गोविन्द शर्मा
बाँके, माघ ५ गते । करिब डेढ दशकअघि दाता जयकेश सिंहले बाँकेको डुडुवा गाउँपालिका ६ आसमानपुरमा चार विघा दुई कठ्ठा जग्गा उपलब्ध गराउनुभयो । त्यसपछि महिला बालबालिका तथा समाज कल्याण मन्त्रालयले बालवालिका र ज्येष्ठ नागरिकको संरक्षणका लागि भवन निर्माण सुरु ग¥यो । सोही स्थानमा पाँच बर्षदेखि जयेन्दु बाल सुधार गृह सञ्चालनमा रहेको छ ।
बाल सुधार गृहमा हाल २२७ जना बालकहरु रहेका छन् । बालबालिकाका लागि अनाथालय वा ज्येष्ठ नागरिकका लागि वृद्धाश्रम सञ्चालनका लागि डेढ दशकअघि निर्माण गरिएको जस्तापाताले छाएको भवनमा हाल विभिन्न अदालतबाट सजाय पाएका ७७ जना बालक बस्दैआएका छन् ।
“भवन जीर्ण तथा बर्षातमा पानी चुहिन्छ” बाल सुधारगृहका इन्चार्ज विमला काउचा मगरले भन्नुभयो, “विगतमा भन्दा अहिले बस्नलाई सहज भए पनि पुरानो भवन जीर्ण र अपायक भवन भएकाले समस्या हुनेगरेको छ ।
विगतमा ७० जना बालक सुत्न मिल्ने भवनमा १८० जना बालक थिए । महिला बालबालिका तथा जेष्ठ नागरिक मन्त्रालयले नयाँ भवन निर्माण गरेपछि भने विगतको अवस्थामा सुधार भएको छ ।
बाल सुधारगृहमा रहेका बालकमध्ये सबैभन्दा बढी जबरजस्ती करणीका एक सय ११ जना रहेका छन् । सुधारगृहमा रहेका बालकमध्ये आधा बालकहरु जबरजस्ती करणीमा अदालतबाट सजाय पाएका वा पुर्पक्षका लागि थुनामा परेका बालकहरु रहेको इन्चार्ज काउचा मगरले बताउनुभयो । त्यसपछि कर्तव्यज्यानका २६, चोरीका १९, लागुऔषधका १५ डाँकाचोरीका ९ जना बालक छन् ।
बाल सुधार गृह सञ्चालनमा आएको ५ वर्षको अवधिमा ब्यवस्थापनमा सुधार भए पनि सुरक्षा ब्यवस्थापनमा भने बारम्बार त्रुटि हुनेगरेको छ । यहाँबाट पटक–पटक बालकहरु सुरक्षाकर्मीलाई छक्याउँदै भाग्नेगरेका छन् । केही दिनअघि चार जना बालक भागेकोमा प्यूठानबाट समातिएका थिए । उनीहरु हाल जिल्ला प्रहरी कार्यालयको हिरासतमा छन् । प्रहरी नायब निरीक्षकको कमाण्डमा १४ जना सुरक्षाकर्मी तैनाथ भए पनि पर्खाल होचो भएका कारण भाग्न सहज देखिएको छ ।
कतिपय बालक सजाय समाप्त भए पनि अभिभावक सम्पर्कमा नआएका कारण गृहमै बसिरहेको इन्चार्ज काउचा मगरले बताउनुभयो । सुधार गृहभित्र आधारभूत विद्यालय सञ्चालनमा छ । विभिन्न कानुनी अड्चन देखाउँदै डुडुवा गाउँपालिकाले हालसम्म अनुमति प्रदान गरेको छैन । सुधारगृहमा रहेका बालकहरुमध्ये एक जना स्नातक अध्ययनरत छन् ।
