झापामा धान खेतीमा यान्त्रिकरण र सामूहिक खेती प्रणालीमा ‘कृषि क्रान्ति’
विष्णुप्रसाद पोखरेलदमक, असार १५ गते। झापामा केही वर्ष अघिसम्म धान रोप्नका लागि खेताला नपाइने समस्याले गर्दा हैरानी बेहोर्दै आएका किसान पछिल्लो समय धानखेतीमा आधुनिकरण र प्रविधिको प्रयोगप्रति उत्साहित बन्न थालेको पाइएको छ। हराएको पर्म लगाउने परम्पराको विकल्पमा सामूहिक धानखेती सुरु भएपछि धानखेतीमा एक प्रकारको क्रान्ति आउन थालेको छ।जिल्लामा सहकारी तथा कृषिसम्बन्धी विभिन्न फार्मले आधुनिक प्रकारका धान रोप्नेदेखि लिएर काट्ने र झार्नेसम्मका प्रविधिको प्रयोगलाई जोड दिन थालेपछि उत्पादन लागत घट्नुका साथै खेताला नपाइने समस्याको विकल्प निकालेको हो। बुधबार झापाको कमल गाउँपालिका–७ मा लखनपुर साना किसान सहकारी संस्थाले आधुनिक धान रोप्ने मेसिनबाट धान रोपेर असार १५ मनाएको छ।कार्यक्रममा सहभागी प्रदेश १ का कृषि सचिव मेघनाथ तिम्सिनाका अनुसार पछिल्लो समयमा झापासहित प्रदेश १ मा किसानले धान खेतीमा आधुनिकरण सहितको प्रविधिको प्रयोग थालेका छन् । 'प्रविधि तथा यान्त्रिकरणको प्रयोग र सामूहिक खेती प्रणालीबाट कृषिमा परिवर्तन सम्भव छ', उहाँले भन्नुभयो। उत्पादन लागत घट्ने र उत्पादन बढ्ने भएकाले यो सबैका लागि लाभदायी हुने पनि उहाँले बताउनुभयो।किसानको सहजताका लागि विभिन्न सहकारी संस्था, कृषि फार्म र कृषि समूहलाई सरकारले कस्टम हायरिङ्ग सेन्टीको सञ्चालनका लागि अनुदान एवं सहयोग गर्न थालेपछि सामूहिक रुपमा खेती प्रणाली गर्नेक्रम बढेको पाइन्छ। 'प्रदेश सरकारले कृषिको आधुनिकरणका लागि यान्त्रिकरण र सामूहिक तथा चक्लाबन्दी खेतीलाई प्रवर्धनका लागि बजेटको ठूलो हिस्सा छुट्याएको छ', तिम्सिनाले भन्नुभयो।आर्थिक वर्षमा प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकरण परियोजना कार्यन्वयन एकाइ झापामार्फत कमल गाउँपालिकामा मात्र पनि दुई वटा आधुनिक र सुविधायुक्त चारपाङ्ग्रे धान रोप्ने मेसिन भित्रिएको छ। साना किसान सहकारी संस्था कमल गाउँपालिका लखनपुर र तीन वटा सहकारी संस्थाले एकैसाथ यो मेसिन भित्र्याएको पाइएको हो। 'मेसिनको धान रोपाइँ देखेर किसान पनि दङ्ग देखिनु भएको छ', साना किसान सहकारी संस्था लखनपुरका व्यवस्थापक टङ्क पराजुलीले भन्नुभयो। उहाँका अनुसार किसानले पनि सहकारीको यो मेसिन निश्चित भाडा तिरेर लगेर प्रयोग गर्न सक्ने भएकाले यस क्षेत्रमा कृषिमा नयाँ अध्याय सुरु हुने पराजुलीको भनाइ छ। कृषि उपकरण राख्ने कस्टम हायरिङ सेन्टर स्थापना गरेर किसानलाई उपलब्ध गराउने आफूहरुको योजना रहेको उहाँकाे भनाइ छ ।
बैकिङ कसूर मुद्दाका फरार प्रतिवादी पक्राउ
चितवनस्थित शिवनगर गाविस वडा नम्बर ८ स्थायी घर भई हाल काठमाडौं–२ बस्ने ४१ वर्षीय बबिता पन्त पौडेल पक्राउ परेकी हुन् ।
राज्यमन्त्री वलीले दिनुभयो पदबाट राजीनामा
लुम्बिनी प्रदेशकी स्वास्थ्य, जनसंख्या तथा परिवार कल्याण राज्यमन्त्री विमला वलीले पदवाट राजिनामा दिनुभएको छ । राज्यमन्त्री वलीले मुख्यमन्त्री कुलप्रसाद केसी समक्ष राजीनामा बुझाउनु भएको लुम्विनी प्रदेश सभामा नेकपा (माओवादी केन्द्र) का प्रमुख सचेतक तुलाराम घर्ती मगरले बताउनुभयो ।
धानको उत्पादन वृद्धिका लागि जैविक विविधताको संवर्द्धन
बुधबार असारको पन्ध्र अर्थात् राष्ट्रिय धान दिवस । धानबालीमा जैविक विविधताको उपयोग आयात प्रतिस्थापनमा सहयोग भन्ने नाराका साथ विविध कार्यक्रमका साथ १९औँ धान दिवस मनाइँदै छ ।
विपद् व्यवस्थापन गर्न सुदूरपश्चिम सरकारद्वारा कार्यदल गठन
सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारले वर्षामा विपद् व्यवस्थापन तथा प्रकोप न्यूनिकरण गर्न प्रत्येक जिल्लामा पाँच सदस्यीय कार्यदल गठन गरेको छ । मुख्यमन्त्री त्रिलोचन भट्टको अध्यक्षतामा मंगलबार बसेको प्रदेश विपद व्यवस्थापन परिषदको बैठकले यस्तो निर्णय गरेको हो ।
फेवातालको मापदण्ड नघटाउन आदेश
सर्वोच्च अदालतले फेवातालको मापदण्ड घटाउने पोखरा महानगरपालिकाको निर्णय कार्यान्वयन नगर्न अन्तरिम आदेश जारी गरेको छ । स्थानीय तह निर्वाचनको मुखैमा तत्कालीन नगर कार्यपालिकाको चैत १६ गतेको बैठकबाट मापदण्ड हेरफेर गरिएको थियो । तालको ६५ मिटर क्षेत्रसम्म भौतिक संरचना बनाउन नपाइने मापदण्ड संशोधन गरेर महानगरले ३० मिटर कायम गरेको थियो । सर्वोच्चले यसअघि नै ६५ मिटर क्षेत्रभित्र बनाइएका भौतिक संरचना हटाउन नेपाल सरकारका नाममा परमादेशसमेत जारी गरिसकेको अवस्थामा फैसला कार्यान्वयनको सट्टा मापदण्ड संशोधन गरिएको थियो ।
देशभर भारी वर्षाको सम्भावना
मनसुनी वायुको प्रभावले देशभर आंशिकदेखि पूर्ण बदली रही केही स्थानमा भारी वर्षा हुने भएको छ । जल तथा मौसम विज्ञान विभागका अनसार मनसुनी न्यून चापीय रेखा औषतभन्दा उत्तरतिर (नेपालको दक्षिणी भू–भाग नजिक) रहेकाले भारी वर्षा भएको छ ।
आफ्नै संरक्षणको पर्खाइमा संरक्षण कार्यक्रम
वसन्तपुरस्थित हनुमानढोका संरक्षण कार्यक्रमको मुख्य काम त्यस वरपरका ऐतिहासिक सम्पदाको संरक्षण, सरसफाइ तथा त्यस क्षेत्रमा आउने पर्यटकको हेरचाह गर्नु हो तर यो कार्यालय अचेल आफैँ संरक्षणको पर्खाइमा रहेको छ । कार्यालयको मूलढोका नै छेक्ने गरी असरल्ल तार झुन्डिरहेका छन् । कार्यालय छिर्दा तार पन्छ्याएर निहुरिँदै भित्र जानुपर्छ । झुन्डिएका तारका कारण आफूहरू असुरक्षित रहेको भन्दै कर्मचारीले एक सातादेखि सरोकारवाला कार्यालयमा हारगुहार गरिरहेका छन् । तर उनीहरूको गुनासो सुनुवाइ भएको छैन ।
जुटाउने नाममा फेरि फुट
पुराना कम्युनिस्ट नेताहरू हाल नेपालमा कतिवटा कम्युनिस्ट पार्टी छन् भन्ने सङ्ख्या नै यकिन नरहेको बताउनुहुन्छ । २००६ मा पुष्पलाल श्रेष्ठलगायतले स्थापना गर्नुभएको कम्युनिस्ट पार्टीमा फुटको शृङ्खला जारी रहँदा यस्तो अवस्था आएको हो ।
विचरण क्षेत्र खोज्दै बाघ
राष्ट्रिय निकुञ्जको भित्री क्षेत्रमा बाघको सङ्ख्या बढेपछि बासस्थान र आहाराको खोजीमा बाघ निकुञ्जभन्दा बाहिर हिँडडुल गर्न थालेका छन् । हिजोका दिनमा बाघ नहिँड्ने तर स्थानीयवासीले दैनिकजसो आवतजावत गर्ने ठाउँमा बाघको विचरण हुन थालेपछि मानव वन्यजन्तु द्वन्द्वका घटना बढिरहेका छन् । गाईबस्तु चराउँदा, घाँस, दाउरा, स्याउला सोत्तर सङ्कलन गर्दा, निउरो तथा च्याउ टिप्न आउजाउ भइरहने स्थानमा बाघ आउन थालेपछि पछिल्ला दिनमा बाघको आक्रमणमा परेर ज्यान गुमाउनेको सङ्ख्या बढ्दै गएको छ ।
झापामा वर्षाले दुई सीमास्तम्भ डुबान : २७७ घरपरिवार प्रभावित
झापा, असार १४ गते। झापामा सोमबार रातिदेखि आएको अविरल वर्षाका कारण २७७ घरपरिवार प्रभावित भएका छन्। वर्षाले जिल्लाका विभिन्न स्थानमा भएको डुबान तथा नदी–खोलामा आएको बाढी गाउँबस्ती पस्दा उनीहरु प्रभावित भएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय झापाले जनाएको छ। गौरीगञ्ज, शिवसताक्षी, गौरादह, बाह्रदशी, बिर्तामोड, झापा, कचनकवल, भद्रपुर, कमल, दमकलगायतका स्थानमा बढी क्षति भएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय झापाले आज सार्वजनिक गरेको क्षति विवरणमा उल्लेख छ।कचनकवल गाउँपालिका–१ स्थित पिण्डलबारीमा बिरिङ खोलामा आएको बाढीले सो स्थानमा रहेको नेपाल–भारत सीमास्तम्भ (पिलर नं २८, २९) डुबान भई नदेखिने भएको कार्यालयले जनाएको छ।त्यस्तै शिवसताक्षी नगरपालिका–१ स्थित हरिदेव ताजपुरियाको कुखुरा फाराममा पानी पस्दा रु १० लाख ४० हजार बराबरको एक हजार दुई कुखुरा मरेको कार्यालयले जनाएको छ। जिल्लामा मानवीय क्षति भने भएको छैन।शिवशताक्षी–११ इलाका प्रहरी कार्यालय झिलझिलेको कार्यालमा पानी पस्दा दुई वटा कम्प्युटरमा क्षति पुगेको छ। यस्तै झापा गाउँपालिका–६ बालुबथानमा तिरिङखोलाको बाँध फुटेकाले नेपाल प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी र स्थानीयवासीको सहयोगमा बाँध बाँध्ने कार्य भइरहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय झापाले जनाएको छ।जिल्लाका विभिन्न स्थानमा घर तथा पसलहरुमा पानी पसेको छ। जसका कारण चामल, दाललगायतका खाद्य सामग्री नष्ट भएको कार्यालयले जनाएको छ। रासस
देशभर वर्षा, तराई जलमग्न : यस्तो छ मौसम पूर्वानुमान
मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले देशभर अझै तीन दिनसम्म वर्षा हुने पूर्वानुमान गरेको छ। देशभर मनसुनी वायुको प्रभावले अहिले वर्षा भइरहेको र योक्रम तीन दिनसम्म चल्ने महाशाखाको पूर्वानुमान गरेको हो।
स्कुल बसले किच्दा विद्यार्थीको मृत्यु
मोरङको रङ्गेलीमा मङ्गलबार दिउँसो स्कुल बसले किचेर एक विद्यार्थीको मृत्यु भएको छ।अर्का एक विद्यार्थी गम्भीर घाइते भएका छन्।
चट्याङ लागेर छुट्टाछुट्टै स्थानमा छजनाको मृत्यु
मुलुकको विभिन्न स्थानमा चट्याङ लागेर छजनाको मृत्यु भएको छ । प्रहरीले कैलाली, कञ्चनपुर, रुपन्देही र नवलपरासी (पश्चिम)का विभिन्न स्थानमा चट्याङ लागेर छजनाको मृत्यु भएको जनाएको हो ।
पहिरो हटाएपछि सिद्धार्थ राजमार्गमा एकतर्फी सवारी सञ्चालन
अविरल वर्षाले ढुङ्गासहितको पहिरो खसेपछि अवरुद्ध बनेको सिद्धार्थ राजमार्ग एकतर्फी रुपमा खुलेको छ । सडक डिभिजन कार्यालय पाल्पा र जिल्ला प्रहरी कार्यालय पाल्पाको पहलमा सडकमा खसेको पहिरो हटाएपछि अहिले एकतर्फी सडक सञ्चालनमा आएको छ ।
पाँचखाल ‘ग्रीन स्मार्ट सिटी’ : यो वर्ष डिपिआर र रोजगारी सिर्जना
पाँचखाल नगरपालिकाले नेपालमै पहिलो ‘ग्रीन स्मार्ट सिटी’ निर्माणका लागि आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा विस्तृत अध्ययन प्रतिवेदन (डिपिआर) तयार गरी निर्माणकार्य थालनी गर्ने भएको छ ।
भीषण वर्षाका कारण बुटवलका सडक जलमग्न (फोटोफिचर)
भीषण वर्षाका कारण बुटवलका सबैजसो सडक जलमग्न भएका छन् । सडक जलमग्न र हिलाम्य भएपछि पैदलयात्रीलाई समस्या भएको छ भने सवारी आवागमन अवरुद्ध भएको छ ।
एमालेको समग्र ध्यान मङ्सिरको निर्वाचनमा: उपमहासचिव ज्ञवाली
नेकपा (एमाले)को उपमहासचिव प्रदीप ज्ञवालीले एमालेको समग्र ध्यान मङ्सिरको निर्वाचनमा हुने बताउनु भएको छ ।
कैदीबन्दीलाई मताधिकार
सर्वोच्च अदालतले कैदीबन्दीको नाम मतदाता नामावलीमा सङ्कलन र अद्यावधिक गर्न निर्वाचन आयोगको नाममा आदेश गरेको छ । न्यायाधीश सपना प्रधान मल्लको एकल इजलासले असार १० गते नामावली सङ्कलनका लागि आदेश गरेको हो । कैदीको हिँडडुलबाहेकका अन्य अधिकार यथावत् रहेको भन्दै मतदानको अधिकार दिन पनि अदालतले आदेशमा भनेको छ ।
जबज र अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताबीच अन्योन्याश्रित सम्बन्ध : नेता पौडेल
नेकपा (एमाले) का उपाध्यक्ष तथा पूर्वअर्थमन्त्री विष्णु पौडेलले जनताको बहुदलीय जनवाद (जबज) र अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताबीच अन्योन्याश्रित सम्बन्ध रहेको बताउनुभएको छ । मदन भण्डारीको ७१ औं जन्मजयन्तीको अवसरमा प्रेस चौतारी नेपाल, रूपन्देही शाखाले सोमवार तिलोत्तमामा आयोजना गरेको अन्तरसंवाद कार्यक्रममा बोल्दै नेता पौडेलले सो कुरा बताउनुभयो ।
विपतको तयारीमा जुटन स्थानीय तहलाई आग्रह
बर्खायामको विपदबाट हुनसक्ने मानवीय र भौतिक क्षतिबाट वच्न झापाका स्थानीय तहलाई तयारी थाल्न जिल्ला विपद व्यवस्थापन समितिले आग्रह गरेको छ । आइतवार जिल्ला प्रशासन कार्यालय झापामा बसेको जिल्ला विपद् व्यवस्थापन समिति बैठकले झापाका १५ वटै स्थानीय तहलाई विपद तयारी थाल्न आग्रह गरेको हो ।
दिलमाया सुनारको हत्या आरोपमा एक पक्राउ
प्रहरीले दिलमाया सुनारको हत्या आरोपमा एक जनालाई पक्राउ गरेको छ । पक्राउ पर्नेमा सिन्धुपाल्चोक चौतारा साँगाचोकगढी नगरपालिका –१ घर भई हाल काठमाडौं गोठाटार बस्ने ३८ वर्षीय खिलबहादुर श्रेष्ठ रहेका छन् । श्रेष्टलाई प्रहरीले हिजो नै काठमाडौंको नेपालटारबाट नियन्त्रणमा लिएको भएपनि आज सोमबार सार्वजनिक गरेको हो ।
संविधानको कार्यान्वयनबाटै समाजवादमा पुग्न सकिन्छ : नेता पौडेल
नेपाली कांग्रेसका वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेलले संविधानको पूर्ण कार्यान्वयन भए मात्र समाजवादको जग बसाल्न सकिने बताउनुभएको छ । सोमबार राजधानीमा आयोजित नेपालमा समाजवाद : चुनौती र सम्भावना विषयमा धारणा राख्नुहुँदै उहाँले संविधानले महिला, दलित, अल्पसंख्यक, मुसलमान, दुर्गम एवम् ग्रामीण क्षेत्रलाई अधिकार प्रदान गरेको बताउनुभयो ।
कुटपिट गर्ने तीन भारतीय लुटेरा पक्राउ
कैलालीमा सरकारी कर्मचारीलाई निर्घात कुटपिट गरी गाडी लुटेर भागेका भारतीय नागरिक पक्राउ परेका छन् । डडेलधुराको आलिताल गाउँपालिकाका कम्प्युटर अपरेटर लोकेन्द्रसिंह भण्डारीलाई सोमबार बिहान तीन भारतीयले लुटपाट गरेका थिए ।