८२ गाउँका थारु समुदायको लवाङ्गी पूजा

चाँदनी आचार्य

घोडाघोडी (कैलाली), मङ्सिर २४ गते । कैलालीको घोडाघोडी नगरपालिका–१ घोडाघोडी मन्दिर परिसरमा थारु समुदायले हरेक वर्ष लवाङ्गी पूजा सामूहिक रूपमा गर्दै आइरहेका छन् ।

सीता विवाहपञ्चमी तिथिमा हुने लवाङ्गी पूजा यस वर्षसमेत भव्य रुपमा सम्पन्न गर्ने तयारी भइरहेको छ । “भाषा,धर्म,कला,संस्कृति के करी सम्मान, घोरा घोरी मन्दिर थारुन के देउ थान के चिन्हैन हमार अभियान” भन्ने मूल नाराका साथ घोरी घोरा लवाङ्गी पूजा तथा थारु सांस्कृतिक महोत्सव हुने आयोजकले जानकारी दिएका छन् । 

घोडाघोडी नगर भल्मल्सा कार्य समिति, घोडाघोडी सन्त समागम समाजको सहकार्य र घोडाघोडी तथा संस्कृति संरक्षण समाजको आयोजनामा हुने उक्त पूजा कार्यक्रममा ८२ गाउँका थारु समुदायको उपस्थिति हुने जनाइएको छ ।

घोडाघोडी तथा संस्कृति संरक्षण समाजका अध्यक्ष चन्द्र चौधरीले पुस १ गते लवाङ्गी पूजा हुने भए पनि २९ गते महोत्सवको उद्घाटन हुने जनाउँदै तीन दिनसम्म थारु सांस्कृतिक महोत्सव हुने बताउनुभयो ।

लवाङ्गी पूजा तथा महोत्सवका लागि तयारी सुरु गरिएको घोडाघोडी तथा संस्कृति संरक्षण समाजका अध्यक्ष चन्द्र चौधरीले जानकारी दिए । महोत्सवमा घोडाघोडी नगरपालिकाभित्रका ८२ गाउँका स्थानीयहरूको उपस्थिति हुने बताइएको छ । अध्यक्ष चौधरीले भन्नुभयो “पश्चिम नेपालका थारु समुदायको  सबैभन्दा ठुलो देउथान घोडाघोडीलाई मानिन्छ, यहाँ पूजा भएपछि अरु गाउँ गाउँमा पूजा गर्ने चलन छ ।”

थारु समुदायले घोडाघोडीमा लवाङ्गी पूजा परापूर्वकालदेखि गर्दै आएको बताइन्छ । परापूर्वकालदेखि थारु समुदायले अन्नबाली घर भित्र्याइसकेपछि सर्वप्रथम देउतालाई चढाउने पूजा भएकाले पनि लवाङ्गी पूजाको नाम रहन गएको भनाइ छ । पहिला पहिला सामान्य पूजा कार्यक्रम मात्र गरिने भए पनि केही वर्ष यता महोत्सवको रूपमा थारु संस्कृति झल्काउने सांस्कृतिक कार्यक्रम, खाना प्रदर्शनी गरेर पूजालाई भव्य रुपमा सम्पन्न गरिँदै आएको छ ।

घोडाघोडी नगर भलमन्सा सञ्जालका अध्यक्ष बुधराम चौधरीले घोरी घोरा लवाङ्गी पूजामा बर्दगोरिया गाउँपालिका  र घोडाघोडी नगरपालिकाका थारु समुदायको उपस्थिति हुने गरेको जानकारी दिनुभयो ।  उहाँले भन्नुभयो “लवाङ्गी पूजामा गैर थारु समुदायकाको पनि सहभागिता हुन्छ, तर ८२ गाउँका स्थानीयले पैसा उठाएर पूजा कार्यक्रम गर्दै आएका छौँ ।”

मङ्सिर २९ गते सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारका मुख्यमन्त्री कमलबहादुर शाहले लवाङ्गीपूजा तथा थारु सांस्कृतिक महोत्सवको उद्घाटन गर्ने जनाइएको छ । ३० गते राती थारु गुरुबाहरू धाक (धामी) बस्ने र पौष १ गते बिहानदेखि पूजा कार्यक्रम शुरु हुने जनाइएको छ । घोडाघोडीलाई भाकल गरेकाहरूले लवाङ्गी पूजाकै दिन बोका, कुखुरा, हाँस, बङ्गुरलगायत पशुको बलि दिने चलन रहेको जनाइएको छ ।

घोडाघोडी लवाङ्गी पूजामा कैलाली,कञ्चनपुर,दाङबाट पनि ठुलो सङ्ख्यामा भक्तजन आउने बताइएको छ ।