मधेशमै सरकारी तहमा एमबिबिएस पढाइको तयारी
मधेश प्रदेशमा पहिलो पटक सरकारीस्तरमा चिकित्साशास्त्रतर्फ उच्च शिक्षा आरम्भ हुने भएको छ । चिकित्सा शिक्षा आयोगले मधेश स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानलाई चिकित्साशास्त्रमा स्नातक (एमबिबिएस) का लागि ५० सिट निर्धारण गरेपछि प्रदेशमै पहिलो पटक सरकारीस्तरमा चिकित्साशास्त्रतर्फ उच्च शिक्षाको आरम्भ हुने भएको हो ।
इँटा व्यवसाय खस्किँदै
मधेश प्रदेशमा तयारी इँटा बिक्री नहुँदा इँटा उद्योगी व्यवसायी आर्थिक मारमा परेका छन् । इँटा उद्योग सञ्चालन गर्न लिएको ऋणको साँवा ब्याज तिर्न, मजदुरलाई मजदुरी दिन, लागत लगाउनसमेत नसकिरहेको व्यवसायीले बताएका छन् । सप्तरी इँटा उद्योग व्यवसायी सङ्घको शनिबार आयोजित चौथो साधारण सभा तथा दोस्रो अधिवेशनमा व्यवसायीले यस्तो पीडा सुनाएका छन् । राज्यले इँटाको विकल्प कङ्क्रिटको प्रयोग गरेर विकास निर्माणको काम गर्न थालेका कारण इँटाको मागसँगै बजार पनि खुम्चिएको व्यवसायीको कथन छ । वातावरण र पर्यावरण अध्ययनबिना नै कङ्क्रिट प्रयोग गरिरहेको विकास निर्माण कार्यले जलवायु परिवर्तनमा असर पारिरहेको उहाँहरूले तर्क गर्नुभयो तर पनि सडक ढलान जस्ता वातावरण र पर्यावरणमा असर पार्ने काम तीव्र रूपमा भइरहेको उहाँहरूको भनाइ छ ।
पुर्ख्यौली पेसा संरक्षणको माग
पुर्ख्यौली पेसामा आश्रित कुम्हार समुदायले पेसा संरक्षणका लागि माग गरेका छन् । यो समुदायले पुर्ख्यौली नै अगाडि बढाउने उद्देश्यले यस्तो माग गरेका हुन् । लहान–४ का ५७ वर्षीय जगदीश पण्डित यति बेला विश्वकर्मा पूजाका लागि माटोका मूर्ति बनाउनमा व्यस्त हुनुहुन्छ । उहाँ भन्नुहुन्छ, “चौरचन पर्वका लागि माटोका सामग्री ढकना, कलश, मटकुरी र दियोलगायतका सामग्रीबाट यस वर्ष खासै आम्दानी भएन । लहान–४, ५, ६, र ८ मा रहेका २५० घर कुम्हार परिवारले निकै सङ्ख्यमा चौरचन पर्वका लागि माटोका सामग्री बनाएपछि बजार मूल्य पाउन सकेन । मूर्तिबाट कमाइ हुने आसमा विश्कर्माको मूर्ति बनाउन लागिपरेका छौँ । ३० वटा माटोका मूर्ति बनाएर २० हजार रुपियाँसम्म कमाइ हुने आशा गरेका छौँ ।”
प्रजापति समुदाय माटाका भाँडा बनाउन छाड्दै
नवलपरासीको पाल्हीनन्दन गाउँपालिकामा बसोबास रहेको प्रजापति समुदायले पछिल्लो समय माटाका भाँडा बनाउन छाडेको छ । दाउराको मूल्य बढेपछि प्रजापति समुदायले माटाका भाँडा दियो, गाग्री, घोलक, गमलालगायत बनाउन छाडेका हुन् ।
गर्भवती बनाएपछि कुटेर गर्भपतन
भोक्राहा नरसिंह गाउँपालिकाकी एक २३ वर्षीय युवतीले आफूलाई विवाहको प्रलोभनमा पारी पटक पटक बलात्कार गरेको र त्यसपछि गर्भवती भएकोमा केटा पक्षकाले कुटेर गर्भपतन गराएको दाबी गर्नुभएको छ । पीडित युवतीले पत्रकार सम्मेलन गरी जिल्ला सदरमुकाम इनरुवा–३ का हसबुल मियाँका २४ वर्षीय छोरा इमारान मियाँले आफूलाई करिब दुई वर्षदेखि फोन कुराकानीमा अविवाहित रहेको र विवाह तिमीसँगै गर्ने भनी एक वर्षअघिदेखि पटक पटक शारीरिक सम्बन्ध राखेर बोकाएको गर्भ पतन गराएको गुनासो गर्नुभएको छ ।
-original-thumb.jpg)
निर्माणको काममा मुद्दा, डेढ दशकदेखि भवन अलपत्र
पश्चिम सुर्खेतको चौकुने गाउँपालिका–८, गुटुस्थित गुटु स्वास्थ्य चौकीको भवन निर्माण हुन लागेको डेढ दशक नाघिसक्दा पनि निर्माण सम्पन्न हुन सकेको छैन । स्वास्थ्य चौकीसम्बन्धीको विषयमा ठेकेदार कम्पनीले अदालतमा मुद्दा हालेपछि भवन निर्माणको काम अलपत्र भएको हो । उक्त भवनको निर्माण कार्य २०६३ सालदेखि थालिएको थियो । १८ वर्ष बितिसक्दा पनि भवन अलपत्र भएपछि यहाँका स्थानीय बासिन्दाको स्वास्थ्य सेवा प्रभावित भएको छ ।
बैङ्क खाता छोरीको, सुरक्षा जीवनभरिको
लामो समयदेखि कार्यान्वयन नभएको ‘बैङ्क खाता छोरीको, सुरक्षा जीवनभरिको’ कार्यक्रम परिमार्जनमा ढिलाइ भएको छ । कर्णाली प्रदेश सरकारले चालु आर्थिक वर्षदेखि यो कार्यक्रम परिमार्जन गरेर कार्यान्वयन गर्ने जनाएको छ तर परिमार्जनमा भने ढिलाइ भइरहेको छ । चालु आव २०८१/८२ को नीति तथा कार्यक्रममा परिमार्जनसहित कार्यक्रम कार्यान्वयन गर्ने भनिएको छ । जसमा ‘बैङ्क खाता छोरीको, सुरक्षा जीवनभरिको’ कार्यक्रमलाई आवश्यक परिमार्जनसहित निरन्तरता दिइने जनाइएको छ । कार्यक्रम कार्यान्वयनका लागि नयाँ ऐन निर्माण गरेर कार्यान्वयन गरिने मुख्यमन्त्री तथा मन्त्रीपरिषद्को कार्यालयले जनाएको छ । अहिले नयाँ बन्ने ऐनको अवधारणा निर्माणका लागि राय सङ्कलनको काम भइरहेको मन्त्रालयका सचिव आनन्द सारूले बताउनुभयो । उहाँका अनुसार नयाँ बन्ने ऐनको अवधारणा निर्माणका लागि तीन वटा मन्त्रालयमा राय
इपिएस सम्झौताको १७ वर्ष : नेपाल बढी कामदार पठाउने पहिलो मुलुक
पछिल्ला केही दशकदेखि निरन्तर आर्थिक समृद्धिको यात्रामा लम्किरहेको दक्षिण कोरिया नेपाली युवामाझ आकर्षक रोजगार गन्तव्यका रूपमा चिनिन थालेको छ । दक्षिण कोरिया रोजगारीका लागि अनिवार्य भाषा परीक्षामा सहभागी नेपाली युवाको सङ्ख्याले उक्त तथ्यलाई पुष्टि गर्दछ ।
कर्णालीपारिको स्याउ बजारतर्फ लगिँदै
बाजुराको पूर्वीउत्तर क्षेत्रमा पर्ने कर्णालीपारि उत्पादन हुने अर्गानिक स्याउ बिक्रीका लागि धमाधम विभिन्न सहरमा लैजान थालिएको छ । बाटो अवरुद्ध भएका कारण केही दिन बारीमै रोकिएको स्वामीकार्तिक खापर गाउँपालिकाको अर्गानिक स्याउ अहिले कर्णाली कोरिडोर सञ्चालनमा आएसँगै बिक्रीका लागि देशका विभिन्न सहर बजारमा लग्न थालिएको हो । स्वामीकार्तिकको जेवाले, सैडेओ खुनका, लोकी र जोरुलगायतका विभिन्न ठाउँमा किसानले उत्पादन गरिएको स्याउ लैजान ठेकेदार बारीमै पुग्न थालेका छन् । यहाँका स्याउ कर्णाली कोरिडोर हुँदै कैलाली, बाँकेको नेपालगन्ज, काठमाडौँलगायतका विभिन्न बजारमा बिक्रीका लागि लगिएको स्याउ किसानले बताए ।
-original-thumb.jpg)
पहिरोबाट लापिलाङवासीको उठिबास
दोलखाको कालिञ्चोक गाउँपालिका–५, लापिलाङमा गत केही वर्षदेखि वर्षामा आएको पहिरोले धेरैको उठिबास बनाएको छ । हाम्रो कालै बनेर आएको पहिरोले गाउँ नै उठिबास बनाइसकेको पहिरोपीडित ८२ वर्षीय श्यामबहादुर श्रेष्ठले दुःखेसो पोख्नुभयो । वर्षा सुरु भएसँगै उहाँ सधैँ त्रासमा हुनुहुन्छ । बिहानदेखि साँझसम्म उज्यालो हुँदा गाउँको यताउता डुल्नुहुन्छ, टोलाउनुहुन्छ । पहिरो आसपास हेर्नु हुन्छ । नयाँ मान्छे आए उनीहरूका छेउ पुगेर पीडाका कुरा सुनाउनुहुन्छ । टोलाउन थालेको पाँच वर्ष पुग्यो ।
मकवानपुरमा मातृ मृत्यु शून्य
मातृ तथा शिशु सुरक्षा, पोषण, सचेतनाका कार्यक्रम सञ्चालन हुन थालेपछि आमा र शिशुको स्वास्थ्यमा सुधारसँगै पछिल्लो समयमा मातृ मृत्युको दर घट्दै गएको छ । मकवानपुर जिल्लामा गत आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा मातृ मृत्यु शून्य रहेको जनस्वास्थ्य कार्यालय, मकवानपुरले जनाएको छ । सो कार्यालयका सूचना अधिकारी लक्ष्मण घिमिरेले जिल्लास्थित स्वास्थ्य संस्थामा दर्ता भएको अभिलेख अनुसार मकवानपुरमा गत आवमा मातृ मृत्यु शून्य र नवजात शिशु ११ जनाको मृत्यु भएको छ ।
कर्णाली राजमार्ग अवरुद्ध
बर्सातका कारण कर्णाली राजमार्ग अवरुद्ध भएको छ । सड्क डिभिजन कार्यालय जुम्लाका अनुसार राजमार्गको यासमोड, गगन खोलामा पहिरो आई सड्क अवरुद्ध भएको छ ।
जाजरकोटमा पहिरोले पुरिएर वडा सदस्य सहित दुई जना बेपत्ता
जाजरकोटमा गए राति पहिरोमा पुरिएर एकै घरका श्रीमान् श्रीमती बेपत्ता भएका छन् भने एक बालिका गम्भीर घाइते भएका छन् । बारेकोट गाउँपालिका ६ धुमा गाउँमा राति २ बजे पहिरोले घर पुरिँदा दुई जना पुरिएर बेपत्ता भएको जनाइएको छ ।
वालिङबाट भीरकोटको प्रशासनिक सेवा
भीरकोट नगरपालिका वडा नं ८ का नागरिकले इलाका प्रशासन कार्यालय, वालिङबाट प्रशासनिक सेवा लिन थालेका छन् ।
पाहुनाको पर्खाइमा मुस्ताङको स्याङगाउँ
कालीगण्डकी नदी किनारको बगरमा हराभरा स्याउ बगैँचा । डाँडामाथि माटोका छाना भएका परम्परागत घरहरू । बीचमा सडक । भित्तातर्फ सुक्खा पहाडमाथि हरियाली वनजङ्गल । झुरुप्पको बाक्लो बस्तीभित्र ढुङ्गा बिछ्याएका सफासुग्घर गल्लीहरू । चिटिक्क परेका घरहरूमा बसोबास गर्ने नेपालका अल्पसङ्ख्यक थकाली समुदायको भाषा, संस्कृति, रहनसहन र जीवनशैली । गाउँको डिलमा बगैँचासहितको उद्यानमा बसेर स्याउका दाना र नाउरको प्रतिमाको पृष्ठभूमिमा देखिने हिमाल, नदी र बस्तीहरू ।
थारू समुदायको अटवारी पर्वः दिदीबहिनीका लागि व्रत लिएर मनाइँदै
पश्चिम तराईका थारू समुदायमा आज अटवारी पर्व मनाइँदैछ । यो पर्व आइतबार मनाइने हुनाले ‘अटवारी’ भनिएको हो ।
देशभर मनसुनी वायुको प्रभाव यथावत
हाल देशभर मनसुनी वायुको प्रभाव रहेको तथा यसको न्यून चापीय रेखा सरदर स्थानको दक्षिणतिर अवस्थित रहेको जल तथा मौसम विज्ञान विभागले जनाएको छ ।
राठौरलाई उद्यमशील पुरस्कार
नेपालगन्जकी लघुउद्यमी अनुजासिंह राठौरलाई लुम्बिनी प्रदेशको सर्वोत्कृष्ट लघुउद्यमी घोषणा गर्दै यस वर्षको ‘डा. हरिहरदेव पन्त लघुउद्यमशील पुरस्कार’ प्रदान गरिएको छ । लुम्बिनी प्रदेशभर रहेका करिब एक लाख महिला लघुउद्यमीलाई पछाडि पार्दै नेपालगन्ज उपमहानगरपालिका–६, फुल्टेक्रा निवासी राठौरले नगद ५० हजार रुपियाँसहित प्रमाणपत्र प्राप्त गर्नुभएको हो ।
अभियानले ब्रान्डिङ हुँदै मही
नेपाली डेरी एसोसिएसनले सुरु गरेको मही खुवाउने अभियानले एक वर्ष पूरा गरेको छ । गत साउनबाट सुरु भएको यो अभियान प्रत्येक हप्ताको शनिबार सञ्चालन हुन्छ । नेपाल डेरी एसोसिएसन र रैथाने एग्री प्रडक्ट्स नेपाल प्रालिबिच सम्झौता भएर काठमाडौँको दरबारमार्गमा आयोजना हुने रैथाने कृषि उपज बिक्रीवितरण हुने हाटबजारमा प्रत्येक शनिबार एसोसिएसनले निःशुल्क मही खुवाउने गरेको छ । एसोसिएसनका अध्यक्ष प्रह्लाद दाहालले त्यही बजारमा प्रत्यक्ष ठेकीमा मही बनाएर त्यहाँ आउने ग्राहक तथा अवलोकनकर्तालाई निःशुल्क खुवाउँदै आएको बताउनुभयो ।
गुणस्तरीय र जीवनोपयोगी शिक्षा सरकारको प्राथमिकता : प्रधानमन्त्री
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले गुणस्तरीय र जीवनोपयोगी शिक्षा सरकारको उच्च प्राथमिकतामा रहेको बताउनुभएको छ । अन्ठाउन्नौँ अन्तर्राष्ट्रिय साक्षरता दिवसका अवसरमा आज शुभकामना दिँदै उहाँले विद्यालय उमेरका सबै बालबालिकालाई गुणस्तरीय शिक्षा र विद्यालय उमेर नाघेका नागरिकका निमित्त जीवनोपयोगी शिक्षाको अवसर जुटाउने विषय सरकारको प्राथमिकतामा रहेको बताउनुभयो ।
सबै स्थानीय तहमा ‘एफटिटिएच’
सरकारी लगानीको नेपाल टेलिकमले देशका सबै स्थानीय तहमा फाइबर टु दी होम (एफटिटिएच) इन्टरनेट पुर्याउने भएको छ । टेलिकमका नवनियुक्त प्रबन्ध निर्देशक सङ्गीता पहाडी अर्यालले नवीनतम प्रविधिको अवलम्बनसहित सबै स्थानीय तहमा उच्च गतिको इन्टरनेट पुर्याउन एफटिटिएच विस्तार गर्ने योजनालाई प्राथमिकतामा राखिएको जानकारी दिनुभयो । “सबै स्थानीय तहमा क्रमिक रूपमा एफटिटिएच पुर्याउने गरी योजना बनाएका छौँ,” उहाँले भन्नुभयो ।
आज ऋषिपञ्चमी पर्व मनाइँदै
ऋषिपञ्चमी पर्व आज नेपाली नारीहरूले अरुन्धतीसहित सप्त ऋषिको पूजा आराधना गरी मनाउँदैछन् ।
मोटरसाइकल दुर्घटनामा एकको मृत्यु, एक घाइते
बाँकेको कोहलपुरमा मोटरसाइकल दुर्घटनामा परि एक जनाको मृत्यु भएको छ भने एक जना घाइते भएका छन् ।
गृह सचिवको जिम्मेवारीमा दुवाडी
गृह सचिवको जिम्मेवारी गोकर्णमणि दुवाडीले पाउनुभएको छ । मन्त्रिपरिषद्को बिहीबार बसेको बैठकले उहाँलाई गृह मन्त्रालयमा सरुवा गर्ने निर्णय गरेको हो ।
कर्मचारीको व्यवहार र आचरणमा परिवर्तन आवश्यक: प्रमुख सचिव
बागमती प्रदेश सरकारका प्रमुख सचिव गोविन्दबहादुर कार्कीले सार्वजनिक प्रशासन सेवालाई प्रभावकारी बनाउन निजामती कर्मचारीको व्यवहार र आचरणमा परिवर्तन आवश्यक भएको बताउनुभएको छ ।
