वृद्धाश्रमका नागरिक मतदानबाट वञ्चित
स्थानीय तहको निर्वाचन आउन २१ दिन बाँकी छ । निर्वाचनमा १८ वर्षभन्दा माथिका सबै नागरिक मतदाता रहनुपर्नेमा वृद्धाश्रममा रहेका ज्येष्ठ नागरिकहरू मतदान गर्नबाट वञ्चित हुनुहुनेभएको छ । वृद्धाश्रममा रहेका ज्येष्ठ नागरिकको मतदाता नामावलीमा नाम नरहेको र केहीको मतदाता परिचयपत्र नै नबनेको हुँदा उहाँहरू मतदानबाट वञ्चित हुने अवस्था आएको हो । पशुपति क्षेत्रमा रहेको सरकारी वृद्वाश्रममा रहेका ज्येष्ठ नागरिकको मतदा
अध्यक्षको जिम्मा अव सचिवलाई
काठमाडौं, बैसाख ९ गते । यही वैशाख ३० गते हुन गइरहेको स्थानीय तह निर्वाचनका लागि बहालवाला जनप्रतिनिधिले पुनः उम्मेदवार बन्न चाहेमा राजीनामा दिनुपर्ने कानुनी मान्यताअनुसार वडा सचिवले कार्यवाहक अध्यक्षको हैसियतमा काम गर्न पाउने भएका छन् ।काठमाडौँ महानगरपालिकाको ७५औँ कार्यपालिका बैठकले स्थानीय तह निर्वाचन, २०७९ मा बहालवाला जनप्रतिनिधिले उम्मेदवार बन्न राजीनामा दिनुपर्ने अहिलेको अवस्थामा वडाध्यक्षसहित सबै सदस्यले राजीनामा दिएमा वडा सचिवले कार्यवाहक अध्यक्षको हैसियतमा काम गर्ने निर्णय गरेको हो । यही व्यवस्थाबमोजिम बिहीबारको कार्यपालिका बैठकले वडाध्यक्षले राजीनामा दिए वडा सदस्यमध्येबाट एक जनालाई कार्यवाहक दिने निर्णय गरेको छ । यदि वडाका सबै जनप्रतिनिधिले राजीनामा दिएमा वडा सचिवलाई कार्यवाहक अध्यक्षको हैसियतमा काम गर्न अधिकार दिने निर्णय भएको छ ।स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐनको दफा ११६ मा कार्यवाहक भई काम गर्ने अवस्थासम्बन्धी व्यवस्था छ । जसमा वडाध्यक्षले राजीनामा दिए, वडा सदस्यमध्येबाट कार्यवाहक दिन सकिन्छ । सबै जनप्रतिनिधिले राजीनामा दिए कार्यवाहक अध्यक्षका विषयमा कार्यपालिकाको बैठकले निर्णय गर्न सक्छ ।त्यसैगरी बैठकले नन्दीरात्रि माध्यमिक विद्यालय नक्सालमा राजेश हुमागाईँ र महेन्द्र बौद्ध माध्यमिक विद्यालयमा धर्मेन्द्र खकुरेललाई प्रधानाध्यापकमा गरिएको नियुक्तिलाई अनुमोदन गरेको छ ।
स्थानीय तह निर्वाचन प्रक्रिया तीव्र
निर्वाचन आयोगले स्थानीय तह निर्वाचन, २०७९ का लागि सबै स्थानीय तहमा निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना गरेको छ । बिहीबार देशभरका ७५३ स्थानीय तहमा मुख्य निर्वाचन अधिकृत र निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना भएको आयोगले जनाएको छ ।
लमजुङमा मुख्य निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना
बेलिना थापालमजुङ, बैशाख ८ गते । बैशाख ३० गते हुने स्थानीय तह निर्वाचन २०७९ लाई लक्षित गरी लमजुङमा मुख्य निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना गरिएको छ । निर्वाचन प्रक्रिया अघि बढाउन बिहीबार जिल्ला समन्वय समिति लमजुङको भवनमा कार्यालय स्थापना गरिएको हो ।भवनको एउटा कोठामा कार्यालय स्थापना गरिएको जिल्ला निर्वाचन अधिकारी सिर्जना मिश्रले बताउनुभयो । उहाँकाअनुसार बोर्ड राखेर कार्यालय स्थापना भएको छ । मुख्य निर्वाचन अधिकृत जिल्ला अदालत लमजुङका जिल्ला न्यायाधीश शिवप्रसाद खनालले बोर्ड पढेर कार्यालयको सुभारम्भ गर्नुभयो । अब कार्यालयबाट नियमित दैनिक रुपमा चुनावी कार्यक्रमका लागि काम थाल्ने उहाँले बताउनुभयो । कार्यालयमा मुख्य निर्वाचन अधिकृत एक जना, सहायक निर्वाचन अधिकृत एक जना, लेखापाल वा लेखा अधिकृत एक जना, सहायक कर्मचारी एक जना, कम्प्युटर अपरेटर एक जना, कार्यालय सहयोगी एक जना, चालक एक जना, सुरक्षाकर्मी एक जना गरी नौ जना कर्मचारी रहनेछन् । कर्मचारीलाई नियुक्तीको प्रक्रिया अघि बढाउने उहाँले बताउनुभयो । मुख्य निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयले जिल्लाभरको निर्वाचन क्रियाकलापको समन्वय गर्नेछ । यस्तै, बेंसीशहर नगरपालिकाको निर्वाचनलाई लक्षित गरेर काम गर्ने सो कार्यालयले जनाएको छ । मुख्य निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयसँगै अन्य ७ वटा पालिकामा पनि निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना भएको जिल्ला निर्वाचन कार्यालयले जनाएको छ । अन्य पालिकामा निर्वाचन अधिृकत एक जना, सहायक निर्वाचन अधिकृत एक जना, लेखापाल वा लेखा अधिकृत एक जना, सहायक कर्मचारी एक जना, कम्प्युटर अपरेटर एक जना, कार्यालय सहयोगी दुई जना, चालक एक जना, सुरक्षाकर्मी एक जनागरी नौ जना कर्मचारी खटिनेछन् । निर्वाचन कार्यालयकाअनुसार निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयमा बैशाख ११ गते विहान १० बजेदेखि बेलुका ५ बजेसम्म उम्मेदवारको मनोनयनपत्र दर्ता गर्ने कार्य हुनेछ । बैशाख १२ गते बेलुका ५ बजेदेखि ६ बजेसम्म मनोनयनपत्र दर्ता भएको उम्मेदवारको सूचि प्रकाशन गर्ने, बैशाख १३ गते विहान १० बजेदेखि बेलुका ५ बजेसम्म उम्मेदवारको विरोधमा उजुरी दिने, बैशाख १४ गते विहान १० बजेबाट बैशाख १५ गते बेलुका ५ बजेसम्म मनोनयनपत्र जाँच गर्ने र उजुरीउपर जाँचबुझ गरी निर्णय गरिने जनाएको छ । बैशाख १५ गते बेलुका ५ बजेदेखि ६ बजेसम्म मनोनयन भएको उम्मेदवारको नामावली प्रकाशन गर्ने, बैशाख १६ गते विहान १० बजेदेखि बुलका ५ बजेसम्म उम्मेदवारको नाम फिर्ता लिने, बैशाख १६ गते बेलुका ५ बजेदेखि ६ बजेसम्म उम्मेदवारको अन्तिम नामावली प्रकाशन गरिनेछ । त्यस्तै, बैशाख १७ गते विहान १० बजेदेखि ५ बजेसम्म उमेदवारलाई निर्वाचन चिन्ह प्रदान गर्ने कार्यक्रम छ । बैशाख ३० गते विहान ७ बजेदेखि बेलुका ५ बजेसम्म मतदान केन्द्रमा मतदान कार्य हुने सो कार्यालयले जनाएको छ । निर्वाचनको मौन अवधि मतदान सुरु हुनुभन्दा ४८ घण्टा अगाडि बैशाख २७ गते राति १२ बजेबाट लागू हुनेछ । प्रत्येक मतदान केन्द्रमा मतदान भएका सबै मतपेटिका मतदान अधिकृतबाट निर्वाचन अधिकृतले सुरक्षित रुपमा प्राप्त गरेपछि मतगणना कार्य सुरु गर्नु पर्नेछ । मतगणना कार्य समाप्त भएपछि निर्वाचन अधिकृतले तत्काल निर्वाचन परिणाम घोषणा गर्नुपर्नेछ ।
५३ जिल्लाका एक करोड १९ लाख मतपत्र छापियो
निर्वाचन आयोगले ५३ जिल्लाका लागि मतपत्र छाप्ने काम सकिएको जनाएको छ । आयोगले निर्वाचनका लागि बिहीबारसम्म ५३ जिल्लाका लागि एक करोड १९ लाख मतपत्र छाप्ने काम सकिएको जनाएको हो ।
केन्द्रीय सुरक्षा समितिमा स्थानीय निर्वाचनको तयारीबारे छलफल
केन्द्रीय सुरक्षा समिति बैठक गृहमन्त्री बालकृष्ण खाणको अध्यक्षमा सिंहदरबारमा बस्यो । बैठकमा स्थानीय तह निर्वाचनमा सुरक्षा प्रबन्धबारे छलफल भएको छ । गृह मन्त्रालयका प्रवक्ता फणिन्द्रमणि पोखरेलले बैठकमा ३० वैशाखमा हुने तय भएको स्थानीय निर्वाचन स्वच्छ, निष्पक्ष र धाधलीरहित बनाउन अपनाउने रणनीतिबारे कुराकानी भएको जानकारी दिनुभयो ।
७५३ स्थानीय तहमा निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना
निर्वाचन आयोगले आज विहिबार मुलुकका ७५३ स्थानीय तहमा निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय औपचारिक रुपमा स्थापना गरेको छ । ७७ जिल्लामा मुख्य निर्वाचन अधिकृत र ६७६ वटा स्थानीय तहमा निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना गरिएको हो ।
काठमाडौंमा मुख्य निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना
भृकुटीमण्डपस्थित राष्ट्रियसभा गृहमा काठमाडौं जिल्लाको मुख्य निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना भएको छ । मुख्य निर्वाचन अधिकृत राजुकुमार खतिवडा र प्रमुख जिल्ला अधिकारी गोविन्दप्रसाद रिजालले बिहीबार सो कार्यालयको उद्घाटन गर्नुभएको हो ।
पाँचै दलका शीर्ष नेताले सम्बोधन गर्ने
सत्तारुढ गठबन्धनले सातै प्रदेशमा चुनावी सभा गर्ने भएको छ । वैशाख १८ देखि २२ गतेसम्म सातै प्रदेशमा गठबन्धनले चुनावी सभा गर्ने निर्णय गरेको हो ।
आकाङ्क्षी धेरै हुँदा मतदानबाट उम्मेदवार सिफारिस
सिन्धुपाल्चोक, वैशाख ८ गते । वैशाख ३० गते हुने स्थानीय तह निर्वाचनमा स्थानीय तहमा उम्मेदवारका आकाङ्क्षी धेरै भएपछि मतदानबाट उम्मेदवार चयन गरी सिफारिस गरिएको छ । सुनकोशी गाउँपालिकामा नेपाली काँगे्रसबाट अध्यक्षको आकाङ्क्षी आधा दर्जन पुगेपछि मतदानबाट अध्यक्षका उम्मेदवार चयन गरी माथिल्लो तहमा सिफारिस गरिएको छ । मतदानबाट सुनकोशी गाउँपालिका सभापति रुपकाजी लामाले २७ मत ल्याई पहिलो नम्बरमा पर्नुभएको छ भने वडा नम्बरका १ का बर्तमान वडाअध्यक्ष नेत्र कार्कीले १७ मत पाउनुभएको छ । अध्यक्षमा सात जना आकाङ्क्षी थिए । त्यस्तै उपाध्यक्षमा कान्छीमाया लामाले २० मत, ज्ञानु तिमल्सिनाले १९ मत र अम्बिका तिमल्सिनाले १५ मत प्राप्त गर्नुभएको छ । अध्यक्षमा बढी मत ल्याउनुहुनेको नाम जिल्ला कार्यसमितिमा सिफारिस गरिएको जनाएको छ । निर्वाचनमा अन्य दल भने सर्वसम्मत रुपमा उम्मेदवार चयन गर्ने प्रयासमा छन् ।
प्रतिबन्धित निर्वाचन सामग्री वितरण बन्द गर्न आग्रह
गोरखापत्र अनलाइनकाठमाडौं, वैशाख ७ गते । निर्वाचन आयोगले राजनीतिक दल र उम्मेदवारको निर्वाचन चिन्ह अङ्कित ज्याकेट, कमिज, भेष्ट, टिसर्ट, टोपी वा क्याप, गम्छा, मास्क, लकेट वा अन्य कुनै किसिमको पहिरन वा स्टीकर, लोगो, झोला, व्याच, ट्याटुजस्ता साङ्केतिक प्रचार प्रसार सामग्री उत्पादन तथा विक्री वितरण गर्ने कार्य तत्काल बन्द गर्न सम्बद्ध सबैमा आव्हान गरेको छ । आयोगले बुधबार विज्ञप्ति जारी गर्दै सो आव्हान गरेको हो । आयोगद्वारा जारी विज्ञप्तिमा भनिएको छ, “आचारसंहिताको दफा ४ को (घ) मा राजनीतिक दल वा उम्मेदवारको निर्वाचन चिन्ह अङ्कित ज्याकेट, कमिज, भेष्ट, टि–सर्ट, टोपी वा क्याम्प, गम्छा, मास्क, लकेट, वा अन्य कुनै किसिमको पहिरन वा स्टीकर, लोगो, झोला, ब्याच, ट्याटुजस्ता साङ्केतिक सामग्री उत्पादन गर्न, प्रयोग गर्न, बिक्री वितरण गर्न वा प्रदर्शन गर्न वा गराउन नहुने व्यवस्था रहेको छ ।”राजनीतिक दल तथा उम्मेदवारद्वारा प्रचार सामग्री उत्पादन तथा बिक्री वितरण भइरहेको भन्ने आयोगलाई सूचना प्राप्त भएकाले त्यस्ता सामग्री उत्पादन तथा बिक्री वितरण गर्ने कार्य तत्काल बन्द गर्न आयोगले सम्बद्ध सबैलाई आव्हान गरेको हो । विज्ञप्तिमा अगाडि भनिएको छ, “नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघ, नेपाल उद्योग परिसंघ र नेपाल चेम्बर्स अफ कमर्शलाई आफ्नो संरचना मातहतका उद्योग र फर्मलाई त्यस किसिमका कुनैपनि उत्पादन नगर्न नगराउन परिपत्र गरी सहयोग गरी दिन आयोग अनुरोध गर्दछ ।”आयोगको अनुरोधलाई बेवास्ता गरी आचारसंहिताको उल्लङ्घन भएमा निर्वाचन आयोग ऐन, २०७३ को दफा २३ बमोजिम आचारसंहिताको उल्लङ्घन गर्ने राजनीतिक दल, उम्मेदवार, व्यक्ति, संस्था, पदाधिकारी वा निकायलाई आयोगले कानुनी कारवाही गर्ने चेतावनी दिएको छ । आयोगले एक लाख रुपियाँसम्म जरिवाना गर्न सक्ने कानूनी व्यवस्था छ ।निर्वाचन आचारसंहिताको पूर्ण पालनाका लागि गैरसरकारी वा निजी संस्थासँग सम्बद्ध पदाधिकारी तथा कर्मचारीलाई त्यस्ता सामग्री उत्पादन, बिक्री वितरण नगर्न नगराउन र राजनीतिक दल, दलका उम्मेदवार, दलका भातृ संगठन, कार्यकर्ता एवम् सम्बद्ध सबैलाई त्यस्ता सामग्री उपयोग एवम् खरिद समेत नगर्न नगराउन निर्वाचन आयोगले स्मरण गराएको आयोगका प्रवक्ता शालिग्राम शर्मा पौडेलले बताउनुभयो ।
आचारसंहिता प्रतिकुल हुने समाचार सम्प्रेषण नगर्न निर्देशन
लक्की चौधरीकाठमाडौं, वैशाख ७ गते । निर्वाचनसम्बन्धी मिडिया अनुगमनको जिम्मेवारी पाएको प्रेस काउन्सिल नेपालले आचारसंहिता उल्लङ्घनको घटना अनुगमनमा तिव्रता दिएको छ । काउन्सिलले आचारसंहिता कार्यान्वयनमा सचेत गराउँदै उल्लङ्घन गर्नेलाई कारवाहीको प्रक्रिया पनि अगाडि बढाउँदैआएको छ । काउन्सिलले गत सोमबार रिपब्लिका दैनिक डट कम, काठमाडौंलाई आचारसंहिता पालनामा सजग गराएको छ । काउन्सिलका अनुगमन अधिकृत सुरेन्द्र मल्लकाअनुसार सो मिडियाले वैशाख १ गते ‘ललितपुरमा चिरिबाबु र भरतपुरमा रेणुको हार पक्का, टिकट लिन ठूलो चलखेल, कार्यकर्ताले धुलो चटाउने’ शीर्षकमा समाचार प्रकाशन गरेको थियो । समाचारले व्यक्तिगत प्रतिष्ठामा आँच पु¥याउने, भेदभाव हुने किसिमिले तथ्यहिन समाचार प्रकाशन गरेकोभन्दै आयोगले सो मिडियालाई सजग गराएको अनुगमन अधिकृत मल्लले बताउनुभयो । सो सञ्चारगृहलाई लिखित पत्राचार गरी पुनः त्यस्तो गल्ती नदोहो¥याउन सचेत गराएको काउन्सिलले जनाएको छ । त्यस्तै, काउन्सिलले गत सोमबार नै कालिका एफ.एम. ९५.२ मेघाहर्ज भरतपुर चितवनलाई पनि आचारसंहिता कार्यान्वयनमा सचेत गराएको छ । अनुगमन अधिकृत मल्लकाअनुसार सो एफएमले वैशाख २ गते चितवनमा भएको राप्रपाको कार्यक्रम दिउँसो १२ बजेदेखि साँझ ६ बजेसम्म लाइभ प्रशारण गरेको थियो । कुनै दलविशेष राजनीतिक दलको चुनावी सभाको पक्षपोषण हुनेगरी प्रशारण गर्दा आचारसंहिताको उल्लङ्घन हुने भन्दै काउन्सिलले आचारसंहिता पालनामा सो मिडिया गृहलाई लिखित पत्रमार्फत् सजग गराएको जनाएको छ ।सोहीअनुसार काउन्सिलले मंगलबार मकालु खबर डट कमलाई फोनमार्फत आचारसंहिता कार्यान्वयनका लागि सजग गराएको जनाएको छ । काउन्सिलका उपप्रशासकीय अधिकृत रामशरण बोहराकाअनुसार सो सञ्चार माध्यमले ‘एमालेलाई निर्वाचन आयुक्तको जवाफः आदरणीय व्यक्तित्वहरुलाई कद नघटाउन अनुरोध छ’ शीर्षकको समाचार सम्प्रेषण गरेको थियो । आचारसंहिता प्रतिकुल समाचार प्रकाशन भएलगत्तै सो मिडियाका प्रतिनिधिलाई फोनमार्फत समाचार करेक्सनका लागि अनुरोध भएपछि समाचार करेक्सन भएको काउन्सिलले जनाएको छ । त्यस्तै, गत सोमबार नै काउन्सिलले सन्ध्याकालिन दैनिक काठमाडौंलाई आचारसंहिता कार्यान्वयनका लागि निर्देश गरेको छ । सो पत्रिकाले ‘देशभर निर्वाचन वहिष्कारको पोष्टर टाँसियो’ शीर्षकमा समाचार सम्प्रेषण गरेको थियो । निर्वाचन विरोधी गतिविधिलाई प्रोत्साहन हुने किसिमको सामग्री प्रकाशन भएकोप्रति आयोगले आफ्नो गम्भीर ध्यानाकर्षण भएको जनाउँदै आइन्दा त्यस्तो विषयवस्तुको समाचार प्रकाशन प्रशारण नगर्न नगराउन सो सञ्चार गृहका सञ्चालकलाई लिखित निर्देश गरेको अनुगमन अधिकृत मल्लले बताउनुभयो । सोहीअनुसार नोपाटी डट कम डिजिटल न्यूज पोर्टललाई नेपालभित्र सम्प्रेषण हुन नसक्नेगरी व्यवस्था गर्न काउन्सिलले नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणलाई लिखित आग्रह गरेको छ । सो अनलाइनले मंगलबार विभिन्न शीर्षक राखी भिडियोसहित समाचार सम्प्रेषण गरेको काउन्सिलको भनाई छ । काउन्सिलले दिएको जानकारीअनुसार सो अनलाइनले ‘भरतपुरमा छोरी रेणुलाई मेयर नदिए खतराको घण्टी बजाईदिने प्रचण्डको चेतावनी’ शीर्षकमा समाचार सम्प्रेषण गरेको थियो । त्यस्तै, सोही दिन सो अनलाइनले ‘दश सिट नजित्ने माओवादीले धेरै निहुँ नखोज्न देउवाको प्रचण्डलाई चेतावनी’ शीर्षकको समाचार सम्प्रेषण गरेको थियो । काउन्सिलका अनुगमन अधिकृत मल्लकाअनुसार सो अनलाइनले सोही दिन अर्को समाचार ‘कमल थापा रुँदै एमालेको शरण लिन पुगे’ भिडियो समाचार सम्प्रेषण गरेको थियो । समाचारको विषयवस्तु निर्वाचन विरोधी र आचारसंहिता प्रतिकुल रहेकाले त्यसलाई नेपालभित्र सम्प्रेषण हुन नसक्नेगरी व्यवस्था गर्न प्राधिकरणसँग काउन्सिलले लिखित आग्रह गरेको छ । सोहीअनुसार काउन्सिलले मंगलबार नै यो हो टेलिभिजनलाई पनि आचारसंहिता पालनामा लिखित पत्रमार्फत सजग गराएको छ । सो टेलिभिजनले ‘प्रचण्ड विषालु सर्प हुन् उनको दाँत कसरी झार्नु पर्छ भन्ने मलाई थाहा छ ः ओली’ शीर्षक दिई टेलिभिजनको सामाजिक सञ्जाल, युट्युव च्यानलमार्फत समाचार सम्प्रेषण गरेको काउन्सिलको भनाई छ । उपप्रशासकीय अधिकृत रामशरण बोहराकाअनुसार सो टेलिभिजनलाई आचारसंहिता प्रतिकुल हुनेगरी कुनै सामाचार सामग्री सम्प्रेषण नगर्न नगराउन सचेत गराइएको छ ।
उम्मेदवार हुनबाट नरोक्न सर्वोच्चको अन्तरिम आदेश
सर्वोच्च अदालतले ठेक्का पट्टामा जोडिएका स्थानीय तहबाहेक अन्य स्थानीय तहमा उम्मेदवार हुनबाट नरोक्न अन्तरिम आदेश जारी गरेको छ । निर्वाचन आयोगले जारी गरेको निर्वाचन आचारसंहितामा ठेक्कापट्टामा संलग्न व्यक्तिलाई उम्मेदवार बन्न रोक लगाएको थियो ।
काँग्रेसद्वारा कोहलपुरको मेयरमा २३ र उपमेयरमा १६ जना सिफारिस
नेपालगञ्ज, वैशाख ७ गते । आसन्न स्थानीय निर्वाचनका लागि नेपाली काँग्रेसले कोहलपुर नगरपालिकाको मेयरमा २३ र उपमेयरमा १६ जनाको नाम सिफारिस गरेको छ । मेयरमा सिफारिस हुनुभएका बलराम शर्मा, चिन्तामणि धिताल, भानुभक्त भट्टराई, पूर्ण आचार्य, वर्तमान उममेयर सन्जु कुमारी चौधरी, फुलाराम थारु, चक्र अधिकारी, राजेन्द्र श्रेष्ठ, निमबहादुर चलाउने (निरज), भुम भण्डारी, चूडामणि कँडेल, नरबहादुर मल्ल र जागेश्वर थारु रहनुभएको छ । यस्तै, उपमेयरमा अन्जना पाण्डे, मीना सिग्देल, द्रोपती वली, केशकुमारी वली र सङ्गीता पौडेलको नाम सिफारिस गरिएको नेपाली काँग्रेस बाँकेले जनाएको छ । नेपालगञ्ज र कोहलपुरको मेयर र उपमेयरका लागि सिफारिस भएका सबै राजनितिक वृत्तमा कुशल मानिन्छन् । काँग्रेसभित्र अब्बल मानिएर सिफारिस भएका सबै नेताको चौतर्फी चर्चा भए पनि मेयर र उपमेयरको टिकट कसले पाउने हुन् भन्ने बारेमा अझै केही भन्न नसकिने अवस्था छ ।काँग्रेस विधान अनुसार नगरपालिकाको मेयर र उपमेयरको टिकट दिने अधिकार प्रदेश संसदीय समितिलाई भएको हुँदा सिफारिस भएर नाम गएका नेताहरु आ–आफ्नो लबिङ गर्न लागिपरेका छन् ।वर्तमान उपमेयर सन्जुकुमारी थारुले आफूले एक कार्यकाल उपमेयर भएर चलाएकोले आफू नै योग्य उम्मेदवार भएको र महिला भएकोले प्राथमिकता पाउनुपर्ने दाबी गर्नुभएको छ । उहाँले कोहलपुरमा नेपाली काँग्रेसको पकड धेरै राम्रो भएको र गत निर्वाचनमा समेत सय मतभित्र नै हारजित भएकोले यस पटक काँग्रेस सबैभन्दा बलियो रहेको बताउनुभयो ।
सत्ता गठबन्धनको बैठक बालुवाटारमा जारी
सत्ता गठबन्धनको बैठक बालुवाटारमा जारी छ । प्रधानमन्त्रीका प्रेस प्रमुख गोविन्द परियारले बुधबार बिहान साढे ११ बजेदेखि बैठक जारी रहेको जानकारी दिनुभयो ।
कोहलपुरको मेयरमा माओवादीले बनायो नरेन्द्र न्यौपानेलाई उम्मेदवार
सिराज खान नेपालगञ्ज, वैशाख ७ गते । नेपाली काँग्रेसले नेपालगञ्ज र कोहलपुरमा कुनै पनि हालतमा नछोड्ने अडान लिएपछि बाँकेमा सत्ता साझेदार दलहरुबीच गठबन्धनको सम्भावना लगभग समाप्त हुँदै गएको छ । नेपालगञ्ज र कोहलपुरमा काँग्रेसको अडान, नेपालगञ्जमा जनता समाजवादी पार्टीको अडान र कोहलपुरमा माओवादी केन्द्रको अडानले गठबन्धन नहुने सम्भावना बढेको हो । काँग्रेसको अडानपछि जनता समाजवादी पार्टीले नेपालगञ्जलगायतका चार पालिकामा एक्लै निर्वाचन लड्ने निर्णय गरेर प्रचारप्रसारमा होमिएको बेला नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र) कोहलपुरले पनि आफ्नै नेतृत्वमा चुनावमा होमिने निर्णय गरेर प्रचारप्रसारलाई तीव्र पारेको छ । काँग्रेसको अडानका कारण कोहलपुरमा भने माओवादी केन्द्र आफ्नै नेतृत्वमा चुनावमा होमिने निर्णय गरिएको नेकपा (माओवादी केन्द्र) कोहलपुरका अध्यक्ष अवराज खड्काले बताउनुभयो ।उहाँ यसअघि पनि स्थानीय तह निर्वाचनमा प्रतिस्पर्धा गरेर पराजित हुनुभएको थियो । माओवादीले कोहलपुरमा मेयरमा नरेन्द्र न्यौपानेसहित १३ जना वडा अध्यक्षको समेत टुङ्गो लगाएको खड्काले जनाउनुभयो । उहाँका अनुसार कोहलपुर नगरपालिका वडा नं १ मा बद्रीप्रसाद जैसि, वडा नं २ मा अमर बिक, वडा नं ३ मा केशव रिजाल, कोहलपुर ५ मा कृष्ण थारु, कोहलपुर ६ मा रामशरण थारु, कोहलपुर ७ मा तेजबहादुर पुन, कोहलपुर ८ मा चन्द्र बुढा, कोहलपुर ९ मा ओपेन्द्रनाथ योगी, कोहलपुर १० मा कैलो बोहरा कुशल, कोहलपुर १२ मा निरक शाही, कोहलपुर १३ मा मिना पुन, कोहलपुर १४ मा दानबहादुर वली र कोहलपुर १५ मा राधेश्याम थारुलाई उम्मेदवार बनाउने निर्णय वडा कमिटी र नगर कमिटीले सर्वसम्मत रुपमा सिफारिस गरेको छ । कोहलपुर ४ र ११ मा आकाङ्क्षीको सङ्ख्या एकभन्दा बढी भएकाले सर्वसम्मतको प्रयास भइरहेको बताइएको छ । उपमेयर पदमा समेत एकभन्दा बढी आकाङ्क्षी रहेकाले सो पदमा पनि सर्वसम्मतको प्रयास भइरहेको नेकपा (माओवादी केन्द्र), कोहलपुरले जनाएको छ ।कोहलपुरको उपमेयरमा रेणुका खड्का, साबित्रा पुन, विष्णु चौधरी, कौशिल्या खड्का र अवराज खड्काको दावेदारी छ ।
ओखलढुङ्गामा काँग्रेस र माओवादीबीच चुनावी तालमेत
ओखलढुङ्गामा नेपाली काँग्रेस र नेकपा (माओवादी केन्द्र)बीच चुनावी तालमेल हुने भएको छ । जिल्लामा पटक–पटक बसेको सत्ता साझेदार पाँच दलको बैठकमा अरु दलसँग सहमति जुट्न नसकेपछि काँग्रेस र माओवादी केन्द्रबीचमात्रै चुनावी तालमेल गर्ने सहमति भएको हो ।
पुरूष उम्मेदवारभन्दा हामी के कम ?
स्थानीय तहको निर्वाचन घरदैलोमै आइपुग्दा सत्ता साझेदार दल र अन्य पार्टीमा चुनावी सरगर्मीसँगै महिला नेतृ ओझेलमा परिसकेका छन् । जिल्लाको तीन नगर र नौ गाउँपालिकाभर केही महिला नेतृले आफ्नो उम्मेदवारी दिएका छन् । जिल्ला निर्वाचन कार्यालयका विदुर रायमाझीकानुसार अहिलेसम्म स्थानीय तहको मेयरदेखि अन्य पदमा उम्मेदवारी दिनेमा सगरमाथा आरोही, होटेल व्यवासायीदेखि केही उद्यमी, कृषक महिलासम्म छन् ।
काठमाडौंमा सात सय ५९ केन्द्रमा मतदान हुने
काठमाडौं, वैशाख ७ गते । वैशाख ३० गते स्थानीय तहको निर्वाचन हुँदैछ । स्थानीय तहमा स्वच्छ, निष्पक्ष र भयरहित वातावरणमा निर्वाचन कार्य सम्पन्न गर्न निर्वाचन आयोग तथा देशैभरका जिल्ला निर्वाचन कार्यालयको तयारी तीव्र अगाडि बढेको छ । काठमाडौं जिल्लामा एक महानगरपालिका र दश वटा नगरपालिकामा स्थानीय निर्वाचन हुँदैछ । काठमाडौं महानगरपालिका, कीर्तिपुर, दक्षिणकाली, चन्द्रागिरि, नागार्जुन, तार्केश्वर, टोखा, बूढानीलकण्ठ, शङ्खरापुर नगरपालिका, कागेश्वरी मनहरा नगरपालिका र गोकर्णेश्वर, ११ पालिका छन् । काठमाडौं जिल्लामा काठमाडाैं महानगरपालिकामा ३२ वटा वडा र अन्य नगरपालिकाहरुसहित १३८ वडा छन् ।चन्द्रगिरि नगरपालिका अन्तर्गत १५ वडा, बुढानिलकण्ठ नगरपालिका अन्तर्गत १३ वटा, टोखा र तार्केश्वरमा ११ वटा र कीर्तिपुर र नागार्जुन नगरपालिकामा दश वटा वडाहरू छन् । यस्तै, शङ्खरापुर, कागेश्वरी मनहरा, गोकर्णेश्वर र दक्षिणकाली नगरपालिका अन्तर्गत नौ वटा वडा छन् । काठमाडौंका ७५९ मतदान केन्द्रबाट मतदान प्रक्रिया हुने जिल्ला निर्वाचन कार्यालय काठमाडौंका निर्वाचन अधिकारी ठाकुर शर्माले बताउनुभयो ।मतदाताको सङ्ख्याको आधारमा, बाकस र कम्प्युटरमा विवरणको व्यवस्थापन गर्नुपर्ने हुँदा, ‘क’, ‘ख’, ‘ग’, ‘घ’ गरी मतदान केन्द्र रहने उहाँ बताउनुहुन्छ । काठमाडौंमा जम्मा छ लाख ३७ हजार ७७५ मतदाता छन् । राष्ट्रिय मान्यता प्राप्त छ राजनीतिक दलसहित राष्ट्रिय मान्यता नपाएका ४० गरी जम्मा ४६ वटा राजनीतिक दलले स्थानीय तहको निर्वाचनमा भाग लिँदैछन् । राष्ट्रिय मान्यता प्राप्त गरेका दलहरु नेकपा एमाले, नेपाली काँग्रेस, नेकपा (माओवादी केन्द्र), नेकपा (एकीकृत समाजवादी), जनता समाजवादी पार्टी, लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी हुन् । यसबाहेक स्वतन्त्र उम्मेदवार पनि छन्, तर यसको अहिले नै यकिन भइनसकेको शर्माको भनाइ छ । ११ वटै पालिकामा निर्वाचन अधिकृत तोकिसकेको र आवश्यक तालिम पनि भइसकेका कारण उहाँहरु निर्वाचनको तयारीमा लागिसक्नुभएकाे छ ।यससँगै सहायक कर्मचारीको टिम निर्माण गर्ने, कार्यालय स्थापना गर्ने कार्य अहिले जारी छ । काठमाडौं महानगरपालिकाले भने भृकुटीमण्डपस्थित राष्ट्रिय सभागृहमा वैशाख ८ गते बिहान १० बजे कार्यालयको उद्घाटन गर्ने जानकारी उहाँले दिनुभयो । मुख्य निर्वाचन अधिकृतसहित काठमाडौंमा दश देखि १२ जनाको समन्वय, सम्पर्क तथा सञ्चारका लागि टिम निर्माण हुनेछ । एक मतदान केन्द्रमा एक निर्वाचन अधिकृत र सहायक निर्वाचन अधिकृत गरी दुई जना र बाँकी दश प्रतिशत अतिरिक्त जनशक्ति पनि खटिने जनाइएको छ । सुरक्षा मापदण्डका विषयमा काठमाडौंमा समस्याग्रस्त मतदान केन्द्र कुनै पनि नभएको र थप स्वयंसेवक खटाएर मतदान सम्बन्धमा दुई दिन तालिम पनि गर्ने तयारी भएको उहाँले बताउनुभयो । 'सङ्घीयताको सफल कार्यान्वयनको पाँच वर्षपछि निर्वाचन हुँदैछ, सबै तयारी चुस्त र दुरुस्तरुपमा अघि बढेको छ,' शर्माले बताउनुभयाे ।
संयुक्त निर्वाचन सञ्चालन केन्द्र स्थापना गरिँदै
गोरखापत्र अनलाइनकाठमाडौं, वैशाख ७ गते । निर्वाचन आयोग र सुरक्षा निकायका प्रतिनिधिहरुको प्रतिनिधित्व हुनेगरी वैशाख १० गते आयोगमा संयुक्त निर्वाचन सञ्चालन केन्द्र (जेइओसी) स्थापना हुँदैछ ।निर्वाचनलाई व्यवस्थित र प्रभावकारी रुपमा सञ्चालन गर्न आयोगका सहसचिवको संयोजकत्वमा गृह मन्त्रालय, रक्षा मन्त्रालय र सुरक्षा निकायका राजपत्राङ्कित द्वितीय श्रेणीका अधिकृतको प्रतिनिधित्व केन्द्रमा रहने आयोगले जनाएको छ । वैशाख ३० गते शुक्रबार हुने स्थानीय तह निर्वाचनमा उम्मेदवारको मनोनयन यही वैशाख ११ र १२ गते हुँदैछ । निर्वाचन कार्यलय स्थापना गर्न आवश्यक समन्वय र सहजीकरण गर्ने तथा जिल्ला निर्वाचन कार्यालय र निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयद्वारा सञ्चालित निर्वाचन कार्यक्रमसम्बन्धी प्रगति प्रतिवेदन तुरुन्त प्राप्त गरी सचिवालयमार्फत आयोगमा पेश गर्ने केन्द्रको मुख्य कार्य जिम्मेवारी रहनेछ ।विभिन्न सुरक्षा निकायसँग समन्वय र सम्पर्क गरी निर्वाचनसम्वन्धी बस्तुस्थिति बुझी सुरक्षा प्रतिवेदनसहित आयोगमा पेश गर्ने, निर्वाचन कार्यक्रम सञ्चालनसँग सम्बन्धित सवै विषयहरु प्रवक्तामार्फत सवैसामु पु¥याउन आवश्यक सूचना र विवरण उपलब्ध गराउने जिम्मेवारी रहेको आयोगले जनाएको छ ।मुख्य निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय, जिल्ला निर्वाचन कार्यालय र अन्य निकायले पेश गरेको समस्या समाधान गर्न आवश्यक व्यवस्था मिलाउने, निर्वाचन सुरक्षा तथा निर्वाचन हिंसाका घटना परिघटनाको सङ्कलन एवम् विश्लेषण, रोकथाम र समाधान गर्न उपयुक्त कदम चाल्न आयोग र सम्बन्धित निकायमा केन्द्रले सुझाव पेश गर्ने बताइएको छ ।निर्वाचन व्यवस्थापनसम्बन्धी सूचना संकलन, प्रशोधन, विश्लेषण अद्यावधिक गर्ने तथा दैनिक प्रतिवेदनसम्वन्धीका काम केन्द्रले गर्ने आयोगको भनाइ छ । केन्द्रले निर्वाचनको काम सम्पन्न भएपछि आयोगसमक्ष अन्तिम प्रतिवेदन पेश गर्ने जिम्मेवारी पाएको छ ।
यथार्थपरक सूचना प्रवाह गर्न आयुक्त डा. तुलाधरको आग्रह
गोरखापत्र अनलाइनकाठमाडौं, वैशाख ६ गते । निर्वाचन आयुक्त डा. जानकीकुमारी तुलाधरले निर्वाचनसम्बन्धी समाचार अन्दाज र अनुमानका आधारमा नभई तथ्य र यथार्थपरक सूचना प्रवाह गर्न सञ्चार जगतसँग आग्रह गर्नुभएको छ । निर्वाचन लोकतन्त्रको आधारस्तम्भ भएकाले यसप्रति सबै जिम्मेवार बन्नुपर्ने उहाँले बताउनुभयो । स्थानीय तह निर्वाचन सन्दर्भमा प्रेस काउन्सिल नेपाल र नेपाल पत्रकार महासंघको सहयोग र समन्वयमा निर्वाचन आयोगद्वारा आज यहाँ आयोजित मिडिया अन्तरक्रिया कार्यक्रममा उहाँले सो कुरा बताउनुभयो । निर्वाचन गर्ने संवैधानिक जिम्मेवारी पूरा गर्ने आयोगको निर्वाचन कार्यमा सहयोग पु¥याउन सञ्चार क्षेत्रसँग उहाँले आग्रह गर्नुभयो । सही सूचनाले मात्र जनतामा विश्वास जागृत गर्ने हुनाले त्यसमा ध्यान दिन उहाँले प्रेसकर्मीसँग आग्रह गर्नुभयो । आयुक्त तुलाधरले भन्नुभयो, ‘लोकतन्त्रको आधार भनेको स्वतन्त्र निर्वाचन हो, निर्वाचनलाई स्वच्छ, स्वतन्त्र, निष्पक्ष र मितव्ययी बनाउन सञ्चार क्षेत्रले गर्दैआएको सहयोग सह्रानीय छ ।’निर्वाचन व्यवस्थापन सुदृढीकरणका लागि आयोगले काम गर्दैआएको बताउँदै डा. तुलाधरले निर्वाचनसम्वन्धी सही सूचना र निर्णयलाई आम नागरिकसामु लगेर सहयोग गर्न प्रेससँग आग्रह गर्नुभयो । गलत सूचनाले नागरिकमा भ्रम सिर्जना हुने हुनाले त्यसमा मिडियाकर्मी सचेत हुनुपर्ने सुझाव दिनुभयो । आगामी निर्वाचनमा लैङ्गिक सहभागिताका विषयमा पनि आयोगले पर्याप्त ध्यान दिएको उहाँले जानकारी दिनुभयो । निर्वाचन सफल बनाउन आचारसंहिता अक्षरशः पालना गर्नु अनिवार्य रहेको भन्नुहुँदै उहाँले सम्बद्ध सबैलाई त्यसमा गम्भीर बन्न आग्रह गर्नुभयो । आयोगका प्रवक्ता तथा सहसचिव शालिग्राम शर्मा पौडेलले निर्वाचन आचारसंहिता कार्यान्वयन भए नभएको अनुगमन गर्न केन्द्रदेखि पालिकासम्म विभिन्न तहका संयन्त्र परिचालित् रहेको बताउनुभयो ।उहाँले भन्नुभयो, “सञ्चार क्षेत्रले निर्वाचान आचारसंहिता उल्लङ्घन भए नभएकोबारे तथ्यगत सूचना निशुल्क सम्प्रेषण गरी आयोगको काममा सहयोग पु¥याएकोछ ।” निर्वाचनका लागि आवश्यक पर्ने ९० प्रतिशत सामग्री आयोगमा आइसकेको पनि उहाँले जानकारी दिनुभयो । प्रेस काउन्सिल नेपालका अध्यक्ष बालकृष्ण बस्नेतले निर्वाचनको समाचार लेख्दा सञ्चारकर्मीले दल विशेषप्रतिका आस्था र आबद्धता त्याग्नु पर्ने सुझाव दिनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, ‘चुनावकाबेला फेक न्यूजको कारखाना नै चल्न सक्ने खतरा हुन्छ, त्यसबाट जोगिन समाचारको पुष्ट्याइँ गरी सत्यतथ्य समाचार सम्प्रेषमा ध्यान पु¥याउनु पर्छ ।’रिष्ठ पत्रकार बबिता बस्नेतले राजनीतिक दलका नेताबाट एक–अर्कालाई लाञ्छित गर्नेगरी आउनेगरेको अभिव्यक्तिले नेताको उत्तरदायित्वमाथि प्रश्न खडा गरेको बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “निर्वाचनका समयमा मिसइन्फर्मेसन र डिसइन्फर्मुेसनको चूनौति छ, प्रभावकारी अनुगमनका लागि निर्वाचन अनुगमन संयन्त्र प्रभावकारी हुन आवश्यकछ ।’
आचारसंहिता पूर्णरुपमा पालन गर्ने राजनीतिक दलको प्रतिबद्धता
जिल्लास्थित राजनीतिक दलहरुले निर्वाचन आचरसंहिता पूर्णरुपमा पालना गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गरेका छन् । मुुख्य निर्वाचन अधिकृत जगतबहादुर पौडेलले राजनीतिक दलहरुसँग आचारसंहिता सम्बन्धि अन्तरक्रिया कार्यक्रममा जिल्लाका सबै राजनीतिक दलले सो प्रतिबद्धता व्यक्त गरेका हुन ।
सञ्चार माध्यम नागरिक दायित्व पूरा गर्न अग्रसर हुनुपर्छ : प्रमुख आयुक्त थपलिया
प्रमुख निर्वाचन आयुक्त दिनेशकुमार थपिलयाले निर्वाचनप्रतिको निष्ठालाई कमजोर पार्ने र निर्वाचनका विविध गतिविधिलाई दूषित पार्ने प्रवृत्ति लोकतान्त्रिक हुनै नसक्ने बताउनुभएको छ ।
चुनावी तालमेलको निर्णय गर्ने अधिकार पालिकास्तरीय कमिटीलाई
जनार्जन खत्रीसर्लाही, वैशाख ६ गते । सर्लाहीमा सत्तारुढ गठवन्धनले चुनावी तालमेल गर्ने अधिकार पालिका स्तरीय कमिटीलाई सुम्पिएको छ । मङ्गलबार सदरमुकाम मलङ्गवामा बसेको सत्तारुढ गठवन्धनका नेताहरुको बैठकले चुनावी तालमेलबारे निर्णय गर्ने अधिकार पालिका स्तरीय कमिटीलाई दिने र त्यसमा जिल्लाले समन्वय गर्ने निर्णय गरेको हो । सत्ता गठवन्धनभित्रका नेपाली काँग्रेस, नेकपा माओवादी केन्द्र, नेकपा (एकीकृत समाजवादी) र जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) बीच पालिकाहरुमा आवश्यकता अनुसार गठबन्धन गर्ने निर्णय भएको नेपाली काँग्रेस सर्लाहीका पूर्व जिल्ला सभापति नागेन्द्रकुमार रायले जानकारी दिनुभयो ।जिल्लाबाट निर्णय गर्दा तल्ला कमिटीले सो निर्णय अस्वीकार गर्न सक्ने र त्यसबाट गठबन्धनभित्र थप फाटो आउन सक्ने भएकाले स्थानीय अवस्था र कार्यकर्ताको माग अनुसार चुनावी तालमेलबारे निर्णय गर्ने अधिकार पालिकास्तरीय कमिटीलाई नै दिइएको रायले बताउनुभयो । नेकपा माओवादी केन्द्र सर्लाहीका संयोजक कमल बुढाथोकीले सम्भव भएसम्म जिल्लाका २० वटै पालिकामा चारवटै दलबीच तालमेल गर्ने र नभए गठबन्धनभित्रकै दुई वा तीन दलबीच भए पनि चुनावी तालमेल गर्ने निर्णय भएको बताउनुभयो । चारवटै दलबीच तालमेल नभएको अवस्थामा मित्रवत् प्रतिस्पर्धा गर्ने निर्णय भएको बुढाथोकीले बताउनुभयो । बैठकमा सहभागी नेकपा (एकीकृत समाजवादी)की नेत्री एवं प्रदेश सभा सदस्य बेची लुङ्गेलीले गठबन्धनभित्रका दलबीच चुनावी तालमेलसँगै कहाँ कुन दलले नेतृत्व लिने भन्ने निर्णय पनि तल्लो कमिटीले नै गर्ने गरी छलफलबाट उठेको जानकारी दिनुभयो । गठबन्धनको बैठकमा नेपाली काँग्रेसबाट जिल्ला सभापति सुरेन्द्रप्रसाद सिंह, पूर्व केन्द्रीय सदस्य जङ्गीलाल राय, पूर्वमन्त्री शम्भुलाल श्रेष्ठ र नेता कृष्णदेव यादव, नेकपा माओवादी केन्द्रबाट पूर्वमन्त्री रामेश्वर राय यादव, केन्द्रीय सदस्य अच्यूतम काफ्ले, जिल्ला संयोजक कमल बुढाथोकी सहभागी हुनुहुन्थ्यो । यस्तै, नेकपा (एकीकृत समाजवादी) बाट जिल्ला अध्यक्ष सुरेन्द्र लामा, प्रदेशसभा सदस्यद्वय डिल्लीप्रसाद अधिकारी र बेची लुङ्गेली, जिल्ला सचिव गोविन्द अधिकारी र जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) बाट बहालवाला कृषि तथा पशुपंक्षी विकास मन्त्री महेन्द्र राय यादव, सर्लाही क्षेत्र नं. १ का सङ्घीय सांसद प्रमोद साह, जिल्ला अध्यक्ष वीरेन्द्र राय, प्रदेशसभा सदस्य अशोक यादव, जिल्ला समन्वय समितिका सभापति मेथुर चौधरी बैठकमा सहभागी हुनुभएको थियो । चुनावी तालमेल हुने नहुने भन्ने अन्यौलताका कारण सर्लाहीमा सत्तारुढ गठबन्धनले उम्मेद्वार छान्न सकिरहेका छैनन् । जिल्लामा अहिलेसम्म कुनै पनि दलसँग तालमेल गर्ने निर्णय नगरेको नेकपा एमालेले भने धमाधम आकांक्षीहरुको नाम जिल्ला कमिटीमा सिफारिस गरिरहेको छ ।