झापामा फल्यो ८१ प्रजातिको रैथाने धान
झापाको कञ्चन जैविक विविधता संरक्षण तथा विकास समितिले रैथाने धानको ८१ प्रजातिलाई एउटै खेतमा फलाएको छ । शिवसताक्षी नगरपालिका–७ को चन्द्रडाँगीमा समितिले भाडामा लिएको दुई कठ्ठा जग्गामा ती धान फलेका छन् ।
खाद्यसम्म पुग्दैन धान, गाउँमै धमाधम बेच्दै किसान
कञ्चनपुरको शुक्लाफाँटा नगरपालिका–२ लक्ष्मीपुरकी अनिला चौधरीले धान बिक्रीका तयार गरेर घरमा राख्नुभएको छ । गाउँमै किसानको उब्जाउ खरिद गर्नका लागि व्यापारीले काटा खोलेका छन् । उहाँले धानको उचित मूल्य पाउनुभएको छैन ।
धान उत्पादन घट्यो
सर्लाहीमा यो वर्ष धान उत्पादनमा कमी आएको छ । आकासे वर्षा कम हुँदा धान उत्पादनमा गिरावट आएको हो । मलखाद, विषादी, पप्पसेट र कामदारमा लागेको लगानी तथा आफ्नो हैरानी अनुसार धान उत्पादन राम्रो नहुँदा जिल्लाका किसान चिन्तित छन् ।
आलु र दूध बिक्रीबाट दुई करोडभन्दा बढी आम्दानी
दोलखाको वैतेश्वर गाउँपालिका–८ यवोका ९३ घरधुरी किसानले यस वर्ष आलु बिक्रीबाट एक करोडभन्दा बढी आम्दानी गरेका छन् । आलु उत्पादनको हिसाबले उर्वर भूमि मानिने यवोबाट मात्रै यस वर्ष एक करोड ६८ लाखको आलु बिक्री भएको जनप्रेमी कृषि सहकारी संस्थाका अध्यक्ष टीकाबहादुर खत्रीले जानकारी दिनु भयो ।
पाल्पामा सुन्तला महोत्सव हुने
सुन्तलाको बजार प्रवर्द्धन गर्न जिल्लामा पहिलो पटक सुन्तला महोत्सव हुने भएको छ ।
जग्गा भाडामा लिएर खेती गर्ने कृषकलाई अनुदान
गुल्मीको रुरुक्षेत्र गाउँपालिकाले जग्गा भाडामा लिएर खेती गर्ने कृषकलाई अनुदान दिने भएको छ ।
पाइन छोडे हल गोरु
बाह्रै महिना खेतबारीको काम गर्ने । गोठमा हल गोरु पाल्ने, ग्रामीण क्षेत्रका किसानको पहिचान हो । पाखो बारीमा मकै, गहुँ र जौ खेती । खेतमा तोरी र धान फलाउने उनीहरूको मुख्य काम हो । एक दशकअगाडि सम्म बागलुङका धेरै जसो किसानका गोठमा हल गोरु हुन्थे ।
आधुनिक थ्रेसर मेसिनतर्फ कृषक आकर्षित
कृषकहरूको आधुनिक थ्रेसर मेसिनतर्फ आकर्षण बढ्दै गएको छ । गाउँघरमा खेतालाले खर्च पनि बढी हुने र काम गर्नेहरूको आभाव हुन थालेपछि जिल्लाका किसान आधुनिक थ्रेसर मेसिनतर्फ आकर्षित हुन थालेका हुन् ।
कृषि मजदुरको विकल्पमा 'रिपर'को प्रयोग
झापामा धान काट्ने कृषि मजदुरहरूको अभाव भएपछि किसानहरूले ‘रिपर’ को प्रयोग गर्न थालेका छन् । परम्परागत कृषि प्रणाली अवलम्बन गरेका किसानका लागि नयाँ नयाँ यान्त्रिक प्रविधि आएपनि यो महँगो हुने गरेको उहाँहरू बताउनुहुन्छ ।
दुध सङ्कलनमा उत्कृष्ट बाणगङ्गा दुग्ध उत्पादक सहकारी
कपिलवस्तुका बाणगङ्गा नगरपालिकाका पशुपालक कृषकहरु दुग्ध उत्पादक सहकारीबाट लाभान्वित भएका छन् । नगरपालिकाको वडा ८ बोडगाउँमा रहेको बाणगंगा दुग्ध उत्पादक सहकारी संस्था लिमिटेडले बिक्री वितरणमा सहज बनाएपछि कृषकलाई सहयोग पुगेको हो ।
हिमाली जिल्लामा पनि लटरम्म फल्यो अङ्गुर
तराईमा फल्ने अङ्गुर हिमालमा लटरम्मै फल्न थालेको छ । पछिल्ला बर्सहरूमा तापक्रममा आएको परिबर्तनसँगै तीन हजार मिटरसम्मको उचाइ रहेको हिमाली जिल्ला हुम्लाको सदरमुकाम सिमकोटमा पनि अङ्गुर फल्न थालेको हो ।
फूल नबिक्दा तनहुँका कृषक चिन्तामा
तिहारको लागि अत्यावश्यक पर्ने फूल बिक्री नभएपछि तनहुँका कृषक चिन्तित बनेका छन् । अघिल्ला वर्षहरूमा आयातित र कृत्रिम फूलले गर्दा समस्यामा परेका यहाँ कृषकलाई यो वर्ष भने फूल धेरै उत्पादन भई नबिक्दा चिन्तामा परेका हुन् ।
नागरिकलाई उत्पादनसँग जोड्दै गल्याङ
स्याङ्जाको गल्याङ नगरपालिकाले आफ्ना नागरिकलाई उत्पादनसँग जोड्न विभिन्न कार्यक्रम सञ्चालन गरिरहेको छ । हरेक परिवारको आधारभूत आवश्यकता परिपूर्तिका लागि उनीहरूलाई नै उत्पादनसँग जोड्नु पर्ने भन्दै पालिकाले विभिन्न कार्यक्रम सञ्चालन गरेको हो ।
तिहार नसकिँदै किसानलाई धान स्याहार्न चटारो
गुल्मीका किसान यतिबेला धान स्याहार्न व्यस्त देखिएका छन् । साउन महिनामा रोपेको धान सबै मिलेर काट्ने, धान झार्ने, धानको पराल र धानलाई व्यवस्थित गर्न यहाँका किसानहरु निकै व्यस्त भएका हुन् ।
स्रोतकेन्द्र विस्तार गर्दै राष्ट्रिय बाख्रा अनुसन्धान केन्द्र
तनहुँको बन्दीपुर गाउँपालिकास्थित राष्ट्रिय बाख्रा अनुसन्धान केन्द्रले स्थानीय खरी प्रजातीका बाख्रा प्रबद्र्धनमा जोड दिँदै आएको छ । केन्द्रले नेपालको हावापानी अनुकूल, रोगसँग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढी, बधुवा तथा चरिचरण गरी पाल्न सहज हुने भएकाले सो प्रजातिको बाख्रालाई प्राथमिकता दिएको हो ।
भारतबाट भित्रिने खसी–बोका रोक्न माग
नेपाल व्यावसायिक बाख्रापालक महासङ्घले सरकारले पेसा व्यवसायको संरक्षण गर्नुपर्ने माग गरेको छ । महासङ्घले आफूहरुको पेसा–व्यवसायको संरक्षणका लागि हाल भइरहेको सरकारी प्रयास न्यून उपलब्धि दिने, नाम मात्रैका र वास्तविक किसानको पहुँचभन्दा बाहिर रहेको जनाएको छ ।
कृषि क्षेत्रको व्यावसायीकरण गर्न माग
अखिल नेपाल किसान महासङ्घले आगामी आवको नीति तथा कार्यक्रममा कृषिक्षेत्रको व्यावसायीकरण गरी निर्यात प्रवर्द्धन गर्न राष्ट्रिय योजना आयोगलाई आग्रह गरेको छ ।
दाङका किसानले पाएनन् धानको समर्थन मूल्य
दाङमा किसानले धानको समर्थन मूल्य पाउन सकेका छैनन् । जिल्लामा किसान तथा व्यापारीबिच आपसी सहमतिमा मूल्य निर्धारण गरी धान खरिद बिक्री भइरहेको छ ।
नवलपुरका काँक्रो किसान आन्दोलित
बिचौलियाका कारण आफूहरू मारमा परेको भन्दै नवलपुरका किसान आन्दोलित भएका छन् । जिल्लाको हुप्सेकोट गाउँपालिका–१ का काँक्रो किसानले आन्दोलन सुरु गरेका हुन् ।
सहुलियत ऋणको प्रतिबद्धता
कृषि तथा पशुपन्छी विकासमन्त्री डा. वेदुराम भुसालले डेरी उद्योगीसँग मौज्दात रहेको दुग्ध पदार्थका आधारमा सहुलियत ऋण उपलब्ध गराउन पहल गर्ने बताउनुभएको छ । राष्ट्रिय दुग्ध विकास बोर्डमा सोमबार दुधसँग सम्बन्धित सरोकारवालासँग छलफल गर्दै सो कुरा बताउनुभएको हो । डेरी उद्योगीले दुग्ध पदार्थ अत्यधिक मौज्दात रहेका कारण किसानलाई भुक्तानी दिन नसकेकाले सहुलियतपूर्ण ऋण उपलब्ध गराउन माग गर्दै आएका थिए ।
तिहार नजिकिएसँगै किसान धान काट्नमा व्यस्त
दसैँ मनाएलगत्तै तिहार नजिकिन थालेपछि ताप्लेजुङका किसान धान काट्नमा व्यस्त भएका छन् । गत असार र साउन महिनामा लगाएको धानबाली थन्क्याउने बेला भएसँगै किसानहरू धान काट्न व्यस्त भएका हुन् ।
बजारभन्दा महँगो सरकारी आलुको बीउ
बजारमा पाइनेभन्दा महङ्गो भएपछि सरकारले उत्पादन गरेको आलुको बीउ लक्ष्यअनुसार बिक्री हुन सकेको छैन । बजारमा प्रतिकिलो ४० देखि ५० रुपियाँमा खरिदबिक्री भइरहेको आलुको बीउको मुल्य सरकारलेचाहिँ प्रतिकिलो ८० रुपियाँ तोकेको छ ।
पाल्पामा धान उत्पादन घट्यो
पाल्पामा यो वर्ष धान उत्पादन घटेको छ । गत वर्षको तुलनामा यो वर्ष पाल्पामा धान उत्पादन घटेको हो । धान खेती गर्ने क्षेत्रफल घटेका कारण यो वर्ष उत्पादनमा समेत असर गरेको कृषि ज्ञान केन्द्र पाल्पाले जनाएको छ ।
सयपत्री फूलको व्यावसायिक खेतीबाट आम्दानी
लहरै रोपिएका सयपत्री फूलका बिरुवा । कुनैमा हाँगा हालेर झपक्क परेका, कुनै हलल बढेर ढल्न आँटेका बिरुवाको स्याहारमा व्यस्त देखिनुहुन्छ फूल व्यवसायी रामप्रवोध पण्डित ।