संगिता तिमिल्सेना
बडीमालिका (बाजुरा), ११ भदौ । जिल्लाको खप्तड छेडेदह गाउँपालिका–१ काँडाकी एक महिलाले अस्पतालबाट घर फर्किने क्रममा बाटोमै बच्चा जन्माउनु भएको छ ।
जमालगाउँकी ३२ वर्षीया उज्जली सुनारले अछामको बयालपाटा अस्पतालबाट घर फर्किने क्रममा बुढीगंगा नगरपालिका–१० सिगाडामा बच्चा जन्माउनु भएको हो ।
अस्पतालमा चिकित्सकले जाँच गर्दा बच्चा पाउने अवधि १४ दिन नाघिसकेको र तत्काल अप्रेसन गरेर सुत्केरी गराउनुपर्ने भनेपछि अस्पताललाई खबर नगरी घर फर्किएकी सुनारले बाटोमै बच्चा जन्माएको खप्तड छेडेदह गाउँपालिका स्वास्थ्य शाखा प्रमुख दलबहादुर रावतले जानकारी दिनुभयो ।
सुत्केरी महिलाको श्रीमान् भारतमा भएकाले अप्रेसन भारतमा गएर गर्ने गरी फर्किनुभएकी सुनारले घर पुग्न नपाउँदै बिचबाटोमा बच्चा जन्माएको रावतले बताउनुभयो ।
घर फर्किने क्रममा बाजुराको बुढीगंगा नगरपालिका वडा नम्बर १० स्थित पानीभुवाको सडकमा बच्चा जन्माएको सिगाडा सामुदायिक स्वास्थ्य केन्द्रमा कार्यरत अनमी सिर्जना सार्कीले बताउनुभएको छ ।
बाटोमा उज्जली सुनार व्यथा लागेर ढलेको अवस्थामा स्वास्थ्यकर्मी सिर्जना सार्कीले भेटाउनुभएको थियो । अनमी सार्कीले बाटोमै सुत्केरी गराउनमा सहयोग गर्नुभएको थियो ।
जिल्लामा उज्जली मात्र नभई केही महिना पहिला बाजुराको गौमुल गाउँपालिका ३ माँझपाली बस्ने २१ वर्षीय भाग्य चदारा बाटोमा बच्चा जन्माउनुभएको थियो । त्यस्तै हिमाली गाउँपालिका १ को बामु बस्ने नानी रोकायाले बाटोमै बच्चा जन्माउनुभयो । सुत्केरी व्यथा लागेपछि तीन घण्टा टाढा रहेको बामु आधारभूत स्वास्थ्य सेवा केन्द्रमा लग्दै गर्दा बाटामै बच्चा जन्माउनुभयो ।
स्वास्थ्य संस्था टाढा भएकाले लिँदै गर्दा उहाँले बाटोमा बच्चा जन्माउनु परेको हो । त्यस्तै हिमाली गाउँपालिका २ नातिखोला बस्ने २३ वर्षीया पार्वती बुढाले स्वास्थ्य चौकी आउने बेला बाटोमै बच्चा जन्माउनु भएको थियो ।
स्वामिकार्तिक खापर गाउँपालिका–१ मुक्तिकोटकी ३५ वर्षीया कार्तिक विकले केही समय पहिला बाटोमा बच्चा जन्माउनु भएको थियो । सुत्केरी व्यथा लाग्ने बित्तिकै आफन्तले स्वास्थ्य केन्द्रमा लिँदै गर्दा ताहाडा खोला नजिकै बाटोमा छोरा जन्माएको स्थानीय बलबहादुर विकले बताउनुभयो ।
यी त केही उदाहरण हुन्, बाजुराको दुर्गम गाउँका आमाहरू बाटोमा र घरमा बच्चा जन्माउने सङ्ख्या निकै रहेको रुँगिन चौकीमा कार्यरत विमला पाण्डेले बताउनुभयो । बाजुरामा चार वर्ष यता १२ जना सुत्केरीको मृत्यु भइसकेको छ ।
गर्भवती भएपछि नियमित गर्भजाँचको कमी र समयमै सुत्केरी गराउन स्वास्थ्य संस्था नपुगाउँदाको परिणाम रहेको बडिमालिका नगरपालिका स्वास्थ्य शाखा प्रमुख टेकबहादुर खड्काले बताउनु भयो ।
खड्काका अनुसार जिल्लामा तथ्याङ्क कुनै नभए पनि एक महिना एकदेखि दुईजना महिलाले बाटोमै बच्चा जन्माउने गरेका छन् ।
