बङ्गलादेशका रेकर्डिङहरूले पूर्व–प्रधानमन्त्रीले घातक दमनको आदेश दिएको सुझाव दिन्छ

ढाका, असार २५ गते । बिबिसीले विश्लेषण गरेको अडियो रेकर्डिङले बङ्गलादेशकी फरार पूर्व प्रधानमन्त्री शेख हसिनाले गत वर्ष विरोध प्रदर्शनमाथि घातक कारबाहीको आदेश दिएको सुझाव दिएको छ । यसका लागि उहाँमाथि मुद्दा चलिरहेको छ ।

संयुक्त राष्ट्रसङ्घका अनुसार हसिनाको सरकारले सत्तामा टाँसिने असफल प्रयासमा प्रदर्शनकारीहरूमाथि दमनको आदेश दिँदा सन् २०२४ जुलाई र अगस्टका बीचमा एक हजार चार सय मानिस मारिएका थिए । विद्यार्थी नेतृत्वको विद्रोहको चरममा ७७ वर्षीया हसिना भारत भाग्नुभएको थियो र ढाका फर्कने आदेशको अवहेलना गर्नुभएको थियो । 

उहाँको अनुपस्थितिमा जुन १ मा मानवता विरुद्धको अपराधको आरोपमा मुद्दा सुरु भएको थियो । बिबिसी आई इन्भेस्टिगेसन टोलीले हसिनाको भनिएको आरोप लगाइएको अडियोको विश्लेषण गरेको थियो । यो अभियोजन पक्षका लागि प्रमाणको मुख्य आधार बनेको छ । उक्त अडियो अनलाइन लिक भएको थियो । सन् २०२४ जुलाई १८ को रेकर्डिङमा हसिनाको भनिएको आवाजले सुरक्षा फौजलाई प्रदर्शनकारीहरू विरुद्ध ‘घातक हतियार प्रयोग’ गर्न र ‘उनीहरूले जहाँ पाए पनि गोली हान्ने’ भनेर अधिकार दिएको सुनिन्छ ।

बिबिसीले अडियो फरेन्सिक विशेषज्ञहरूले भाषण सम्पादन वा हेरफेर गरिएको कुनै प्रमाण फेला नपरेको र यो ‘कृत्रिम रूपमा उत्पन्न गरिएको हुनुको सम्भावना धेरै कम भएको’ बताएको छ । बङ्गलादेश प्रहरीले पनि अडियोलाई हसिनाको प्रमाणित रेकर्डिङसँग मिलाएको छ ।

-आरोपहरू अस्वीकार-

विश्वविद्यालयका विद्यार्थीहरूले सार्वजनिक क्षेत्रको जागिरका लागि कोटा प्रणालीमा सुधारको माग गर्दै सन् २०२४ जुलाई १ मा विरोध प्रदर्शन सुरु गरेका थिए । वास्तविक विपक्षी बिनाको मतदानमा हसिनाले लगातार चौथो चुनाव जितेको केही महिनापछि उहाँको कठोर शासनलाई ढाल्ने विद्यार्थीहरूको महत्वाकांक्षा एक कल्पना जस्तो देखिन्थ्यो । तर विरोध प्रदर्शनले गति लियो र जुलाई १६ मा प्रहरीले घातक दमन सुरु गरेपछि विरोध प्रदर्शनले तीव्रता लियो । हसिनाका राज्यद्वारा नियुक्त वकिलहरूले आरोपहरू खारेज गर्न खोजेका छन् । 

उनीहरू हसिनासँग सम्पर्कमा नभएको बताउँछन् । “पार्टीले यसका वरिष्ठ नेताहरू र प्रधानमन्त्रीले व्यक्तिगत रूपमा गत गर्मीको विरोध प्रदर्शनका क्रममा भीड विरुद्ध घातक बल प्रयोग गरेको आरोपलाई स्पष्ट रूपमा अस्वीकार गर्दछ”, उहाँको अहिले प्रतिबन्धित अवामी लिग पार्टीले भनेको छ, “हिंसाका घटनाहरूको प्रतिक्रियामा भूमिमा सुरक्षा बलका केही सदस्यहरुबिच अनुशासनमा भएको खलबलीले खेदजनक जीवन हानि भयो ।” हसिना पहिले नै जुलाई २ मा छुट्टै मुद्दामा अदालतको अवहेलनामा दोषी ठहर भइसक्नुभएको छ । उहाँले छ महिनाको सजाय पाउनुभएको थियो । उहाँ भारतमा बस्नुहुन्छ । रासस/एएफपी