पुरुष र नारी प्रकृतिका सुन्दर उपहार
राहुल यशोधरा संवाद नेपाली साहित्यका प्रतिभाशाली स्रष्टा लालगोपाल सुवेदी (२०२७) द्वारा रचना गरिएको एक सशक्त गीति नाटक सङ्ग्रह हो । यसमा बौद्ध मिथकसँग सम्बन्धित राहुल यशोधरा संवाद र अँगुलीमाल गरी दुई वटा गीति नाटक सङ्गृहीत छन् भने अर्को योगमाया र धर्मसभा गीति नाटक चाहिँ ऐतिहासिक विषयवस्तुमा आधारित छ । गीत, सङ्गीत र अभिनय कलाको त्रिवेणी नै गीति नाटक हो । गीति नाटकमा गीतले नै आख्यान तन्तुलाई पनि डोहो¥याएको हुन्छ । नेपाली सा
गौरीशङ्कर मुस्कुराउँदा
साहित्यिक पत्रकार सङ्घको आयोजनामा करिब दुई दर्जन सङ्ख्याको एउटा काव्यिक टोली शैलुङ चढ्ने क्रममा हिजो तामाकोसी किनारको चरणावती आश्रममा बास बसेको थियो । त्यही टोली आज सबेरै शैलुङ र मेलुङ गाउँमा बसयात्रा गर्दै भैँसे उक्लिएको छ र शैलुङ गाउँपालिकाको तर्फबाट ८ नम्बर वडाका अध्यक्ष धनबहादुर तामाङद्वारा स्वागत गरिएको छ । यहाँभन्दा माथि बस यातायातको सुविधा छैन तर निजी सवारीसाधन प्रयोग गरेर झोरसम्म पुग्न सकिन्छ भन्ने जानकारी पाउँदै छौँ हामी । हाम्रा बसचालक त्यसै क्षेत्रका निवासी । उहाँलाई थाहा छ, बाटोको रूपरेखा । ‘झोर’ सम्म बसै लैजान्छु भनेर कस्सिनुभयो उहाँ ।
जिप दुर्घटनामा २ जनाको मृत्यु
अर्घाखाँची जिल्लाको भूमिका स्थान नगरपालिका वडा नं २ उपल्लो ढाकावाङस्थित थापा डाँडामा जिप दुर्घटना हुँदा २ जनाको मृत्यु भएको छ ।
भित्र खोक्रो बाहिर बोक्रो !
भित्र खोक्रो बाहिर बोक्रो ! हो, यो पक्कै माझिएको उखान । उखान स्थानीय परिवेश, वातावरण अनुकूल चलन चलायमान रहेका ...। त्यसका गतिमान चलायमान रहे–भएका उक्ति । त्यसको आराधना–अभ्यर्थना–अर्थबोध स्थानीय परिवेशले निर्धारण गर्दाे ध्यानमै हाम्रो स्वतन्त्र भूपरिवेष्टित रहेर निर्बाध हुर्केका, हुर्कंदो अवस्थामा रहिआएको यथार्थ आख्यानका लगनशील स्वरूप । यस सत्य तथ्य स्वीकारोक्ति आयामिक छन् । आयाम फन्किनु । फन्किनु फन्को मार्नु होइन र ? चिल र गिद्धहरू माथि माथि फन्किन्छन् । हुन्छन् आँखा निकै साना ! पत्यार नलाग्दा ! हुन्छन् तर शक्तिशाली ! त्यत्रो उचाइबाट देख्छन् जमिनका सिनो–आहार । पखेटा दुवै खुम्च्याइ निमेष भरमै आहारा स्थलमा झर्छन् । प्रकृतिको लीला अपरम्पार । कसैको लागोइन दया.. ! न कहर, न हरिहर ! दुर्लभ भनुँ त सुलभ हाम्रै पहुँचमा छ । हाम्रै
पर्यटक तान्दै चित्रकला
खोटाङ ऐतिहासिक, धार्मिक तथा पर्यटकीय स्थलले भरिपूर्ण जिल्ला हो । विगतमा पनि फाट्टफुट्ट पर्यटक जिल्ला नआएका हैनन् तर जति आउनुपर्ने थियो, त्यति पर्यटक जिल्ला आएका छैनन् । जस कारण जिल्लाको ऐतिहासिक, धार्मिक तथा पर्यटकीय स्थललाई देश–विदेशमा चिनाउन ‘मुन्दुम अन्तर्राष्ट्रिय प्लेन एयर चित्रकला कार्यशाला तथा कला प्रदर्शनी–२०८०’ आयोजना गरियो ।
‘जनयुद्ध’मा आधारित चलचित्रहरु
दस वर्ष लामो सशस्त्र युद्ध विश्राम गरेर तत्कालिन नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (माओवादी) २०६३ सालमा शान्तिप्रक्रियामा सहभागी भएपछि माओवादी जनयुद्धमा आधारित चलचित्र धमाधम बन्न थाले । कतिले माओवादीले उठाउँदै आएका मुक्तिका सन्दर्भलाई उल्लेख गरे त कतिले माओवादीकै संलग्नतामा समेत चलचित्र बनाए । तर यसरी बनेका कुनै पनि चलचित्रले व्यवसायिक सफलता हात पार्न सकेनन् । माओवादी कथामा बनेको ‘आवाज’ मात्र होइन, माओवादीकै प्रत्यक्ष संलग्नतामा
शिक्षा निर्देशनालय खारेज
कर्णाली प्रदेश सरकारले शिक्षाको सम्पूर्ण काम गर्ने शिक्षा विकास निर्देशनालय र मानव संसाधन विकास केन्द्र ‘खारेज’ गरेको छ। माघ १० गते कर्णाली प्रदेशको राजपत्रमा प्रकाशित कर्णाली प्रदेश निजामती सेवा नियमावली २०८० को अनुसूची १ नियम २ को खण्ड (ख) सँग सम्बन्धितमा उल्लेखित २८ वटा कार्यालयको नाममा शिक्षा विकास निर्देशनालय र मानव संसाधन विकास केन्द्र नभएपछि खारेज भएको हो।
आजको मौसम : हल्का वर्षाको सम्भावना
पश्चिमी बायुको प्रभाव नेपालमा अझै कायमै छ यसको प्रभावले सुदूरपश्चिम नेपाल तर्फ वर्षाको सम्भावना रहेको मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले जनाएको छ ।
धनगढीमा उन्नाइस वटा सडक बन्दै
धनगढी उपमहानगरपालिकामा १९ वटा सडक बन्ने भएका छन् । सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारको लगानीमा ती सडक बन्ने भएका हुन् । सडक निर्माणका लागि छ प्याकेजमा ठेक्का आह्वान गरिएको छ । बहुवर्षीय योजनाका रूपमा यी सडकको पहिलो चरणको काम पूरा गर्न प्रदेश सरकारका भौतिक पूर्वाधार विकासमन्त्री प्रकाश देउवाले अग्रसरता देखाउनुभएको छ । उक्त सडक निर्माणका लागि प्रदेश सरकारले ६१ करोड रुपियाँ बजेट सुनिश्चित गरेपछि ठेक्का आह्वान गरिएको हो । ठेक्का लागेका सडक बढीमा तीन महिनाभित्र निर्माण थालिने पूर्वाधार विकास कार्यालयका कैलालीका प्रमुख रामचन्द्र खत्रीले बताउनुभयो । उहाँका अनुसार मूल्याङ्कनको प्रक्रिया बढीमा तीन महिनाभित्रै पूरा हुने छ । पहिलो प्याकेज अन्तर्गत धनगढी उपमहानगरपालिका–४, रातोपुल, टेम्पल रिसोर्ट, शिवपुरी, तुलसी चोक हुँदै भगवती टोलसम्मको सडक, धनगढी उपमहानगरपालिका–३, वाणिज्य बैङ्क, विशालनगर, जनता आधारभूत विद्यालय, वीरेन्द्र चोक हुँदै रिङरोड जोड्ने सडक रहेका छन् ।
दुर्गम गाउँमा विद्युत विस्तार
विकास गर्न बजेट भएर मात्रै पुग्दैन, कर्मचारीमा काम गर्ने हुटहुटी आवश्यक पर्छ भन्ने कुरा अहोरात्र खटिएर दुर्गम शिवनाथ गाउँमा बिजुली बलेपछि पुष्टि भएको छ। ठेकेदारले एक वर्षमा गर्नुपर्ने बिजुलीको काम डेढ वर्षसम्म पनि पूरा नगर्दा प्राधिकरणका कर्मचारी आफैँ स्थलगत खटिएर बिजुलीका पोल गाडेर तार तानेपछि यहाँको दुर्गम शिवनाथ गाउँपालिकामा बिजुली बलेको हो।
सहारा घर शिलान्यास
कैलाली जिल्लाका विभिन्न सडकमा अलपत्र असहाय र मानसिक रोगी राख्न भवन निर्माण हुने भएको छ । राष्ट्रिय योजना आयोगको एक करोड ५० लाख रुपियाँ लागतमा सहारा घर निर्माण गर्न लागिएको हो । बर्दगोरिया गाउँपालिका–२, बौनियामा असहायका लागि सहयोगी हात नेपाल नामक संस्थाले सञ्चालनमा ल्याएको सहारा घरमा आश्रितलाई राख्न व्यवस्थित भवन निर्माण हुने भएको हो ।
मारुनी संरक्षणमा बुढापाका
मगर समुदायका लोकसंस्कृतिको रूपमा रहेको मारुनी नाच बिस्तारै हराउन थालेपछि जिल्लाका बुढापाका मगर यसको जगेर्ना गर्न सक्रिय भएका छन् । बुलिङटार–१ का गोपाल अस्लामी मगरले मगर जातिको पुस्तौँदेखिको महत्व राख्ने मारुनी नाच अहिले मगर समुदायमा नै हराउन थालेपछि यसको संरक्षणमा बुढापाका मगर लागिपरेको बताउनुभयो । मारुनी नाच मगर समुदायमा रमाइलो र महत्व झल्कने नाचका रूपमा लिइने उहाँको भनाइ छ ।
घर कुर्नुपर्ने बाध्यताले मतदानबाट वञ्चित
दाङको राजपुर गाउँपालिका–७, भैँसही नाका निवासी ६० वर्षीय कृष्णबहादुर विकको हरेक निर्वाचनको समयमा मतदाता नामावलीमा नाम हुन्छ तर उहाँ कहिल्यै मतदान गर्न जानुहुन्न । स्थानीय, प्रदेश सभा र प्रतिनिधि सभा निर्वाचनमा जनप्रतिनिधि छान्ने रहर उहाँमा नभएको होइन । भैँसही नाका नेपाल–भारत सीमावर्ती क्षेत्र हो । त्यहाँबाट मतदान स्थलसम्म आउन र फर्केर जान पूरै चार दिन लाग्छ । परिवारका सबै सदस्य मतदान गर्न जाने भएपछि घरमा ताल्चा लगाएर हिँड्नुपर्ने बाध्यता छ । नाका क्षेत्रमा यो सम्भव छैन । विक भन्नुहुन्छ, “घर आसपास मतदान केन्द्र भए पालो गरेर भए पनि जान सकिन्थ्यो । यहाँबाट चुनावको अघिल्लो दिन हिँडेर बिचमा कुरुवा खोलामा बास बस्नु पर्छ ।
लोप हुन थाले जलवायु मैत्री घुमाउने घर
तनहुँमा जलवायु मैत्री घुमाउने घर लोप हुन थालेको छ । पहिले गाउँघरमा प्रशस्त देखिने घुमाउने घर आजकल विरलै देखिन्छ ।
सरकारसँग लिखित जवाफ माग
सर्वोच्च अदालतले नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणको अध्यक्ष नियुक्ति विवादमा सरकारसँग लिखित जवाफ माग गर्दै कारण देखाऊ आदेश गरेको छ ।
समावेशीकरणको दिशामा एउटा फड्को : गोरखापत्रद्वारा प्रकाशित मेचे भाषा
समावेशीकरणको दिशामा एउटा फड्को : गोरखापत्रद्वारा प्रकाशित मेचे भाषा
नारायणी नदी किनारमा चियाको प्रदर्शनी गरिने
यही माघ २६ र २७ गते नारायणी नदी किनारमा नेपाली चियाको बृहत प्रदर्शनी तथा टि टेस्टिङ हुने भएको छ । राष्ट्रिय चिया तथा कफी विकास बोर्डको आयोजना तथा चिया क्षेत्रमा क्रियाशील विभिन्न सङ्घ–संस्थाको सहकार्यमा चिया प्रदर्शनी आयोजना हुन लागेको हो ।
समावेशीकरणको दिशामा एउटा फड्को : गोरखापत्रद्वारा प्रकाशित मगही भाषा
समावेशीकरणको दिशामा एउटा फड्को : गोरखापत्रद्वारा प्रकाशित मगही भाषा
स्टार्टअप उद्यम कर्जाका लागि प्रस्ताव आह्वान
औद्योगिक व्यवसाय विकास प्रतिष्ठानले नवप्रवर्धन (स्टार्टअप) उद्यम कर्जाका लागि परियोजना प्रस्ताव पेस गर्न आह्वान गरेको छ । प्रतिष्ठाले शुक्रबार सूचना सार्वजनिक गरेर परियोजनाले प्रस्ताव पेस गर्न आह्वान गरेको हो । उद्योग वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयले स्टार्टअप उद्यममा सहुलियतपूर्ण कर्जा दिने कार्यविधि हालै स्वीकृत गरेसँग कर्जा लिनका लागि परियोजना प्रस्ताव आह्वान गरिएको हो ।
प्राविधिक त्रुटिले असी लाखको सुन्तला नष्ट
अर्घाखाँचीको पाणिनि गाउँपालिका–२, पोखराथोकस्थित शिवशक्ति शीतभण्डारणमा प्राविधिक त्रुटिका कारण ६३ मेट्रिक टन सुन्तला ढुसी लागेर नष्ट भएको अध्ययनले पुष्टि गरेको छ । पणेना र पोखराथोकका कृषकले भण्डारण गरेको ९० मेट्रिक टनमध्ये ६३ मेट्रिक टन सुन्तलामा ढुसी लागेर नष्ट भएपछि नेपाल कृषि अनुसन्धान परिषद्ले स्थलगत अध्ययन गरेको थियो ।
हट एयर बेलुनलाई नौ हजार फिटसम्म उड्ने अनुमति
साहसिक पर्यटन प्रवर्धन गर्ने उद्देश्यले पोखरामा सञ्चालित हट एयर बेलुनले जमिनको सतहबाट नौ हजार फिटसम्म उड्ने अनुमति पाएको छ । यसअघि तीन हजार फिटसम्म मात्रै उडान अनुमति पाएको बेलुन नेपालले अब पोखराको निश्चित क्षेत्रमा नौ हजार फिटसम्म उडान गर्ने अनुमति पाएको हो ।
पशुपन्छी विकासका लागि अन्तर्राष्ट्रिय साझेदारी
नेपालका पशुजन्य उत्पादनलाई अन्तर्राष्ट्रिय तथा क्षेत्रीय बजारमा पहुँच वृद्धिका लागि सरकारले नीति निर्माणमा विभिन्न दातृ निकायसँग सहकार्य र सम्झौता गर्दै आएको छ । केही दिनअघि मात्र पशुपन्छी अनुसन्धान, विकास, नवीन प्रविधि प्रवर्धन र यस क्षेत्रको दिगो विकासमा योगदान पुर्याउने लक्ष्यका साथ कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालय र अन्तर्राष्ट्रिय पशु अनुसन्धान संस्थान (आइएलआरआई) बिच सम्झौता भएको थियो । यसअघि दुधमा आत्मनिर्भरका लागि हेफर इन्टरनेसनले नेपाललाई कोरेली गाई तथा बाछा उपलब्ध गराइसकेको छ । हेफर इन्टरनेसनमार्फत दिएको कोरेली गाई सिन्धुलीका किसानलाई वितरण गरिसकिएको छ । यसअघि नेपालले अमेरिकाबाट पनि नस्ल सुधारका लागि साँढे ल्याइसकेको छ ।
सङ्घीय संसद्को तेस्रो अधिवेशन सोमबारदेखि
सङ्घीय संसद् (प्रतिनिधि सभा र राष्ट्रिय सभा) को तेस्रो अधिवेशन सोमबारदेखि सुरु हुँदैछ । संवैधानिक व्यवस्थाअनुसार सरकारको सिफारिसमा राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले प्रतिनिधि सभाको पहिलो बैठक माघ २२ गते अपराह्न ४ बजेका लागि आह्वान गर्नुभएको हो ।
चौलागाईंको ‘नझुक्याउ’
गायक युवराज चौलागाईंको गीत ‘नझुक्याउ’ सार्वजनिक भएको छ । गीतमा दीपिका थापाको शब्द र गायक चौलागाईंको सङ्गीत रहेको छ । गीतको भिडियोलाई शान थापाले निर्देशन गर्नुभएको छ भने भिडियोमा गायक चौलागाईंसहित कुसुम शर्मा तथा विकास लामिछाने र मेनुका ढकालको अभिनय तथा सम्पादन मिलन विश्वकर्माले गर्नुभएको हो ।