म्याग्दी, चैत १६ गते । म्याग्दीको मालिका गाउँपालिका-७ प्रभुचेला धुरीमा सामुदायिक मेडिटेसन (ध्यान) केन्द्र सञ्चालन गर्नका लागि पूर्वाधार निर्माण थालिएको छ । परापूर्वकालमा ऋषिमुनिहरुले तपस्या गरेर ज्ञान आर्जन गरेको प्रभुचेलालाई तनाव व्यवस्थापन, मानसिक र शारीरिक स्वास्थ्यका लागि उपयोगी मानिएका मेडिटेसन गर्ने स्थलका रुपमा विकास गर्न लागिएको हो ।
प्रभुचेला धुरी प्रवर्द्धन समाजका अध्यक्ष टीकाबहादुर जुग्जाली (नवीन) ले गण्डकी प्रदेश सरकारको ५० लाख र प्रवासमा रहेका यहाँका स्थानीयको २५ लाख सहयोगमा मेडिटेसनस्थलका पूर्वाधार निर्माण थालिएको जानकारी दिनुभयो । “परापूर्वकालमा ऋषिमुनिहरुले प्रभुचेला धुरीमा तपस्या गरेर ज्ञान आर्जन गरेका विभिन्न अध्ययनबाट तथ्य पहिचान भएका छन् । यस क्षेत्रको संरक्षण, प्रवर्द्धनसँगै पूर्वाधार निर्माणलाई तीव्रता दिएका छौँ”, योग प्रशिक्षकसमेत रहनुभएका उहाँले भन्नुभयो, “बस्तीबाट टाढा र जङ्गलका बीचमा शान्त हावापानी र वातावरणमा योग ध्यान गर्नका लागि प्रभुचेला उपयुक्त ठाउँ हो ।”
पूर्वाधार विकास कार्यालय म्याग्दीमार्फत प्राप्त भएको ५० लाखको बजेटले ध्यान केन्द्र स्थल वरपर घेराबार गर्ने, सार्वजनिक शौचालय, हवन कुण्ड र पक्की पर्खाल निर्माण सुरु भएको उपभोक्ता समितिका सचिव लोकप्रसाद पुनले जानकारी दिनुभयो । उहाँले २० दिनअघि सुरु भएको पूर्वाधार निर्माण आगामी वैशाखभित्र सम्पन्न गरिने बताउनुभयो । “गाउँबाट टाढा रहेको प्रभुचेलामा २० जना मजदुर जङ्गलमै बास बसेर साँझ, बिहान पनि काम गरिरहेका छन्”, पुनले भन्नुभयो, “छिटो काम सम्पन्न गर्ने उद्देश्यले उनीहरुका लागि त्रिपालको टहरा बनाएर खानेबस्ने व्यवस्था मिलाएका छौँ ।”
उहाँका अनुसार प्रवासमा रहेका बिमवासीले जुटाएको २५ लाखबाट गोलो आकारको ध्यान गर्ने भवन निर्माण गरिनेछ । स्थानीय काठ, ढुङ्गा र माटोको प्रयोग गरेर मौलिक किसिमको गोलघर बनाउन लागिएको उपभोक्ता समितिका सचिव पुनले बताउनुभयो । पूर्वाधार निर्माण भएपछि यहाँ आउने तपस्वी, भक्तजन र पर्यटकलाई सहज हुने प्रभुुचेला ध्यान केन्द्र व्यवस्थापन समितिका सचिव सुुरमन गर्बुुजाले बताउनुुभयो । “प्रभुुचेलाको धार्मिक महत्व नबुुझेर यहाँ केही वर्षअघिसम्म स्थानीयवासीले गाईभैँसी र भेडाबाख्राको गोठ राख्ने खर्क बनाएका थिए”, उहाँले भन्नुभयो, “प्राकृतिक हिसाबले सुन्दर र मनमोहक हुनुका साथै ध्यान गर्न उपयुक्त स्थान भएकाले सामुदायिक मेडिटेसन सेन्टर बनाउने तयारी गरेका छौँ ।”
गत वर्ष गण्डकी प्रदेशअन्तर्गत उद्योग, पर्यटन, वन तथा वातावरण मन्त्रालयले १५ लाख सहयोग गरेको भन्दै सचिव गर्बुजाले उक्त बटेटबाट करिब ५० जना क्षमता भएको आश्रयस्थल भवन र उकालो बाटोमा ८७ मिटर पक्की पदमार्ग निर्माण गरिएको जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार यहाँ रहेका कुटी, हवन कुण्ड र साधनास्थलको संरक्षण गरिएको छ ।
प्रभुचेला धुरीमा करिब एक सय वर्षअघिसम्म ऋषिमुनिका लागि तपस्या स्थल थियो । बिम गाउँको शिर र मालिका धुरीको फेदीमा अवस्थित प्रभुचेलमा नेपाल र भारतका विभिन्न ठाउँबाट ऋषिमुनि आउने गर्दथे । स्वर्गद्वारी महाप्रभुका उत्तराधिकारी कपिलानन्द स्वामीले वि.सं.१९७० देखि १९७५ सम्म यही ठाउँमा तपस्या गर्नुभएको थियो । कपिलानन्द स्वामीले तपस्या गर्ने क्रममा बनाएको कुटी, साधना स्थल र हवन कुण्डको भग्नावशेष अझै रहेका स्थानीय बताउँछन् । यहाँबाट धवलागिरि र गुर्जा हिमशृङ्खला अवलोकन गर्न पाइन्छ ।
मालिका गाउँपालिकाको पाँच लाख बजेटबाट सोरवाङबाट प्रभुचेला धुरीलाई सडकले जोडिएको गाउँपालिकाका अध्यक्ष बेगप्रसाद गर्बुजाले बताउनुुभयो । उहाँका अनुसार विभिन्न दाताको व्यक्तिगत लगानीमा मन्दिर, खानेपानी र ध्यानाश्रम बनाइएको छ । साथै पलवीर जुग्जालीले कपिलानन्दले ध्यान गर्नुभएको कुटीको पुनःनिर्माण गर्नुभएको छ । छकप्रसाद पाइजाले शिव र देउप्रसाद जुग्जालीले गणेशको मन्दिर बनाउनुभएको छ । रुपलाल पुनको संयोजकत्वमा स्व मनबहादुर थजाली पुन र रतिमा पुनको स्मृतिमा खानेपानीको पाइप जडान, धारा र टङ्की निर्माण भएको छ ।
आश्रयस्थल बनेपछि तपस्वी, भक्तजन र पर्यटकलाई आश्रय लिन सहज भएको बताउँछन् । समुन्द्र सतहदेखि दुई हजार चार सय मिटर उचाइमा अवस्थित प्रभुचेला धुरी बिमदेखि दुई घण्टा र सवारीसाधनमा ३० मिनेटमा पुगिन्छ । प्रभुचेलालाई ध्यान केन्द्रका रुपमा विकास गर्न सकिने सम्भावना देखिएकाले पूर्वाधार निर्माणमा जोड दिइएको गण्डकी प्रदेशसभा सदस्य रेशम बहादुर जुग्जालीले बताउनुभयो । रासस
