काठमाडौं, फागुन १९ गते । प्रतिनिधि सभाका सभामुख देवराज घिमिरेले महिलाहरुको सहभागिता र सक्रियता अनुसारको प्रचार हुन नसकेको बताउनुभएको छ । शुक्रबार मार्च ९ तारिखमा पर्ने अन्तर्राष्ट्रिय महिला दिवसको सन्दर्भमा आयोजित मिडियामा महिलाका विचार गोष्ठी कार्यक्रममा बोल्नुहुँदै सभामुख घिमिरेले यस्तो बताउनुभएको हो ।
सभामुख घिमिरेले संसद र अन्य सङ्घसंस्थाहरुमा पनि महिलाहरुको सक्रियता र सहभागिता बढिरहेको भए पनि सञ्चारमाध्यमहरुले सो अनुसार प्रचारप्रसार नगरेको बताउनुभयो । उहाँले आफू सभामुख भइसकेपछिका संसद् बैठकमा पनि महिला सांसदहरुले शून्य र विशेष समयमा सक्रियता र सहभागिता उल्लेख्य देखाए पनि सञ्चारमाध्यमहरुले सक्रियताअनुसार प्रचार गर्न कन्जुस्याइँ गरेको उल्लेख गर्नुभयो ।
प्रेस काउन्सिल नेपालको आयोजनामा भएको कार्यक्रममा सभामुख घिमिरेले भन्नुभयो, ‘‘संसदभित्र पनि महिलाहरुको सहभागिता राम्रै छ । सक्षमता पनि छ, सक्रियता पनि छ । तर जुन किसिमको महिलाहरुको सहभागिता र सक्रियता छ, त्यो ढङ्गको सञ्चारमाध्यमहरुले बाहिर प्रचार गर्न सकेका छैनन् । किनभने पुरुषहरु यति जना बोले, महिलाहरु यति जना बोले भन्ने ढङ्गकै हेर्ने हो भने पनि म सभामुख भएर आएपछिका केही बैठकमा मात्रै पनि उहाँहरुको सहभागिता चाहे शून्य समयमा होस् वा विशेष समयमा होस् सहभागिता राम्रो छ । तर त्यो खालको प्रचारप्रसार छैन ।’’
सभामुख घिमिरेले सञ्चारमाध्यमहरुले विशेष नेता र चर्चामा आएका विषयवस्तु बाहेकका समाचार नबनाएको बताउनुभयो । संसदमा पनि उल्लेख्य महिला सहभागिता र सञ्चारमाध्यमहरुको उपस्थिति नरहेको उहाँको भनाइ छ । सभामुख घिमिरेले संसद्ले संसदमा महिलाहरुका लागि अस्थायी प्रकृतिका केही संरचनाहरु जरुरी रहेको र त्यो निर्माण गर्नेगरी संसद सचिवालयसँग कुरा गरी महिलालाई मिडिया फ्रेण्डली बनाउन विभिन्न कार्यक्रम निर्माण गर्ने योजनामा आफू रहेको उल्लेख गर्नुभयो । सभामुख घिमिरेले सञ्चारमाध्यमहरुले संसदको विषयवस्तुलाई महत्त्वपूर्ण नठानेर चर्चामा रहेका नेता र विषयको प्रचारमा मात्रै बढी ध्यान दिने गरेको गुनासो गर्नुभयो ।
‘‘महिलासँग सक्रियतालाई अघि बढाउनका लागि विभिन्न माध्यम र तरिका अपनाउँदै अहिले सचिवालयले पनि महिला संसदमा उनिहरुको अस्थायी प्रकृतिका केही संरचनाहरु जरुरी परे बनाउने र नभए पनि उनीहरुलाई अभिमुखीकरण दिने र उहाँहरुलाई सञ्चारमाध्यममा मैत्रीपूर्ण बनाउन के सहयोग गर्नुपर्छ ? भनेर हामीले योजना बनाएका छौँ ।,’’ उहाँले भन्नुभयो, ‘‘ मिडियाहरुको आकर्षण अहिले खास खास नेताहरु बोल्ने दिन छ भने सञ्चारमाध्यमको उपस्थिति देखिन्छ । नभए करिब शून्य हुन्छ । तर सक्रियता कम छ । महिलाहरुको सहभागिता कम छ । महिलाहरुको सहभागिता र सक्रियता बढाउनका लागि हामी काम गर्नेछौँ । अहिले सञ्चारमाध्यहरुले विषयवस्तुमा के छ त्यसलाई नहेरेर, चर्चामा रहेका विषय र नेताहरुको प्रचारमा मात्रै जाने देखेको छु ।’’
सभामुख घिमिरेले सञ्चारमाध्यमहरुले नेताहरु र शीर्षकमा केन्द्रित नभइ विषयवस्तुमा केन्द्रित भएर समाचार प्रकाशन र प्रशारण गर्नुपर्ने धारणा व्यक्त गर्नुभयो । उहाँले विगतमा रोकिएको मिडियासम्बन्धी विधेयकलाई विस्तृत छलफल र अध्ययन गरी अघि बढाउने दिशामा जानुपर्ने बताउनुभयो । उहाँले संसद् सुसञ्चालन गर्ने कुरामा आफू स्पष्ट रहेको औंल्याउनुभयो ।
अन्तरक्रियामा काउन्सिलका अध्यक्ष बालकृष्ण बस्नेतले सञ्चारसम्बन्धी ऐन र प्रेस काउन्सिल ऐन, २०४८ को संशोधन तत्काल गर्न सभामुखमार्फत सरकारको ध्यानार्कषण गराउनुभयो ।
उहाँले भन्नुभयो, “सञ्चारमाध्यमको पुरानो परिभाषाले सञ्चारमाध्यमको नयाँ आयामलाई समेट्न सकेको छैन । काउन्सिलको ऐन र सञ्चारमाध्यमको ऐनलाई तत्काल संशोधन आवश्यक छ ।” उहाँले सञ्चारमाध्यमलाई महिलामैत्री बनाउन आचारसंहिताको कार्यान्वयन आवश्यक भएको बताउनुभयो ।
न्यूनतम पारिश्रमिक निर्धारण समितिका अध्यक्ष सङ्गीता खड्काले समितिले सीमित क्षेत्राधिकारका कारण अपेक्षाअनुसार काम गर्न नसकेको गुनासो गर्नुभयो ।
“न्यूनतम पारिश्रमिक निर्धारण समितिसँग पत्रकारका अपेक्षा धेरै छन् । तर समितिलाई अनुगमन र सिफारिस गर्नेबाहेक धेरै अधिकार छैन”, उहाँले भन्नुभयो । न्यूनतम पारिश्रमिक लागू गराउनका लागि समितिलाई थप अधिकार दिनुपर्ने उहाँको भनाइ छ ।
नेपाल पत्रकार महासङ्घका अध्यक्ष विपुल पोखरेलले पत्रकारितामा महिलाको सहभागिता बढ्दै जानु सकारात्मक भएको धारणा राख्नुभयो । उहाँले सङ्ख्यासँगै लैङ्गिकमैत्री वातावरण बनाउनका सबै सरोकारवाला पक्ष लागि पर्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो ।
सह–प्राध्यापक कुन्दन अर्याल, अधिवक्ता दुर्गा अधिकारी र पत्रकार बबिता बस्नेतलगायतले महिला पत्रकारको सहभागिता बारेमा चर्चा गर्नुभएको थियो । अन्तरक्रियामा आमसञ्चारमाध्यममा महिलाको सवाल, महिला पत्रकारको सहभागिता, बौद्धिक हिंसा, कार्यस्थलमा हुने हिंसा र कार्य मूल्याङ्कनको विषयमा छलफल भएको थियो ।
-square-thumb.jpg)
-original-thumb.jpg)
