प्रनिश गिरी
कुश्मा, पर्वत साउन २८ गते । विदेशबाट फर्किएर आफ्नै माटोमा श्रम र पसिना खर्चेका जिल्लाको बनौं गाउँका एक युवा कृषकलाई अकबरे खुर्सानीले बजार पाउन नसकेपछि चिन्ता परेको छ ।
जीवनका ऊर्जाशील समय खाडीमा कष्टसाध्य जीवन बिताएका पर्वतको जलजला गाउँपालिका –९ का निर्मल पुन मगर गाउँमै केही गर्नुपर्छ भनेर स्वदेश फर्कनुभएको थियो ।
रोजगारीका लागि साउदी, ओमन र कतारमा करिब दश वर्ष बिताएका ४४ वर्षीय पुनले सुन्तलाको बगैंचाभित्र अन्तरेबालीको रुपमा अकवरे जातको खुर्सानी खेती गर्नुभएको हो । कृषक पुनले छसय बोट सुन्तलाको बगैंचाभित्र अन्तरे बालीको रुपमा लगाएको अकवरे खुर्सानी लटरम्म फलेको छ । तर उचित बजार नपाउँदा चिन्ता लागेको उहाँको भनाइ छ ।
हुर्कदै गरेको सुन्तला बगैचाको खाली जमिन सदुपयोग गर्न लगाएको अकबरे खुर्सानी विक्री नभई कुहिएर झर्छ कि भन्ने पिरलोले कृषक पुनलाई सताएको छ । तत्काल बजार नपाउने पिरलो हटाउन कृषक पुनले खुर्सानीबाट स्थानीय स्वादमा व्यावसायिक अचार उत्पादन गर्ने सोचमा हुनुहुन्छ ।
गत वर्ष परीक्षणका लागि लगाएको ९० बोट खुर्सानीबाट ३० हजार आम्दानी भएको थियो । यस वर्ष भने कृषक पुनले १२ हजार बढी खुर्सानीका बेर्ना लगाउनुभएको छ । समुद्री सतहदेखि करिब एक हजार सातसय मिटर उचाइको बनौमा खुर्सानी खेतीको परीक्षण सफल भएपछि आफै बीउ उत्पादन गरेर व्यवसाय सुरु गरेको पुनको भनाइ छ ।
खुर्सानी फलेको देख्दा खुशी भएका पुनले बजार नपाउँदाको दुःखेसो पोख्दै भन्नुभयो–‘खुर्सानी फलेको देख्दा खुशी भएर के गर्नु ? बजार छैन । कुहिएर जान्छ कि भन्ने डर छ । खुर्सानीबाट स्थानीय स्वादको अचार बनाउने सोचमा छु ।’
विदेशमा सोचेजस्तो आम्दानी नभएपछि जन्मथलो फर्किएका कृषक पुनले निकिता एकीकृत कृषि तथा पशुपंक्षी फर्म खोलेर सुन्तला, खुर्सानीका साथै व्यावसायिक तरकारीखेती र कुखुरापालन गर्नुभएको छ ।
गाउँमा पहिलो पटक अकबरे खुर्सानीको व्यावसायिक उत्पादनमा लागेका कृषक पुनले खुर्सानीको बोटभन्दा अन्य भागको जमिनमा झार पलाउन नदिन प्लास्टिकले छोपेर मल्चिङ गर्नुभएको छ । मल्चिङ विधिबाट खेती गर्दा झार नपलाउने र बिरुवा छिटो हुर्कने, छिटो र गुणस्तरीय फल लाग्ने गर्छ ।
कृषक पुनको फर्ममा उत्पादन भएको अकवरे कुश्मा, बेनी र बागलुङमा प्रतिकिलो तीन सयका दरले केही मात्रामा बिक्री हुन थालेको बताउनुभयो । उहाँका अनुसार हालसम्म दुईसय किलोग्राम खुर्सानी बिक्री भइसकेको छ ।
खुर्सानी खेतीमा श्रीमती माया पुनको साथ र सहयोग पाउनुभएका पुनले विदेशमा धेरै दुःख पाएर भनेजस्तो आम्दानी पाउन नसकेपछि स्वदेशमै परिवारका साथ बसेर काम गर्न गाउँ फर्केको बताउनुभयो ।
जलजला –९ का वडा अध्यक्ष गौबहादुर पुनले कृषक पुनलाई रहेको खुर्सानी विक्री गर्न बजारको समस्यालाई वडाले सहजीकरण गर्ने बताउनुहुन्छ । जलजला गाउँपालिकाले मिनिट्रेलर हलो, मल्चिङका साथै खुर्सानीमा लागेको रोग नियन्त्रणमा सहयोग गरेको वडा अध्यक्ष पुनले बताउनुभयो । यातायातको सुविधा रहेको बनौं गाउँ आलु, सुन्तला, किवी साथै सत्तुवा खेतीका लागि परिचित छ ।
