नविन सुवेदी
सुर्खेत, फागुन ८ गते । कर्णाली प्रदेशमा सन् २०२२ मा ४९६ वटा मानवअधिकार उल्लङ्घनका घटना भएका छन् । मानवअधिकार संस्था इन्सेकको तथ्याङ्क अनुसार देशभर मानव अधिकार उल्लङ्घन र ज्यादतीका घटनामा सात हजार ३७६ जना पीडित भएकोमा कर्णालीमा ४९६ जना पीडित भएका छन् । पीडितमध्ये मानव अधिकार उल्लङ्घनका घटनामा चार महिला र २९ पुरुष गरी ३३ जना छन् ।
ज्यादतीका घटनामा ३२८ महिला र १३५ पुरुष गरी ४६३ जना पीडित छन् । यो सन् २०२१ को तुलानमा ६६ जना बढी हो । यस वर्ष कर्णालीमा राज्य पक्षबाट १५ वटा मानव अधिकार उल्लङ्घनमा घटना भएका छन् । राज्य पक्षबाट भएको कुटपिटका घटनामा एक जना गिरफ्तारी, हिरासत वा थुनामा मृत्यु एक, अमानवीय व्यवहारका घटनामा एक, अभिव्यक्ति भेला तथा सङ्गठित हुने अधिकारमा १५ जना पीडित भएको इन्सेकले जनाएको छ । इन्सेकका कर्णाली प्रदेश प्रमुख नारायण सुवेदी विगतको तुलनामा कर्णालीमा ०२२ मा मानव अघिकारको अवस्थामा झन् चिन्ताजनक रहेको बताउनुभयो ।
यस्तै, हत्याका घटनामा अन्य पक्षबाट १३ जना महिला र तीन जना पुरुष गरी १६ जनाले ज्यान गएको छ । कालिकोटको तिलागुफा नगरपालिका–१० राना वडामा १२ कात्तिकमा बेवारिसे अवस्थामा फेला परेको बम खेलाउँदा विस्फोट भई सोही ठाउँका ३ वर्षीया झरना थापाको घटनास्थलमा मृत्यु भएको थियो भने ५ वर्षीया सरस्वती रानाको उपचारका क्रममा कर्णाली प्रदेश अस्पताल सुर्खेतमा मृत्यु भएको थियो ।
विष्फोटमा परी ८ वर्षीय कमल थापा, ३ वर्षीया दर्शना राना र पाँच वर्षीय मुस्कान थापा घाइते भएका थिए हुनुभएको थियो । स्थानीय प्रशासनले मृतकका परिवारलाई राहत र घाइतेहरूलाई उपचार खर्चबापतको रकम उपलब्ध गराउन गृह मन्त्रालयलाई सिफारिस गरे पनि हालसम्म पीडितहरूले क्षतिपूर्ति नपाएको उहाँहरूको भनाइ छ ।
यो वर्ष कर्णालीमा बाल मानव अधिकारको अवस्थामा पनि सुधार आउन सकेन । बाल मानव अधिकारका घटना ७७ जना बालिका र तीन जना बालक गरी ८० जना पीडित भएको इन्सेकको तथ्याङ्कले देखाउँछ । घटनामा बालविवाहबाट १२, बेचबिखन तथा ओसारपसारबाट तीन, विद्यालयमा शारीरिक दण्ड सजायबाट एक, बलात्कार घटनामा ४९ जना, यौन दुर्व्यवहार का घटनामा १४ जना र नवजात शिशुको हत्याबाट एक जना पीडित भएको इन्सेक प्रमुख सुवेदीले बताउनुभयो ।
