बौद्धिक पलायन (निबन्ध)
उच्च जीवनस्तरका लागि आफ्नो जन्मभूमि त्यागेर बिदेसिनुलाई बौद्धिक पलायन भनिन्छ । यो समस्या अहिले नेपालमा गम्भीर चुनौतीका रूपमा देखा परेको छ । सिप र श्रमयुक्त युवा विदेशको रमझममा रमाउन आफ्नो जन्मभूमि त्यागेर बिदेसिने गरेका छन् ।
त्रिविको साख जोगाउने चुनौती
जल तथा मौसम केन्द्रीय विभागका प्राध्यापक दीपक अर्याल त्रिभुवन विश्वविद्यालयको उपकुलपतिमा नियुक्त हुनुभएपछि बजारमा चर्चा चलेको छ, ‘देश विदेशका मौसमबारे अध्ययन तथा अनुसन्धानमा क्रियाशील व्यक्तिलाई समग्र विश्वविद्यालयको मौसम सुधार्ने जिम्मेवा
गिरिजाबाबु र ‘नोबेल प्राइज’
केही दिनअघि पुराना मित्र वासु बाबुसँग कुराकानी भयो । सन्दर्भ थियो गिरिजाबाबुको जन्म दिनको ।
सुकेटार विमानस्थलमा अवतरण हुन नसकेपछि काठमाडौँ फर्कियो जहाज
काठमाडौँबाट ताप्लेजुङ आएको जहाज अवतरण हुन नसकेपछि पुनः काठमाडौँ फर्किएको छ । नियमित उडान तालिका अनुसार शुक्रबार बिहान आएको जहाज सुकेटार विमानस्थलमा अवतरण हुन नसकेपछि पुनः काठमाडौँ फर्किएको हो ।
सिकाइमुखी शिक्षणको खाँचो
शिक्षा भनेको कुनै पनि राष्ट्रको भविष्य निर्माण गर्ने आधारशिला हो किनकि, उचित शिक्षाको व्यवस्थाले गर्दा मुलुक सभ्य र समृद्ध बन्छ । आधुनिक शिक्षाको लक्ष्य विद्यार्थीलाई ज्ञान, सिप र आलोचनात्मक सोच प्रदान गर्नु हो । हाम्रो शिक्षा प्रणालीमा सिकाइ र
पूरा हुँदै ओली सपना
अहिले जबरजस्त एउटा भाष्य निर्माण गरिँदै छ– ‘गणतन्त्र आएपछि सबै बर्बाद भयो । नेपालमा केही हुन्न । अर्थतन्त्र डामाडोल भइसक्यो ।’ यस्तो भाष्य निर्माण गरी समाजलाई निराश बनाइँदै छ । नकारात्मक कुरा दोहोर्याइ–तेहेर्याइ भनिरहने प्रवृत्तिले भएका कामभन्दा नभएका र असत्य कुराले बजार पाउने गर्छ । तथ्याङ्कमा टेकेर सत्य कुराभन्दा नपत्याउने तर मिथ्याङ्कले बजार मात्र नभएर सम्मानित संसद् नै गर्माउने अवस्थामा छ । तथ्याङ्कमा टेकेर वस्तुनिष्ठ मूल्याङ्कनको कल्पना विद्यमान नेपाली समाजको स
गुल्मीका दुई सयभन्दा बढी स्थान बाढीपहिरोको जोखिममा
गुल्मीको जिल्ला विपद् पूर्वतयारी तथा प्रतिकार्य योजना २०८२ अनुसार जिल्लाका दुई सयभन्दा बढी स्थान बाढी र पहिरोको जोखिममा रहेका छन् । अहिलेको वर्षातमा २२ हजार नागरिक प्रभावित हुने अनुमान जिल्ला विपद् व्यावस्थापन समिति गुल्मीको रहेको छ ।
सार्वजनिक ऋणको भार
नेपालमा बहुदलीय प्रतिस्पर्धात्मक राज्य व्यवस्थाको स्थापना २०४७ सालमा भयो । तत्पश्चात् आर्थिक, राजनीतिक र सामाजिक असुन्तलनका कारण उब्जाएको प्रश्नको जवाफ न नेतासंग छ न त विषयविज्ञसँग नै । त्यसको परिणाम पटक पटक जनस्तरबाट केही स्वार्थी वर्गले लोकतान्त्रिक व्यवस्थामा नै धावा बोलिरहेको देखिन्छ । २१ औँ शताब्दीमा पनि लोकतन्त्रको विकल्प लोकतान्त्र नै हुन्छ भन्ने यथार्थलाई बुझ पचाएर जनतामा भ्रम फैलाउने चेष्टा भइरहेको छ । मुलुकको आर्थिक विकासको
नवलपुरमा एक पुरुषको शव फेला, भोटेकोशीमा बेपत्ताको हुन सक्ने अनुमान
नवलपुरको विनयी त्रिवेणी गाउँपालिका–७ स्थित नेपाल–भारत सीमानाको त्रिवेणी ब्यारेज पुलमा एक पुरुषको शव फेला परेको छ । शवको पहिचान भने हुन सकेको छैन ।
भोटेकोशीमा आएको बाढीमा बेपत्ता थप दुई जनाको शव फेला
असार २४ गते मध्यरातमा ल्हेन्दे खोलामा आएको लेदोसहितको बाढीले बगाएकाहरुमध्ये थप दुई जनाको शव फेला परेको छ ।
पाँच प्रदेशका एक–दुई स्थानमा भारी वर्षा हुने पूर्वानुमान
हाल देशभर मनसुनी वायुको प्रभाव रहेको तथा मनसुनको न्यून चापीय रेखा पूर्वमा सरदर स्थानको आसपास र पश्चिममा सरदर स्थानभन्दा केही उत्तरतिर रहेको जल तथा मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले जनाएको छ ।
नेपालीले भारतमा चोरेको गहना र पैसा सम्बन्धित धनीलाई बुझाइयो
नेपालीले भारतको बेङ्गलोरबाट चोरेर ल्याएको गहनासहित विभिन्न देशको मुद्रा कैलाली प्रहरीले बरामद गरी सम्बन्धित धनीलाई बुझाएको छ।
जिल्ला शिक्षा अधिकारीसहित नौ जनाविरुद्ध भ्रष्टाचार मुद्दा
खोटाङका तत्कालीन जिल्ला शिक्षा अधिकारी बालकृष्ण चापागाईसहित नौ जनाविरुद्ध भ्रष्टाचार मुद्दा दायर भएको छ।
‘विश्वासको मत लिने, नलिने विषयमा छलफल भइरहेको छ’
सुदूरपश्चिम प्रदेशका मुख्यमन्त्री कमबहादुर शाहले आफूले विश्वासको मत लिने वा नलिने विषयमा कानुनी बहस भइरहेको बताउनु भएको छ ।
मधेश प्रदेशमा सात वर्षयताकै उच्च खर्च प्रगति
मधेश प्रदेशका मुख्यमन्त्री सतिशकुमार सिंहले चालु आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा प्रदेश सरकारले बजेट खर्चमा ऐतिहासिक प्रगति गरेको बताउनुभएको छ ।
पहिरोले तातोपानी नाका सडक पूर्ण बन्द
भोटेकोसी गाउँपालिका–२ मा पहिरो जाँदा अरिनिको राजमार्ग पूर्णरुपमा बन्द भएको छ । बुधबार बिहान वर्षासँगै आएको भीषण पहिरोले तातोपानी नाका जोड्ने सडक पूर्णरुपमा बन्द भएको हो ।
राप्ती नदीमा फसेका तीनजनाको सकुशल उद्धार
बाँके जिल्लाको राप्तीसोनारी गाउँपालिका–५ गोरधुईस्थित राप्ती नदीमा फसेका तीनजनाको सकुशल उद्धार गरेको छ । गाईवस्तु चराउन गएका उनीहरु राप्ती नदिमा एक्कासी आएको बाढीका कारण नदिको बिच टापुमा फसेका थिए ।
आषाढ शुक्ल पूर्णिमाः गुरु पूर्णिमा र व्यास जयन्ती मनाइँदै
आषाढ शुक्ल पूर्णिमाका दिन आज गायत्री, दीक्षा, वेद मन्त्र सुनाउने र शिक्षा दिने गुरुजनप्रति सम्मान भाव प्रकट गरी गुरु पूर्णिमा पर्व मनाइँदैछ ।
‘...त्यसपछि ढुक्कले सुत्न पाइयो’
आजभन्दा करिब १५ वर्षअगाडि अर्थात् विसं २०६७ असार महिना हुँदो हो । एक दिन मध्यरात, लहान–१३ स्थित पक्की टोल गहिरो निद्रामा थियो । त्यसैबखत गाउँमा अचानक डाँकाहरूको समूह गाउँमा पस्यो । ढोका फोड्दै, मान्छे कुट्दै र धनमाल लुट्दै ताण्डव मच्चायो । त्यसको एक साक्षी हुनुहुन्छ अस्मिन राउत ।
सवारी दुर्घटनामा हजुरबुबा र नातीसहित तीन जनाको मृत्यु
झापामा सवारी दुर्घटना हुँदा एक बालकसहित तीन जनाको ज्यान गएको छ । झापाको बाह्रदशीमा बुधबार अपराह्न भएको दुर्घटनामा मृत्यु हुनेको सङ्ख्या तीन पुगेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय झापाले जनाएको छ ।
प्राकृतिक प्रकोपप्रति सजगता
चीनसँगको व्यापारिक नाका रसुवागढी राम्रो चलनचल्तीमा थियो । १० वर्षअघिको भूकम्पका कारण तातोपानी नाकामा ठुलो क्षति भयो । ठाउँ ठाउँको भिर पहिरोले नाका काममा आउन सक्ने भएन । विकल्पमा रसुवागढी नाका सञ्चालनमा ल्याउन भौतिक पूर्वाधार विस्तार गर्न थालियो । यो नाकालाई २०७४ सालमा नेपाल र चीन दुवैले अन्तर्राष्ट्रिय नाका घोषणा गरेपछि पूर्वाधार अझ राम्ररी विस्तार हुन थाल्यो । सुक्खा बन्दरगाह पूरा हुने क्रममा थियो । कोरोना महामारीका कारण लामो समय काम रोकि
सभ्यता र संस्कृतिको विशिष्टता
प्राचीन कालदेखि नै शक्तिशाली राष्ट्रले कमजोर राष्ट्रको भूभाग कब्जा गरी उपनिवेश कायम गरेर त्यहाँको स्रोतसाधनको अधिकतम दोहन गर्दै आएका छन् । फिनिसन र ग्रिकहरूले भूमध्यसागरीय क्षेत्रमा आफ्नो नियन्त्रण बनाए भने रोमनहरूले युरोप, अफ्रिका र मध्यपूर्वका नगर राज्यलाई आफ्नो मातहतमा राखे, व्यापार बढाए । मध्यका
लोकतन्त्रको लाभानुभूति
नागरिकले छानेका पात्र र पद्धतिबाट गरिने शासन लोकतन्त्र हो ।
तालिबानलाई रुसको मान्यता
युक्रेनसँगको युद्धले जी आठबाट हटाइएको रुसले अफगानिस्तानमा तालिबान नेतृत्वको अनिर्वाचित बन्दुके सरकारलाई औपचारिक मान्यता दिएको छ । तालिबान सरकारलाई मान्यता दिने रुस पहिलो मुलुक बनेको छ । चार वर्षअघि बन्दुकको भरमा अफगानिस्तानको सत्ता कब्जा गरेको विद्रोह तालिबान समूहको सरकारलाई यसअघि कसैले मान्यता दिएका थिएनन् ।
गुरुपूर्णिमाको महत्व
गुरुपूर्णिमा, जसलाई व्यास पूर्णिमा, गुरु पूजा वा व्यास जयन्ती पनि भनिन्छ, हिन्दु धर्म, दर्शन र संस्कृतिको एक महìवपूर्ण पर्व हो, जुन प्रत्येक वर्ष आषाढ शुक्ल पूर्णिमाका दिन मनाइन्छ । गुरुपूर्णिमा शिक्षाका आदिपुरुष महर्षि वेदव्यासको स्मृति दिवसका रूपमा र गुरु तत्वको उपासना गर्ने पर्वका रूपमा स्थापित छ । गुरु भन्नाले केवल औपचारिक शिक्षा दिने मात्र होइन, अज्ञान अन्धकारमा डुबेका प्राणीहरूलाई ज्ञान प्रकाश प्रदान गर्ने, जीवनपथ देखाउने, आध्यात्मिक उन्नतिको द्वार खोल्ने, चेतनाको उज्यालोतर्फ उन्मुख गराउने व्यक्तित्वसमेतलाई बुझ्नु पर्छ ।
