गोरखापत्र
पहिलो पटक जटिल शल्यक्रिया जिल्ला अस्पतालमै
राजन रावतहुुम्ला, वैशाख २५ गते । जिल्ला अस्पताल हुम्लामा सेभियर प्रिक्लाम्पसिया भएकी एक गर्भवतीको जटिल शल्यक्रिया गरिएको छ । प्रेसर बढेका कारण जुम्ल्याहा शिशु गर्भमै उल्टो बसेपछि स्वास्थ्य अवस्था गम्भीर भएकी २६ वर्षीया सङ्गीता शाहीको सफलतापूर्वक शल्यक्रिया गरिएको हो ।कर्णाली प्रतिष्ठानका विशेषज्ञ चिकित्सक क्रिशान्त भण्डारीले उक्त जटिल शल्यक्रिया गर्नुभएको हो । शल्यक्रियापछि उहाँले आमा र शिशु दुवै स्वस्थ रहेको जानकारी दिनुुभयो । उहाँले शाहीको प्रेसर बढेको र गर्भमा रहेका दुई शिशुमध्ये एउटा उल्टो र अर्को सुल्टो अवस्थामा रहेको बताउनुुभयो । उहाँले चिकित्सकहरुले डेढ घण्टा लगाएर शल्यक्रिया गर्नुपरेको बताउनुुभयो । शल्यक्रिया सफल भएपछि आमा र शिशुु तिनै जनाको ज्यान सुुरक्षित भएको छ । उक्त शल्यक्रिया गर्ने कार्यमा चिकित्सकहरु रोशन खनाल, कैलाश लामा, देव गजमेर, सुनिल सिहं पुजारा, एनेस्थेसियामा फिरदोश महर्जन र नर्स निमा लामा सम्लग्न हुनुुहुुन्थ्यो । गर्भवती शाहीलाई आईसीयुमै राख्नुपर्ने जटिल केस भएको चिकित्सकले जानकारी दिनुभयो । यस्तो प्रकृतिको बिरामीको पहिलो पटक जिल्ला अस्पतालमा शल्यक्रिया गरिएको हो । कर्णाली स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानबाट गएको विशेषज्ञ चिकित्सकहरुको टोलीले यसअघि पनि हुम्ला अस्पतालमा अन्य किसिमका जटिल शल्यक्रिया गर्दै आएको छ । प्रतिष्ठानले तीन महिनाअघि हुम्ला जिल्ला अस्पतालमा विशेषज्ञ टोली पठाएको थियो ।
वैशाख ३० गतेकाे निर्वाचनमा कोरोना भाइरसविरुद्धको नियमित खोप सञ्चालन नहुने
काठमाडौं, वैशाख २५ गते । सरकारले वैशाख ३० गते स्थानीय तहको निर्वाचनको दिन कोरोना भाइरसविरुद्धको नियमित खोप अभियान संचालन नगर्ने भएको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले आइतबार सूचना जारी गर्दै स्वास्थ्यकर्मीहरुले पनि आफ्नो मतअधिकार प्रयोग गर्नुपर्ने भएकाले निवार्चनको दिन अतिरिक्त खोप केन्द्र तथा नियमित खोप अभियान संचालन नहुने जानकारी दिएको हो । निर्वाचन अघि र पछिका दिनहरुमा खोप केन्द्रहरुमा नियमित खोप अभियान संचालन हुने भएकाले सबैलाई सकेसम्म चाँडो खोप लगाउन मन्त्रालयले विज्ञप्तिमार्फत् जारी गरी आग्रह गरेको छ। छिमेकी मुलुकहरुमा पछिल्लो दिनहरुमा संक्रमण बढ्दै जाँदा नेपालमा पनि संक्रमण बढ्ने जोखिम भएकाले भिडभाडमा जाँदा सतर्क रहँदै जनस्वास्थ्यका मापदण्ड पालन गर्न मन्त्रालयले आग्रह गरेको छ।
अवैध लागूऔषधसहित पक्राउ
सिन्धुली कमलामाई नगरपालिका–९ भीमानस्थित सार्वजनिक शौचालय नजिकबाट प्रहरीले लागूऔषधसहित एक जनालाई पक्राउ गरेको छ ।
बुलेटपछि शरीरमा गाेलीसहित ब्यालेटकाे लागि भाेट माग्दै हिमाल
बागलुङ, वैशाख २५ गते । बागलुङको ताराखोला गाउँपालिका माओवादी युद्धको आधारभूमि हो । बागलुङ जिल्लाको माओवादी आन्दोलनमा सशक्त उपस्थिति जनाएको ताराखोला गाउँपालिकालाई माओवादी केन्द्रले आफ्नो आधार इलाका मान्दै आएको छ । द्वन्द्वकालीन अवस्थामा ताराखोला क्षेत्रमा २१ जनाले ज्यान गुमाए । दुई जना बेपत्ता छन । कुटाई पिटाई र यातना नभोगेको परिवारका सदस्य भेटिन कठिन छ । द्वन्द्वकालीन अवस्थामा होस् या शान्ति प्रक्रियापछिको राजनीतिक गतिविधिमा ताराखोलाको माओवादी केन्द्रको शक्ति केन्द्रको रुपमा विकास भएको छ । पहिलो स्थानीय तह निर्वाचनमा माओवादी केन्द्रका उम्मेदवार भारी मतले विजयी हुनुभएको थियो । ताराखोला गाउँपालिकाको उपस्थिति शान्ति प्रक्रियापछिको ‘ब्यालेट’ आन्दोलन मात्र होइन तत्कालीन ‘बुलेट’ आन्दोलनमा पनि त्यस क्षेत्रका ऊर्जाशिल युवा परिवर्तनको आन्दोलनमा सहभागी भएका थिए । राज्य व्यवस्था र सामाजिक रुपान्तरणको आन्दोलनमा होमिएका कति व्यक्ति सहिद बने कति घाइते अपाङ्ग भएर जीवन बाँच्न बाध्य छन् । माओवादी आन्दोलनमा जीवन समर्पित गर्ने धेरै योद्धामध्ये एउटा नाम हो धनबहादुर विक ‘हिमाल’ । युद्धकालीन अवस्थामा लडाकु मोर्चा हुँदै राजनीतिक मोर्चाको जिम्मेवारी लिनुभएको धनबहादुर विकलाई एकीकृत माओवादी केन्द्रले वैशाख ३० गते हुने स्थानीय तह निर्वाचनमा ताराखोला गाउँपालिकाको अध्यक्षको उम्मेदवार बनाएको छ ।निर्वाचनको मिति नजिकिँदै गर्दा विक भेटघाटमा व्यस्त हुनुहुन्छ । शरीरमा गोली बोकेर जनताको घरघरमा पुग्ने मत माग्दै हुनुहुन्छ । वि।स २०६० वैशाख ७ गते म्याग्दीको बेनी आक्रमणको क्रममा विक घाईते हुनुभएको थियो । त्यस बेला बायाँ हातमा लागेको गोली उहाँको शरीरमै छ । तत्कालिन अवस्थामा स्वास्थ्य उपचारको अभावले शरीरमै गोली लिएर बाँच्नु परेको विकको भनाइ छ । शान्ति प्रक्रियापछि उपचार गर्दा डाक्टरले अप्रेशन गरेर गोली निकाल्दा शरीरमा थप क्षति हुने बताए पछि गोली बोकेर हिँड्न बाध्य हुनुपरेको हो । गोली निकाल्दा रक्तसञ्चार अवरुद्ध हुन सक्ने डाक्टरले सुझाएको विकले बताउनुभयो । ‘धेरै चिसो र धेरै गर्मीको बेला खपि नसक्ने दुःख’ विकले भन्नुभयो– ‘परिवर्तन लागि समर्पित हुँदा जीवनभरको लागि दुखाई भोग्न परेको छ ।’ बेनी आक्रमणको विहानपख नेपाली सेनाले हेलिकप्टरबाट प्रहार गरेको गोली लागेको थियो । आक्रमणको मोर्चामा विकले राजनीतिक तथा घाईते उद्धारको जिम्मेवारी पाउनुभएको थियो । घाइते साथीलाई उद्धार गर्दा गोली लागेको विकले बताउनुभयो । हेलीमार्फत प्रहार भएको गोली लागेर विकसँगै रहेका दश जना माओवादी कार्यकर्ताको घटनास्थलमै निधन भएको थियो । वि।स २०५५ सालमा म्याग्दी हुँदै बागलुङको पश्चिम क्षेत्रमा जाँदै गर्दा आफैले बोकेको बन्दुक पड्किँदा विकको दायाँ खुट्टामा गोलीको छर्रा लागेको थियो । जसको कारण अहिले पनि सामान्य अवस्थामा हिँड्डुल गर्न कठिन छ । उकालो ओरोलो गर्दा खैचकखैचक गर्नुपर्ने बाध्यता छ । आन्दोलनमा सहभागी हुँदा विकले व्यक्तिगत मात्र होईन पारिवारक क्षति पनि भोग्नु पर्यो । माओवादी आन्दोलनमा सहभागी विकको दाइकी छोरी लक्षिम विक ‘हिक्मता’ले दोहोरो भिड्न्तमा ज्यान गुमाउनुभयो । आन्दोलनमा सहभागी भएकै कारण तत्कालिन राज्य पक्षले विकको घरमा ‘बम प्लास्ट’ घर ध्वस्त बनाउनुका साथै परिवारका सदस्यलाई शारीरिक तथा मानसिक यातना भोग्नुपरेको थियो । जनमिलिसिया, राजनीतिक मोर्चा, निर्माण विभाग, दलित मोर्चा हुँदै राजनीतिक नेतृत्व गर्नुभएको विक हाल माओवादी केन्द्र गण्डकी प्रदेश कमिटी सदस्यको जिम्मेवारीमा हुनुहुन्छ । ताराखोला गाउँपालिकाको स्रोत साधनको उच्चतम प्रयोग गरी गाउँमै रोजगार सिर्जना गर्ने, कृषि उत्पादनलाई व्यवसायिक बनाउने, जलविद्युत, शिक्षा, स्वास्थ्य तथा सडक क्षेत्रको व्यापाक सुधार गर्ने उहाँले योजना सार्वजनिक गर्नुभएको छ । जनप्रतिनिधिले पाउने आर्थिक सुविधा नलिने घोषण गर्नुभएको छ । विकको प्रतिस्पर्धामा माओवादी केन्द्रका नेता प्रकाश घर्ती हुनुहुन्छ । घर्तीले स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिनुभएको छ । पहिलो निर्वाचनमा घर्ती माओवादी केन्द्रबाट अध्यक्षमा निर्वाचित हुनुहुन्थ्यो । तत्कालीन अवस्थामा विक नै घर्तीको चुनावी ‘कमाण्ड’ सम्हाल्नुभएको थियो । पहिलो शक्ति माओवादी केन्द्र र दोस्रो शक्ति नेपाली काँग्रेस चुनावी एकतामा रहेको हुँदा निर्वाचन सहज आँकलन गरिएको थियो । आफ्नै पार्टी नेतृत्व सदस्य बागी उम्मेदवार उठेपछि निर्वाचन चुनौतीपूर्ण हुने आँकलन गरिएको छ । घर्तीले पार्टी विधान विपरित उम्मेदवारी दिएको हुँदा प्रदेश कमिटीले कारर्वाहीको लागि केन्द्रमा सिफारिस गरेको छ । माओवादीको आधिकारिक उम्मेदवारसँग राजनीतिक सुझबुझ, दरिलो जनसंगठन, र विकास र समृद्धिको स्पष्ट योजना भएको हुँदा आधिकारिक उम्मेदवारले निर्वाचन जित्ने माओवादी गाउँ कमिटी अध्यक्ष पदम खत्रीको दावी छ ।
झापाका उमेशलाई १६औँ धर्मश्री उपाधि
१६औँ धर्मश्री शारिरिक सुगठन प्रतियोगिताको उपाधि झापाका उमेश राईले जित्नु भएको छ । प्रज्ञाभवन कमलादीमा शुक्रबार र शनिबार अवेरसम्म चलेको दुई दिने प्रतियोगितामा एनआरके फिटनेशका उमेशले झापाकै ग्यालेक्सी फिटनेशका ललित धिमाललाई पछि पार्दै उपाधी चुम्नु भएको हो ।
दलका उम्मेदवारभन्दा स्वतन्त्र उम्मेदवारका एजेण्डा मतदाताबीच लाेकप्रिय
सिन्धुपाल्चोकका १२ स्थानीय तहमा स्वतन्त्र उम्मेदवारहरु मतदातासँग एजेण्डा प्रस्तुत गर्दे लोकप्रिय हुन थालेका छन् ।
महिलाका मुद्दासहित विकासका काम पनि गर्न सक्छाैँ : महिला नेतृ
बिन्दु थापातानसेन, वैशाख २५ गते । यतिबेला चुनावी गतिविधि देशभर भइरहेका छन् । पार्टी हाँक्ने सक्षम नेतृत्वको लागि भन्दै आ–आफ्नो धारणासहित सबैले आफूलाई अगाडि सारेका छन् । यही चुनावी माहौलले पाल्पा जिल्लाका महिला उम्मेदवारलाई पनि तताएको छ । सुनीता अधिकारी ः उम्मेदवार बग्नासकाली गाउँपालिका प्रमुख ःनेका“घर परिवार इष्टमित्र सबैलाई मिलाएर बाँकी रहेको समयमा मात्र राजनीति गर्ने हामी महिलाहरु हरेक आन्दोलन, गोष्ठी, पार्टीका काममा सहभागिता जनाएका छौँ तर सबै ठाउँमा महिलाहरुको योगदान र वलिदानलाई कदर गर्न सकेको छैन । कुरा तेत्तीस प्रतिशत भए पनि महिलालाई आरक्षण कोटामा मात्र सिमित मात्रै गरेको छ । लैङ्गिक विभेदले गर्दा अझै पनि निर्णायक तहमा महिलाहरुलाई आउन दिइएको छैन यसकारण मेरो प्रमुख पदका लागि उम्मेदवार छ । महिलाको नेतृत्वले महिलाको मात्रै मुद्दा उठाउँछ भन्ने गलत सोचाई चिरेर बग्गानसकालीलाई सुन्दर, शिक्षा, कृषिमा विकास गराउने उद्देश्य छ । आशा छ, मतदाताले सक्षम नेतृत्व रोज्न चुक्नु हुनेछैन । सरस्वती दर्लामी चिदी ः उम्मेदवार बग्नासकाली गाउँपालिका प्रमुख – एमालेपरिवार, धर्म, कानुन, राजनैतिक संरचना, पितृसत्तात्मक व्यवस्थाको खम्बाहरु हट्दै गएको भनिए पनि अझै पनि महिला नेतालाई पछाडि पार्न खोजिएको कारण संविधानले दिएका अधिकारहरुलाई समेत उपभोग गर्ने वातावरण सिर्जना हुनसकेको छैन । महिलाहरु अझै पनि सहायक भएर काम गरिरहनुपर्छ भन्ने मान्यताबाट उम्कन नसकेका कारण महिला नेतालाई सँधै ओझेलमा पारियो, महिलाले प्रमुख पदमा रहेर काम गर्न सक्दैनन् भन्ने आम मानिसहरुको बुझाइलाई चिर्न र विगत पाँच वर्षको अनुभवलाई सही तरिकाले कार्यान्वयन गर्न मेरो उम्मेदवारी रहेको छ । महिलाहरुमा आफैँमा आत्मनिर्भरता भयो भने पुरुषसरह नै काम गर्न सक्नेछन् । यी यस्ता विविध असमानताका खाडल हटाउन मात्र नभएर विकास निर्माणका अन्य थुप्रै काम गरेर देखाउन म प्रमुख नेतृत्वमा उम्मेदवारी दिएको छु । प्रचारमा पुरुष नेताहरुकै बढी नाम आइरहेको छ, चिदीले बताउनुभयो ।लक्ष्मी खनालः उपप्रमुख उम्मेदवार रिब्दीकोट गाउँपालिका – एमालेमहिलालाई विभिन्न बाहनामा पछाडि पार्न खोजिएको छ । महिलाहरु सक्षम भए पनि सामाजिक संरचनाले महिलाहरुलाई नेतृत्वमा आउन पछि पारेकाले यसलाई महिलाहरुले नै चिर्दै अगाडि बढ्न मेरो उम्मेदवारी हो । उहाँले गाउँपालिकाको प्रमुख हुने लायक भए पनि पार्टीका नीति नियम र विधानमा टेकेर अगाडि जानुपर्ने भएकाले महिलाहरुलाई गाह्रो भएको महसुस गरेको छु । सक्षम महिलाहरु कोटामा लडेर होइन, खुला रुपमा पार्टीको सहमतिमा अगाडी आउने र गाउँका महिला दिदीबहिनीहरुलाई कोटामा सुरक्षित गरी धेरै महिला सहभागिता गराउनुपर्ने थियो तर गठबन्धनका कारण धेरै महिलाहरु खुम्चिनुपर्यो । विगतका पाँच वर्षमा धेरै कामहरु गरेको छु, सबैमा सन्तुष्टि मिलेको छ । अब पनि महिलाको हक हित, विकास निर्माणका कामहरुमा मिहेनतका साथ काम गरेर महिलाको नेतृत्वलाई उत्कृष्ट बनाउनेछु ।गीता घिमिरे ः उम्मेदवार रैनादेवी छहरा गाउँपालिका उपप्रमुख –एमालेराजनीतिमा धेरै योगदान गरेका महिलाहरु पनि भएको तर यसलाई गठबन्धनका नाममा महिलाको बेवास्ता गरेको छ । हरेक लडाइँमा आन्दोलन र कार्यक्रममा महिलाहरुको उत्कृष्ट योगदान रहे पनि पितृसत्तात्मक सोचाइबाट माथि उठ्न सकेको छैन । लामो समयदेखि महिलाहरुको अधिकारको लागि आवाज उठाउँदै आएको छु । उपप्रमुख पद पनि अवसर हो मेरो लागि महिलाहरु पुरुषको तुलनामा धेरै पछाडि परेको हुँदा महिलाहरुलाई प्राथमिकता दिएर श्रोत तथा साधनहरु न्यायपूर्ण रुपले वितरण गर्ने अवसरहरु समान ढङ्गले दिने र अवसरलाई उपयोग गर्न सक्ने समान क्षमता, ज्ञान र विवेकको विकास गर्नको निम्ति मेरो उम्मेदवारी छ ।कान्ता अधिकारी ः उम्मेदवार रिब्दिकोट गाउपालिका उपप्रमुख काँग्रेस महिलाहरु कुनै पनि कामका लागि असक्षम छैनन् । महिलाहरुको हकहित, न्याय, समानताको लागि पहल गर्दै काम गरिरहे पनि सबै ठाउँमा तेत्तीस प्रतिशत महिलाको सहभागिता अझै कार्यान्वयन हुन नसक्नु महिलाहरुको नेतृत्वलाई सहजै रुपमा स्वीकार्न नसक्नु हो ।हरेक महिला हरेक क्षत्रमा सक्षम हुँदाहुँदै पनि अधिकांश महिलाहरु ढुक्कसँग राजनीतिमा आउन सक्ने वातावरण सिर्जना हुन सकेको छैन, यी यस्ता विधि परिवर्तन र रिब्दिकोटको समग्र विकासको लागि मेरो उम्मेदवारी छ ।
सुरक्षाकर्मी र म्यादी प्रहरीकाे मृत्यु भएमा परिवारले २० लाख आर्थिक सहायता पाउने
सरकारले निर्वाचनको सुरक्षामा खटिएको समयमा सुरक्षाकर्मीको मृत्यु भएमा निजको आश्रित परिवारलाई २० लाख रूपैयाँ आर्थिक सहायता उपलब्ध गराउने निर्णय गरेको छ ।
महिला उम्मेदवारलाई पालिका प्रमुखमा जित्न सकस
सुदूरपश्चिम प्रदेशका ८८ स्थानीय तहमध्ये विभिन्न प्रमुख राजनीतिक दलले छवटा पालिकामा महिलालाई पालिका प्रमुखको उम्मेदवार बनाएका छन् ।
खुसी (कथा)
प्रदिप्नराज पन्त खुसी भन्ने निबन्ध लेखिसकेको भए पनि खुसीको परिभाषा कता कता नमिलेजस्तो सीमालाई लागेको थियो । यसैले सीमा कम्प्युटरमै आफ्नो निबन्धमा के परिवर्तन गर्न सकिन्छ भनेर सोचिरहेकि थिइन् तर रात धेरै बितिसकेको थियो यसैले आमाले सीमालाई सुत्न भन्नुभयो । सीमाले आमालाई हुन्छ त भनी तर कम्प्युटरबाट बाहिर ध्यान लगाइनन् । उनले लेख्न खोजेकोजस्तो निबन्ध नबनेकोले गुगलमा केही स्रोत पाइन्छ कि भनेर उनले खोज्न थालिन् । प्रयास गर्दै जाँदा कम्प्युटरमा खुसी सम्बन्धमा लेखिएको एउटा गजबको साइट उनले भेट्टाइन । उनको जिज्ञासा बढ्यो र साइट खोल्न लागिन् ।सीमा एकमग्न भएर कम्प्युटरमा साइट खोल्दै थिइँ, अचानक कसैले उसको नाम लिएर बोलायोजस्तो लाग्यो । झ्यालबाट बाहिर हेरेको त हावामा परी लहराएको जस्तो देखियो । उसले केही बोल्न नपाउँदै परीले भनी, “मलाई लिन आइरहुँ भनेकी होइन, यसैले लिन आएँ, हिँड अब अर्कै सहरमा जाउँ, त्यहाँका राजाले पनि खुसी के हो भनेर जान्न खोजेका छन् ।निबन्ध अहिलेसम्म लेखी भ्याएको छैन, लेखिसके पछि आउँला हुन्न ।हुन्न हुन्न, हाम्रो राजाले भेट्न खोजेपछि आउनै पर्छ । पृथ्वीका मानिसले हाम्रो राजाको आदेश चाहिँ मान्नै पर्छ ।नमाने के हन्छ, सीमाले सोधिन“त्यस्तो कुरा नगर न सीमा, पहिला मसँगै त आऊ”त्यसपछि दुवै जना परीले ल्याएको रकेटमा चढे । रकेट जब अर्को ग्रहको सतहमा पुग्यो त्यतिखेर उज्यालो भएको थियो । यस्तो उज्यालो कि सीमाले त्यस्तो उज्यालो कहिल्यै महसुस गरेकी नै थिइनन् । प्रकाश नीलो थियो । सीमाले रकेटको झ्यालबाट बाहिर हेरिन् सूर्य पनि दुइवटा र फरक फरक किसिमको उज्यालो फैलाएका देखिन्थे । एउटा सूर्यले पूर्ण रूपमा नीलो प्रकाश फैलाएको थियो जसका कारण सम्पूर्ण वातावरण नीलो भएको थियो । अर्को आश्चर्य त के थियो भने चन्द्रमा पनि धेरै थिए गन्नै नसकिने यसैले सीमाले कतिवटा चन्द्रमा त्यहाँ थियो भनेर पत्तै लगाउन सकिन ।परी रकेटबाट बाहिर निक्लिइ र सीमा पनि बाहिर आउन खोजी तर परीले रोकी “पर्ख सीमा पर्ख, सबभन्दा पहिला यहाँ तिमी पृथ्वी बसेको मानिसहरूले सास लिन सक्छन कि सक्दैनन् भनेर जाँच्नु पर्छ । तिमीहरूको शरीर कार्बनद्वारा बनेको हुन्छ यसैले बाँच्नका लागि तिमीहरूलाई अक्सिजन चाहिन्छ भनेर परीले भनी र चाहिने जति अक्सिजन छ कि छैन भनेर जाँच्न थाली । जाँच गरिसकेपछि परी रकेटभित्र आई र सीमालाई स्पेस सुट लगाउन दिई, रकेटको एरलक खोलिदिई र विस्तारै ग्रहमा पाइला राख्न भनी ।एक किसिमको मरुभूमिजस्तो उजाड ठाउँमा ल्याएकोमा सीमा परीसँग रिसाइन् तर परीले सम्झाउँदै भनी, “सीमा नरिसाउ यहाँको ग्रह पृथ्वीजस्तो सुन्दर कहाँ हुन्छ र ? त्यसमाथि पनि तिम्रो देश त झनै राम्रो छ, आकाशबाट हेर्दा त तिम्रो देश स्वर्गको टुक्रा जस्तै लाग्छ” “हो ज्यादै सुन्दर छ,” सीमाले गर्व साथ भनी “त्यस्तो सुन्दर देशबाट आएको मानिसलाई यहाँको बालुवा र माटोको थुप्रोले दिक्क बनायो र मलाई त डर पनि लागिरहे ।नडराउ, परीले भनी, हामी एकैछिन यहाँ बस्ने त हो त्यसपछि राजाको विशेष विमान आउँछ त्यसमा चढेर हामी अर्को लोकमा जान्छाँै, र त्यो सहर तिम्रो देशजस्तै सुन्दर छनभन्दै क्षितिजबाट एक विशेष किसिमको विमान उनीहरू भएतर्फ आउँदैथ्यो । र बालुवै बालुवा भएको ठाउँमा आएर बस्यो र केही समयपछि त्यहाँबाट अति अग्लो हरियो घाँसको पालुवै पालुवाले ढकमक्क भएको रुखजस्तै अग्लो मानिस बाहिर आयो । हात खुट्टा पनि रुखको हाँगाजस्तै ठूलो र अग्लो थियो । टाउको हात्तीको भन्दा पनि कैयाँै गुना ठूलो थियो । शरीर चाहिँ पातै पातले भरिएझैैं हरियो देखिन्थ्यो ।उ लमक लमक हात्ती लम्किएजस्तै सीमा र परी भएको ठाउँतिरै आयो । परीले कुनै प्रतिक्रिया नदेखाइ चुपचाप रहन भनेर सीमालाई भनी । जब त्यो नजिकै आइपुग्यो उसले परीसँग हात मिलायो । सीमाले त्यस्तो आकृति अहिलेसम्म नदेखेको हुनाले त्यसलाई एलिएन भनेर सम्झी । एलिएनले सीमालाई उत्सुकतापूर्वक हे¥यो र अलिकता टाढै बस्यो ।“उनी सीमा हुन्, पृथ्वीबाट आएकी । खुसी के हो भन्नेबारेमा हामीलाई जानकारी दिनेछिन ।”एलिएन सीमालाई हेरेर मुस्करायो त्यसपछि उसले अनौठो भाषामा परीसँग कुरा गर्न थाल्यो । सीमाले केही बुझिन । त्यसपछि एलिएनले आफ्नो विमानतिर इसारा गर्दै सीमा र परीलाई जान अनुरोध ग¥यो । सीमाले परीतिर हेरी र परीले पनि जान इसारा गरेपछि सीमा विमानतिर गइन् । विमानभित्र प्रवेश गर्ना साथ विमान अत्यन्त गतिको साथ उड्यो र अर्को ठाउँमा पुग्यो । अर्को स्थान सीमाको घरगाउँ जस्तै देखिन्थ्यो घरहरू उस्तै बाटो सडक उस्तै । उनीहरू सबै एउटा ठूलो कोठामा गए । त्यहाँ एउटा रोबर्टजस्तै देखिने मानिसले उनीहरूको लागि खाने कुरा ल्यायो र खान भन्यो ।परीले चाहिँ भोक लागेको छ भनेर धमाधम खान थाली तर सीमाले चाहिँ रोकिएर के के खाना हो भनेर हेर्न थाली । त्यत्तिकैमा उसले मधुरो आवाजमा कोही मानिसहरू सलबल गरेझैं लाग्यो । उनले झ्यालको पर्दा खोलिन । बाफ रे त्यहाँ त एक से एक पृथ्वीजस्तै भीड, कोही नाचिरहेका कोही गाइरहेका । टँुडिखेलमा कहिलेकहीँ हुने कन्सर्टजस्तै त्यहाँ त युवायुवतीहरू मस्तसँग नाचिरहेका तर उसले आफूजस्तै कुनै बालकलाई भने देखिन र परीलाई सोधिन् ।“किन यहाँ हामीजस्ता साना बालक देखिँदैनन् की यहाँ बालकहरू हुँदैनन् ।‘हुन्छन तर यो कन्सर्ट वयस्कहरूका लागि भएको हुनाले यहाँ नआएका हुन् ।’‘त्यसो भए यहाँका बालकहरूले मनोरञ्जन कसरी गर्छन् त ? ‘उनीहरूको मनोरञ्जनका लागि खास खास ठाउँमा पार्कहरू बनाइएको हुन्छ त्यहीँ गएर उनीहरूलाई भेट्न सकिन्छ ।’त्यसो भए जाउँ न त पर्ख, राजालाई नसोधिकन जान पाइँदैन यहाँका बालक कस्ता हुन्छन्तिमीजस्तै सानो तर सुन्दर दयालु र आफू पीडामा रहेर पनि अरूहरूलाई खुसी दिने प्रयास गर्छन् । तिम्रो लोकमा पनि उनीहरू हुन्छन् ।हाम्रो लोकमा, सीमाले आश्चर्य मानिन् हो, उनीहरू प्रकृतिमा जताततै हुन्छन तर पृथ्वीमा चाहिँ अदृश्य रूपमा तर तिमीहरूका हितका लागि प्रकृति सञ्चालनमा भूमिका खेल्छन् । तिनीहरूको सङ्ख्या अर्बौंमा छ तर तिमीहरूले पाँच प्रतिशतभन्दा पनि कमलाई मात्र चिनेको छौ । हुन पनि उसले विज्ञानमा पढेकी थिइँ पृथ्वीमा भएका पाँच प्रतिशत जीवहरूलाई मात्र मानिसले पत्ता लगाएको छ अन्य ९५ प्रतिशत कस्तो छ मानिसलाई थाहै छैन, यसैले उसले पनि कुनै दिन अहिलेसम्म पत्ता नलगाएको केही जीवलाई पत्ता लगाउन सक्छु कि भनेर सोचेकी छ ।यत्तिकैमा उनको नजिक प्रशस्त साना एलिन हरू देखिए र तिनीहरू सबैले उनलाई नै घुरेर हेरिरहेक थिए । तिनीहरूको आकार पृथ्वीकै बाघ भालुलगायतका असङ्ख्य जीवहरूको आकृतिसँग मिल्दोजुल्दो थियो । सीमालाई आश्चर्य लागेन । यी सबैलाई उसले पृथ्वीमा देखिकी थिई र उसले झ्यालको डण्डीहरूलाई हेरिन् । एक अद्भूत अनौठो चिह्न सङ्केत अद्भूत अनौठो थियो । सीमाले ती सङ्केतहरू बुझिनन् तर सङ्केतको तल नेपाली अक्षरमा लेखिएको थियो ‘संसारको हरेक प्राणीलाई आफ्नै देश, आफ्नै गाउँ र आफ्नै घरमा खुसी हुन्छ’ सीमालाई पनि लाग्यो खुसी हुन त आफ्नै घर आफ्नै देश चाहिन्छ । उसले परीलाई छिट्टै आफ्नो घर गाउँ फर्काउन अनुरोध गरिन् र परीलाई पनि कसैले समाचार दिएको थियो कि आज राजा सीमालाई भेट्न आउन सक्दैनन् भनेर । त्यसपछि परीले उनलाई फर्काउनका लागि रकेटसम्म जान भनी ।अचानक सीमाको कम्प्युटर अफ भयो । कम्प्युटर अफ हुनासाथ सबै दृश्य हराए । कम्प्युटर साइटमा उ जस्तै सानो बच्चालाई खुसीको अर्थ खोज्न अर्को ग्रहमा देखाइएको काल्पनिक कथाको घटनाले उसलाई आफैँ गएजस्तो भएको काल्पनिक भावना आएको रहेछ तर जे भए पनि सीमाले खुसीको खास अर्थ बुझी र साइटको अन्त्यमा लेखिएको ‘आफ्नै घरमा मानिस धेरै खुसी हुन्छ’ भन्ने शब्दले चाहिँ उसलाई पनि धेरै खुसी बनायो र आफ्नो निबन्धमा थप्ने विचार गरी ।
यौन दुर्व्यवहारबाट कसरी जोगिने
दीपक भट्टराई प्रिय भाइबहिनीहरू, कुनै पनि अवस्थामा १८ वर्षभन्दा मुनिका बालबालिकालाई डराइ, धम्क्यााइ ललाइफकाइ वा कुनै प्रलोभनमा पारेर यौन जन्य गतिविधि वा यौन सम्पर्क गर्ने कार्यलाई बाल यौन दुव्र्यवहार भनिन्छ । हाल यस्ता घटना विद्यालयस्तरमै बढी घट्न थालेको समाचार हामीले सुन्ने देख्ने गरेको छौ । यस्तो देखेर र भोगेर बस्नु एक प्रकारको सहमति दिएको जस्तो हो भने यस्ता दुव्र्यवहारले बाल मानसपटलमा के कस्तो असर पार्दछ र यसबाट बच्नका लागि स्वयं बालबालिकाको भूमिकाका बारेमा जानकारी गराउनु हामी अभिभावक तथा शिक्षकको दायित्व हो । बालबालिकाले पनि आफ्नो अभिभावक र शिक्षकले आफ्नो लागि नै भनेका हुन् भनी सम्झेर भनेका कुरालाई व्यवहारमा आत्मसात् गर्र्नुपर्छ । आउनुस्, आज एकछिन यसबारेमा चर्चा गरौँं ।यौन दुर्व्यवहारबाट जोगिने प्रारम्भिक सोंचस्वभावले नै साना बालबालिका चञ्चले स्वभावका हुन्छन उनीहरू सानो सानो कुरामा खुसी पनि हुन्छन र रिसाउने, दुखी हुने पनि गर्दछन् । यही मनोविज्ञान बुझेर आफ्नो यौन विचलन स्वभावलाई उनीहरू माथि प्रकट गर्ने कार्य, बालबालिकासँग घुलमिल हुन खोज्ने उनीहरूलाई विभिन्न प्रलोभनमा पार्ने र विभिन्न बहाना बनाई उनीहरूको नजिक भएर एक्कासि उनीहरूसँग अप्रत्यासित व्यवहार गर्ने गरिन्छ । जस्तै काखमा राख्ने, अनेक बहाना बनाई शारीरिक विभिन्न अङ्गमा हात लाने, माया गरेको बहाना बनाई हातले सुमसुम्याउने, यौन सम्पर्क गर्ने आदि वा जुन सुकै असहज हुने व्यवहार गरेर यौन कुण्ठा मेटाउने कार्य गर्दछन् भने त्यसलाई यौन दुव्र्यवहार हो भन्ने कुरा हामीले बुझ्नु पर्दछ ।कुनै पनि मानिस चाहे चिनेको होस् या नचिनेका, यदि कसैले पटकपटक भेटन् बोलाउने वा कोही नभएको मौका पारेर सिधै आफ्नो जिउमा छुन खोज्दछ भने यो दुव्र्यवहार हो भन्नी जानिहाल्नु पर्दछ । विद्यालयमा पनि विभिन्न पढाइको बहाना वा सिकाउने बहानाले शिक्षकशिक्षिकाले आफूलाई प्रत्यक्ष महसुस हुने गरी वा थाहा पाउने गरी स्पर्श गर्ने सुमसुम्याउने कार्य गर्नु पनि दुव्र्यवहार नै हो । जसले पनि यसरी नजिकिएर असहज र अप्ठेरो हुने गरी वा पीडा हुने व्यवहार गर्दछ भने यो दुव्र्यवहार हो भनी बुझिहाल्नु पर्दछ । यो नै यौन दुव्र्यवहारबाट जोगिने प्रारम्भिक सोच हो ।दुर्व्यवहारबाट बच्न र मनैदेखि खुसी हुन के गर्ने ?यसबारे अब ध्यान दिएर वा बुझेर पढ्नु है । नबुझे फेरि दोहो¥याएर पढनु ल... किनकि यो लेख पढेपछि तपाईंमा कुनै न कुनै नयाँ विचार अवश्य आउनेछ । लामो सास लिनु अनि पढ्न सुरु गर्नु ल । आफूलाई जो कोहीले दुव्र्यवहार गरेको वा त्यस्तो आशय राखेर कुनै व्यवहार गरेको छ भने त्यसको विरोध आफँैले नै गर्नु पर्दछ । त्यस्तो मान्छे जसले त्यसरी दुरव्र्यवहार गरेको वा गर्ने आशय राखेको छ भने उसको भित्री मनोबल कमजोर हुन्छ किनकि ऊ बाहिरी समाजसँग सतर्क हुुने र डराएको हुन्छ भन्ने कुरा हामीले पनि बुझ्नु पर्दछ । किनकि ऊ नराम्रो वा असत्यको बाटोमा हुन्छ तर हामी सत्यको बाटोमा हुन्छौँ । जो सत्यको बाटोमा हुन्छ उसको आत्मविश्वास बलियो हुन्छ भने असत्यको बाटोमा वा नराम्रो व्यवहार गर्ने व्यक्ति सधैँ भित्री आत्मबाट कमजोर हुन्छ, । हो, यही कुरा आफ्नो दिमागमा राखेर त्यस्ता घटना आइपरेमा तुरुन्तै प्रतिकार गर्नुपर्छ । आफ्नो मनोबल उच्च राखेर प्रतिकार ग¥यो भने त्यस्तो गलत व्यवहार गर्ने जो कोही पछि हट्दछ । यो कुरा बालबालिकाले सधैँ आफ्नो दिमागमा राख्नु जरुरी छ ।यो त भयो त्यस्तो व्यवहार गर्ने व्यक्तिबाट तत्कालका लागि छुट्ने उपाय । अब यसको समाधान सधैँका लागि कसरी गर्ने भन्नेबारे पनि यहाँ चर्चा गरौँ । फेरि सोही व्यक्तिले आफूलाई पुनः दुव्र्यवहार गर्दछ कि भन्ने कुरा दिमागमा आउनु स्वाभाविक हो र त्यही कुराले आफ्नो मन मस्तिष्कमा जुन समयमा नि असर गर्न सक्दछ । त्यसले आफूलाई नै हानि पु¥याउँदछ । यस्तो मानसिक तनाव नलिन उक्त घटनालाई सामान्य घटना ठानी म किन तनावमा बस्ने, मैले केही नराम्रो गरेको नै छैन उसले नै मलाई दुव्र्यवहार गर्न आएको हो, मैले त केबल आफूलाई मन नपरेको उसको व्यवहारको प्रतिकार मात्र गरेको हो भन्ने मनमा लिनुु पर्दछ । त्यस्तो प्रतिकार गर्नु मेरो आफ्नो नैसर्गिक बाल अधिकार हो, आफ्नो अधिकार आफैँले सुनिश्चित गर्दा म किन डराउने, म कमजोर हुनु हुन्न म कमजोर भए भने पुनः त्यस्तो व्यवहार दोहो¥याउन सक्दछ त्यसैले म शतप्रतिशत ठीक छु भन्ने ठान्नुु पर्छ । दुव्र्यवहार भएको कुरामा आफ्नो आत्मविश्वास बलियो पारेर मनोवैज्ञानिक आधार निर्माण गर्नु नै यस्ता घटनाको समाधान खोज्नु हो भनी सचेतना आत्मसात् गर्नुु नै बुद्धिमानी हो । आफूलाई सचेत बनाएर जीवनमा धैरै अगाडि बढनु छ, म यस्तो सामाजिक कुसंस्कारको परिवर्तनकारी २१औँ शताब्दीको बालबालिकाभित्र पर्दछु भन्दै आफ्नो मनोभावनालाई उच्च राख्नुपर्छ ।प्रतिबद्धतायो लेख पढेकै समय अर्थात् आजै र अहिलदेखि नै आफ्नो जीवनमा जो कोही कसैले चाहे त्यो आफ्नै परिवारको सदस्य नै किन नहोस्... चाहे आफ्नै विद्यालयको सर म्याम नै किन नहोस्, त्यस्तो व्यवहार साच्चै नै आफ्नो मनले म पनि बाल यौन दुव्र्यवहारको सिकार भएको पो छु कि भन्ने कुुरा मनन गर्नुपर्छ । त्यस्तो लागेमा मात्र मनभित्रको आवाज आफ्नो कुरा उसैलाई सुनाउनुहोस् जसले तपाईंको आवाजलाई अझै बुलन्द पार्न र तपाईंको कुरामा पूर्ण रूपले विश्वास गरून् । तिम्रो हरेक कुरामा साथ दिन सकारात्मक परिर्वतनका लागि समाजदेखि डाराएर आफ्नो बोली आजको भोलि परिवर्तन नगरुञ्जेल नै हो । त्यसैले त्यस्ता घटनाबारे त्यस्तो मनको साथीसँग भन्नुहोस् जोसँग अहिले तपाईं आफ्ना सबै कुरा भन्न सक्नुुहुुन्छ ।ल, कुरा बुझनु भो नि जसले गर्दा तपाईंको जीवनका सबै फोहोरको भारी जसले यो मनलाई अहिलेसम्म दूषित बनाएको थियो र छ, त्यस्तो तनावको पोको सधैँका लागि मनदेखि बाहिर ल्याएर आफू सँगसँगै आफ्नो परिवार एवं समाज र आफ्नो जीवनलाई सहज तरिकाले बाँच्न सकिने रहिछ भन्ने ठान्नुुहोस् । त्यो उदाहरण म नै हुँ...मलाई नि एउटाले त्यस्तै गर्दथ्यो । मैले मेरो साथीमार्फत आफ्नो हेडसरलाई भने । अनि मेरो कुराको कुनै हल्ला नभई समाधान भो । त्यसैले साथी मेरो कुरा मान आफूलाई त्यस्तो व्यवहार गरेको छ भने आफ्नो ममीलाई भन किनकि तिम्री आमा नै तिम्रो मिल्ने साथी हुन् जसले तिमीलाई सधैँ राम्रो सल्लाह दिने छिन् । आज म नि मेरी आमालाई त्यो बेला मनको कुरा भनेको भएर खुसी छु, एक जना पात्रको कुुरा पनि यो सम्झ ल । तपाईलाई पनि यस्तो व्यवहार कसैले गरेको छ भने आफ्नो ममीलाई भन्नु । यदि तपाईंको ममी तपाईंसँगै हुनुहुन्न भनी आफ्नो हेडसरलाई भन्नुहोस् । त्यसपछि त्यस्तो आवाज कसैले नसुने के गर्ने म यही मुना बालपत्रिकाको माध्यमबाट अर्को लेखमा भन्नेछु तर आफ्नो त्यो मनको पीडाको आवाज त्यति समय मात्र बाहिर ल्याउनु जति बेला आफ्नो मनले निर्णय गर्दछ कि अब त म बोल्नैपर्छ भन्ने सोच आउँछ । यदि बोल्न सक्ने हिम्मत आउँदैन भने र मेरो कुरा सुन्ने कोही छैन जस्तो लाग्छ भने म छु नि तिम्रो साथी...। यो मुना पत्रिका तिम्रो मनको भारी बिसाउने ठाउँ हो जस्तो लागेमा यही मुना पत्रिका को Email address:- munamonthly@gmail.com मार्फत मनको भारी बिसाउन ढिला नगर्नु ल ।
‘पाल्पाली हुँ भन्नमा निकै गर्व लाग्छ’
भाइबहिनीहरू ! मुनाको वैशाख अङ्कमा हामी पढ्ने छौँ हामी सबैलाई मन पर्ने कलाकार राजेश हमालका बारेमा । उहाँलाई नेपाली चलचित्र क्षेत्रका महानायक अर्थात् सदावहार नायक भनेर पनि चिनिन्छ ! राजेश हमाल नेपाली चलचित्रका सदावहार नायक भएकै कारण उहाँको चर्चा र लोकप्रियता अहिलेसम्म पनि निरन्तर नै छ । उहाँले सयौैँ चलचित्रमा अभिनय गरिसक्नुभएको छ । शालीन, अनुशासित भद्र र विनम्र स्वभावका कारण राजेश हमाल सबै नेपालीहरूको लोकप्रिय कलाकारका रूपमा रहनुभएको छ । हामी धेरैले चिन्ने, मन पर्ने उनै महान् कलाकारका बारेमा मुनाको यस अङ्कमा हामी धेरै जानकारी पाउने छौैं । उहाँको बालापन कस्तो थियो होला ? कहाँ र कसरी बित्यो ? उहाँकै शब्द लयमाः
सांसदविहीन क्षेत्र कैलालीमा त्रिपक्षीय प्रतिस्पर्धा
सङ्घीय संसदविहीन कैलाली क्षेत्र नम्बर १ का पालिका निर्वाचन यसपाली कसले जित्ला भन्ने चासो बढेको छ ।
मतदान केन्द्रतर्फ कर्मचारी
स्थानीय तहको निर्वाचनमा ३० मतदान केन्द्रका लागि खटिएका कर्मचारी सामग्री बुझेर मतदान केन्द्रतर्फ लागेका छन्। सदरमुकाम सिमकोटदेखि पैदल चार दिन लाग्ने ठाउँको निर्वाचन केन्द्रका कर्मचारी सामग्री बुझेर मतदान केन्द्रतर्फ लागेका हुन्।
झापाका नाकामा उच्च सर्तकता
वैशाख ३० गते हुन लागेको स्थानीय तहको निर्वाचनलाई लक्षित गरेर प्रशासनले झापाको सिमा क्षेत्रमा उच्च सर्तकता अपनाउन शुरु गरेको छ ।
