बङ्गुरपालनमा रमाउँदै युवा
बाजुराको बूढीगङ्गा नगरपालिकाका तिलक जोशी बङ्गुरपालन व्यवसायमा रमाउनुभएको छ । बङ्गुरलाई दाना पानी खुवाउने र खोर सफा गर्ने उहाँको दैनिकी बनेको छ । उहाँको यो दिनचर्या चलेको झन्डै तीन वर्ष भयो । तीन वर्षअघि स्नातकोत्तर पढाइ सकेर घर फर्केपछि उहाँ यो पेसामा लाग्नुभएको हो ।
बाह्र करोडको कृषिजन्य वस्तु निकासी
चालू आर्थिक वर्षको आठ महिनामा सल्यान जिल्लाबाट १२ करोड रुपियाँभन्दा बढीको कृषिजन्य वस्तु निकासी भएको छ । कृषि विकास कार्यालय सल्यानका सूचना अधिकारी रमेशकुमार बस्नेतले यस अवधिमा कपुरकोट कृषि उपज केन्द्रबाट १२ करोड सात लाख २६ हजार ५५ रुपियाँको कृषिजन्य वस्तु जिल्लाबाहिर गएको जानकारी दिनुभयो ।
चोभार सुक्खा बन्दरगाहमा भित्रिन थाले सामान
काठमाडौँको चोभारमा निर्माण गरिएको सुक्खा बन्दरगाह (ड्राइपोर्ट)मा सामान भित्रिन थालेका छन् । एक महिनाअघि उद्घाटन गरिएको यो सुक्खा बन्दरगाहमा हालसम्म १० ट्रक सामान आइपुगेका हुन् । भारतबाट वीरगञ्ज हुँदै सामान बोकेर आएका ती ट्रक सिधै चोभारमा आएका हुन् ।
साबुन र डिटर्जेन्ट पाउडरको आयात प्रतिबन्ध लगाउन माग
स्वदेशमा आत्मनिर्भर भइसकेको लुगा धुने साबुन, डिटर्जेन्ट पाउडरलगायतका वस्तुको आयातमा प्रतिबन्ध लगाउन उद्योगीले माग गरेका छन् । सरकारले सवारीसाधन, मोबाइल फोन, टेलिभिजनजस्ता वस्तुको आयातमा प्रतिबन्ध लगाउँदा नेपालमै उत्पादन हुने वस्तुको आयात नरोकेको उद्योगीले गुनासो गरेका हुन् ।
मताधिकार त्यागेर विदेशतिर
म्याग्दी स्थायी घर भएका विमल मगर बिहीबार दिउँसो साउदी अरब जान काठमाडौँको कलङ्कीबाट साझा बस चढेर विमानस्थल जाँदै हुनुहुन्थ्यो । दुई महिनाअघि घर बिदामा आउनुभएका मगर बिदा अवधि सकिएपछि पुनः साउदी अरब लाग्नुभएको हो ।
बढ्यो आन्तरिक उडान
पर्यटकीय सिजन र निर्वाचनका कारण अहिले आन्तरिकतर्फको उडान कोरोना महामारीपूर्वकै अवस्थामा पुगको छ । आन्तरिक र बाह्य पर्यटकको बाक्लो आउजाउसँगै निर्वाचनको चहलपहलले आन्तरिक उडानको अकुपेन्सी ९० प्रतिशत नाघेको छ ।
-original-thumb.jpg)
अन्तर्वार्ता रोक्न निर्देशन
वैदेशिक रोजगारीमा जान चाहनेका लागि वैशाख ३० र ३१ गतेका लागि तय गरिएका अन्तर्वार्ता कार्यक्रम रद्द गर्न वैदेशिक रोजगार विभागले निर्देशन दिएको छ । विभागले बिहीबार सूचना जारी गर्दै वैशाख ३० गते स्थानीय तहको निर्वाचन र ३१ गते शनिबार परेकाले ती दिनमा गर्ने भनिएका अन्तर्वार्ता स्थगन गर्न वैदेशिक रोजगार व्यवसायी (म्यानपावर) कम्पनीलाई निर्देशन दिएको हो ।
गाभिँदै बीमा कम्पनी
बीमा कम्पनीबीच पनि गाभ्ने र गाभिने (मर्जर) प्रक्रिया सुरु भएको छ । नियमक निकाय बीमा समितिले बीमा कम्पनीलाई पुँजी वृद्धिका लागि नयाँ निर्देशन दिएपछि मर्जरमा जान थालेका हुन् । बिहीबार तीनवटा जीवन बीमा कम्पनीले गाभिनेसम्बन्धी सम्झौता गरेका छन् । प्राइम लाइफ इन्स्योरेन्स, गुराँस लाइफ र युनियन लाइफ इन्स्योरेन्सले एकआपसमा गाभिने÷गाभ्ने सम्झौता गरेका हुन् ।
मकैले पायो राम्रो मूल्य
यो वर्ष मकैले राम्रो मूल्य पाएपछि सर्लाहीका किसान खुसी भएका छन् । यहाँका किसानलाई अहिले उन्नत जात (हाइब्रिड) मकै भिœयाउने चटारो छ । धेरैजसो किसानले मकै बेचिसकेका छन् । केही किसानले भने अब चुनावपछि मकै थन्काउने तयारी गरेका छन् । लालबन्दी नगरपालिका–१२, जियाजोरका किसान चन्द्रबहादुर कार्कीले अघिल्लो वर्ष मकैको मूल्य नपाएर निराश हुनुपरेको भए पनि यो वर्ष अहिलेसम्म राम्रै मूल्य पाइरहेको बताउनुभयो ।
विदेशी मुद्रा सञ्चितिमा चाप कायमै
पर्यटन क्षेत्रमा सुधार, आयात नियन्त्रणलगायत विभिन्न प्रयास भइरहे पनि विदेशी मुद्रा सञ्चितिमा सुधार आउन सकेको छैन । नेपाल राष्ट्र बैङ्कले बुधबार सार्वजनिक गरेको चालू आर्थिक वर्षको पहिलो नौ महिना अर्थात् साउनदेखि चैतसम्मको आर्थिक परिसूचकले विदेशी मुद्रा सञ्चितिमा अझै दबाब रहेको देखिएको हो ।
-original-thumb.jpg)
चालीस प्रतिशतले बढ्यो इन्धनको माग
पछिल्लो एक सातामा मुलुकभर झन्डै छ करोड लिटर पेट्रोलियम पदार्थ (डिजल, पेट्रोल) खपत भएको छ । स्थानीय चुुनावका कारण मुलुुकभर इन्धनको माग बढेको हो । नेपाल आयल निगमका अनुसार वैशाख १९ देखि २५ गते आइतबारसम्ममा ५९ हजार ९२७ किलोलिटर अर्थात् पाँच करोड ९९ लाख २७ हजार लिटर इन्धन खपत भएको छ । सो अवधिमा २० हजार ३२७ किलोलिटर पेट्रोल र ३९ हजार छ सय किलोलिटर डिजल खपत भएको छ । अघिल्लो सोमबारदेखि बजारमा इन्धनको खपत बढ्दै गएको हो ।
नौ महिनामा सात खर्ब २४ अर्ब विप्रेषण भित्रियो
काठमाडौं, वैशाख २८ गते। चालु आर्थिक वर्षको नौ महिनाको अवधिमा सात खर्ब २४ अर्ब ७४ करोड बराबरको विप्रेषण स्वदेश भित्रिएको छ। नेपाल राष्ट्र बैंकले बुधबार सार्वजनिक गरेको चालु आवको नौ महिनाको विवरणमा विप्रेषण आप्रवाह ०.६ प्रतिशतले कमी आएको छ। अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा विप्रेषण आप्रवाह १६.५ प्रतिशतले बढेको थियो। अमेरिकी डलरमा विप्रेषण आप्रवाह २.२ प्रतिशतले कमी आई छ अर्ब पाँच करोड कायम भएको छ। अघिल्लो वर्ष यस्तो आप्रवाह १३.१ प्रतिशतले बढेको थियो।समीक्षा अवधिमा वैदेशिक रोजगारीका लागि अन्तिम श्रम स्वीकृति (संस्थागत तथा व्यक्तिगत–नयाँ र वैधानिकीकरण) लिने नेपालीको सङ्ख्या उल्लेख्यरुपमा वृद्धि भई दुई लाख ५६ हजार ३१ पुगेको छ। अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा यस्तो सङ्ख्या ७४.९ प्रतिशतले घटेको थियो। त्यसैगरी वैदेशिक रोजगारीका लागि पुनः श्रम स्वीकृति लिने नेपालीको सङ्ख्या समीक्षा अवधिमा १९९.९ प्रतिशतले वृद्धि भई दुई लाख छ हजार ६२९ पुगेको छ। अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा यस्तो सङ्ख्या ६०.७ प्रतिशतले घटेको थियो।समीक्षा अवधिमा खुद ट्रान्सफर ०.७ प्रतिशतले कमी आई आठ खर्ब आठ अर्ब ९२ करोड कायम भएको छ। अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा यस्तो ट्रान्सफर १४.४ प्रतिशतले बढेको थियो।
दोहोरो अङ्कले बढ्यो नेप्से परिसूचक
धितोपत्र बजारमा शेयर कारोबार मापक नप्से परिसूचक बुधबार दोहोरो अङ्कले उकालो लागेको छ । नेपाल स्टक एक्सचेञ्जका अनुसार बुधबार नेप्से परिसूचक ५६.०६ अङ्कले उकालो लागेर दुई हजार ३६९.०६ मा पुगेको छ ।
नेपाली मुद्राको अवमूल्यन उच्च
अमेरिकी डलरको तुलनामा नेपाली मुद्रा अवमूल्यन इतिहासकै उच्च अवस्थामा पुगेको छ । नेपाल राष्ट्र बैङ्कले मङ्गलबारका लागि सार्वजनिक गरेको विदेशी विनिमय दरअनुसार एक अमेरिकी डलरको बिक्री दर १२४ रुपियाँ २५ पैसा पुगेको छ । भारतसँग स्थिर विनिमय दर भएका कारण भारतीय मुद्रा अवमूल्यन भएपछि नेपाली मुद्रा पनि स्वचालित रूपमा कमजोर बनेको हो ।
पूर्वबजेट छलफलका लागि नियम निलम्बन गर्ने तयारी
आगामी आर्थिक वर्षको बजेटको सिद्धान्त र प्राथमिकता (प्रिबजेट) सदनमा छलफल गराउन प्रतिनिधि सभाको नियमावली निलम्बनको तयारी गरिएको छ । जेठमा अधिवेशन आह्वान भएपछि प्रतिनिधि सभा नियमावलीले तोकेको बजेट पेसको १५ दिनअघि छलफल गरिसक्नुपर्ने व्यवस्था निलम्बनको तयारी गरिएको हो । सरकारसँगको परामर्शमा सङ्घीय संसद् सचिवालयले नियम निलम्बनसहितको आन्तरिक कार्यतालिका तय गरेको हो । अधिवेशन जेठ ३ गतेदेखि प्रारम्भ हुँदैछ ।
उद्घाटन हुँदै पाँच हजार क्षमताको लुम्बिनी अन्तर्राष्ट्रिय सभाहल
लुम्बिनीमा निर्माण सम्पन्न गरिएको पाँच हजार मानिस अट्ने क्षमताको सभाहल र ध्यान केन्द्रको निर्माण सम्पन्न भएको छ । निर्माण सम्पन्न भएको उक्त ध्यान केन्द्रको जेठ २ गतेको बुद्ध जयन्तीका दिन उदघाटन गरिने लुम्बिनी विकास कोषले जनाएको छ ।
अदुवा विक्री नहुँदा तनहुँका कृषकहरु चिन्तित
अदुवा बिक्री नभएपछि तनहुँका कृषक चिन्तित बनेका छन् । यहाँ उत्पादित अदुवा मूख्य बजार भारत भएको र त्यहाँका व्यापारी खरिद गर्न नआउँदा बिक्री गर्न समस्या परेको कृषकहरुले बताएका छन् । बजार नपाएपछि बिक्री गर्नको लागि खनेर राखिएको अदुवा गोदाममै थन्किएको छ ।
श्रम स्वीकृति पूर्ण अनलाइन
वैदेशिक रोजगार विभागअन्तर्गतको वैदेशिक रोजगार कार्यालय, काठमाडौँले जेठ ६ गतेदेखि नयाँ व्यक्तिगत श्रम स्वीकृतिको कार्य अनलाइन प्रणालीबाट मात्रै गर्नेगरी तयारी गरेको छ । यसअघि पुुनः श्रम स्वीकृति र संस्थागत श्रम स्वीकृति गर्दै आएको कार्यालयले न
खाद्यसम्बन्धी चौसट्ठी मुद्दा
खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागले खाद्य ऐनविपरीत खाद्यवस्तु उत्पादन तथा बिक्रीवितरण गरिएको सम्बन्धी ६४ मुद्दा दायर गरेको छ । विभागले नमुना परीक्षणबाट लेबल नभएका, म्याद नाघेका, न्यून गुणस्तर, दूषित र खाद्य ऐनविपरीत उत्पादन तथा बिक्रीवितरण गरेको कसुरमा कारबाहीका लागि जिल्ला प्रशासन कार्यलयमा मुद्दा दायर गरेको हो ।
बुटवल बधशाला गाउँ–सहर जोडी आर्थिक विकासको नमूना बन्दै
बुटवलमा निर्माणाधीन बुटवल बधशाला दिगो सञ्चालनका लागि साझेदारीको नमूना प्रभावकारी भएको छ । निर्माणको अन्तिम चरणमा पुगेको बधशाला सार्वजनिक–निजी–उत्पादक सहकारीको सहकार्यको नमुनाका रूपमा सञ्चालन गरिने छ ।
निर्वाचनको मौका छोपी मूल्य वृद्धि
स्थानीय तहको निर्वाचन नजिकिँदै गर्दा बजारमा दैनिक अति आवश्यकीय उपभोग्य वस्तुको भाउ आकाशिएको छ । तरकारी, मासु र इन्धनको पनि मूल्य वृद्धि भएको छ । खाने तेल, दाल, चामल, गेडागुडीलगायत अन्य खाद्यान्नको मूल्य वृद्धिले भान्सा महँगिएको छ ।
राजस्व ठगी अभियोगमा मुद्दा
राजस्व अनुसन्धान विभागले राजस्व ठगीको आरोपमा अन्तरा इन्टरनेसनलविरुद्ध उच्च अदालत पाटनमा मुद्दा दायर गरेको छ । विभागले मूल्य अभिवृद्धि करतर्फ दुई करोड ५० लाख ४५ हजार ३११ र आयकरतर्फ छ करोड तीन लाख ३२ हजार २४३ गरी जम्मा आठ करोड ५३ लाख ७७ हजार ५५४ रुपियाँ बिगो अभियुक्तबाट असुल गर्न माग गरेको छ ।
सुनको मूल्यमा सामान्य वृद्धी, चाँदीको स्थिर
सुनचाँदी बजारमा आज छापावाल सुनको मूल्य अघिल्लो दिनका तुलनामा प्रतितोला एक सयले बढेर ९८ हजार सात सय रुपियाँ तोकिएको छ । पहेँलो धातु अघिल्लो दिन प्रतितोला ९८ हजार छ सयमा कारोबार भएको थियो ।
कृषिमा नयाँ प्रविधि प्रयोगमा जोड
राष्ट्रिय योजना आयोगका उपाध्यक्ष डा. विश्वनाथ पौडेलले कृषिमा आधुनिकीकरण र उत्पादन वृद्धिका लागि प्रविधि अनुसन्धानमा केन्द्रित हुनुपर्ने बताउनुभएको छ । नेपाल कृषि अनुसन्धान परिषद् (नार्क)को ३१औँ वार्षिकोत्सवका अवसरमा आइतबार राजधानीमा आयोजित कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै उपाध्यक्ष पौडेलले कुन ठाउँमा के उत्पादन हुन्छ, सोहीअनुसारको बाली विकास गर्न
कोरिडोरमा विद्युत् आपूर्ति नियमित
औद्योगिक कोरिडोरमा दुई महिनापछि विद्युत् आपूर्ति नियमित भएसँगै सुनसरी–मोरङका उद्योग सहज रूपले सञ्चालन हुन थालेका छन् । गत फागुनदेखि अन्सेड्युल लोडसेडिङले पिरोलिएका यहाँका उद्योगीले गत मङ्गलबारदेखि उद्योग पूर्ण रूपमा सञ्चालन गर्न थालेका हुन् ।
.jpg)