कर्णाली कोरिडोरमा जोडियो खत्याड गाउँपालिका
जिल्लाको खत्याड गाउँपालिकामा पहिलो पटक कर्णाली कोरिडोरमा जोडिएको छ । खत्याड गाउँपालिकाको पहलमा बेली ब्रिज निर्माण भएपछि पहिलो पटक कर्णाली कोरिडोर र सुदूरपश्चिममा जोडिएको हो ।
महिलालाई मुद्दा पाउनै कठिन
हुम्ला जिल्ला अदालतमा वैतनिक वकिलका रूपमा कार्यरत हुनुहुन्छ, राजन चन्द। नेपाल कानुन व्यवसायी परिषद्बाट २०७५ सालमा अधिवक्ताको लाइसेन्स लिएपछि चन्द वकालत पेसामा संलग्न हुनुभयो। वकिलको कालो कोट लगाउने सपना पूरा गरेपछि चन्दलाई थाहा भयो, कालो कोट लगाएर हिँड्न महिलालाई कति चुनौतीपूर्ण छ भन्ने वास्तविकता। उहाँले महिला भएकै कारण विभिन्न विभेद र प्रश्नको सामना गर्नु परिरहेको छ।
प्रहरी चौकी पहिरोको जोखिममा
हुम्लाका तीन प्रहरी चौकी पहिरोको उच्च जोखिममा छन्। वर्षाको मौसम सुरु हुन थालेपछि डरैडरमा बस्नुपर्ने बाध्यता ती चौकीमा कार्यरत प्रहरीको छ। नाम्खा गाउँपालिका–५ को यारी प्रहरी चौकी, अदानचुली गाउँपालिका–३ को गल्फागाड प्रहरी चौकी र ताँजाकोट गाउँपालिका–२ को मैलाकवाडी प्रहरी चौकी पहिरोको जोखिममा रहेका छन्। यारी प्रहरी चौकी भाडाको घरमा छ। माटोले छापेको घर भएकाले पानी चुहिने समस्या छ। छानाबाट पानी चुहिएपछि प्लास्टिक छापिएको छ।
बलात्कार कसुरमा तेह्र वर्ष कैद
दैलेख जिल्ला अदालतले १४ वर्षीया बालिका बलात्कार कसुरमा चामुण्डाबिन्द्रासैनी नगरपालिका–३, हाडाकोटका २८ वर्षीय भूपेन्द्र शाहीलाई १३ वर्षको कैद फैसला गरेको छ। जिल्ला न्यायाधीश बलराम लम्सालको इजलासबाट शाहीलाई बलात्कार कसुरमा १३ वर्ष कैदका अलावा पीडितलाई ५० हजार क्षतिपूर्ति र पीडित राहत कोषमा दुई हजार दुई सय रुपियाँ तिर्नुपर्ने फैसला भएको छ। अदालतका सूचना अधिकारी नासु टीकाराम न्यौपानेका अनुसार २०७७ चैत १९ गते लक्ष्मी प्राथमिक विद्यालय देउरालीको भान्छाकोठामा बलात्कार गरेको भन्दै पीडित पक्षले चैत २७ गते जिल्ला प्रहरी कार्यालय दैलेखमा उजुरी दिएको थियो।
हुम्लामा छ दिनपछि हवाई सेवा सुचारु
निरन्तर मौसम खराब भएपछि गत आइतबारबाट बन्द भएको नेपालगञ्ज–हुम्लाको हवाई सेवा शुक्रबारबाट सञ्चालनमा आएको छ । गत शनिबार रातिदेखि वर्षाका कारण मौसम खराब हुँदा नेपालगञ्जबाट हुम्लाका लागि हुने हवाई सेवा अवरुद्ध हुँदै आएको थियो ।
विद्यालयमा अझै पुग्न सकेन पाठ्य पुस्तक
मुुगुु जिल्लासँग सिमाना जोडिएको चङ्खेली गाउँपालिकाका विद्यालयमा पाठ्य पुस्तक पुुग्न सकेको छैन ।
संसद् छल्दै प्रदेश सभा सदस्य
कर्णाली प्रदेश सभाको दोस्रो कार्यकालको पहिलो अधिवेशन सकिएको छ । करिब चार महिना चलेको अधिवेशनमा १५ वटा बैठक सञ्चालन भएका थिए तर पहिलो अधिवेशनमै अधिकांश सदस्यहरू सबै बैठकमा उपस्थित नभएको पाइएको छ । सबै बैठकमा उपस्थिति हुनेको सङ्ख्या आधाभन्दा पनि कम अर्थात् १९ जना मात्रै छन् । संसद् छल्नेमा बहालवाला मुख्यमन्त्रीसहित मन्त्री र पूर्वमन्त्री पनि छन् । विगतमा पनि प्रदेश सभाका सदस्यले संसद् बैठकभन्दा पनि पार्टीका बैठक, भेला, प्रशिक्षणलगायतका कार्यक्रमलाई प्राथमिकता दिँदै आएको पाइएको थियो ।
सडकमा सिन्डिकेट प्रहरी मूकदर्शक
कर्णाली कोरिडोरको हुम्ला, बाजुरा र कालीकोट खण्डमा यातायात व्यवसायीको सिन्डिकेटका कारण यात्रुले कठिनाइ खेप्नु परिरहेको छ । सो खण्डमा प्रत्येक जिल्ला र गाउँपालिकाभित्रका यातायात व्यवसायीले सिन्डिकेट लागू गरेका छन् । सो खण्ड हुँदै सुर्खेत र नेपालगञ्ज आउजाउ गर्ने यात्रुले स्थानीय व्यवसायीको गाडी चढ्नैपर्ने बाध्यता छ ।
बृहत् स्याउ बगैँचा विस्तार
स्याउले आर्थिक सम्भावना बोकेको जुम्लामा बृहत् स्याउ व्यवसाय सुरु गर्न थालिएको छ । किसान बृहत् व्यावसायिक रूपमा स्याउका बिरुवा रोपेर आर्थिक उत्पादनमा लाग्न थालेका हुन् । जुम्ला गुठीचौर गाउँपालिका–५ का किसान मीनबहादुर भण्डारी नेतृत्वको जलजला, धपडा र काँडाखोला स्थानमा सञ्चालन गरिएको गुठीचौर एग्रोफार्ममा ३५ हजार बिरुवा रोपिएका छन् । एकै स्थानमा २८ हजार स्याउका बिरुवा रोपिएका छन् ।
एक डाक्टरको भरमा अस्पताल
चिकित्सकको अभावमा ५० शय्याको जाजरकोट अस्पतालमा आउने बिरामी बिनाउपचार फर्कनुपर्ने अवस्था रहेको छ। छ जना चिकित्सकको दरबन्दी भए पनि जिल्ला अस्पतालमा एक जना करार सेवाका डाक्टरले सेवा दिइरहेका छन्। अस्पतालमा इमर्जेन्सी सेवाका लागि आएका बिरामीसमेत बिनासेवा अस्पतालबाट फर्कनुपर्ने अवस्था रहेको छ। अस्पतालका डा. सुनील पुनः गत वर्षदेखि अध्ययन बिदामा हुनुहुन्छ। जिल्लामै सुविधासम्पन्न स्वास्थ्य सेवा दिने उद्देश्यले ५० शय्याका लागि भवन निर्माण गरिए पनि स्थानीयले सामान्य स्वास्थ्य सेवासमेत प्राप्त गर्न सकेका छैनन्। विषयविज्ञ चिकित्सक नहुँदा निजी क्लिनिक र औषधि पसलबाट औषधि खरिद गर्न स्थानीय बाध्य छन्।
जलवायु परिवर्तनको चपेटामा कर्णाली
कर्णाली प्रदेश जलवायु परिवर्तनको चपेटामा छ। कृषि, जलस्रोत, वनस्पतिमा जलवायु परिवर्तनको प्रत्यक्ष प्रभाव देखिएको छ। कृषि र वनस्पतिमा मात्र नभई प्रदेशका नागरिकको जीवनयापनमा समेत असर देखिन थालेको विज्ञहरू बताउँछन्।
सात जिल्लामा फैलियो ‘लम्पी स्किन’
कर्णालीका सात जिल्लामा गाईभैँसीमा लाग्ने ‘लम्पी स्किन’ नामक रोग फैलिएको छ। सङ्क्रामक यो रोगका कारण किसानले पालेका दुधालु गाई र भैँसी बिरामी पर्ने गरेका छन्। कतिपय ठाउँमा चौपाया मरेको रिपोर्ट प्रदेशको भूमि, व्यवस्था, कृषि तथा सहकारी मन्त्रालयमा आएको बताइन्छ।
पादुका त्रिवेणी धाम ओझेलमा
बाजुराको बूढीनन्दा नगरपालिकाको कर्णाली नदी र बड्डीगाडको बीचमा पर्ने धार्मिक तथा ऐतिहासिक महत्व बोकेको पादुका त्रिवेणी धाम ओझेलमा परेको छ । परापूर्वकालमा निर्माण गरिएका मन्दिरहरू र धर्मशालाको अवशेष मात्र रहेका छन् । धार्मिक तथा पर्यटकीय स्थल भए पनि त्यसको प्रचारप्रसार र संरक्षण हुन नसकेपछि धाम ओझेलमा पर्दै आएको हो ।
हुम्लामा चार दिनदेखि हवाई सेवा अवरुद्ध
हिमाली जिल्ला हुम्लामा गत चार दिनयता हवाई सेवा अवरुद्ध भएको छ। लगातार वर्षा र मौसम बिग्रेको कारण हवाई सेवा अवरुद्ध भएको हो।
महिला हिंसाबाट कर्णालीवासी अझै पीडित
राष्ट्रिय महिला आयोगका सदस्य कृष्णकुमारी पौडेलले महिला हिंसा वा सामाजिक कुरीतिबाट कर्णालीवासी अहिले पनि ग्रसित रहेको बताउनुभएको छ ।
जलविद्युत काममा ढिलाइ
करिब एक मेगावाट क्षमताको चुकेनी जलविद्युत आयोजनाको काम ढिलाइ भएको र काम छिटो सम्पन्न गर्न स्थानीयले अनुरोध गरेका छन्। ९९८ किलोवाटको चुकेनी जलविद्युत् आयोजना तीन वर्षदेखि काम थाले पनि विद्युत् उत्पादन हुन सकेको छैन। उत्पादनतर्फको काम २०८० वैशाख २ गतेसम्म सम्पन्न गर्ने सम्झौता भएको थियो। वैशाखमा कामको अवधि भए पनि दशैँसम्म बनाउनुपर्ने सञ्चालन समिति, स्थानीयदेखि सरोकारवाला निकायको जोड छ। गाउँपालिका अध्यक्ष पूर्णसिंह बोहराले कामको गति हेर्दा समयमा बनाउने विषयमा
सुरक्षित कर्णाली अभियान तयारी
कर्णाली प्रदेशलाई अपराध, दुव्र्यसनमुक्त बनाउने लक्ष्यसहित प्रदेश प्रहरीले सुरक्षित कर्णाली विशेष अभियानको तयारी गरेको छ। प्रदेश प्रहरीले सुरक्षित कर्णाली विशेष अभियानको कार्ययोजनासमेत निर्माण गरेको छ। जसमा १४ वटा क्षेत्रमा ७४ वटा क्रियाकलाप गर्ने जनाइएको छ। ती क्रियाकलापमध्ये ३५ वटा क्रियाकलाप स्थानीय तहसँग सम्बन्धित रहेका छन्। प्रदेशभर रहेका तीन लाख ७१ हजार १४५ घरमा जनचेतनामूलक स्टिकर टाँस गर्ने, दलाल बिचौलियालाई निरुत्साहन गर्ने, पुस्तकालय निर्माण गर्ने, सीसीटीभी विस्तार गर्ने, मोटरसाइकल
सहभागीद्वारा रकम लगानी गर्न अस्वीकार
उद्योग तथा उपभोक्ता हकहित संरक्षण कार्यालयले आयोजना गरेका सिलाई कटाई तालिमका सहभागी महिलाले सिलाई मेशिनलगायतका उपकरणका लागि २० प्रतिशत लगानी गर्न नमानेपछि समस्या देखिएको छ ।
प्रज्ञा प्रतिष्ठानलाई साझा थलो बनाइने
रैथाने संस्कृति र प्राकृतिक सौन्दर्यको अध्ययन तथा अवलोकन गर्ने उद्देश्यले नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान, प्राज्ञ परिषद् रारा तालबाट पाँच बुँदे रारा घोषणापत्र जारी गरेको छ । ‘सबै भाषा, सबै ज्ञान, सबैको प्रज्ञा प्रतिष्ठान’ भन्ने मूल नाराकासाथ रारा तालको किनारामा पहिलो पटक नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान, प्राज्ञ परिषद्को ऐतिहासिक बैठक कुलपति भूपाल राईको अध्यक्षतामा सम्पन्न भएको छ ।
रुखबाट खसेर युवाको मृत्यु
जाजरकोटमा रुखबाट खसेर एकजना युवाको मृत्यु भएको छ । कुशे ९ जीन्ताला निवासी २८ वर्षीय अंमबहादुर सिंह घाँस काट्न रुखमा गएको बेला खसेर मृत्यु भएको छ ।
नौ मूलको पानी नौ बस्तीमा
रुकुमपश्चिमको मुसीकोट नगरपालिका–१० मा रहेका विभिन्न पानीका मुहान संरक्षण गरेर खानेपानीको सुविधा थप व्यवस्थित गर्न थालिएको छ। यस वडामा रहेका नौवटा पानी मुहान (मूल)बाट वडाका नौवटा बस्तीमा पानी वितरण भएको वडा कार्यालयले जनाएको हो।
दैलेखका ७३ वडामा पुग्यो राष्ट्रिय प्रसारण लाइन
दैलेखका ११ स्थानीय तहका ९० वडामध्ये ७३ वडामा राष्ट्रिय प्रसारण लाइन जोडिएको छ। नेपाल विद्युत् प्राधिकरण विद्युत् वितरण केन्द्र दैलेखका प्रमुख गौरव पाण्डेले दैलेखका ९० वडामै राष्ट्रिय प्रसारण लाइन विस्तारको काम भइरहेको र अहिलेसम्म ७३ वडामा विद्युत् प्रसारण लाइन जोडिएको जानकारी दिनुभयो। उहाँले अघिल्लो आर्थिक वर्षको ४२ करोड रुपियाँ लागतमा विद्युत् विस्तारको काम ९० प्रतिशत सकिएको र यो आर्थिक वर्षमा ११ करोड ६२ लाख रुपियाँको काम भइरहेको जानकारी दिनुभयो। उहाँले भन्नुभयो, “११ स्थानीय तहमध्ये चामुण्डाबिन्द्रासैनी नगरपालिका, ठाँटीकाँध गाउँपालिका, आठबिस नगरपालिकाबाहेक आठ स्थानीय तहका वडामा राष्ट्रिय प्रसारण लाइन जोडिएको छ, महाबु गाउँपालिकाका तीन वडामा विद्युत् विस्तारका लागि लाइन तानेर चार्ज गरिएको र छिट्टै विद्युत् बल्नेछ।”
कर्मचारीले पाएनन् तलब
जिल्लाको रास्कोट नगरपालिकामा स्वास्थ्य क्षेत्रका १५ जना कर्मचारीले एक वर्षदेखि तलब पाएका छैनन्। कर्मचारी समायोजनका बेला रास्कोट नगरपालिका रोजेर आएका अहेव, अनमी र जनस्वास्थ्य निरीक्षक गरी १५ जना कर्मचारीले गत साउन यताको तलब पाएका छैनन्।
पाठ्यपुस्तक पुग्यो तर विद्यालय खुलेन
जिल्लाको पलाँता गाउँपालिकामा पाठ्यपुस्तक पुगे पनि विद्यालय भने खुलेका छैनन् । कार्यालय सहयोगीले विद्यालयमा पाठ्यपुस्तक स्टोर गरेर राखेका भए पनि विद्यालय नखुल्दा विद्यार्थीको पढाइ सुरु हुन नसकेको बताइएको छ ।
हिल्सा नाका दुईतर्फी खुला
चीनसँग जोडिएको व्यापारिक हिल्सा नाका दुईतर्फी सञ्चालनमा आएको छ । सोमबारदेखि सो नाका औपचारिक रूपमा सञ्चालनमा आएको हो । सशस्त्र प्रहरी बल सीमा सुरक्षा चौकी हिल्साका (बीओपी) सशस्त्र प्रहरी निरीक्षक टङ्कप्रसाद सापकोटाले हिल्सा नाका पूर्वनिर्धारित कार्यक्रमअनुसार सोमबारबाट औपचारिक रूपमा सञ्चालनमा आएको जानकारी दिनुभयो ।
