प्रनिश गिरी
कुश्मा, पर्वत साउन २८ गते । पर्वत जिल्लाका ग्रामीण जनतालाई स्वास्थ्य सेवा दिन स्थापना गरिने भनिएका आधारभूत अस्पतालहरु पाँच वर्ष पूरा हुन लाग्दा एउटै पनि सञ्चालनमा आएका छैनन्। जिल्लाको सात पालिकामध्ये केही स्थानीय पालिकामा अस्पताल भवनको भौतिक संरचना निर्माणाधीन अवस्थामा छन् भने केहीमा निर्माण सम्झौता नै हुन सकेको छैन ।
सरकारले दुई वर्षभित्र आधारभूत अस्पताल सञ्चालन गरी स्वास्थ्य सेवा प्रदान गर्ने भनिए पनि पर्वतमा भने पाँच वर्ष बितिसक्दा समेत एउटै अस्पताल सञ्चालन हुन सकेको छैन ।
कोभिड १९ को महामारीपछि स्वास्थ्य सेवालाई गाउँसम्म पुर्याउने भनी तत्कालीन केपी ओलीको सरकारले ३९६ वटै स्थानीय तहमा आधारभूत अस्पताल निर्माणको घोषणा गरी एकैपटक शिलान्यास गरेको थियो । सरकारले आर्थिक वर्ष ०७६⁄०७७ घोषणा गरेअनुुसार अस्पताल निर्माणको कार्यक्रम पर्वतका सातवटै पालिकाहरुमा छ ।
जिल्लाको मोदी गाउँपालिका वडा ५ स्थित बाजुङ पोखरेमा १५ शय्याको आधारभूत अस्पताल निर्माण गर्ने भनी शिलान्यास गरेको ५ वर्ष बितिसक्दा समेत जग्गा प्राप्तिको प्रक्रिया पूरा हुन नसकेको भनी वडा अध्यक्ष मनबहादुर अधिकारीको दुःखेसाे छ । जनताको स्वास्थ्य सेवाको माग अनुसार गाउँपालिका आफैंले गतवर्ष भवन भाडामा लिई आधारभूत अस्पताल सञ्चालन गर्ने बताइएको थियो ।
मोदी गाउँपालिकाका सूचना अधिकारी प्रविन पोख्रेलका अनुसार कार्यापालिकाको बैठकबाट निर्णय गरी आधारभूत अस्पताल सञ्चालनका लागि गत आर्थिक वर्ष ८० लाख रुपैया विनियोजन गरिएको भए पनि केही काम हुन सकेन । विनियोजित रकम अन्य शीर्षकमा रकमान्तर गरिएको सूचना अधिकारी पोख्रेलको भनाइ छ ।
कुश्मा नगरपालिका वडा १२ को ठुलीपोखरीमा करिब ५ करोडको लागतमा १० शय्याको आधारभूत अस्पताल भवन गतवर्ष निर्माण सम्पन्न भए पनि साधन र स्रोतको अभावमा स्वास्थ्यसेवा दिन नसकेको वडा अध्यक्ष झलकप्रसाद रिमालको गुनासो छ ।
जलजला गाउँपालिकाका सूचना अधिकारी भेषराज आचार्यका अनुसार वडा ३ मल्लाजमा करिब १० करोडको लागतमा निर्माणाधीन १० शय्याको आधारभूत अस्पतालको पक्की भवन निर्माण सम्पन्न भएपनि स्वास्थ्य सेवा सञ्चालन हुन सकेको छैन ।
फलेवास नगरपालिका वडा ६ देवीस्थानमा १० शय्याको आधारभूत अस्पताल निर्माणका लागि ५ रोपनीभन्दा बढी जग्गाको व्यवस्था गरिएको थियो । स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयबाट १ करोड ७० लाख रुपियाँ प्राप्त भई भवन निर्माणको काम थालेको भए कामले गति लिन सकेको छैन । पालिकाका प्रशासकीय अधिकृत कृष्णप्रसाद आचार्यका अनुसार निर्माण सम्झौता गरी काम गर्न लाग्दा प्राविधिकले भवन निर्माणका लागि जग्गा उपयुक्त छैन भनेपछि भवन निर्माणको कामले गति लिन नसकेको हो ।
महाशीला गाउँपालिका वडा ५ को लुंखुदेउरालीमा १५ शयया बराबरको आधारभूत अस्पताल भवन निर्माण गर्न ठेकेदारसँग १३ करोड ४१ लाखमा बोलपत्र भई २०७८ मा सम्झौता भएको थियो । गाउँपालिकाका सूचना अधिकारी नरबहादुर बरालका अनुसार भवन निर्माणको काम २० प्रतिशत भएको छ ।
जिल्लाको दक्षिणी भेगमा अवस्थित पैयुँ गाउँपालिकाको वडा ४ हुवासमा १० करोडको लागतमा निर्माणाधीन १० शय्याको आधारभूत अस्पतालको भवन पटक पटक म्याद थप गर्दा पनि निर्माण सम्पन्न हुन सकेको छैन । सूचना अधिकारी अनिलकमल न्यौपानेका अनुसार अनुसार २०७८ बाट सम्झौता भई निर्माण थालिएको भवनको ७० प्रतिशत काम मात्रै पूरा भएको छ । विहादी गाउँपालिकामा आधारभूत अस्पताल निर्माणको कुनै काम हुन नसकेको प्रशासकीय अधिकृत यमनबहादुर रेग्मीको भनाइ छ ।
