चुरेमा छवटा सिँचाइ योजनाको काम सुरु
कैलालीको पहाडी भेगमा पर्ने चुरे गाउँपालिकामा छवटा सिँचाइ योजना निर्माण सुरु भएको छ । चुरे गाउँपालिका–२, ४ र ६ गरी तीन वडामा छवटा सिँचाइ योजना निर्माण सुरु गरिएको हो ।
सिँचाइ योजना अलपत्र, खेतीयोग्य जमिन बाँझो
जलस्रोत तथा सिँचाइ डिभिजन कार्यालयले सञ्चालन गरेको सिँचाइ योजना अलपत्र परेपछि किसान खेतीयोग्य जमिन बाँझो राख्न बाध्य भएका छन् । सिगास गाउँपालिका–१, स्यापागैर सिँचाइ योजना विगत चार वर्षदेखि अलपत्र परेको छ । सो कार्यालयले निर्माण सुरु गरेको योजना पूरा नहुँदा अधिकांश जमिन बाँझो भएको छ । प्रदेश सरकारको भौतिक पूर्वाधार विकास मन्त्रालय मातहत रहेको जलस्रोत तथा सिँचाइ डिभिजन कार्यालयले आर्थिक वर्ष २०७६/७७ मा २० लाख रुपियाँमध्ये १३ लाख रुपियाँ खर्च गरेर योजना सुरु गरेको हो । तर २०८१ साल आइसक्दासम्म योजना पूरा हुने/नहुने टुङ्गो लाग्न सकेको छैन । सिँचाइका लागि खरिद गरिएका पाइप जङ्गलमा अलपत्र छन्, केही पाइप आगोले पोलिएका छन् ।
चित्रकलामा भविष्य खोजिरहेकी निर्मला
कञ्चनपुरकी कृष्णपुर नगरपालिका–१ सुन्दरीफाँटाकी २४ वर्षीया निर्मला चौधरी स्नातक तेस्रो वर्षमा अध्ययनरत हुनुहुन्छ । उहाँ पढाइसँगै घरखर्च जोहो गर्नका लागि चित्र बनाउँदै आउनुभएको छ ।
द्रुतमार्ग निर्माणमा बजेट अभाव
सुदूरपश्चिम प्रदेशको मुख्य सहर धनगढीदेखि डोटीको दिपायल हुँदै बझाङ चैनपुर–उरै भन्ज्याङसम्म जोड्ने द्रुतमार्ग (फास्ट ट्र्याक) निर्माणका लागि बजेट अभाव भएको छ । चालु आर्थिक वर्षमा सरकारले पठाएको बजेट खर्च भइसकेकाले सम्पन्न हुनुपर्ने बाँकी कामका लागि बजेट अभाव देखिएको हो । धनगढी–दिपायल–चैनपुर–उरै भन्ज्याङ सडक योजना कार्यालयका अनुसार, चालु आर्थिक वर्षमा फास्ट ट्र्याकका लागि २५ करोड रुपियाँ बजेट आएको थियो । प्राप्त बजेट खर्च भएकाले बाँकी रहेको काम गर्न रकम अभाव भएको कार्यालयका सूचना अधिकारी दिनेश रौखेलाले बताउनुभयो । बजेट अभाव हुँदा निर्माण कम्पनीलाई भुक्तानी दिन समस्या भएको उहाँले बताउनुभयो ।
नरभक्षी चितुवा खोज्न क्यामरा
मानव र वन्यजन्तु (चितुवा) बिच द्वन्द्व बढेपछि नरभक्षी चितुवा र बँदेलको गतिविधि नियाल्न ग्वाल्लेक संरक्षित वन क्षेत्रमा ५० वटा स्वचालित क्यामरा जडान गरिएको छ । तल्लोस्वराड क्षेत्रको मेलौली, शिवनाथ र पञ्चेश्वरमा २८ जना चितुवाको आक्रमणबाट मरिसकेका छन् । चितुवा र जङ्गली बँदेलको आक्रमणमा परेर २० जनाभन्दा बढी घाइते भएका छन् । मानवले थापेको पासोमा परेर १२ वटा चितुवाको पनि मृत्यु भएको छ । मानव र वन्यजन्तुबिच द्वन्द्वबढेपछि राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोष शुक्लाफाँटा संरक्षण कार्यक्रम अन्तर्गत ग्वाल्लेक, मेलौली नगरपालिका–३, सलेना, तिताबै र महारुद्र क्षेत्रमा स्वचालित क्यामेरा जडान गरिएको क्यामरा ट्र्यापर सुमन मल्लले जानकारी दिनुभयो ।
संरक्षणको पर्खाइमा शुक्लाफाँटाका ताल
शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्जमा वन्यजन्तुको घनत्व बढी रहँदा त्यहाँभित्र वन्यजन्तुलाई पानी व्यवस्थापन गर्न थप पोखरी निर्माण गरिने भएको छ ।
मोटरसाइकल दुर्घटनामा श्रीमानको मृत्यु, श्रीमती गम्भीर घाइते
मोटरसाइकल दुर्घटनामा श्रीमानको मृत्यु भएको छ भने श्रीमती गम्भीर घाइते भएका छन् । कैलालीबाट अछाम आउने क्रममा डोटीको बुडरमा मोटरसाइकल दुर्घटना हुँदा गम्भीर घाइते भएकामध्ये श्रीमान मंगलसेन नगरपालिका ३ बिसाकोटका ३६ वर्षीय रमेश विकको धनगढीमा उपचारका क्रममा मृत्यु भएको हो ।
सामुदायिक विद्यालय सुधार गर्दै कृष्णपुरका अभिभावक
कञ्चनपुरको कृष्णपुर नगरपालिकामा रहेका सामुदायिक विद्यालयको सुधारका लागि स्थानीय अभिभावक नै अग्रसर हुन थालेका छन् ।
‘‘कृषिमा छाडा चौपाया र बजारीकरण प्रमुख समस्या’’
कैलालीको टीकापुर नगरपालिका-२ की सरिता घर्तीमगरसँग १० कट्ठा जमिन छ । त्यही जग्गामा खेतीपाती गरी गुजारा गर्दै आउनुभएकी सरिताले यसपालि हिउँदे खेती लगाउनुभएन, खेत बाँझै रह्यो । छाडा पशु चौपायाको सास्तीले उहाँले खेती नलगाउनुभएको हो ।
मोहन्यालमा नौ वटा सिँचाइ योजनाको काम सुरु
कैलालीको मोहन्याल गाउँपालिकाका पाँच वडामा नौ वटा सिँचाइ योजनाको काम सुरु भएको छ । कृषकको खेतबारीमा सिँचाइ सुविधा पुर्याउन वडा नम्बर ३, ४, ५, ६ र ७ मा सिँचाइ योजनाको काम सुरु गरिएको हो ।
दलित बस्तीमा खानेपानीको समस्या
बुढीनन्दा नगरपालिका–७, सेरकाटिया दलित बस्तीमा खानेपानीको समस्या भएको छ । २०५० सालमा निर्माण भएको भैँसापानी प्याउना खानेपानी योजनाले बस्तीमा पानी सुविधा दिएको थियो । पछिल्लो समय उक्त खानेपानी योजनाको मर्मतसम्भार नहुँदा पाइपलाइन फुटेर बिग्रिँदै गएपछि खानेपानीको अभाव भएको हो । परिवारको सङ्ख्या धेरै र खानेपानीको धारा कम भएको र धारा पनि बिग्रिँदै गएपछि दलित बस्तीमा खानेपानी समस्या देखिएको स्थानीय जसवीर विकले बताउनुभयो ।
सरकारी विद्यालयमा स्मार्ट बोर्डबाट पठनपाठन
कैलालीको ग्रामीण भेगमा रहेको एक सरकारी विद्यालयमा स्मार्ट बोर्डबाट पठनपाठन सुरु भएको छ।धनगढी उपमहानगरपालिका–१२ मा रहेको सिद्धनाथ माध्यमिक विद्यालयले १ देखि १० कक्षासम्म स्मार्ट बोर्डबाट पठनपाठन सुरु गरेको हो।
महाकाली अस्पतालमा रेबिजविरुद्धको खोप अभाव
महेन्द्रनगरस्थित महाकाली प्रादेशिक अस्पतालमा रेबिजविरुद्धको खोप अभाव भएको छ ।
-original-thumb.jpg)
पुल निर्माणको काम अलपत्र
कैलालीको ६ लेन सडकमा पुल निर्माणको काम अलपत्र परेको छ । गोदावरी नगरपालिका –५ स्थित मनहरा र सुनी खोलामा पुल निर्माणको काम अलपत्र परेको हो ।
सुदूरपश्चिममा रासायनिक मलको अभाव नहुने
कृषि सामग्री कम्पनी लिमिटेड प्रादेशिक कार्यालय धनगढीले यस वर्ष सुदूरपश्चिममा रासायनिक मलको अभाव नहुने बताएको छ । अहिले मलको आपूर्ति सहजरूपमा भइरहेकाले मल अभाव नहुने केन्द्रको भनाइ छ ।
जिप दुर्घटनामा पूर्व वडाध्यक्षको निधन
जिप दुर्घटना हुँदा एक जना पूर्व वडाअध्यक्षको मृत्यु भएको छ । एक जना गम्भीर घाइते भएका छन् । मंगलबार जिल्लाको पूर्वतर्फ रहेको नवदुर्गा गाउँपालिकाबाट फर्किरहेको से १ ज २०६७ नम्बरको अल्टो जिप अमरगढी नगरपालिका –७ भुमाडीमा दुर्घटना भएको हो ।
द्वारिकाका नाममा करोडौं खर्च, स्मारक अलपत्र
द्वारिकादेवी ठकुरानीका नाममा प्रदेश र स्थानीय सरकारले विभिन्न कार्यक्रम गरि करोडौं रुपियाँ खर्च गरे पनि उहाँको स्मारकको जीर्णोद्धार गर्न कुनै कार्यक्रम नल्याएपछि सालिक ढल्ने अवस्थामा पुगेको छ ।
पासोमा परेको चितुवाको उद्धार गरिँदै
बैतडीमा मानव–वन्यजन्तुबिचको द्वन्द्व बढ्दै गएको छ । मङ्गलबार बिहान सिगास गाउँपालिका–९ च्वाँभेरीखोलामा मानिसले थापेको पासोमा चितुवाको गोडा फसेको छ ।
देखियो अति सङ्कटापन्न खरमजुर
शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्जमा अतिसङ्कटापन्न खरमजुर देखिएको छ । जङ्गल सफारीका क्रममा घाँसे मैदानमाथि उड्दै गरेको अवस्थामा खरमजुर देखा परेको नेचरगाइड महानन्द जोशीले जानकारी दिनुभयो । यसअघि चैत दोस्रो साता शुक्लाफाँटामा गरिएको खरमजुर गणनाका क्रममा सो प्रजातिको चरा एउटा पनि फेला परेका थिएनन् । शुक्लाफाँटामा केही सङ्ख्यामा खरमजुर रहेको तथ्याङ्क रहे पनि पहिलो चरणको गणनाका क्रममा खरमजुर नभेटिएपछि गणना टोली निराश भएर फर्किएको थियो ।
बझाङ प्रदेश सभाका विजेता सरकार निर्माणमा निर्णायक
बझाङमा प्रदेश सभा (क) क्षेत्रमा उपचुनाव भइरहेको छ । धेरैलाई लाग्छ, एक क्षेत्रमा भएको हारजितले के फरक पार्छ र । सो क्षेत्रबाट निर्वाचित भएर आउने प्रदेश सभा सदस्य भने सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकार निर्माणमा निर्णायक हुने छन् । प्रदेश सरकारका तत्कालीन आन्तरिक मामिला तथा कानुनमन्त्री तथा प्रदेश सभा सदस्य पृथ्वीबहादुर सिंहको सडक दुर्घटनामा परेर मृत्यु भएपछि यहाँ वैशाख १५ गते उपचुनाव हुँदै छ । यो क्षेत्र प्रदेश सरकार गठनका लागि निर्णायक भएकाले चुनावमा होमिएका प्रमुख दलहरूले यसलाई प्रतिष्ठाको लडाइँ बनाएका छन् । नेकपा (एमाले), नेकपा (माओवादी केन्द्र) र नेकपा (एकीकृत समाजवादी) बाट जो जसले जिते पनि वर्तमान मुख्यमन्त्री दीर्घबहादुर सोडारीले विश्वासको मत पाउने पक्कापक्की छ ।
घोडाघोडी ताल ढाक्ने झाडी हटाइँदै
जैविक विविधताले महत्वपूर्ण तराईकै ठुलो सिमसार क्षेत्र घोडाघोडी ताल मिचाहा प्रजातिको वनस्पतिले ढाक्दै गएपछि सरसफाइको प्रयास थालिएको छ । २०७८ सालमा प्रदेश सरकारले नेपालको पहिलो चरा अभय आरण्य क्षेत्र घोषणा गरेसँगै पहिलो पटक घोडाघोडी तालको मिचाहा प्रजातिको वनस्पति बेसरमको झाडी हटाउन थालिएको हो ।
शुक्लाफाँटामा बाघ बढे
महेन्द्रनगरस्थित शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्जमा पाटेबाघको सङ्ख्या बढेको छ । दश वर्षअघि १३ वटा बाघ रहेकामा अहिले बढेरर ४४ पुगेको छ ।
नसर्ने रोगसम्बन्धी परियोजना शुभारम्भ
कैलालीको भजनी नगरपालिका र कञ्चनपुरको लालझाडी गाउँपालिकामा नसर्ने रोगसम्बन्धी परियोजना सुरु गरिएको छ ।
कैलालीमा पाँच अर्ब राजस्व सङ्कलन
कैलाली भन्सार कार्यालय धनगढीले नौ महिनामा रु. पाँच अर्ब ७३ करोड ४३ लाख राजस्व सङ्कलन गरेको छ । भन्सार कार्यालयले चालु आव २०८०-८१ को साउनदेखि चैत मसान्तसम्म उक्त राजस्व सङ्कलन गरेको हो ।
बैजालीको लोभलाग्दो कृषि व्यवसाय
रोजगारीको खोजीमा १५ वर्ष छिमेकी देश भारतको हिमाञ्चल प्रदेशमा बिताएका डोटी जोरायल गाउँपालिका–२, बुडरका ४० वर्षीय डिलबहादुर बैजाली (मगर) दुःख गरेमा स्वदेशमै केही गर्न सकिन्छ भन्ने कुराको उदाहरण बन्नुभएको छ । बुडर बजारनजिकैको डाडाँगाउँका धेरै जना भारतको हिमाञ्चल प्रदेशमा कृषि मजदुरका रूपमा काम गर्छन् । अत्यधिक चिसो हावापानी भएको त्यो स्थान कष्टपूर्ण रहेको छ । रातदिन नभनी तरकारीबारीमा काम गर्नुपर्ने, मालिकको हेपाइ त्यस्तै न्यून ज्याला, कठिन र पीडादायिक रोजगारबाट दिक्क भएर स्वदेश फर्किनुभएका बैजाली विदेशमा गर्ने मेहनत आफ्नै देशमा गर्ने हो भने राम्रै आम्दानी हुने बताउनुहुन्छ । उहाँले भारतको दुई वर्षसम्मको बसाइमा सिकेको कृषि खेतीसम्बन्धी ज्ञान आफ्नै ठाउँमा प्रयोग गरी तरकारी खेती गर्नुभएको छ । तरकारी खेती सुरु गरेयता उहाँले
