मारुनी संरक्षणमा बुढापाका

नवलपरासी समाचारदाता

कावासोती, माघ २० गते । मगर समुदायका लोकसंस्कृतिको रूपमा रहेको मारुनी नाच बिस्तारै हराउन थालेपछि जिल्लाका बुढापाका मगर यसको जगेर्ना गर्न सक्रिय भएका छन् । बुलिङटार–१ का गोपाल अस्लामी मगरले मगर जातिको पुस्तौँदेखिको महत्व राख्ने मारुनी नाच अहिले मगर समुदायमा नै हराउन थालेपछि यसको संरक्षणमा बुढापाका मगर लागिपरेको बताउनुभयो । मारुनी नाच मगर समुदायमा रमाइलो र महत्व झल्कने नाचका रूपमा लिइने उहाँको भनाइ छ । 

मगर अगुवा कमानसिंह थापामगर मारुनी नाचले मगर जातिको वेशभूषा, संस्कृति मात्र झल्काउँदैन यसले मगर समुदायको लोकसंस्कृति र परम्परालाई जीवित राख्ने दाबी गर्नुहुन्छ । यसको जगेर्नामा महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्ने गरेको थापा बताउनुहुन्छ । मगरको पोसाक लगाउनुपर्ने यो नाच केही खर्चिलो भए पनि सांस्कृतिक रूपमा महत्वपूर्ण हुने बताइन्छ । बुढापाकाले मगरको पोसाकमा यसलाई अहिले अगाडि बढाइरहेका छन् । बुलिङटार गाउँपालिकाका अध्यक्ष दीपेन्द्र सुनारी मगरले अहिले मगर गाउँबस्तीबाट विस्थापित भएपछि नाच लोप हुन्छ कि भन्ने चिन्ताले यसको संरक्षण र जगेर्ना गर्न लागिएको बताउनुभयो । मारुनी नाचप्रति आकर्षण बढाउन गाउँपालिका र नगरपालिकाले सहयोग गर्न थालेको उहाँले उल्लेख गर्नुभयो । 

पूर्वी नवलपरासीको गैँडाकोट, नगरपालिका, बुलिङटार, बौदीकाली, हुप्सेकोट, विनयीत्रिवेणी गाउँपालिकामा मगर जातिको बाक्लो बस्ती रहेको छ । यो जिल्लामा बाहुन, क्षेत्री सँगसँगै मगरको बाहुल्य रहेको छ । यहाँको समाजमा कौरा, झाम्रे, मारुनी नाच मगरको विशेष नाचका रूपमा लिइने गरिन्छ । मगर जातिलाई चिनाउने र मगरको पहिचानको महत्वपूर्ण अङ्ग र परापूर्वकालदेखि प्रचलनमा आएको मारुनी नाचको जगेर्ना आवश्यक भएको बुलिङटार–३ का भविलाल रानामगरले बताउनुभयो ।

अहिले पहाडी क्षेत्रका विशेष गरी बुढापाका मारुनी नाचको संरक्षणका लागि जुटेका छन् भने यसका लागि कोष नै खडा गरेर हरेक गाउँ गाउँमा नाचगान गरेर यसलाई अघि बढाइएको स्थानीय भेटबहादुर रानामगरले बताउनुभयो । गैँडाकोट नगरपालिकाका नगर प्रमुख मदनभक्त अधिकारी लोप हुन लागेको कला र संस्कृतिको जगेर्ना गर्न र सरंक्षणका लागि सबैले चासो दिएर काम गर्ने हो भने नेपाली कला र संस्कृतिको विकास अझ बढ्न सक्थ्यो भन्नुहुन्छ ।