तराईमा सुक्न थाले चापाकल

अविनाश चौधरी

धनगढी, असार १३ गते । सुदूरपश्चिम प्रदेशको तराईमा नल्का (चापाकल) मा पानी सुक्न थालेको छ । रोपाइँका लागि सबैतिर बोरिङमार्फत भूमिगत पानी तान्ने कार्य बढेपछि हाते नल्कामा पानी सुक्न थालेको हो । 

प्रदेशको अस्थायी राजधानी धनगढीसहित विभिन्न पालिकाको धेरैजसो नल्कामा पानी आउनै छोडिसकेको स्थानीयले जनाएका छन् । असार लागेपछि अधिकांश नल्कामा पानी सुकेको धनगढी उपमहानगरपालिका–८ का विष्णुदेवी चौधरीले बताउनुभयो । नल्काको पानी सुकेर नुहाउन, लत्ताकपडा, भाँडाकुँडा धुन समस्या भएको उहाँको भनाइ छ । 

नल्का सुक्न थालेपछि खानेपानी सुविधा नपुगेका टोलहरुमा खानेपानीको समस्या हुन थालेको छ । धनगढीमा धेरैजसो स्थानीयले नल्काको पानी खाने गरेका छन् । नल्का सुकेपछि अन्यत्रबाट पानी ल्याएर खानुपरेको धनगढी उपमहानगरपालिका–८ कै निराजन गिरीले बताउनुभयो । उहाँले सुगम क्षेत्रमा खानेपानीको समस्या हुन थालेको उल्लेख गर्नुभयो । 

नल्कामात्रै हैन, रोपाइँको बेला कतिपय बोरिङमा पनि पानी आउन छोडिसकेको जनाइएको छ । बोरिङ पनि सुक्न थालेपछि कृषकलाई रोपाइँ गर्न समस्या भएको छ । 

तराईमा भूमिगत पानीको सतह घट्दै गएकोले नल्का, बोरिङमा पानी नआउने समस्या बढ्न थालेको खानेपानी तथा सरसफाइ डिभिजन कार्यालयका डिभिजन प्रमुख गृष्म थापाले बताउनुभयो । उहाँले कैलाली, कञ्चनपुरमा यो समस्या बढिरहेको भन्दै थप्नुभयो,“कैलालीको कैलारी गाउँपालिकामा झन् धेरै समस्या देखिएको छ ।”

पूर्व–पश्चिम राजमार्गभन्दा दक्षिणतिर भूमिगत पानीको स्रोत राम्रो रहेको मानिन्छ । तर चुरे विनाश, जलवायु परिवर्तन, सिँचाइका लागि पनि भूमिगत पानीकै प्रयोगलगायतका कारणले भूमिगत पानीको सतह घटिरहेको जनाइएको छ । पहिले ३०-३५ मिटर गहिराइमै भूमिगत पानी राम्रो पाइन्थ्यो । तर अचेल त्योभन्दा बढी गहिराइमा मात्रै भूमिगत पानी भेटिने गरेको जनाइएको छ । 

भूमिगत पानीको सतह घटिरहेको र पानी रिचार्ज नभएका कारण सुख्खा यामको दुई÷तीन महिना पानी सुक्ने गरेको प्रमुख थापाले बताउनुभयो । पर्याप्त मात्रामा पानी परेमा भूमिगत पानी रिचार्ज भई पुनः नल्काहरुमा पानी राम्रोसँग आउने उहाँको भनाइ छ ।