परम्परागत धानेको राडीपाखी व्यवसायबाट परिवार पाल्नै धौधौ
छायाँनाथ रारा नगरपालिका–१४ का चन्द्रलाल बुढाको रोजगारी भनेकै भेडा, बाख्रापालन व्यवसाय हो । उहाँ भेडा र बाख्राको उन हरेक वर्षको चैत र असोज महिनामा उन संकलन गर्नुहुन्छ । उहाँ मात्र होइन यहाँका अधिकांश स्थानीयको आयस्रोत नै यही हो ।
आलु उत्पादन बढ्यो तर, बजार तथा भण्डारणको चिन्ता
जिल्लामा यस वर्ष आलु राम्रो उत्पादन भएको छ । अघिल्लो वर्षको तुलनामा यो वर्ष आलु धेरै फलेको हो । जिल्लाको भूमे र सिस्ने गाउँपालिकाको तुलनामा पुथाउत्तरगङ्गा गाउँपालिकामा धेरै आलु खेती गर्ने गरेका छन् । यहाँका किसानको बर्खायामको मुख्य बाली उत्पादन मकै, आलु र सिमी रहेको छ ।
मजदुरीले जीविका चलाउने मुक्तकमैया तरकारी खेतीबाट मनग्य आम्दानी गर्दै
कृष्णपुर नगरपालिका–२ वनहराका दत्तराम चौधरीलाई मजदुरीमा जाने हतार छैन । विगतमा जस्तो घर खर्च चलाउनका लागि मजदुरी पाउने नपाउने चिन्तासमेत छैन । घरमै बसीबसी चौधरीले मनग्य आम्दानी लिँदै आउनुभएको छ । चौधरीको आम्दानी गर्ने माध्यम भनेको तरकारी खेती हो ।
मधेस प्रदेशमा जलवायु मैत्री कृषि कार्यक्रम सञ्चालन हुने
बाढी ग्रस्त क्षेत्रको कृषकहरूको क्षमता अभिवृद्धि तथा विस्थापित श्रमिकहरूको कृषिमा पुन:ःएकिकरण गर्ने उद्देश्यका साथ मधेस प्रदेशमा जलवायु मैत्री कृषि कार्यक्रम सञ्चालन हुने भएको छ ।
गाईपालनबाट नेत्री भण्डारीलाई मासिक ४५ हजार आम्दानी
गुल्मीको रेसुङ्गा नगरपालिका अर्खलेकी सावित्रा भण्डारीले गाईपालन व्यवसाय पनि आम्दानीको राम्रो स्रोत बन्न सक्छ भन्ने उदाहरण प्रस्तुत गर्नुभएको छ । रेसुङ्गा नगरपालिका –४, अर्खलेकी महिला नेतृ समेत रहनुभएकी भण्डारीले गाईपालन व्यवसायबाट राम्रो आम्दानी भइरहेको बताउनुभयो ।
लोप हुँदै भेडा पालन
एकाध पाका पुस्ताले भेडापालनलाई निरन्तरता दिए पनि युवापुस्ताले चासो देखाएका छैनन् । पुथाउत्तरगङ्गा गाउँपालिका–१० र ११ सँगै अधिकांश वडामा एक दशक अघि सम्म घरैपिच्छे भेडा पालन व्यवसायमा थिए । अहिले यी वडामा फाटफुट मात्र व्यवसायिक भेडापालनमा छन् ।
बीउ उत्पादनमा आत्मनिर्भर बन्दै भेरी नगरपालिका
आगामी पाँच बर्षमा सबैखाले बीउ उत्पादनमा आत्मनिर्भर बन्ने भेरी नगरपालिकाले लक्ष्य लिएको छ । बिउको खोजीमा व्यावसायिक किसानलाई नगरपालिकाभन्दा बाहिर जानुपर्ने अबस्थाको अन्त्य गर्न भेरी नगरपालिकाले सो लक्ष्य लिएको हो ।
हाइपम्प लिफ्टिङ सिंचाई आयोजना सञ्चालन
स्याङजाको गल्याङ नगरपालिका ११ लवरकोटमा आधुनिक हाइपम्पबाट लिफ्टिङ सिंचाई योजनाको परीक्षण शुरु भएको छ । इन्धन तथा बिजुलीको प्रयोग नगरी गरिने यो लिफ्टिङ नेपालकै पहिलो भएको गल्याङ जिल्ला सिंचाई डिभिजन कार्यलय स्याङ्जाका प्रमुख हरिदत्त पौडेलले बताउनुभयो ।
वर्षाले तराई–मधेसमा किसानलाई राहत
सप्तरीसहितका तराई–मधेसमा शनिबार बेलुकादेखिको वर्षाले राहत मिलेको छ । प्रचण्ड गर्मीबीच करिब साउन महिनादेखि वर्षा नभएपछि शनिबार बेलुकादेखि निरन्तर पानी परेपछि किसानले राहतको सास फेरेका छन् । भदौ महिनाको वर्षा जिल्ला तथा तराई–मधेशवासीलाई अमृत बर्सेझैँ भएको छ ।