सडक कालोपत्रे, पुल अलपत्र
बैतडीको सतबाँझ–श्रीभावर–हाट हुँदै दार्चुला सडक कालोपत्रे सुरु भए पनि हाटस्थित जमाडी नदीको चार करोडको पुल तीन वर्षदेखि अलपत्र परेको छ। प्रदेश गौरवको आयोजनाका रूपमा सो सडक निर्माण तथा कालोपत्रे हुँदै छ। सो सडकखण्डको पुरचौँडी नगरपालिका–१, खडिखेतनजिकै जमाडी नदीमा निर्माण भइरहेको पुलको करिब डेढ करोड भुक्तानी भइसके पनि पुल निर्माण भने अलपत्र परेको छ। यो सडकखण्डको रिगा पत्थरकोटमा पर्ने अर्को पुलका विषयमा ठेक्का नै आह्वान हुन सकेको छैन। आर्थिक वर्ष २०७६/७७ मा जगदम्बा कन्स्ट्रक्सनले निर्माणको जिम्मा पाएको थियो। भुक्तानी लिएर ठेकेदारले पुल निर्माण नगरेपछि अघि–अघि पुल अलपत्र, पछि–
निङ्लासैनीको हिङ्लो फेरियो
चैतेदशैँका अवसरमा बैतडीको प्रसिद्ध निङ्लासैनी भगवती मन्दिरको हिङ्लो (परम्परागत पिङ) फेरिएको छ। मन्दिरको पुरानो हिङ्लोको काठ जीर्ण भएपछि स्थानी द्वारसल्लाको नयाँ हिङ्लो निर्माण गरी नवरात्रिका अवसरमा पुनःस्थापना गरिएको हो। बैतडीका भगवती मन्दिरमा १४औँ शताब्दीदेखि मन्दिर परिसरमा हिङ्लो राख्ने परसम्पारा सुरु भएको मानिन्छ। बैतडीको प्रसिद्ध निङ्लासैनी भगवती, त्रिपुरासुन्दरी, मेलौली, डिलासैनी, कफलासैनी मन्दिरमा हिङ्लो रहेका छन्। यहाँ दशैँका बेला मन्दिरमा लाग्ने मेलापर्वमा हिङ्लोमा पिङ खेल्ने चलन रहेको छ।
धनगढीका व्यापारी भन्छन्, ‘सटरको भाडा तिर्न धौधौ भयो’
धनगढीका व्यापारीहरूले सटर भाडा तिर्न धौधौ भएको बताएका छन् । पछिल्लो समय व्यापार, व्यवसाय चौपट भएपछि उहाँहरूलाई सटर भाडा तिर्न मुस्किल भएको हो ।
चट्याङ लागेर धनगढीको एक घरमा क्षति
कैलालीको धनगढी उपमहानगरपालिका –५ तारानगरमा चट्याङ लागेर एक घरमा क्षति भएको छ । स्थानीय कुन्नुनारायण चौधरीको घरमा चट्याङ लागेर क्षति भएको हो ।
भू–वर्गीकरण नहुँदा मर्कामा किसान
बैतडीका १० वटा स्थानीय तहले अझैसम्म भू–वर्गीकरण गर्न सकेका छैनन्। भू–वर्गीकरण नहुँदा राजस्व घाटा र जग्गाधनी किसान समस्यामा परेका छन्। बैतडीमा चार नगरपालिकासहित १० स्थानीय तह रहेका छन्। भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारण मन्त्रालयले साउन ३१ गते स्थानीय तहलाई परिपत्र गर्दै मङ्सिर २३ गतेसम्म कृषि क्षेत्र र गैरकृषि क्षेत्र छुट्याउनुपर्ने निर्देशन दिएका थिए। यद्यपि बैतडीका स्थानीय तहले आठ महिना बितिसक्दा पनि भू–वर्गीकरणको काम अघि बढाएका छैनन्। जग्गा वर्गीकरण नहुँदा सर्वसाधारणले अंशबन्डा गर्न पाएका छैनन्। सरकारलई राजस्व घाटा भइरहेको छ। चालु अर्थिक वर्षको चैतसम्म ४५ लाख रुपियाँ राजस्व सङ्कलन हुने गरेकोमा यो वर्ष ६० प्रतिशत राजस्व गुमेको मालपोत कार्यालय बैतडीका सूचना अधिकारी कृष्ण बोहराले बताउनुभयो।
'मातृ मृत्युदरमा कमी आएन'
यौन तथा प्रजनन स्वास्थ्य र सुरक्षित गर्भपतन सम्बन्धी कानुनी प्रावधानबारे जानकारी नहुँदा नेपालमा अपेक्षा गरिए अनुसार अझै मातृ मृत्यु दरमा कमी आउन सकेको छैन ।
कैलालीमा मुसलधारे वर्षा
कैलालीमा मुसलधारे वर्षा भइरहेको छ । आज बिहानदेखि निरन्तर मुसलधारे झरी परिरहेको हो । प्रि–मनसुन अवधि सुरु भएको तेस्रो साताबाट यहाँ केही दिनदेखि नै मौसम बदली रहँदै आएको छ ।
पर्खालले बढाइदियो मित्रताको दूरी
भौतिक विकास सधैँ र सबैका लागि उपयोगी नहुन पनि सक्छ भन्ने भनाइ कैलालीको जानकी गाउँपालिका–१, दुर्गौलीका मोहनप्रसाद उपाध्याय र देवबहादुर चौधरीमा लागू भएको छ। उहाँहरू उपाध्याय र चौधरी बाल्यकालका साथी हुनुहुन्छ। पछिल्लो २० वर्ष झन् नजिक हुनुभएको छ। दुवै जनाको दुर्गौली बजारमा वा पतञ्जली विद्यास्थलीमा नियमित भेट हुन्थ्यो तर उहाँहरूको कुराकानी र भेटघाटलाई बाधा पुग्ने गरेर ढल र पर्खाल गर्दा उहाँहरूको भेटघाट हुन सकिरहेको छैन।
वृद्धभत्ता पाउने उमेरमा नागरिकता
बझाङमा मानवबस्तीको अन्तिम गाउँ हुन् साइपालका बलौडी र धुली । सेतीको मुहान नजिकै ठीक वारिपारि भएका दुई गाउँको सम्बन्ध नदीको बहाब घटेपछि मात्रै जोडिन्छ । नदीले छिमेकी दुई गाउँको भाषा, पहिरन, चालचलन, संस्कार, संस्कृति पनि छुट्याइदिएको छ । नियमित दुई गाउँको सम्पर्क नहुँदा यो अवस्था सिर्जना भएको हो ।
घोडाघोडी सिमसारमा घट्दै जलपन्छी
नेपालको प्रथम चरा आरक्ष (चरा अभय आरण्य क्षेत्र) घोडाघोडी सिमसारमा जलपन्छीको सङ्ख्या घट्दै गएको छ। पछिल्लो तीन वर्ष हिउँदमा गरिएको अनुगमन/अध्ययनले घोडाघोडी सिमसारमा जलपन्छीको सङ्ख्या घट्दै गएको देखाएको हो। चराको संरक्षण गर्ने उद्देश्यका साथ कैलालीको प्रसिद्ध घोडाघोडी सिमसारलाई गत वर्ष चरा अभय आरण्य क्षेत्र घोषणा गरिएको थियो।
कैलाली र कञ्चनपुरका चार नगरमा सडक सञ्जाल थपिँदै
धनगढी उपमहानगरपालिका–१ मा अस्थायी बसोबास गरिरहनुभएका कञ्चनपुरको लालझाडीका २१ वर्षीय राजकुमार चौधरीलाई मुख्य बजारको भीडभाडमा गाडी चलाउन कठिन लाग्ने गरेको थियो। उहाँले भन्नुभयो, “तर केही समययता धनगढीको मुख्य सडकको विकल्पमा शहीदगेट क्याम्पसरोड सडक सुधार भएपछि गाडी चलाउन सहज लाग्न थालेको छ।” स्कुल र कार्यालय खुल्ने समयमा मुख्य सडकमा गाडी चलाउनु निकै जोखिमपूर्ण हुने गरेकोसमेत उहाँले बताउनुभयो।
कैलालीमा ट्र्याक्टर दुर्घटना हुँदा दुई जनाको मृत्यु २८ जना घाइते
कैलालीमा ट्र्याक्टर दुर्घटनामा परी दुई जनाको ज्यान गएको छ भने २८ जना घाइते भएका छन् ।
कैलालीको नौ क्याम्पसमध्ये पाँचमा अनेरास्ववियु विजयी
कैलालीमा नौवटा क्याम्पसमा स्ववियु चुनावको नतिजा सोमबार सार्वजनिक भएको छ ।
ऐश्वर्य बहुमुखी क्याम्पसमा अनेरास्ववियुको प्यानल नै विजयी
नगढीस्थित ऐश्वर्य बहुमुखी क्याम्पसको स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियनमा नेकपा (एमाले) निकटको विद्यार्थी सङ्गठन अनेरास्ववियुले जित हासिल गरेको छ । स्ववियु सभापतिमा अनेरास्ववियुका कुबेर खड्का प्यानलसहित विजयी हुनुभएको हो ।
अछाम दुई क्याम्पसमा अनेरास्ववियु र नेविसङ्घ विजयी
स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियन (स्ववियु)को निर्वाचन भएको दुई क्याम्पसमा अखिल नेपाल राष्ट्रिय स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियन (अनेरास्ववियु) र नेपाल विद्यार्थी संघ (नेविसंघ) विजयी भएका छन् ।
डडेल्धुरा बहुमुखी क्याम्पसमा नेविसङ्घ प्यानल विजयी
डडेल्धुरा बहुमुखी क्याम्पसमा भएको स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियन (स्ववियु)को निर्वाचनमा नेपाल विद्यार्थी सङ्घ प्यानसहित विजयी भएको छ ।
नेटवर्किङ कारोबार गर्ने ग्लोबल ओरियन्सका आठ जना प्रतिनिधि टीकापुरबाट पक्राउ
आकर्षक तलब पाइने जागिरको लोभ देखाएर युवाहरू ठग्ने ग्लोबल ओरियन्स नेपालका टीकापुरस्थित प्रतिनिधिहरू पक्राउ परेका छन् । इलाका प्रहरी कार्यालय टीकापुरका प्रमुख, प्रहरी नायब उपरीक्षक उद्धवसिंह भाटका अनुसार चैत ५ गते आइतबार ग्लोबलका १२ जना प्रतिनिधि विरुद्ध जिल्ला अदालत कैलालीमा ठगी मुद्दा दर्ता भएको छ । जसमध्येका डेकेन्द्र विक लगायतका आठ जना पक्राउ परिसकेका छन् । २१ जनालाई सोधपुछ गरेको छ ।
पुस्तौँदेखि गाउँको नेतृत्व
धनगढी उपमहानगरपालिका–१०, जुगेडाका ७५ वर्षीय भिख्खु रानाले भलमन्साका रूपमा गाउँको नेतृत्व गरेको ३९ वर्ष भइसक्यो। २०४० सालमा बुवा रन्सीको मृत्युपछि भिख्खुको काँधमा भलमन्साको जिम्मेवारी आएको हो। गाउँमा रहेको तीन सयभन्दा बढी घरधुरीको नेतृत्व गरिरहेका भिख्खुले भन्नुभयो, “बुवा बितेपछि गाउँमा भलमन्साको भूमिका मैले निर्वाह गर्दै आएको छु। बुवाले पनि धेरै वर्ष गाउँको नेतृत्व गर्नुभयो।”
जेठो महिना चैत होलो रङिलो वैशाख
‘जेठो महिना चैत होलो, रङिलो वैशाख जौँ–तिल जेठो होलो, पञ्च अनाज जेठो आनली कानलीका पलुईगया तिता भलो गरेई भागानन्द दुवै घर रिता’ दार्चुलाका नरी बादी यतिबेला बैतडी सदरमुकामतिर हुड्काको तालमा चैतको भेटौलो गाउनमै व्यस्त हुनुहुन्छ। भेटौलो पर्वमा पराइ घर गएकी चेलीको कथा गीतमा समेटिएको छ। हातमा हुड्को हल्लाउँदै चैत गाउँदै गाउँसहर घुम्दा नरीलाई अन्न र केही नगद प्राप्त हुन्छ। नेपाली पात्रोअनुसार वैशाखलाई नयाँ वर्ष मानिन्छ। छवटा ऋतुमध्ये (चैत–वैशाख) वसन्त ऋतुलाई जेठो ऋतु मानिन्छ। जेठो महिना चैत भएकाले सुदूरपश्चिमको मौलिक परम्परासँग गाँसिएको चैतको भेटौलो सुरु भएको छ। चैत महिनाभरि पराइ घर गएकी चेलीलाई उपहारमा नयाँ लुगा र मीठा परिकार लगेर भेट्न जाने चलन छ। चैतलाई ऋतु गीत पनि भनिन्छ। हुड्को बजाउँदै चैत गएर गाउँ डुल्ने परम्परा घट्दै गइरहेका बेला दार्चुलाका नरी बादी बैतडी पुगेर परम्परा धानिरहनुभएको छ। हुड्को बजाएर चैत गाउँदा आम्दानी पनि हुने संस्कृतिको जगेर्ना पनि हुने अनुभव उहाँको छ। उहाँका अनुसार चैत गाउँदा भाइ–बहिनी भेट्न नपाएकाहरू रुने गर्छन्।
विद्यार्थी सवार ट्याक्टर दुर्घटनामा एकको मृत्यु चार घाइते
विद्यार्थी चढेको ट्याक्टर मेल्लेख गाउँपालिकाको बुढा खोला भन्ने स्थानमा दुर्घटना हुँदा एकको मृत्यु र चार घाइते भएका छन् । मृत्यु हुनेमा १६ वर्षीया मनीषा बुढाको घटनास्थलमै मृत्यु भएको मेल्लेख गाउँपालिका ३ का वडा अध्यक्ष नौले रावलले जानकारी दिनुभयो ।
-original-thumb.jpg)
डोटी क्याम्पसमा मतपेटिका तोडफोड
डोटी बहुमुखी क्याम्पसमा भइरहेको स्ववियु निर्वाचनमा मतपेटिका तोडफोड गरिएपछि निर्वाचन स्थगित भएको छ । नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) विप्लव निकट अखिल क्रान्तिकारीका विद्यार्थीले मतपेटिका तोडफोड गरेपछि निर्वाचन स्थगित गरिएको हो ।
स्ववियु निर्वाचनमा झडप नियन्त्रण गर्न हवाई फायर
बूढीनन्दा नगरपालिका -२ कोल्टीस्थित बूढीनन्दा क्याम्पसमा भएको स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियनको निर्वाचनमा झडप भएको छ ।
सुदूरपश्चिममा ३६ क्याम्पसमा मतदान, २३ क्याम्पसमा स्थगित
त्रिभुवन विश्वविद्यालय (त्रिवि) अन्तर्गतका सामुदायिक तथा आङ्गिक क्याम्पसमा स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियन (स्ववियु) निर्वाचनको मतदान भइरहेको छ ।
सुदूरपश्चिममा सवारी दुर्घटना : तीन वर्षमा पाँच सय बढीको मृत्यु
सुदूरपश्चिम प्रदेशमा बर्सेनि सवारी दुर्घटना बढ्दै गएको छ । यसबाट ठूलो जनधनको क्षति हुने गरेको छ । ट्राफिक प्रहरीले आफ्नो सक्रियता बढाएको भनी दाबी गरे पनि प्रदेशका नौवटै जिल्लामा सवारी दुर्घटनामा भने कमी आउन सकेको छैन ।
वाम एकतामा दबाब दिन धनगढीबाट सङ्गीत अभियात्रा सुरु
वामपन्थी एकताका लागि दबाब दिन राष्ट्रका लागि सङ्गीत अभियात्रा धनगढीबाट सुरु भएको छ ।
