युक्रेन युद्धमा नयाँ प्रतिबन्धको समय सीमा नजिकिँदै गर्दा अमेरिकी राजदूत विटकफ रुसमा

मस्को, साउन २१ गते । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले युक्रेन युद्धमा नयाँ प्रतिबन्ध लगाउने समय सीमा नजिकिँदै गर्दा अमेरिकी राजदूत स्टिभ विटकफ बुधबार मस्को आइपुग्नुभएको र उहाँले रुसी नेतृत्वसँग भेटघाट गर्नुहुने सरकारी राज्य सञ्चारमाध्यमले जनाएको छ ।

ट्रम्पले रुसलाई युक्रेनमा आक्रमण रोक्न वा नयाँ दण्डको सामना गर्न शुक्रबारसम्म समय दिनुभएको छ । ह्वाइट हाउसले शुक्रबार कुन विशेष कारबाही गर्ने योजना छ भनेर स्पष्ट पारेको छैन, तर ट्रम्पले पहिले चीन र भारत जस्ता रुसका बाँकी व्यापारिक साझेदारहरूलाई लक्षित गर्दै ‘माध्यमिक भन्सार शुल्क’ लगाउने धम्की दिनुभएको छ ।

यस कदमले रुसी निर्यातलाई रोक्ने लक्ष्य राखेको छ, तर यसले महत्त्वपूर्ण अन्तर्राष्ट्रिय अवरोधको जोखिम निम्त्याउने छ । ट्रम्पले मङ्गलबार कुनै आर्थिक बदलाका साथ अगाडि बढ्नुअघि मस्को वार्ताको नतिजाको प्रतीक्षा गर्ने बताउनुभएको थियो । “के हुन्छ हामी हेर्ने छौँ”, उहाँले पत्रकारहरूलाई भन्नुभयो, “हामी त्यो समयमा त्यो निर्णय गर्ने छौँ ।”

मस्को आइपुगेपछि, विटकफलाई राष्ट्रपतिका विशेष प्रतिनिधि किरिल दिमित्रिभले स्वागत गर्नुभएको रूसी राज्य समाचार एजेन्सी तासले बताएको छ । एक अमेरिकी स्रोतले बैठकहरूमा रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिन समावेश हुनुहुन्छ कि हुनुहुन्न भनेर स्पष्ट पारेन । पुटिनलाई विटकफले पहिले धेरै पटक भेट गर्नुभएको छ ।

वासिङ्टनको दबाबका बावजुद, रुसले आफ्नो पश्चिमी समर्थक छिमेकी युक्रेनविरुद्ध आफ्नो अभियान जारी राखेको छ । इस्तानबुलमा तीन चरणको शान्ति वार्ताले सम्भावित युद्धविरामको विषयमा कुनै प्रगति गर्न सकेको छैन र दुवै पक्ष पहिलेभन्दा धेरै टाढा देखिएका छन् । मस्कोले युक्रेनले थप भूभाग छाड्नु पर्ने र पश्चिमी समर्थन त्याग्नु पर्ने माग गरेको छ । किएभले तत्काल युद्धविरामको आह्वान गरिरहेको छ र युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमर जेलेन्स्कीले गत हप्ता आफ्ना सहयोगीहरूलाई मस्कोमा ‘शासन परिवर्तन’ का लागि दबाब दिन आग्रह गर्नुभयो ।

-आणविक बयानबाज-

रुसको निरन्तर आक्रमणलाई लिएर ट्रम्पले हालैका हप्ताहरूमा पुटिनप्रति बढ्दो निराशा व्यक्त गर्नुभएको छ । सोमबार पत्रकारहरूले विटकफको मस्कोलाई के सन्देश हुनेछ र रुसले प्रतिबन्धबाट बच्न केही गर्न सक्छ कि भनेर सोध्दा ट्रम्पले जवाफ दिनुभयो, “हो, एउटा सम्झौता गर्नुहोस् जहाँ मानिसहरू मार्न बन्द हुन्छन् ।”

क्रेमलिनका प्रवक्ता दिमित्री पेस्कोभले सोमबार उहाँहरूले विटकफसँगको वार्तालाई ‘महत्त्वपूर्ण, ठोस र सहयोगी’ ठानेको र द्वन्द्व अन्त्य गर्न अमेरिकी प्रयासको कदर गरेको बताउनुभयो । युद्धविरामको आह्वानलाई लगातार अस्वीकार गर्दै आउनुभएका पुटिनले शुक्रबार आफूले शान्ति चाहेको तर करिब साढे तीन वर्षको आक्रमण अन्त्य गर्ने उहाँको माग अपरिवर्तित रहेको बताउनुभयो । 

रुसले युक्रेनलाई मस्कोले कब्जा गरेको दाबी गर्ने चार क्षेत्रको नियन्त्रण प्रभावकारी रूपमा हस्तान्तरण गर्न बारम्बार आह्वान गरेको छ । उक्त मागलाई किएभले अस्वीकार्य भनेको छ । पुटिनले युक्रेनले नाटोमा सामेल हुने महत्वाकाङ्क्षा पनि त्यागोस् भन्ने चाहनुहुन्छ ।

रुसका पूर्वराष्ट्रपति दिमित्री मेदभेदेवसँगको अनलाइन विवादपछि ट्रम्पले दुईवटा आणविक पनडुब्बीहरू अहिले ‘यस क्षेत्रमा’ तैनाथ गरेको बताउनुभएपछि विटकफको भ्रमण भएको हो । ट्रम्पले आणविक शक्ति सम्पन्न वा आणविक हतियार सम्पन्न पनडुब्बीहरू भन्ने हो भनेर भन्नुभएको छैन । उहाँले सटीक तैनाथी स्थानहरूको बारेमा पनि विस्तार गर्नुभएन । यसलाई अमेरिकी सेनाले गोप्य राखेको छ ।

तैनाथीमा आफ्नो पहिलो टिप्पणीमा रुसले सोमबार ‘सावधानी’ अपनाउन आग्रह गरेको छ । “रुस आणविक अप्रसारको विषयमा धेरै सचेत छ र सबै जना आणविक बयानबाजीमा धेरै, धेरै सावधान हुनुपर्छ भन्नेमा हामी विश्वास गर्छौं”, क्रेमलिनका प्रवक्ता पेस्कोभले भन्नुभयो । रासस/एएफपी