वासिङ्टन, असोज ५ गते । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले यस वर्षको सुरुमा भारत–पाकिस्तानबीच व्यापारमार्फत शान्ति कायम गरेको दाबी दोहोर्याउँदै आफूले ‘सात युद्ध अन्त्य’ गराएको र त्यसका लागि नोबेल पुरस्कार पाउनुपर्ने बताउनुभएको छ ।
“हामीले शान्ति सम्झौता गरिरहेका छौँ, युद्धहरू रोकिरहेका छौँ । भारत र पाकिस्तान, थाइल्यान्ड र कम्बोडियाबिचका युद्धहरू पनि रोकेका छौँ”, शनिबार अमेरिकन कर्नरस्टोन इन्स्टिच्युटको संस्थापकहरूको रात्रिभोजमा बोल्दै ट्रम्पले भन्नुभयो, “भारत र पाकिस्तानलाई व्यापारमार्फत रोकेँ । उनीहरू व्यापार गर्न चाहन्थे । दुवै नेतालाई म सम्मान गर्छु तर हामीले रोकिएका युद्धहरूको सूची हेर्नुस् ।”
ट्रम्पले आर्मेनिया–अजरबैजान, कोसोभो–सर्बिया, इजरायल–इरान, इजिप्ट–इथियोपिया, रुवान्डा–कङ्गोबिचका द्वन्द्व पनि आफूले रोकाएको दाबी गर्नुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “यी सबै युद्ध, ६० प्रतिशत व्यापारकै कारण रोकिएका हुन् ।”
भारतबारे उहाँले भन्नुभयो, “मैले भनेँ, ‘यदि तपाईं आणविक हतियारसहित युद्ध गर्न चाहनुहुन्छ भने, कुनै व्यापार हुँदैन ।’ उनीहरू रोकिए ।”
रुस–युक्रेन युद्धबारे पनि उहाँले आफूलाई नोबेल पुरस्कार दिलाउने दाबी गर्नुभयो । “मैले सात युद्ध रोकेको छु । अब बाँकी एक ठुलो युद्ध छ । यदि मैले यो पनि रोकेँ भने नोबेल पाउनैपर्छ”, उहाँले भन्नुभयो ।
ट्रम्पले रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनसँगको व्यक्तिगत सम्बन्धका कारण रुस–युक्रेन द्वन्द्व समाधान सजिलो हुने सोचे पनि अपेक्षा विपरीत भएको बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “पुटिनसँग मेरो राम्रो सम्बन्ध छ । सुरुमा सजिलो लाग्यो तर निराश भएँ । तर हामी कुनै न कुनै तरिकाले यसलाई पूरा गर्छौं ।”
ऊर्जा नीतिलाई युद्धसँग जोड्दै उहाँले भन्नुभयो, “तेल उत्खननले मूल्य घटाउँछ र यसले युद्ध रोक्छ । म पुटिनबाट निकै निराश छु । हरेक हप्ता पाँच हजारदेखि सात हजार मानिस मर्दैछन् ।”
बेलायत भ्रमणका क्रममा पत्रकार सम्मेलनमा पनि उहाँले पुटिनप्रति असन्तुष्टि दोहोर्याउनुभयो । “पुटिनले धेरै मानिस मारिरहनुभएको छ । रुसी सैनिकहरू युक्रेनीभन्दा बढी सङ्ख्यामा मारिएका छन्”, उहाँले भन्नुभयो ।
रूस–युक्रेन युद्ध समाधान गर्न ‘सबैभन्दा सजिलो’ हुने ठाने पनि त्यो गलत साबित भएको उहाँले स्वीकार गर्नुभयो । तर उहाँले जोड दिनुभयो, “यदि म राष्ट्रपति भएको भए यो युद्ध सुरु नै हुने थिएन । मेरो चार वर्षमा यो कहिल्यै भएन ।”
ट्रम्पले अलास्कामा भएको शिखर सम्मेलनमा पुटिनलाई युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमर जेलेन्स्कीसँग वार्ता गर्न आग्रह गरेको स्मरण गर्नुभयो । तर शान्ति सम्झौता सफल हुन सकेन ।
रूसले सन् २०२२ फेब्रुअरीमा युक्रेनलाई ‘असैन्यीकरण र विमुद्रीकरण’ गर्ने भन्दै ठुलो आक्रमण थालेपछि द्वन्द्व अझ चर्किएको हो । सन् २०१४ मा क्रिमियाको विलयपछि सुरु भएको यो युद्ध अहिले पनि डोनेट्स्क, लुहान्स्क र कुर्स्क क्षेत्रमा लडाइँसहित जारी छ । रासस /एएनआई
-original-thumb.jpg)
