विभिन्न कारणले गर्दा हुन्छ । उच्च रक्तचाप भएका मानिसमा हृदयघात हुने सम्भावना बढी हुन्छ । सुर्तीचुरोट सेवन गर्ने मानिसलाई पनि हृदयघात हुने सम्भावना बढी हुन्छ । अस्वाथकर खानेकुरा, खराब जीवनशैली भएका मानिसलाई अन्य मानिसको तुलनामा बढी हुन डा अधिकारीको भनाइ छ । जाडोमा मुटु रोगका बिरामी बढ्नुका कारण ?जाडो बढेसँगै कतिपय बिरामीको उच्च रक्तचाप, छातीको इन्फेक्सन पनि बढ्ने गर्छ । इन्फेक्सन भएसँगै हाट फेलियरको समस्या भएका बिरामीलाई हार्ट फेलियरको लक्षण बढ्ने गर्छ । गर्मीको तुलनामा हृदयघातका बिरामी बढ्ने गर्दछन् । जाडोमा हृदयघातका बिरामी बढ्नुका विभिन्न कारण छन् । चिसोको बेलामा शरीरका साना साना नसाहरू खुम्चिने, इन्फेक्सनको सम्भावना बढ्ने हुन्छ, जाडो बढेसँगै सुर्ती चुरोट रक्सीको सेवन बढाउने हुँदा मानिसमा मुटुको समस्या बढ्ने डा. अधिकारीको भनाइ छ । जाडोमा मुटुको रोग बढ्न नदिन चिसोबाट बच्ने, न्यानो भएर बस्ने, सुर्ती चुरोट रक्सीको सेवन नगर्न चिकित्सकको सुझाव छ । जाडोमा मुटु रोगबाट बच्न स्वस्थकर खानेकुरा खाने, चिकित्सक सल्लाहमा औषधि नियमित सेवन गर्न र स्वस्थकर जीवनशैली अपनाउन डा.अधिकारीको सुझाव छ ।मुटुरोग भनेको के हो, जाडोमा मुटु रोग बढ्नुको कारण र यसको रोग थामका उपायमा केन्द्रित भई शहीद गङ्गालाल राष्ट्रिय हृदय केन्द्रका निर्देशक तथा मुटुरोग विशेषज्ञ डा. चन्द्रमणि अधिकारीसँग गोरखापत्र अनलाइनका लागि सिर्जना खत्री र मनोजरत्न शाहीले गरेको भिडियो संवाद :
'फिल्म सम्पादन तास खेलेको जस्तै हो'
सानैदेखि कम बोल्ने स्वभावकी फिल्म निर्माता प्रश्ना डङ्गोललाई कुनै पनि विषयमा बोलेर अभिव्यक्त गर्नुभन्दा पनि देखाएर अभिव्यक्त गर्न पाए अझै सशक्त हुने महसुस हुन्छ ।
.jpg)