नवदुर्गा देवगणका १३ ख्वापा (मुकुण्डो) बनाउन मङ्गलबारदेखि शुभारम्भ गरिएको छ । प्रत्येक वर्ष गठामुगः घण्टाकर्णको दिनदेखि पूर्ण चित्रकारले मुकुण्डो तयार पार्नुहुन्छ । याछेंको नवदुर्गा बनाउने घरमा प्रत्येक दसैँमा उहाँलाई दौडधुप हुन्छ, मुकुण्डो बनाइसक्ने । चित्रकारको दौडधुप घण्टाकर्णको दिनदेखि नै हो– यो दिन सृष्टिको सुरुवात हुन्छ । १३ वटा मुकुण्डो बनाउने कालो माटो भाग लगाएर पूजा गरिन्छ ।
लेखक तथा कलाकार खगेन्द्र लामिछानेको डेब्यु निर्देशनमा बनेको चलचित्र हो ‘पानीफोटो’ । दशक अगाडि गुरुकुलमा मञ्चन भएको चर्चित नाटक ‘पानीफोटो’कै अनुरूपण गरिएको चलचित्र हो यो । द्वन्द्वले देश र समाजमा पारेको असर भनौँ वा त्यो समयको कथामार्फतका परिवेशलाई चलचित्रमा देखाउन खोजिएको छ। ‘टलकजंग भर्सेस टुल्के’, ‘पशुपतिप्रसाद,’ ‘धनपति’ ‘डमरुको डन्डीबियो’लगायतका चलचित्रमा अभिनय गरिसकेको कलाकार लामिछानेको ‘पानीफोटो’ डेब्यु निर्देशन हो। ‘पानीफोटो’कै सेरोफेरोमा रहेर कलाकार लामिछानेसँग गोरखापत्रका लागि सुकृत नेपालले गर्नुभएको कुराकानी :
राष्ट्रिय वाणिज्य बैङ्क लिमिटेडको आफ्नो व्यवसाय प्रवद्र्धनका लागि मिस नेपाल वल्र्ड–२०२२ प्रियङ्कारानी जोशीलाई ब्रान्ड एम्बेसडरमा नियुक्त गरेको छ । बैङ्क र दी हिडन ट्रेजर प्रालिबीच भएको सम्झौतामा बैङ्कको तर्फबाट प्रमुख कार्यकारी अधिकृत किरणकुमार श्रेष्ठ र दी हिडन ट्रेजर प्रालिको तर्फबाट अध्यक्ष दीवाकर राजकर्णिकारले हस्ताक्षर गर्नुभयो ।बैङ्कका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत किरणकुमार श्रेष्ठले बैङ्कले प्रवाह गरिरेको बैङ्किङ सेवाबारेमा थप जानकारी दिई आफ्नो व्यवसायलाई प्रवद्र्धन गर्न मिस नेपाललाई नियुक्त गरिएको बताउनुभयो ।
नेपाल ट्रेड युनियन महासङ्घ (जिफन्ट)ले आगामी चार वर्षभित्र २० लाख श्रमिकलाई सामाजिक सुरक्षा कोषमा आबद्ध गराउने लक्ष्यसहित देशव्यापी अभियान सञ्चालन गर्ने घोषणा गरेको छ । राजधानीमा साउन ७ देखि १० गतेसम्म सञ्चालित जिफन्टको आठौँ राष्ट्रिय महाधिवेशनले सो घोषणा गरेको हो । महाधिवेशनले वैदेशिक रोजगारीमा रहेका, सबै प्रकृतिको ज्याला रोजगारी र स्वरोजगारीमा रहेका श्रमिक गरी २० लाख श्रमिकलाई कोषमा जोड्न सकिनेछ र यसका लागि अहिलेबाटै अभियान सञ्चालन गर्ने जनाएको छ ।
झापाको दमकमा स्क्रब टाइपसका तीन जना विरामी फेला परेकाछन् । कोरोना र डेंगु रोगसंग लक्षण मिल्दोजिल्दो यो रोग ओरेन्सिया सुसुगामुसि नामको जिवाणुले गर्दा लाग्ने गर्दछ । यस जिवाणुले संक्रमित माइट–सुक्ष्म किरा, सुल्सुले, उपियाँ, जुम्रा लगायतको टोकाइबाट सर्न सक्दछ ।
बैङ्क तथा वित्तीय संस्थाका लगानीकर्ताले नेपाल राष्ट्र बैङ्कले चालू आर्थिक वर्ष २०७९/८० का लागि जारी गरेको मौद्रिक नीतिका प्रावधानको कार्यान्वयन चुनौतीपूर्ण रहेको ठहर गरेको छ । बैङ्क तथा वित्तीय संस्था परिसङ्घ (सीबीफीन)ले मङ्गलबार एक विज्ञप्ति जारी गरी मौद्रिक नीति बार त्यस्तो ठहर गरेको हो ।
बढ्दो आयात व्यवस्थापन तथा न्यूनीकरण गर्न सुझाव दिनेगरी सरकारले उच्चस्तरीय सुझाव तथा अध्ययन समिति गठन गर्ने भएको छ । राष्ट्रिय योजना आयोगका उपाध्यक्ष डा. विश्वनाथ पौडेलको अध्यक्षतामा गठन हुने सो समितिले आयात घटाउन सरकारले तत्काल लिनुपर्ने निर्णयबारे सुझाव पेस गर्नेछ । मन्त्रिपरिषद्को सोमबारको बैठकले समिति गठन गर्ने निर्णय गरेको हो ।
कर्णाली नदी तटका किसानको बाढीले बाली नोक्सान भए विना झन्झट दावी भुक्तानी पाउन सूचकङ्ंकमा आधारित बाढी बीमा लागू गर्न सुदूरपश्चिम र लुम्विनी प्रदेश सरकार र कर्णाली नदी तटका पाँच पालिकाका जनप्रतिनिधि सहमत भएको छन् ।
रासायनिक मल प्रयोगले मात्र बढी उत्पादन दिने सोचाइलाई गलत साबित गरेको छ । रासायनिक मलको वैकल्पिक अर्गानिक मल बनाएर प्रयोग गरिरहनुभएको रुपनी गाउँपालिकाका सन्तोषकुमार यादवलाई उत्पादन पनि अत्यधिक भइरहेको छ । उहाँ अर्गानिक मल प्रयोग र उत्पादनका लागि प्रेरणाको स्रोत बन्नुभएको छ ।
कालीकोटमा बालविवाहको अवस्था, न्यूनीकरण र रोकथाम गर्न सरोकारवालाले अभियान सञ्चालन गर्ने भएका छन् । जिल्ला समन्वय समितिले बालविवाहमुक्त जिल्ला घोषणा गर्न यकिन गरी कार्ययोजना तयार गर्ने र यससम्बन्धी अभियान थाल्ने भएको हो ।
तानसेन–४ की सीता बस्नेतलाई कुनै बेला घरबाहिरको कामप्रति कुनै हेक्का थिएन। घरबाहिर जान पनि श्रीमान्को अनुमति लिनुपर्ने अवस्था थियो तर अहिले भने उहाँ पाल्पा लायन्स क्लबको अध्यक्षका रूपमा समाज सेवामा सक्रिय हुनुहुन्छ। बस्नेत भन्नुहुन्छ, “पहिला त म घरबाहिर निस्कन डराउँथेँ, घरपरिवार र समाजले केही कुरा काट्ने हुन् कि भन्ने डर लाग्थ्यो तर अहिले त्यस्तो केही लाग्दैन ।” लायन्स क्लबमा प्रवेश गरेपछि सीताजस्तै धेरै महिलाको जीवनमा परिवर्तन आएको छ। “लायन्स क्लबले सञ्चालन गरेका तालिम तथा गोष्ठीमा सहभागी भएपछि महिलाको जीवनमा परिवर्तन आएको छ ।”
सरकारले निजी अस्पताल तथा मेडिकल कलेजमा स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रम बन्द गरेपछि स्वास्थ्य बीमा गराएका बिरामीको सङ्ख्या सरकारी अस्पतालमा भने एक्कासि बढेको छ। यही साउन १ गतेदेखि निजी अस्पताल तथा मेडिकल कलेजमा बीमा कार्यक्रम सरकारले बन्द गरेको थियो। नेपालगञ्ज मेडिकल कलेजमा बीमा कार्यक्रम बन्द गरिएपछि पश्चिम नेपालको सबैभन्दा ठूलो रेफरल भेरी अस्पताल नेपालगञ्जमा स्वास्थ्य बीमाअन्तर्गको उपचार गराउने बिरामीको सङ्ख्या अहिले तीन गुणाले बढेको अस्पतालले जनाएको छ। अस्पताल विकास समितिका सदस्य कृष्णप्रसाद श्रेष्ठले सरकारले निजी तथा मेडिकल कलेजमा बीमा कार्यक्रम बन्द गरेपछि भेरी अस्पतालमा बीमाअन्तर्गतको उपचार गराउने तीन गुणा बढी आउन थालेको बताउनुभयो।
कैलालीको चुरे गाउँपालिकाका पहिरो प्रभावित ३५६ परिवारको विचल्ली भएको छ ।
लामो तथा छोटो दूरीका सार्वजनिक सवारीसाधनमा फोहोर फाल्नका लागि डस्टबिन अनिवार्य राख्नुपर्ने भएको छ। अधिकांश सार्वजनिक सवारीमा डस्टबिन नहुँदा सडक फोहोर हुने गरेको छ। यात्रुका क्रममा यात्रुले बसबाहिर फोहोर फाल्ने गर्दा वातावरणसमेत प्रदूषण हुने गरेको छ। विशेष गरी लामो दूरीका सार्वजनिक सवारीसाधनमा अनिवार्य डस्टबिन राख्नुपर्ने व्यवस्था गरिएको छ।