काठमाडौं, असोज ७ गते। प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले नेपाल र चीनको आर्थिक साझेदारीले लगानी सम्बन्धलाई बलियो बनाउने बताउनुभएको छ।
आइतबार चीनको राजधानी पेइचिङमा आयोजित नेपाल–चीन शिखर व्यापार सम्मेलनलाई सम्बोधन गर्नुहुँदै प्रधानमन्त्री प्रचण्डले यस्तो बताउनुभएको हो।
‘‘यस्ता सम्मेलनले नेपाल र चीनको आर्थिक साझेदारीलाई अझ प्रगाढ बनाउन, दुई देशको व्यापार–व्यवसाय र लगानी सम्बन्धलाई बलियो बनाउन मार्ग प्रशस्त गर्ने निश्चित छ’’, प्रधानमन्त्री प्रचण्डले भन्नुभयो।
पेइचिङस्थित दूतावाससँगको सहकार्यमा भएको सम्मेलनलाई सम्बोधन गर्नुहुँदै प्रधानमन्त्री प्रचण्डले नेपाल उपयुक्त अवसरको देश भएकाले उद्यमी र लगानीकर्तालाई स्वागतको सन्देश दिन आफू चीन आएको बताउनुभएको छ।
प्रधानमन्त्री प्रचण्डले जलस्रोत, खाद्य सुरक्षा, कृषि क्षेत्र, पर्यटन उद्योग र बढ्दो आइसिटी लगानीका आकर्षक क्षेत्र भएको बताउनुभएको छ। यी क्षेत्रको लगानीले उच्च प्रतिफल दिने उहाँको विश्वास छ।
शिखर सम्मेलन दुई देशका निजी क्षेत्रको बलियो सहकार्य निर्माणमा केन्द्रित हुनुपर्नेमा उहाँले जोड दिनुभयो। आफू चीनको विकासको गतिलाई देखेर छक्क परेकोसमेत चर्चा गर्नुभयो।
प्रधानमन्त्री प्रचण्डले भन्नुभयो, ‘‘म यो देशमा विकासको गति र मापन देखेर छक्क पर्छु। पूर्वाधारदेखि औद्योगिकीकरणसम्म, मानव विकासदेखि गरिबी निवारणसम्म, शिक्षा र स्वास्थ्य सेवादेखि विज्ञान र प्रविधिसम्म चीनले गरेको प्रगति मानव सभ्यताको इतिहासमा विरलै देख्न पाइन्छ।’’
प्रधानमन्त्री प्रचण्डले चिनियाँ नागरिकलाई गरिबीको रेखाबाट माथि उठाउने लक्ष्य सफलतापूर्वक हासिल गरेको भन्दै चीनका राष्ट्रपति सी चिनफिङको नेतृत्वलाई बधाई दिनुभयो।
उहाँले निकट छिमेकीका नाताले नेपालले चीनसँग पारस्परिक रूपमा लाभदायक सहयोग प्रवर्द्धन गर्नु आवश्यक रहेको उल्लेख गर्नुभयो। प्रधानमन्त्री प्रचण्डले नेपाल र चीनले शान्तिपूर्ण सहअस्तित्व, आपसी समझदारी, पारस्परिक लाभ र सहयोगको फाइदा लिनुपर्नेमा जोड दिनुभएको छ।
सम्मेलनमा प्रधानमन्त्री प्रचण्डले नेपाल–चीन भाइचाराको इतिहास लामो रहेको सम्झनासमेत गर्नुभयो।
बेइजिङबाट राससका विशेष प्रतिनिधि एकराज पाठकले पठाएको समाचार अनुसार, प्रधानमन्त्रीले नेपालमा कर पनि तुलनात्मकरूपमा कम रहेको भन्दै लगानीको उचित वातावरण बनेको स्पष्ट पार्नुभयो । नेपालमा लगानीको सुरक्षा र आवश्यक एवं उचित वातावरण निर्माणका लागि सरकार प्रतिबद्ध रहेको समेत बताउनुभयो ।
सम्बोधनका क्रममा प्रधानमन्त्री दाहालले नेपाल र चीनबीचको सम्बन्ध प्राचीन तथा ऐतिहासिक भएको उल्लेख गर्नुभयो । “पाँचौँ शताब्दीमा नेपाली भिक्षु बुद्धभद्रले चीनको भ्रमण गर्नुभएको थियो भने सातौँ शताब्दीमा नेपालकी राजकुमारी भृकुटीको तिब्बतका राजा स्रङचङ गम्पोसँग विवाह गरी दुई देशबीचको सम्बन्ध अझ सुमधुर भएको थियो, १३औँ शताब्दीमा नेपाली कलाकार अरनिकोले चीन आएर वास्तुकलाको क्षेत्रमा योगदान दिनुभएको थियो”, उहाँले भन्नुभयो । प्रधानमन्त्री दाहालले सोही समयदेखि हिमालवारि र हिमालपारिको व्यापार सुरु भएको समेत भनाइ राख्नुभयो ।
सो अवसरमा उहाँले चीन नेपालका लागि प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानीका लागि ठूलो स्रोत र व्यापारका दृष्टिले दोस्रो मुलुक भएको बताउनुभयो । नेपालको चीनसँग व्यापार घाटा ठूलो रहेको भन्दै त्यसलाई घटाउनका लागि उत्पादन क्षमतामा वृद्धि, भौतिक पूर्वाधार सुधार आवश्यक रहेको बताउनुभयो ।
“नेपालबाट चिया, जडीबुटी, कागती, भैँसीको मासु, कफी, अदुवालगायतका उत्पादन निर्यातको प्रचुर सम्भावना भएकाले यी वस्तुको उत्पादनमा हामीले प्राथमिकता दिएका छौँ”, प्रधानमन्त्री दाहालले भन्नुभयो, “यसका लागि हामीले प्राविधिक अवरोध न्यूनीकरण गर्दै यस्ता उत्पादन प्रशोधनका क्षेत्रमा काम गरिरहेका छौँ ।”
नेपाल सन् २०२६ मा अति कम विकसित देशबाट विकासोन्मुख देशमा स्तरोन्नति हुने तयारीमा रहेको भन्दै सन् २०३० सम्ममा मध्यम आय भएको मुलुकमा पुग्ने लक्ष्य लिएको उहाँले बताउनुभयो । “हामीले सन् २०१७ मा चीन सरकारसँग ‘बेल्ट एण्ड रोड इनिसिएटिभ’मा आबद्ध भएका छौँ, अहिले हामी कार्यान्वयनको अन्तिम तयारीमा छौँ”, उहाँले भन्नुभयो ।
प्रधानमन्त्री दाहालले दुई देशबीचको क्रस बोर्डर कनेक्टिभिटी बढाउनका लागि महत्त्वपूर्ण अग्रसरता लिएको उल्लेख गर्दै आर्थिक सम्बन्धमा जोड दिइएको बताउनुभयो । नेपालमा विद्युत् आपूर्ति उल्लेख्यरूपमा बढेको उल्लेख गर्दै उहाँले नेपाल यतिबेला विद्युत् निर्यात गर्ने अवस्थामा आइपुगेको बताउनुभयो ।
सो अवसरमा चीनका वाणिज्य उपमन्त्री लि फाइले नेपाल र चीन सदियौँदेखिको घनिष्ट मित्र भएको भन्दै चीनले नेपालको सदैव उन्नति र समृद्धि देख्न चाहेको बताउनुभयो ।
उहाँले दुई देशबीच विभिन्न क्षेत्रमा लगानीका अधिक सम्भावना रहेकाले आपसी समृद्धि, विकास र आर्थिक उन्नतिका लागि नेपालमा लगानीका क्षेत्र पहिचान गर्नका लागि दुवै देशले सामूहिक प्रयास गर्नेमा जोड दिनुभयो ।
सो अवसरमा नेपाल उद्योग वाणिज्य महासङ्घका अध्यक्ष चन्द्रप्रसाद ढकालले चिनियाँ लगानीकर्ताका लागि नेपाल लगानीको विश्वासिलो गन्तव्य भएको भन्दै अझ बढी चिनियाँ लगानीको अपेक्षा रहेको बताउनुभयो ।
उहाँले चीन नेपालका लागि दोस्रो ठूलो व्यापार साझेदार मुलुक भएको बताउनुभयो । नेपालले कूल आयातको १६ प्रतिशत चीनबाट गर्ने गरेको उल्लेख गर्दै अध्यक्ष ढकालले नेपालबाट चीनतर्फको निर्यात कम भएकाले यसलाई बढाउनपर्नेमा जोड दिनुभयो ।
“नेपालमा लगानी गर्ने बहुराष्ट्रिय कम्पनीहरूले उच्च प्रतिफल लिइरहेका छन्”, उहाँले भन्नुभयो, “नेपाल विदेशी लगानी भित्र्याउन र प्रविधि हस्तान्तरणका लागि तयार छ ।” उहाँले यस वर्ष नेपालमा पर्यटकीय पूर्वाधारमा उल्लेखनीय प्रगति भएको, दुई वटा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल सञ्चालनमा आएको र पर्यटकीय गन्तव्य सञ्चालनमा आएको भन्दै लगानीको सम्भावना बढेर गएको बताउनुभयो ।
नेपाल उद्योग वाणिज्य महासङ्घले वैदेशिक लगानीकर्तालाई लक्षित गरी एकद्वार प्रणालीमार्फत वैदेशिक लगानी ल्याउनका लागि एफडीआई हेल्प डेस्क स्थापना गरेको समेत जानकारी गराउनुभयो । उहाँले चिनियाँ लगानीकर्तालाई नेपालको ऊर्जा क्षेत्रमा राम्रो सम्भावना भएको भन्दै लगानीका लागि आग्रह गर्नुभयो ।
सो अवसरमा चिनियाँ उद्योगी व्यवसायीहरूको संस्था सिसिपिआइटीका उपाध्यक्ष झाङ शाङगङले नेपालमा लगानीका लागि नेपाल उद्योग वाणिज्य महासङ्घ र सिसिपिआइटीको संयुक्त प्रयासमा लगानीका क्षेत्र पहिचान गरी लगानी गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नुभयो ।
नेपाल उद्योग वाणिज्य महासङ्घका प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानी एवं अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध समितिका सभापति मनोज पौडेलले नेपालमा युवा जनशक्तिको सङ्ख्या ठूलो भएको उल्लेख गर्नुहुँदै नेपालमा युवा उद्यमशीलता समेत बढेको बताउनुभयो । उहाँले नेपालमा भएको युवा जनशक्तिको पूर्ण उपयोग गरी लाभ लिन चिनियाँ लगानीकर्ता समक्ष आग्रह गर्नुभयो ।
