गोरखापत्र
सरकारी सुविधाको इन्धनमा २० प्रतिशतले कटौती
अर्थ मन्त्रालयले सरकारी सुविधाको इन्धनमा २० प्रतिशतले कटौती गर्ने निर्णय गरेको छ । बढ्दो व्यापार घाटा, विप्रेषण आप्रवाहमा कमी र वैदेशिक मुद्राको सञ्चितीमा परेको चापका कारण थप इन्धन कटौती गर्ने निर्णय मन्त्रालयले गरेको हो ।
गृहमन्त्री खाणद्वारा त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलकाे समस्या सुधार्न निर्देशन
गृहमन्त्री खाणले विमानस्थलभित्र रहेका बैंकका एटीएम मिसिन बिग्रिएर यात्रुहरूले दुःख पाइरहेको गुनासो आइरहेको भन्दै तत्काल समस्या समाधानका लागि पनि निर्देशन दिनुभयो ।
वैशाख ६ र ७ गते भिटामिन 'ए' र जुकाको औषधि देशभर खुवाइने
सरकारले यही वैशाख ६ र ७ गते भिटामिन 'ए' र जुकाको औषधि खुवाउने भएको छ । छ देखि ५९ महिना उमेरसम्मका बालबालिकालाई भिटामिन ‘ए’ र १२ देखि ५९ महिनासम्मका बालबालिकालाई जुकाको औषधि खुवाउने भएको हो ।
राष्ट्रिय खानेपानी नीति तयार गरिँदै
गोरखापत्र समाचारदाताकाठमाडौँ, वैशाख ५ गते । खानेपानी मन्त्रालयले राष्ट्रिय खानेपानी, सरसफाइ तथा स्वच्छता नीति तयार गर्ने भएको छ । मन्त्रालयले तयार गरेको नीतिको मस्यौदाका लागि सुझाव सङ्कलन गरिरहेको छ ।खानेपानीमन्त्री उमाकान्त चौधरीले सो नीतिमा विपन्न र पिछडिएका वर्गसम्म शुद्ध, स्वच्छ र सुरक्षित पानी कसरी पु¥याउने भन्नेबारे स्पष्ट व्यवस्था तथा विधि तय गरिने बताउनुभयो । उहाँले सहरी क्षेत्रमा बढ्दै गएको जनघनत्व र जलवायु परिवर्तनबाट खानेपानीका मुहानमा परेको प्रभाव चुनौतीपूर्ण बन्दै गएको बताउँदै भन्नुभयो, “पहाडका मुहान सुक्ने र तराईमा पानीको सतह घट्ने क्रम जारी छ । यसको प्रभावलाई कसरी कम गर्ने भन्नेबारे नीतिले मार्गनिर्देश गर्नेछ ।”मन्त्री चौधरीले खानेपानी मौलिक हकका रूपमा व्यवस्था गरिएकाले न्यूनतम खपतलाई निःशुल्क गर्ने तयारी भइरहेको जानकारी दिनुभयो । मन्त्रालयले खानेपानी नीतिमै गरिब, निमुखा, दलित र विपन्न परिवारलाई कसरी सर्वसुलभ रूपमा शुद्ध खानेपानी पु¥याउने भन्नेबारे अध्ययन भइरहेको जनाएको छ । खानेपानी आयोजना सञ्चालन गर्दा १० देखि ३० प्रतिशत जनश्रमदान अनिवार्य गर्ने प्रावधानका कारण कतिपय महत्वपूर्ण आयोजना वर्षौंदेखि अलपत्र बनेको भन्दै मन्त्रालयले जनश्रमदानको व्यवस्था हटाउन लागेको छ ।मन्त्रालयले जनसङ्ख्यामा आधारित रहेर सञ्चालन हुने गरेको मापदण्डलाई परिमार्जन गर्ने तयारी गरेको छ । जसअनुसार तराई र उपत्यकामा १५ हजार, पहाडमा पाँच हजार तथा हिमाली क्षेत्रमा एक हजार जनसङ्ख्या रहेको स्थानमा मात्र आयोजना हुँदै आएका थिए ।पहाड र हिमालमा बढ्दै गएको बसाइँसराइका कारण जनसङ्ख्या कम भएका स्थानमा आयोजना सञ्चालन हुन नसक्ने अवस्था आउन सक्ने भन्दै मन्त्रालयले यसलाई परिमार्जन गर्न लागेको हो । मन्त्रालयले तयार पारेको नीतिको मस्यौदामा शुद्ध र सुरक्षित खानेपानीको व्यस्थालाई सुनिश्चित गर्न कम्तीमा प्रत्येक स्थानीय तहमा पानीको गुणस्तर परीक्षण गर्ने उल्लेख छ । साथै खानेपानीका मुहानलाई प्रदूषणमुक्त गराउन सार्वजनिक शौचालय तथा ढल विस्तारलाई प्राथमिकता राख्ने जनाएको छ ।खानेपानीको वितरणलाई प्रभावकारी बनाउन उपभोक्ता समितिलाई साधन, स्रोतसहित अधिकार सम्पन्न बनाउने तथा खानेपानीको सहज वितरणका लागि निःशुल्क विद्युत् तथा सौर्य ऊर्जाको प्रयोग बढाउने लक्ष्य मन्त्रालयले लिएको छ । मन्त्रालयको तथ्याङ्कअनुसार हालसम्म ९४ प्रतिशत जनतासम्म आधारभूत खानेपानी सेवाको पहुँच पुगेको छ ।
तालमेल अलमलमा, गठबन्धनमा जुटेन सहमति
आसन्न स्थानीय तह निर्वाचनमा तालमेल गरेर जान सहमत भएका सत्तारूढ दलहरूबीच मकवानपुरमा अझै सहमति जुट्न सकेको छैन । गठबन्धनमा रहेका दलहरूको आ–आफ्नै माग र दाबी रहेकाले स्थानीय तह र वडामा भागबन्डा नमिल्दा सहमति नबनेको हो । गठबन्धनका दलहरूको बैठक पटक–पटक बस्दै आए पनि भागबन्डा नमिल्दा बैठक स्थगित भएको नेपाली काँग्रेस मकवानपुरका सचिव भीमसेन महतले जानकारी दिनुभयो । तालमेल गरेर जानेमा सबै दल सहमत रहेको तर गठबन्धनमा रहेको नेकपा (माओवादी केन्द्र)ले लचकता नअपनाउँदा थप छलफल अगाडि बढ्न नसकेको उहाँले बताउनुभयो ।
-original-thumb.jpg)
उम्मेदवार छनौट कार्य कठिन बन्दै, सत्तारुढ दल तालमेलको जोड घटाउमा
वैशाख ३० गते हुने स्थानीय निर्वाचनको मिति आउन अब २५ दिन छ । राजनीतिक दलहरू आ–आफ्नो हिसाबले निर्वाचनमा होमिएका छन् । चुनावी तापक्रम विस्तारै बढ्न थालेको छ । महानगरपालिका, नगरपालिका र गाउँपालिकाको नेतृत्व चयन गर्न नेताहरूलाई हम्मे हम्मे परेको छ ।
सीआईबीबाट छानबिनकाे माग, पोष्टमार्टम रिपोर्टपछि मात्रै अन्त्येष्टि गरिने
कपिल ज्ञवालीसिद्धार्थनगर, वैशाख ५ गते । रुपन्देहीको तिलोत्तमा २ की २८ वर्षीया एक महिलाको शङ्कास्पद ज्यान गएपछि शुरु भएको आन्दोलन अझै रोकिएको छैन । अमृता खत्री टण्डनको रहस्यमय रुपमा मृत्यु भएको पाँच दिन बितिसके पनि घटनाको विवाद झन् चर्किरहेको छ । उहाँको चैत्र ३० गते राति मृत्यु भएको हो । अहिले दैनिक माइती पक्षले न्यायको माग गर्दै आन्दोलन गरिरहेका छन् ।पछि माइती पक्षले घटनाको अनुसन्धान नेपाल प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्यूरो (सीआईबी) बाट गराउन माग गरेका छन् ।आइतबार माइती पक्षले तिलोत्तमा २ जानकीनगरमा पत्रकार सम्मेलन गर्दै विष सेवन नभई हत्या नै भएको दाबी गर्दै अनुसन्धान फितलो नबनाउन खोजिएको भन्दै प्रहरी प्रशासनको ध्यानाकर्षण गराएका छन् । ज्यान कसुरमा मुद्दा दर्ता गर्न जाँदा आलटाल गरेको मृतकका दाजु पुष्पक खत्रीको आरोप छ । ‘राति ९ः३२ सम्म मसँगै कुरा भएको छ, ९ः५० मा लुम्बिनी अस्पतालले मृत भनेको छ । ढोका खुल्लै छ, बेड जस्ताको तस्तै छ,’ पुष्पकले भन्नुभयो, ‘सरसर्ती हेर्दा पनि बहिनीको हत्या भएकै देखिन्छ ।’उहाँले आफूहरु अन्यायमा परेको बताउँदै प्रहरीबाट निष्पक्ष अनुसन्धानको चाहना राखेको बताउनुभयो । विष सेवन गरेपछि लुम्बिनी प्रादेशिक अस्पतालमा लैजाँदा उपचारका क्रममा मृत्यु भएको भनिए पनि घटना शङ्कास्पद देखिएपछि पीडितले हत्या भएको भन्दै प्रहरीमा उजुरी दिएका छन् । अमृताका दाजु खत्रीले दिएको जाहेरीपछि वैशाख १ गते प्रहरीले अमृताका श्रीमान् प्रेम टण्डन, ससुरा टहलसिंह र सासु दीपा टण्डनलाई पक्राउ गरेको छ । शव पोष्टमार्टमको रिपोर्ट आएपछि मात्रै अन्त्येष्टि गरिने माइती पक्षले बताएका छन् । इलाका प्रहरी कार्यालय बुटवलका प्रहरी नायव उपरीक्षक डीएसपी ठगबहादुर केसीले घटनाबारे थप अनुसन्धान गरिरहेको बताउनुभयो । यतिबेला आन्दोलनभन्दा पनि आफूहरुलाई अनुसन्धानमा सघाउन उहाँले पीडित पक्षसँग आग्रह गर्नुभएको छ ।
बाली भित्र्याउन आधुनिक प्रविधिको प्रयोग हुँदै
जाजरकोटमा कृषकहरुले बाली भित्र्याउनको लागि आधुनिक प्रविधिको प्रयोग गर्न थालेका छन् । कृषिमा आधुनिकिकीकरणसँगै नयाँ नयाँ प्रविधिको खोजी गर्ने यहाँका कृषकहरु बाली लगाउन र भित्र्याउनसमेत आधुनिक यान्त्रिकरणको प्रयोग गर्न थालेका छन् । पहिले गहुँबाली काटेपछि गोरुको माध्यमद्धारा गहुँ मिर्ने यहाँका किसानहरु अहिले थ्रेसर मेशिनमार्फत् गर्न थालेका छन् ।
उम्मेदवार बन्न धमाधम बेरुजु फर्छ्याेट
व्यक्तिगत बेरुजु भएका व्यक्तिले स्थानीय तहको निर्वाचनमा उम्मेदवार बन्न नपाउने भएपछि बहालवाला जनप्रतिनिधिले धमाधम बेरुजु फछ्र्याेट गर्न थालेका छन् । संस्थागत बेरुजु फस्र्याेट गर्नेतर्फ भने स्थानीय तहका जनप्रतिनिधिले बेवास्ता गर्दै आएका छन् । निर्वाचन आयोगले जारी गरेको आ
कल सेन्टरमा चाप
इश्वरचन्द्र झाकाठमाडौँ, वैशाख ५ गते । स्थानीय तह निर्वाचनको मिति नजिकिँदै गर्दा निर्वाचन आयोगको ‘कल सेन्टर’मा जिज्ञासाको चाप बढेको छ । आयोगले स्थानीय तह निर्वाचन सम्बन्धमा सर्वसाधारणलाई लागेको जिज्ञासाको जवाफ दिन र आचारसंहिता उल्लङ्घनका घटनाबारे गुनासो गर्न चैत १५ देखि ‘कल सेन्टर’ सञ्चालनमा ल्याएको थियो । आयोगका प्रवक्ता शालिग्राम शर्मा पौडेलले दैनिक तीन सयभन्दा बढी फोन आएको बताउनुभयो । सर्वसाधारणले आयोगको कल सेन्टरमा मतदाता नामावलीमा नाम समावेश, मतदाता परिचयपत्रको प्रतिलिपि कसरी र कहिले पाउने, आचारसंहिता उल्लङ्घनका घटनाबारे सोधपुछ गरेको आयोगले जनाएको छ । प्रवक्ता पौडेलले भन्नुभयो, “कल सेन्टर अत्यन्तै प्रभावकारी भएको छ, कर्मचारीले जवाफ दिन नसकेको प्रश्न सम्बन्धित शाखाका प्रमुख वा सहायकसमक्ष राखिने व्यवस्था गरिएको छ ।” कल सेन्टरको निःशुल्क नम्बर ११०२ मा आएको सवालको जवाफ चार जना कर्मचारीले दिने गरेका छन् । अन्य प्राविधिक र व्यवस्थापनका गरी नौ जना कर्मचारी कार्यरत छन् ।
रेडपान्डा अध्ययन केन्द्र निर्माण
ताप्लेजुङ समाचारदाताताप्लेजुङ, वैशाख ५ गते । ताप्लेजुङको पर्यटकीय क्षेत्र सुकेटार नजिक देउरालीमा रेडपान्डा अध्ययन तथा अनुसन्धान केन्द्र निर्माण गरिएको छ । फुङ्लिङ नगरपालिका–९, हाङ्देवास्थित देउराली सामुदायिक वनमा दुर्लभ वन्यजन्तु रेडपान्डाको अध्ययन तथा अनुसन्धान केन्द्र निर्माण गरिएको हो । जिल्लास्थित हिमाली संरक्षण मञ्च र रेडपान्डा नेटवर्कले रेडपान्डा अध्ययन तथा अनुसन्धान केन्द्र निर्माण गरेका हुन् । जैविक विविधता तथा वन्यजन्तुको अध्ययन र अनुसन्धान गर्ने गरी केन्द्र निर्माण गरिएको हिमाली संरक्षण मञ्चका कार्यक्रम संयोजक रमेश राईले जानकारी दिनुभयो । राईका अनुसार अध्ययन तथा अनुसन्धान केन्द्र स्थापनाका लागि कुल एक करोड ५७ लाख रुपियाँको लागतमा भवनसहितका संरचना निर्माण गरिएको छ । मञ्चको सहजीकरण र रेडपान्डा नेटवर्कको आर्थिक सहयोगमा भौतिक संरचना निर्माण गरिएको राईले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार वातावरणमैत्री संरचना भएकाले जैविक निर्माण सामग्री प्रयोग गरिएको छ । निर्माण कम्पनी एसएनपीका आयोजना सुपरभाइजर अमृत भट्टराईका अनुसार संरचना निर्माणमा वातावरणमैत्री कच्चा पदार्थ र स्थानीय उत्पादनका सामग्री प्रयोग भएको छ । भट्टराईले गोबर, खरानी, अन्डाको खोल, शुद्ध तोरीको तेल, चुना, माटो, परालको टुक्रालाई मुछेर (मिश्रण) स्रोत केन्द्र निर्माण कार्यमा प्रयोग गरिएको बताउनुभयो । उल्लेखित निर्माणसामग्री प्रयोगले संरचना वातावरणमैत्री बन्नुका साथै बलियो, टिकाउ र मौसम अनुकूूलित प्रकृतिको हुने पनि उहाँले बताउनुभयो । अहिले भवन निर्माणको कार्य करिब ९९ प्रतिशत सम्पन्न भएको र चाँडै सञ्चालनमा आउने बताइएको छ ।यता केन्द्र स्थापनाले वन र दुर्लभ वन्यजन्तुको संरक्षणमा सहयोग पुग्ने विश्वास राखिएको देउराली भित्री सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहका अध्यक्ष निमाक्रिक्या शेर्पाले बताउनुभयो । स्थानीय जैविक विविधता संरक्षणलगायत वातावरणमैत्री सेवाको प्रवर्धन, सदुपयोगसहित पर्यटन प्रवर्धन गरी उपभोक्ता समूहको आयआर्जनमा वृद्धि गर्ने उद्देश्यले पनि केन्द्र निर्माण गरिएको शेर्पाले बताउनुभयो । दुर्लभ रेडपान्डासहित संरक्षित जङ्गली जनावर, जडीबुटीलगायत प्रजातिको प्रदर्शनी स्थलका रूपमा विकास गर्ने योजना रहेकोस उहाँको भनाइ छ ।
बिम्स्टेक बैठक : प्राथमिकतामा ऊर्जा
बहुक्षेत्रीय प्राविधिक तथा आर्थिक सहयोगका लागि बङ्गालको खाडीको प्रयास (बिम्स्टेक)को ऊर्जामन्त्रीस्तरीय बैठकमा विद्युत् सञ्जाल विस्तारका लागि प्राविधिक तथा नीतिगत समन्वय क्षमता विस्तारबारे छलफल हुने भएको छ । बुधबार र बिहीबार हुने ऊर्जामन्त्रीस्तरीय बैठक भर्चुअल रूपमा नेपालले आयोजना गर्नेछ । बिम्स्टेकमा बङ्गलादेश, भुटान, भारत, म्यानमार, नेपाल, श्रीलङ्का र थाइल्यान्ड सदस्य छन् । यस पटकका लागि बिम्स्टेक क्षेत्रमा विद्युत् प्रसारण लाइन सञ्जालको एकीकृत योजना निर्माण, विद्युत्को व्यापार सहजीकरण र भारतको बैङ्ग्लोरमा स्थापना गर्ने भनिएको बिम्स्टेक ऊर्जा केन्द्रको विषय मुख्य एजेन्डा रहेका छन् ।
कर्णाली दोभानमा पर्यावरणीय पार्क
हुुम्ला समाचारदाताहुुम्ला, वैशाख ५ गते । पवित्र धार्मिकस्थल कर्णाली नदीको दोभान रहेको खार्पुनाथ शिवालयमा पर्यावरणीय पार्क निर्माणको कामले तीव्रता पाएको छ । कर्णाली नदी र दोजाम कर्णालीको दोभानमा रहेको टापुुमा पर्यावणीय पार्क निर्माण भइरहेको हो । पार्क निर्माणले टापुुको संरक्षणका साथै पर्यटन क्षेत्रको प्रवद्र्धनमा समेत सहयोग पुुग्ने अपेक्षा गरिएको छ । अहिले दुुवै नदीको किनारामा ग्याबिन जाली लगाएर टापुको संरक्षण काम भइरहेको छ । टापुुमा पर्यटकहरू बस्न र रमाउन पार्क निर्माणका साथै मध्यक्षेत्रमा शिव मन्दिर पनि निर्माण गरिने योजना रहेको छ । यसअघि दुुवैतिरको नदीको कटानले टापुु जोखिममा रहेको थियो । सिमकोटबाट नजिक रहेको शिवालयमा आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकलाई आकर्षित गर्न सक्ने सम्भावना रहेकाले पार्क निर्माण गर्न लागिएको खार्पुनाथ गाउँपालिकाका अध्यक्ष कर्णबहादुर रावलले बताउनुभयो । उहाँले पार्क निर्माणका लागि प्रदेश सरकारले सवा चार करोड रुपियाँ आर्थिक सहयोग गरेको जानकारी दिनुभयो । पार्कमा धार्मिक पर्यटकका लागि मन्दिर दर्शन, प्राकृतिक रूपमा आउने तातो पानीमा नुहाउने सुविधाका साथै थप मनोरञ्जन प्रदान गर्नका पार्क सहयोगी हुने उहाँको दाबी छ । गत भदौमा पर्यावरणीय पार्क निर्माणका लागि निर्माण कम्पनीसँग सम्झौता गरिएको थियो । हालसम्म ३५ प्रतिशत काम सम्पन्न भएको छ । तीन वर्षसम्म सम्पन्न गर्ने गरी पार्क निर्माणको योजना सम्झौता भए पनि आगामी फागुनसम्म काम सम्पन्न गर्ने निर्माण कम्पनी पक्षले जनाएको छ । खार्पुनाथ शिवालयबाट टापुुमा जानका लागि यसअघि नै ट्रसब्रिज निर्माण गरिसकिएको छ । हाल खार्पुमा दैनिक ५० जनाभन्दा बढी आन्तरिक पर्यटकहरू भित्रिने गरेका छन् भने बाह्य पर्यटकहरू पनि बढ्ने अपेक्षा गरिएको छ ।
श्रीलङ्का सङ्कटको पाठ
केही दिनयता नेपाली अखबार श्रीलङ्का सङ्कटमाथिका व्यापक चर्चा÷परिचर्चाले भरिएका छन् । श्रीलङ्का केही दशकअघिसम्म दक्षिण एसियाको सबैभन्दा समुन्नत र बलियो अर्थव्यवस्थामा गनिन्थ्यो । सन् २००३ देखि २०१२ सम्म लगातर लगभग सात प्रतिशतको आर्थिक वृद्धिदर कायम थियो ।
सडक नपुगेको बस्तीमा पदमार्गको पहुँच
गलकोट समाचारदाताबागलुङ, वैशाख ५ गते । बागलुङको काठेखोला गाउँपालिका–२, भीमा पोखरा सीमा निवासी मेखबहादुर आले कृषि पेसामा आबद्ध हुनुहुन्छ । जीवनको ऊर्जाशील समय घाँस दाउरा, मेलापातमा बिताएका आले हरेक दिन भैँसीलाई घाँस पानी हाल्नदेखि दैनिक उपभोग्य सामग्री खरिद गर्न घरदेखि करिब चार/पाँच किलोमिटर माथि रोका जानुहुन्थ्यो । उकालो खरबारी र खेतको डिलमा बनेका साँघुरा र चिप्लो बाटो भारीसँग तलमाथि गर्दा धेरै पटक लड्न पुग्नुभयो । घाइते भएर कैयौँ पटक बिस्तारामै बस्नुपर्ने बाध्यता भयो । उकालो बाटोमा व्यवस्थित पद मार्ग नहुँदा सोही बाटो भएर ओहोरदोहोर गर्ने धेरैलाई समस्या थियो । बर्खामा काउली परेको गोरेटोमा खुट्टा टेकाउनै मुस्किल हुन्थ्यो । विशेष गरी चिप्ले चौर–बिटासम्मको गोरेटो बाटो व्यवस्थित हुँदा मान्छे मात्र होइन सोही बाटो भएर खेती बालीको समयमा गोरुसमेत ल्याउन र लैजान मुस्किल थियो । वडामा जनप्रतिनिधि आए पछि काठे खोला–२ को विभिन्न ठाउँमा रहेका धेरै प्रयोगमा आउने गोरेटो बाटाहरू पदमार्गमा स्तर वृद्धि भएका छन् । चिप्ले चौर–बिटा गोरेटो बाटोमा अहिले व्यवस्थित पदमार्ग निर्माण भएको आलेले बताउनुभयो । बैँसमा घाँस दाउरा गर्न यो बाटो निकै कठिन थियो आलेले भन्नुभयो, अहिले बुढेस्काल लागेपछि बाटो बन्यो, लौरो टेकेरै भए पनि तलमाथि गर्न सजिलो भएको छ । मोटर बाटो विस्तार भएपछि मासिएका गोरेटो बाटोलाई वडा कार्यालयले प्राथमिकतामा राखेर स्तर वृद्धि गरेको वडाध्यक्ष विद्यापति शर्माले बताउनुभयो । डोकोभरि मल बोकेर खेतबारीमा हिँड्दा लिरिक्क लर्कने डहरो, उकाली ओराली गर्ने साँघुरो गोरेटा पद मार्गमा रूपान्तरण भएका छन् । कतै चिप्लिएर लडिन्छ की भने आङ सिरिङ्ग हुँदै हिँड्नु पर्ने गोरेटो सुधार हुँदा बालबालिका, ज्येष्ठ नागरिक र खेती किसानमा निस्कने किसानलाई राहत मिलेको छ ।सडक मार्गको पहुँच नपुगेका सबै बस्तीलाई पदमार्गले जोडेको वडाध्यक्ष शर्माको भनाइ छ । प्रधानमन्त्री स्वरोजगार कार्यक्रममा आबद्ध मजदुर प्रयोग गरेर वडाले गोरेटो बाटोलाई पदमार्गका रूपमा विकास गरेको हो । बेरोजगार सूचीमा परेका युवालाई काम पनि पुग्ने र परिमाण पनि देखिने हुँदा उनीलाई पदमार्ग निर्माणमा लगाइएको थियो । पदमार्गको कुनै ठाउँमा ढुङ्गा प्रयोग गरिएको छ भने कतै सिमेन्टको सिँढी निर्माण गरिएको छ । सडकले नछोएको बस्ती र खेतबारीमा पदमार्ग निर्माण गरिएको छ । निकै कठिन गोरेटो भएको झहरे श्मसान घाटमा पनि पदमार्ग निर्माण गरिएको छ । धेरै भिरालो, सल्लाको वन त्यसमाथि रातो माटो हुँदा शव लिएर श्मसान घाट पुग्न निकै जोखिमपूर्ण थियो । अहिले सहज भएको भीमा पोखराका स्थानीय रामप्रसाद शर्माको भनाइ छ ।
