अशाेक अधिकारी
फर्पिङ जलविद्युत् केन्द्र: बन्न सक्छ विश्वकै अध्ययन स्थल
नेपालको पहिलो र दक्षिण एसियाकै दोस्रो जलविद्युत् परियोजना फर्पिङ जलविद्युत् केन्द्र २०७२ सालको महाभूकम्पपछि सञ्चालन भएको छैन । नेपालको जलविद्युत् परियोजना विकासको प्रस्थानविन्दु फर्पिङ जलविद्युत् केन्द्रमा रहेका विद्युत् उत्पादन उपकरणमा पनि खिया लाग्न थालेको छ ।
बिर्सिइयो उपत्यकाको भीषण बाढी
२०८१ असोज १० देखि १२ गतेसम्मको भीषण वर्षा र बाढीको प्रताडना काठमाडौँ, भक्तपुर र ललितपुरवासीका लागि विस्मृतिमा गइसकेको छ । काठमाडौँ उपत्यकाको जलप्रणालीको प्रमुख स्रोत बागमती नदीसहित सहायक खोला किनार आसपासका बासिन्दाले पनि बाढी र डुबानको कुरै भुलिसकेका छन् ।
रात्रिकालीन व्यवसायमा बेथिति
नेपाल भ्रमणमा आउने पर्यटक काठमाडौँ उत्रिएको दिन र फर्किने दिन उपत्यकाको प्राचीन मौलिक कला र सांस्कृतिक सम्पदा हेरेर बिताउँछन् । फर्किनुअघि उनीहरू एक रात ठमेल, दरबारमार्गसहित काठमाडौँका रात्रि मनोरञ्जन ‘स्पट’ मा रमाइलो गर्छन् ।
शौचालयछेउमै आकस्मिक कक्षका बिरामी
बिरामी परीक्षणका लागि गुहार लगाइरहेका छन् । चिकित्सक र नर्सहरू आकस्मिक कक्षमा आएका बिरामी व्यवस्थापनसँगै स्वास्थ्य परीक्षणमा व्यस्त छन् । अस्पताल व्यवस्थापनमा खटिएका कर्मचारी बेला बेला आउँछन्, एकैछिनमा हराउँछन् ।
फेरिँदै सिंहदरबार वैद्यखाना : बाउन्न प्रकारका औषधी बनाउँदै
पछिल्लो १० वर्षमा सिंहदरबार वैद्यखाना विकास समिति इतिहासकै खराब मोडमा गुज्रियो । एक करोड रुपियाँको टेन्डर गर्दा ठेकेदारले २० लाख रुपियाँभन्दा कमको जडीबुटी आपूर्ति गर्ने गरेको निकट इतिहास थियो ।
दूरदर्शी र देशभक्त नेता पुष्पलाल
समाजमा विभेद र अन्याय भइरहेको छ भने त्यसको प्रतिरोध गर्नुहोस् । विरोध गर्न सङ्गठित हुनुस् र अन्यायलाई परास्त गरी समाज परिवर्तन गर्नुस् । यसरी नै समाज र देश बदलिएका छन् । आधुनिक समाज निर्माण भएको छ : कार्ल माक्स ।
आज बिपी स्मृति दिवस : पुनर्जागरणका प्रतीक बिपी
नेपाली राजनीतिक सत्ता रूपान्तरण, जहानियाँ राणाशासनको अन्त्य, लोकतान्त्रिक आन्दोलनका नायक, प्रथम जननिर्वाचित प्रधानमन्त्री एवं नेपाली कांग्रेसका संस्थापक बिपी कोइरालाको आज स्मृति दिवस । पूर्वप्रधानमन्त्री कोइरालालाई स्मरण गर्दै कांग्रेसले आज देशैभरि उहाँप्रति श्रद्धासुमन व्यक्त गर्न कार्यक्रम आयोजना गर्दै छ ।
हनुमन्तेखोला अतिक्रमण : धार नै परिवर्तन गराएर बजार विस्तार
भक्तपुरमा हनुमन्तेखोलाको बाढी र डुबानको त्रासदी आरम्भ भएको एक दशकभन्दा बढी भयो । वर्षायाममा हनुमन्तेखोलाको बहाब क्षेत्रमा पर्ने पालिकामा बाढी र डुबान हुँदै आएको छ । यसको एक मात्रै कारण हो अतिक्रमण ।
आशा जगाउन सफल
तीन तीन महिनामा विश्वासको मत लिने र नौ महिनामै सरकार परिवर्तन हुने परिस्थितिलाई पूर्णविराम दिँदै प्रमुख दुई दलको समझदारीमा सत्ता सहयात्रा सुरु भएको एक वर्ष पुगेको छ । नेपाली कांग्रेस र नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (एमाले) बिच भएको सातबुँदे सहमतिको जगमा एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली प्रधानमन्त्री नियुक्त भएको एक वर्ष पूरा भएको हो ।
खोला अतिक्रमणले बाढीको अत्यास, कुन कुन क्षेत्रमा जोखिम छ ?
काठमाडौँ, भक्तपुर र ललितपुरका नदीखोला किनार र आसपासका क्षेत्र बाढीको जोखिममा छन् । अव्यवस्थित संरचना तथा किनार क्षेत्रमा नदीको बहाव क्षेत्र खुम्च्याएर सडक निर्माण गर्दा बाढीको जोखिम थपिएको हो ।
स्वदेश फर्कन लामबद्ध हुँदै छन् विज्ञ
सन् २००९ मा इन्जिनियर डाक्टर प्रमोद ढकाल क्यानडाको बेल नर्दन रिसर्च ल्याब्रोटरिस्टमा अनुसन्धाताको जिम्मेवारीमा हुनुहुन्थ्यो । १४ वर्षअघि सन् २०११ मा नेपालमा खुला विश्वविद्यालय निर्माण गर्ने र अनुसन्धानात्मक कार्य आरम्भ गर्ने योजना बुनेर उहाँ स्वदेश फर्किनुभयो ।
चोभार गल्छीमाथि गेग्य्रान : सफाइमा विस्फोटक प्रयोग नहुने
काठमाडौँ कीर्तिपुर वडा नं. ६ र ललितपुर महानगरपालिका वडा नं. १८ स्थित बागमती नदीको बहाव क्षेत्रमा थुप्रिएको गेग्य्रान व्यवस्थापनका सन्दर्भमा सरोकारवाला निकायले अध्ययन सुरु गरेका छन्
विद्युतीय सवारी : आकर्षण बढ्दो, चालक अन्योल
विद्युतीय सवारीसाधनप्रति आकर्षण बढ्दो छ । पेट्रोलियम पदार्थबाट चल्ने निजी तथा सार्वजनिक सवारीसाधनलाई क्रमशः विद्युतीय सवारीसाधनले विस्थापन गर्दै छन् तर दक्ष र प्राविधिक ज्ञान नहुँदा विद्युतीय सवारीसाधन दुर्घटना भइरहेका छन् ।
चोभार गल्छीमा गेग्रान, बाढी थुनिने जोखिम
सङ्घीय सरकारका निकाय र स्थानीय सरकारबिच समन्वय नहुँदा काठमाडौँ उपत्यकाको चोभारस्थित गल्छीमा थुप्रिएको माटो, बालुवा, ढुङ्गासहित गेग्रान हटाउन ढिलाइ भएको छ । काठमाडौँ कीर्तिपुर वडा नं. ६ र ललितपुर महानगरपालिका वडा नं. १८ स्थित बागमती नदी बहाव क्षेत्रमा थुप्रिएको गेग्रान व्यवस्थापनमा अलमल भएको हो ।
सहरमा बाढीको सन्त्रास
काठमाडौँ उपत्यकावासीले सहरी बाढीको प्रताडना भोग्न सुरु गरेको झन्डै एक दशक भइसकेको छ । बर्खा याममा परेको पानीको निकास नहुँदा, खोला, नदीको बहाब क्षेत्र मिचेर संरचना निर्माण गर्दा र परेको पानी सिधै खोलामा मिसिएपछि ‘सहरी बाढी’ ले खोलाकिनार र आसपासका बस्ती डुबानमा पर्ने गरेका छन् ।
