वर्षापछि हिमपात
तीन दिनदेखिको वर्षाले जाजरकोटवासीको जनजीवन प्रभावित भएको छ। पाक्न लागेको बालीनाली नष्ट गरेको छ। जिल्लाको बारेकोट, कुशे र जुनीचाँदे गाउँपालिकामा पाक्न लागेको गहुँ जौ, र तरकारी तथा फलफूल बालीमा क्षति पु-याएको छ। पाक्न थालेको बालीनाली र फलफूलको फूल नष्ट गरेपछि कृषक चिन्तित छन्।
ठेकेदारले लगाए विद्यालयमा ताला
विद्यालय भवन निर्माणको रकम भुक्तानी नपाएको भन्दै सल्यानको एउटा सरकारी विद्यालयमा तालाबन्दी गरिएको छ। विद्यालयमा तालाबन्दी हुँदा पठनपाठन प्रभावित भएको छ। चार दिन पहिलेदेखि लागेको ताला अझै खुलेको छैन। त्रिवेणी गाउँपालिका–१, रिट्ठाचौर काभ्राको जनता माध्यमिक विद्यालयमा निर्माण व्यवसायीले विद्यालयका दुईवटा भवनमा तालाबन्दी गरेपछि पठनपाठन प्रभावित भएको हो।
कानुन नजान्दा हिंसामा वृद्धि
सुर्खेतको वराहताल गाउँपालिका–५ की ४१ वर्षीय देवीसरा गन्द्रमा मगरलाई कानुनको सामान्य जानकारी पनि छैन। परम्पराका नाममा विभेद तथा बहिष्करणबाट महिला पीडित भइरहेका छन्। बालविवाह, बहुविवाह, बोक्सीको आरोपमा कुटपिट, घरेलु हिंसा र दाइजोका कारण महिला पीडित हुने गरेका छन्।
कर्णालीमा स्ववियु निर्वाचन: ३५ क्याम्पसको नतिजा सार्वजनिक चार वटामा स्थगित
स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियन (स्ववियु) को आइतबार भएको निर्वाचनमा कर्णाली प्रदेशका ३९ क्याम्पसमध्ये ३५ वटाको अन्तिम नतिजा सार्वजनिक भएको छ ।
हुम्लामा हिमपात : किसान खुसी
डेढ महिनापछिको हिमपातले हुम्लाका किसानहरू खुसी भएका छन् । हिमपातले खडेरीले सुकेको जेठासी बाली र कात्तिके बाली लगाउन सहज हुने भएपछि किसान खुसी भएका हुन् ।
स्याम्ने–सिमकोट सडक : तीन वर्षदेखि निर्माण अवरुद्ध
कर्णाली कोरिडोरको स्याम्नेदेखि सिमकोट खण्डको सडक निर्माण कार्य तीन वर्षदेखि ठप्प छ। सिमकोट गाउँपालिका–५ का स्थानीयले क्षतिपूर्तिको माग गर्दै निर्माण कार्य अघि बढ्न नदिएपछि सडक निर्माण कार्य ठप्प भएको हो। स्थानीयको विरोधपछि २०७७ साल चैत महिनाबाट उक्त खण्डको निर्माणको काम रोकिएको हो। स्थानीय चाना रोकायाले खेतीयोग्य जग्गाको क्षतिपूर्ति माग गरेपछि सडक निर्माण अवरुद्ध भएको हो। हिल्सा–सिमकोट सडक आयोजनाले क्षतिपूर्तिको व्यवस्था नगरेपछि सडक निर्माणको काम रोक्नु परेको रोकायाले बताउनुभयो।
औद्योगिक ग्राम बनाउने योजना अलपत्र
कर्णालीका १० जिल्लामा औद्योगिक ग्राम बनाउने योजना अलपत्र परेको छ । आव २०७६÷७७ मा सङ्घीय सरकारले एक स्थानीय तह एक औद्योगिक ग्राम सञ्चालनमा ल्याउने योजनासहित औद्योगिक ग्राम बनाउने घोषणा गरेको थियो । स्थानीय तहले औद्योगिक ग्रामको विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन (डीपीआर) बनाएपछि भौतिक संरचना निर्माण गर्ने गरी रकम व्यवस्थापन गर्ने सङ्घीय सरकारले जनाइएको थियो । छरिएर रहेका उद्योगलाई एकै स्थानमा समेटी स्थानीय स्रोतसाधन, कच्चा पदार्थ, प्रविधि र सीप प्रयोग गरी स्थानीयस्तरमै रोजगारी सिर्जना गर्ने उद्देश्यले निर्माण गर्ने सङ्घीय सरकारको योजना हो ।
१५ वर्षपछि सल्यानको ढोरचौर–सल्लीबजार सडक स्तरोन्नति
सल्यानको सिद्ध कुमाख ३ हुँदै प्रदेश राजधानी सुर्खेत जोड्ने ढोरचौर– छापडाँडा–डाँडाकटेरी– मैदुपोखरी– सल्लीबजार सडकको स्तरोन्नतिको काम सुरु भएको छ । ट्याक खोलेको झन्डै १५ वर्षपछि स्तरोन्नतिको काम सुरु भएको हो ।
ठेकेदारले विद्यालयमा तालाबन्दी गर्दा पढाइ ठप्प
सल्यानको एउटा सरकारी विद्यालयमा तालाबन्दी हुँदा पठनपाठन प्रभावित भएको छ । विद्यालय भवन निर्माण गरेको रकम भुक्तान नभएको भन्दै चार दिन पहिले देखि लागेको ताला नखुल्दा पठनपाठन हुन सकेको छैन ।
कर्णालीका १६ क्याम्पसको नतिजा सार्वजनिक
स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियन (स्ववियु) कोे कर्णालीका १६ वटा क्याम्पसको अन्तिम नतिजा सार्वजनिक भएको छ । जसमा नेपाली कांगेस निकट नेपाल विद्यार्थी संघले नाै स्थानमा विजय प्राप्त गरेको छ भने नेकपा माओवादी निकट अखिल क्रान्तिकारीले चार स्थानमा जित हासिल गरेको छ ।
जाजरकोटको नलगाड क्याम्पसकाे ताला अझै खुलेन
नलगाड बहुमुखी क्याम्पसमा विद्यार्थी सङ्गठनका विवादले लगाएको ताला अझै खुल्न सकेको छैन । आइतबार सम्पन्न निर्वाचनमा फर्जी मत गरेको आरोपमा लागेको ताला अझै विवाद समाधान नहुँदा खुल्न सकेको छैन ।
पुल नबन्दा सडक प्रयोगविहीन
सडक निर्माण सम्पन्न भए पनि यातायातका साधन सञ्चालनमा आउन सकेको छैन । खार्पुनाथ गाउँपालिका– ४ को वडा कार्यालय जोड्ने कच्ची सडक निर्माण भए पनि कर्णाली नदीमा पुल निर्माण नभएको कारण यातायातका साधन सञ्चालनमा आउन नसकेका हुन ।
साक्षर जिल्ला घोषणामा सीमित, बालबालिका अझै विद्यालयबाहिर
साक्षर जिल्ला घोषणा भएको सात वर्षपछि पनि जाजरकोट जिल्लाको भेरी नगरपालिका र नलगाड नगरपालिकाका १० देखि १४ वर्ष उमेर समूहका १८८ जना बालबालिकाले विद्यालय टेक्न पाएका छैनन्। शिक्षाका लागि राष्ट्रिय अभियान नेपालले भेरी र नलगाड नगरपालिकामा सञ्चालन गरेको एक वर्षीय (द्रुत) संश्लेषित सिकाइ कार्यक्रममा विद्यालयभन्दा बाहिर रहेका बालिकालाई फेला पारिएको हो। घरको गरिबी, सिजनल बसाइँसराइ, विद्यालय र घरको दूरी टाढा, कमजोर शिक्षण सिकाइजस्ता कारणले १८८ जना भेरी र नलगाड नगरपालिकाका बालिका विद्यालयभन्दा बाहिर रहेको बताइएको छ।
कोहलपुर–सुर्खेत सडक स्तरोन्नति गरिने
कोहलपुर–सुर्खेत सडकखण्ड दुई लेनमा विस्तार गरिने भएको छ। रत्न राजमार्गको क्षेत्र निर्धारण र कार्यसूची (टीओआर) स्वीकृत भएसँगै वातावरणीय प्रभाव मूल्याङ्कन (ईआईए) अन्तिम चरणमा पुगेको छ। सङ्घीय सडक विभागअन्तर्गत रहेको विकास सहायता कार्यान्वयन महाशाखाले राजमार्ग स्तरोन्नतिका लागि तयार पारिएको ईआईए प्रतिवेदनमाथि प्रभावित क्षेत्रका बासिन्दाको राय, सुझाव लिने काम सम्पन्न भएसँगै स्तरोन्नतिका लागि काम अघि बढ्नेमा स्थानीयवासी ढुक्क छन्।
खेतका गरामा लिन्डे टिप्नेको भीड
डोल्पाको त्रिपुराकोटमा खेतका गराकान्लातिर लिन्डे अर्थात् सवारी साग खोज्नेको भीड नै लाग्ने गरेको छ। स्थानीय भाषामा लसुनी भनिने यो साग खोज्न शनिबारको दिन त बालबालिकासहितको ठूलै मेला लाग्छ। बिनाखेती प्राकृतिक रूपमा खेत तथा वनपाखामा प्राप्त हुने लिन्डे साग पछिल्लो समय स्थानीयको भान्छामा प्राथमिकतासाथ पाक्दै आएको छ। खडेरीका कारण यो वर्ष लिन्डे साग ढिला पलाएकाले चैतको पहिलो साताबाट साग टिप्नेको भीड खेततिर देखिन थालेको हो। अन्यथा वर्षा छिटो भए फागुनको दोस्रो सातादेखि नै लिन्डे सागका पारखी खेततिर चहार्न थाल्छन्। यो साग विशेषगरी डोल्पाका त्रिपुरासुन्दरी नगरपालिकामा पर्ने त्रिपुराकोट, खदाङ ठूलीभेरी नगरपालिकाको मोतीपुर, जुफाल र दुनैमा पाइने गर्छ।
पिउने पानीको सधैँ अभाव
कालीकोट जिल्लाको सदरमुकाम मान्म बजारमा पिउने पानीको अभाव रहेको छ। प्रहरी गणमा रहेको पानी ट्याङ्कीबाट सशस्त्र प्रहरी गुल्म, जिल्ला कारागार, डिभिजन वन कार्यालय, मालपोत कार्यालय र केही पहुँचवालाको घरमा दिनभरजसो पानी आपूर्ति हुने गरेकाले सर्वसाधारणलाई पिउने पानी अभाव भएको बताइन्छ। खानेपानीको व्यवस्थापन गरिरहेका खाँडाचक्र नगरपालिका–१ का वडा अध्यक्ष धर्मराज ताम्राकारले आफूले जतिसक्दो पानी पु-याउने प्रयास गरे पनि सफल नभएको बताउनुभयो।
मर्मत अभावले लघु जलविद्युत् आयोजना कवाडी बन्दै
कुनै समय मुगुलाई उज्यालो बनाएको साना लघु जलविद्युत् आयोजना पेल्ट्रिक सेट मर्मत अभावले कवाडी बन्दै गएको छ । जिल्लामा विद्युत्को माग थेगेको यहाँका चार वटै आयोजना अहिले काम दिने अवस्थामा छैन ।
रैथाने बाली संरक्षणमा नगरपालिका
दैलेख जिल्लाको नारायण नगरपालिकाले रैथाने बाली संरक्षण अभियान सञ्चालन गरेको छ । कर्णाली प्रदेशले अर्गानिक प्रदेश बनाउने निर्णयअनुसार नगरपालिकाले रैथाने बाली संरक्षण तथा प्रवद्र्धन अभियान सञ्चालन गरेको हो । नारायण नगरपालिकाको कृषि शाखाले रैथाने बालीको संरक्षण अभियानअन्तर्गत सार्वजनिक क्षेत्रमा खाद्य परिकार प्रदर्शनी कार्यक्रम आयोजना गरेको थियो ।
कर्णाली प्रदेश सभाको बैठक चैत १२ गते
कर्णाली प्रदेश सभाको बैठक चैत १२ गते बस्ने भएको छ । प्रदेश सभाको दोस्रो कार्यकालको पहिलो अधिवेशनको ७ औँ बैठक चैत १२ गते आइतबार दिउँसो तीन बजे बस्ने भएको हो ।
विद्यार्थीलाई सवारी (लिण्डे) साग टिप्न चटारो
हिमाली जिल्ला डोल्पाको त्रिपुराकोटका खेतका गडाहरुमा शनिबारको दिन बालबालिकाहरू साग टिप्न व्यस्त देखिए ।
कोहलपुर–सुर्खेत सडक दुई लेन बनाइँदै
कोहलपुर–सुर्खेत सडक खण्ड दुई लेनमा विस्तार हुने भएको छ । निर्माण भएको लामो समय सम्म पनि स्तरोन्नति हुन नसकेको रत्नराज मार्गको क्षेत्र निर्धारण र कार्यसूची (टिओआर) स्वीकृत भएसँग वातावरणीय प्रभाव मूल्याङ्कन (इआईए) अन्तिम चरणमा पुगेको हो ।
सडक बनेको दुई वर्ष नपुग्दै मर्मत
जाजरकोटमा दुई वर्ष नबित्दै सडक मर्मत गर्न थालिएको छ। भेरी नगरपालिका–४, रामजानकी टोलदेखि भेलहाले मूल सडक जोड्ने सडक प्राविधिकको गलत स्टिमेटका कारण पुनः मर्मत गर्नु परेको बताइएको छ।
खानेपानीको अभावले सार्छ बसाइँ
पश्चिम सुर्खेतको चौकुने गाउँपालिका–५, रेक्चामा खानेपानीको चरम अभाव भएपछि सर्वसाधारण बस्ती नै छोडेर बेँसी तथा अन्यत्र बसाइँ सरिरहेका छन्। पानीको कुनै मुहान नहुनु र भएको पनि गर्मी नलाग्दै सुकेपछि त्यहाँका बासिन्दा बर्सेनि बसाइँ सरिरहेका छन्। पाँच वर्षअघिसम्म सो ठाउँमा करिब ११५ घरधुरी थिए, अहिले ८० घरधुरी छन्। घरधुरी घट्नुको मुख्य कारण नै खानेपानीको अभाव हो। स्थानीय बासिन्दा जितन बीसीले सो ठाउँमा चार/पाँच वर्षको अवधिमा ३५ घरधुरी खानेपानीकै कारण बसाइँ सरेको बताउनुभयो। रेक्चामा रेक्चा, खाडगाडी, हाडकाँध, खेल र ढुङ्गालोटे बस्ती पर्छ। यी बस्तीबाट प्रत्येक वर्ष कुनै नै कुनै परिवार बसाइँ सरिरहेको उहाँले जनाउनुभयो।
वडाका बालबालिका विद्यालयभित्रै
यहाँको हिमा गाउँपालिका–५ मा सबै बालबालिका विद्यालयको पहुँचमा पुगेका छन्। वडाले घरधुरी सर्वेक्षण गरेर सबै घरमा रहेका बालबालिका विद्यालयको पहुँचमा पुगेका र कोही पनि पढ्ने उमेरका बालबालिका विद्यालयबाहिर नरहेको भन्दै ‘विद्यालयबाहिर बालबालिकाविहीन वडा’ घोषणा गरेको हो।