चाँदनी हमाल
हिमाली जीवनमा बढ्दै कहर
सर्वोच्च शिखरसहित हिम पर्वतमाला नेपालमा हुनु गौरवको विषय हो । पछिल्लो समय जलवायु परिवर्तनको असरसँगै बढ्दो तापक्रमले हिमाली जनजीवन कहरमय बन्न थालेको छ । बढ्दो तापव्रmमसँगै हिमाली गाउँ खाली हुने अवस्थामा पुगेको दुःखेसो स्थानीयवासीको छ ।
-original-thumb.jpg)
पाँच शव नेपाल ल्याउने तयारी
भारतको गोवास्थित एक नाइटक्लबमा गत शनिबार भएको आगलागीमा परेर मृत्यु भएका पाँच जना नेपाली नागरिकको शव नेपाल ल्याउन सरकारले पहल थालेको छ । उक्त नाइटक्लबको भान्सामा
सार्कलाई गतिशील बनाउन आह्वान
सरकारले दक्षिण एसियाली क्षेत्रीय सहयोग सङ्गठन (सार्क) लाई सक्रिय तुल्याउँदै साझा सङ्कल्पका साथ अघि बढ्न सदस्य मुलुकसँग अपिल गरेको छ । सोमबार एकचालिसौँ सार्क बडापत्र दिवसका अवसरमा सार्कको अध्यक्षका हैसियतमा प्रधानमन्त्री सुशीला कार्कीले सार्कलाई पुनर्जीवित पार्दै गतिशील बनाउने सङ्कल्पमा साथ दिन आह्वान गर्नुभएको हो । सार्क स्थापना भएको सन् १९८५ डिसेम्बर ८ लाई सार्क बडापत्र दिवसका रूपमा मनाइँदै आएको छ ।
स्थानीयको पहलमा बिउँतियो येँगा हिति
काठमाडौँको वसन्तपुर दरबारक्षेत्रनजिकै रहेको येँगा हिति (धारा) बिउँतिएको छ । काठमाडौँ महानगरपालिका वडा नम्बर २१ यङ्गालस्थित व्यक्तिको कब्जामा गइसकेको एक हजार पाँच सय वर्ष पुरानो येँगा हितिलाई स्थानीयवासीको पहलमा बिउँताइएको हो ।
संरक्षण चाहिएको माटो हेलामा
हिमाल, पहाड र तराईको भौगोलिक र जैविक विविधतासँगै नेपालको माटोमा पनि अमूल्य विविधता छ तर माटोलाई माया गर्न नजानेकै कारण आर्थिक वृद्धिको प्रमुख स्रोतका रूपमा उपयोग गर्न नस
हिउँदमा कम वर्षा र बढी न्यानो
देशव्यापी रूपमा चिसो र शीतलहर सुरु हुँदै गर्दा यो वर्षको हिउँदमा कम वर्षासहित तातो हुने प्रक्षेपण आएको छ । असोज र कात्तिकमा लगातारको वर्षाले चिसो छिटो सुरु भए पनि हिउँदको अवधिभरमा भने सरदरभन्दा कम वर्षा हुने हुँदा तापक्रम बढी रहने बताइएको हो ।
नेपाल विचरणमा प्रेमिल चरा
भूगोलसँगै सुन्दर प्रकृतिमा रमाउन विदेशी मानिस मात्र होइन, सुन्दर चरा पनि बर्सेनि नेपाल आउने गर्छन् । हिउँदमा हिमालदेखि तराईसम्मको फरक भूगोल र मौसमको रसास्वादन गर्न कैयौँ हजार किलोमिटरको दुरी तय गर्दै चरा नेपाल आएर विचरण गरिरहेका छन् ।
स्तरोन्नतिपछिका लागि गहन तयारी
आगामी वर्ष हुने नेपालको विकासशील मुलुकमा स्तरोन्नतिलाई लक्षित गरेर नेपाल सरकारले आफ्नो तवरबाट तयारी गरिरहेको छ । अतिकम विकसित मुलुकको पगरीभित्र रहँदा नेपालले देख्न नपाएको उच्च विकासको सपनालाई विकासशील मुलुकमा स्तरोन्नति भएपछि महसुस गर्न पाउने आकाङ्क्षासहित नेपालले आफ्नो तयारी जारी राखेको छ ।
कोप–३० सम्मेलन : एजेन्डा स्थापित गर्न नेपाल सफल
जलवायु परिवर्तनसम्बन्धी संयुक्त राष्ट्रसङ्घका पक्षराष्ट्रको सम्मेलनको ३० औँ शृङ्खला (कोप–३०) मार्फत हिमालको एजेन्डा विश्वव्यापी रूपमै स्थापित गर्न सफलता प्राप्त भएको छ । जस अनुसार अब हरेक वर्ष हिमाल संरक्षणसम्बन्धी माउन्टेन ग्लोबल डायलग अर्थात् हिमालसम्बन्धी विश्व सम्मेलन हुने भएको छ । यो नेपालको पहलको राम्रो उपलब्धि मानिएको छ ।
विद्युतीय राहदानी आपूर्ति अब सहज
विद्युतीय राहदानी आपूर्ति अब सहज हुने भएको छ । पुरानै आपूर्तिकर्ता फ्रान्सको आइडिमिया आइडेन्टिटी एन्ड सेक्युरिटीसँग राहदानी विभागले सम्झौता गरेसँगै हाल कायम राहदानीको अभाव पूर्ति हुने भएको हो ।
हिमालमा हिउँ, तराईमा शीतले दुःख
चिसो यामको सुरुवातसँगै हिमालमा हिउँले र तराईमा शीतले आमनागरिकलाई गाह्रो पार्ने पिरलो बढेको छ । सर्वोच्च शिखर सगरमाथाको फेदीस्थित सोलुखुम्बुका विभिन्न गाउँका स्थानीय कसरी जिउ जोगाउने भन्ने ध्याउन्नमा छन् । यसपालि कात्तिक महिनादेखि नै हिउँ पर्न थालेकाले माघसम्मको ठिही ज्यानले धानी नसक्ने पो हो कि भन्ने पिरलोमा गाउँवासी छन् । प्रमुख जिल्ला अधिकारी लीलाकुमारी पाण्डेले टेलिफोन सम्पर्कमा भन्नुभयो, “अत्यधिक हिमपात भयो भने हिउँपहिरो आउने चिन्ता छँदै छ, थिङ्लाको ठाडो पहिरो रोकिएको छैन, कसरी जोगिने भन्ने पिर छ ।”
खेतमै पराल जलाउँदा प्रदूषण
देशभर चिसो बढ्दै गर्दा हुस्सु कुहिरोसँगै प्रदूषणयुक्त तुवाँलो पनि बढ्न थालेको छ । बर्खेधान काटेपछि देशभरका खेतबारी हिउँदे बालीका लागि तयार गर्न किसानले खेतमै रहेका लामा तथा ठुटा धानका पराल बाल्न थालेकाले प्रदूषणयुक्त तुवाँलो बढ्न थालेको हो ।
हानिनोक्सानी कोषबाट क्षतिपूर्ति लिन प्रस्ताव आह्वान
ब्राजिलको बेलेम सहरमा जारी जलवायु परिवर्तनसम्बन्धी संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय पक्ष राष्ट्रहरूको सम्मलेन (कोप ३०) ले जलवायु परिवर्तनबाट भएको क्षति र नोक्सानीको भरणपोषण निम्ति गठित हानिनोक्सानी कोषबाट क्षतिपूर्ति लिनका लागि प्रस्ताव आह्वान गरेको छ । योसँगै कोष औपचारिक रूपमा कार्यान्वयनको स्तरमा अघि बढेको छ ।
कोप–३० मा नेपालको मन्त्रीस्तरीय नेतृत्व
कोप–३० सम्मेलनमा नेपालको तर्फबाट उच्चस्तरीय सत्रको नेतृत्व गर्न कृषि तथा पशुपक्षी विकासमन्त्री डा. मदनप्रसाद परियार ब्राजिल जाने तयारीमा हुनुहुन्छ । शक्रबार ब्राजिल प्रस्थान गर्नुअघि उहाँले ब्राजिलमा रहेको नेपाली टोली र नेपालमा रहेको विज्ञ समूहसँग गहन छलफल जारी राख्नुभएको छ ।
कोप सम्मेलन : जलवायु परिवर्तनका एजेन्डासहित नेपाल सहभागी
जलवायु परिवर्तनसम्बन्धी संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय संरचना महासन्धिका पक्ष राष्ट्रहरूको ३० औँ सम्मेलन (कोप–३०) का लागि नेपालका प्रतिनिधि एजेन्डासहित पूर्ण तयारी अवस्थामा ब्राजिल पुगेका छन् । सम्मेलनको औपचारिक उद्घाटन कात्तिक २४ अर्थात् सोमबार ब्राजिलको बेलेम सहरमा हुँदै छ ।
