गाउँमा दिउँसै बाघ घुम्दा गाउँले त्रसित
कैलालीको वसन्ता कोरिडोर आसपासका गाउँमा दिउँसै बाघ डुल्न थालेपछि स्थानीय त्रसित भएका छन्। एक सातादेखि गाउँतिर बाघ बरालिएको देखिन थालेपछि कैलारी गाउँपालिका–७ र ५ का बासिन्दा त्रसित भएका हुन्। स्थानीयका अनुसार गर्दनमा ‘बेल्ट’ जस्तो बाँधिएको बाघ केही दिनदेखि गाउँ, खेततिर देखिने गरेको छ। बाघको गर्दनमा बेल्ट बाँधिएको जस्तो देखिएको वस्तु सम्भवतः ‘रेडियो कलर’ जडान गरिएको हुनुपर्छ।
स्थानीयले बनाए अस्थायी पुल
राज्यले चासो नदिएपछि स्थानीयले काठका फलेक राखेर सेती नदीमा अस्थायी पुल निर्माण गरेका छन् । बैतडीको सिगास गाउँपालिका–७, भौनेलीपातलदेखि डोटीको आदर्श गाउँपालिका–६, पाङबबिना जोड्ने पुल डेढ वर्षअघिको बाढीले भत्काएको थियो । २०७८ साल कात्तिकमा सेती नदीको बाढीले पुलसँगै स्थानीय १०३ घरपरिवारको जग्गासमेत बगाएको थियो । बाढीपीडितले अहिलेसम्म कुनै राहत पाउन सकेका छैनन् । स्थानीय पदम खडायतले पुलको अभावमा स्थानीयवासीको दैनिकी कष्टकर बनेपछि समुदायको अगुवाइमा अस्थायी काठेपुल बनाइएको बताउनुभयो ।
सुदूरपश्चिममा भुवा पर्वको रौनक
सुदूरपश्चिम प्रदेशका प्रमुख देवराज जोशीले संस्कृति, चाडपर्व र रीतिरिवाज संरक्षण गर्दै अगाडि बढ्न आवश्यक रहेको बताउनु भएको छ।
बाजुरामा भुवा पर्वको रौनक सुरु
ए यो भुवो काँ जादो ? भस्सा रे भस्सा । ए दै केला खान, भस्सा रे भस्सा ।। ए भुवा ए भुवा भस्सा भस्सा भस्साइरे.... भस्सा ।। भुवापर्व सुरु गरेर भुवा छोड्ने बेला र गाउँमा भुवा माग्न जाने बेलामा भुवा र भस्सो खेल्नेहरुले बाजुरामा यो भाका वाचन गर्ने गर्छन् । बाजुरामा आजदेखि भुवापर्व खेल्न सुरु गरिएको छ । कतै बिहीबार राति र कतै शुक्रबार बिहानदेखि भुवा खेल्ने ठाउँमा यहाँका स्थानीयले ठूला मुढा बालेर भुवा पर्व सुरु गरेका हुन् ।
तोरीखेतीप्रति कैलालीका किसान आकर्षित
कैलालीमा तोरीखेतीप्रति किसानको आकर्षण बढेको छ । तोरीले मूल्य राम्रो पाएपछि तोरीखेतीमा कृषकको आकर्षण बढेको हो । गत वर्ष किसानले नौ हजारदेखि बाह्र हजार क्विन्टलसम्म तोरीको मूल्य पाएका थिए ।
अस्पताल निर्माणको विषयमा झडप, २७ घाइते
बैतडीको मेलौलीमा आधारभूत अस्पताल निर्माण गर्ने विषयमा विवाद चर्किएपछि दुई पक्षबीच झडप भएको छ ।
भूकम्पपीडितको दिनचर्या कष्टकर
लगातारको अत्यधिक चिसो र त्रिपालमुनिको बसाइले डोटीका भूकम्पपीडितको दिनचर्या कष्टकर बन्दै गएको छ। रातिको समयमा शीत पर्ने कारण पालभित्र पानी चुहिँदा बालबालिका, वृद्ध र गर्भवती महिलामा बढी समस्या हुने गरेको छ। डोटीको पूर्वीचौकी–३, गैरागाउँकी ६५ वर्षीया धौलीदेवी भुलले भन्नुभयो, “कतिबेला उज्यालो होला र घाम तापाैँला भन्ने हुन्छ।”
नयाँ सरकार गठनको तयारी
सुदूरपश्चिम प्रदेश नयाँ सरकार गठनको तयारीमा जुटेको छ। निर्वाचन आयोगले अन्तिम मतपरिणाम घोषणा गरेसँगै प्रदेश सरकार गठनको तयारी हुन थालेको हो। पुस २ गते सुदूरपश्चिम प्रदेशका प्रमुख देवराज जोशीलाई निर्वाचन आयोगका आयुक्त डा. जानकी तुलाधरले प्रदेश सभा सदस्य निर्वाचनको परिणामसहितको प्रतिवेदन बुझाउनुभएको थियो। आयोगले मङ्सिर २८ गते निर्वाचनको अन्तिम मतपरिणाम घोषणा गरेको थियो। प्रदेश सभामा कुनै पनि दलको स्पष्ट बहुमत नभएको खण्डमा अन्तिम मतपरिणाम घोषणा भएको ३० दिनभित्र दुई वा दुईभन्दा बढी दलको समर्थनमा मुख्यमन्त्री नियुक्त गर्नुपर्ने संवैधानिक व्यवस्था छ।
ब्यानर लेखाइमा त्रुटि भएपछि आयोजक संस्थाको आलोचना
कञ्चनपुरको एक संस्था ब्यानरको कारण सामाजिक सञ्जालमा आलोचित बनेको छ । द्वन्द्वपीडित तथा एकल महिला विकास केन्द्र (सीभीएसडब्लुडीसी) को व्यापक आलोचना भएको हो ।
सुदूरपश्चिम प्रदेश सभा सदस्यको शपथ पुस १५ गते हुने
सुदूरपश्चिम प्रदेशका नवनिर्वाचित प्रदेश सभा सदस्यको शपथ ग्रहण कार्यक्रमको मिति सारिएको छ।
टिपरले अटोलाई ठक्कर दिँदा बालकको ज्यान गएपछि आन्दोलन
कैलालीमा टिपरले अटोलाई ठक्कर दिँदा बालकको ज्यान गएपछि स्थानीय आन्दोलित भएका छन्।
प्रदेश सभा सदस्यहरूको शपथ ग्रहण ज्येष्ठ सदस्य रावलबाट
सुदूरपश्चिम प्रदेश सभाका सदस्यलाई पुस ११ गते पद तथा गोपनीयताको शपथ ग्रहण गराइने भएको छ ।
कैलालीमा शीतलहर र बाक्लो हुस्सु
कैलालीमा शीतलहर सुरु भएको छ । बाक्लो हुस्सुसहित शीतलहर चल्न थालेको हो ।
होमस्टेको प्रवर्द्धन गर्न महोत्सव
कैलालीको धनगढी उपमहानगरपालिका–१६ मा रहेको भादामा होमस्टे महोत्सव आयोजना हुने भएको छ । होमस्टेसहित मौलिक कला, संस्कृति, खानपानको प्रवर्द्धन गर्ने उद्देश्यले थारु होमस्टे गाउँ भादा पर्यटन विकास तथा व्यवस्थापन समितिले होमस्टे महोत्सव आयोजना गर्न लागेको हो । महोत्सव पुस १४ देखि १७ गतेसम्म सञ्चालन हुने आयोजकले जानकारी दिएको छ ।
सवारी दुर्घटनामा परी छोराको मृत्यु आमा घाइते
कैलालीमा सवारी दुर्घटनामा परी एकजनाको मृत्यु भएको छ भने एक जना घाइते भएका छन् । बुधबार बिहान गोदावरी नगरपालिका ६ लालपुरमा टिप्परले अटोलाई ठक्कर दिदा अटोमा सवार पेन्टि ठकुल्ला घाईते हुनुभएको हो । उहाँको तीन वर्षीय छोरा भरत ठकुल्लाको मृत्यु भएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय कैलालीले जनाएको छ ।
तीन महिनादेखि त्रिपालको बास
बाजुराको हिमाली गाउँपालिकाका बाढीपहिरो पीडित अझै पनि त्रिपालमा दिन बिताइरहेका छन्। बाढीपहिरो पीडितको पुनस्र्थापनाको पहल कतैबाट हुन सकेको छैन। वडा नं. ४ बोर्ताका ११२ परिवार त्रिपालमै छन्। त्रिपालमा तीन महिना बिताए पनि राहत र पुनस्र्थापनाको कुनै पहल हुन नसकेको बाढीपहिरो प्रभावितको गुनासो छ। पुर्खौदेखि बसोबास गरिआएको घर असोजको वर्षाले भत्काएपछि उनीहरूसँग अहिले ओत लाग्ने ठाउँ नभएको हिमाली गाउँपालिकाका प्रवक्ता भीमानन्द पाण्डेयले बताउनुभयो। उहाँले गाउँपालिकालगायत विभिन्न सङ्घसंस्थाले वितरण गरेको राहत प्रभावितलाई पुग्दो नभएको बताउनुभयो। प्रभावित स्थानीय गाँस, बासको पर्खाइमा रहे पनि कुनै निकायबाट सहयोग हुन नसकेको उहाँले बताउनुभयो। गाउँपालिकाबाट सहयोग भएको भए पनि बाढीपहिरो प्रभावितलाई त्रिपाल पुग्दो छैन। एक त्रिपालभित्र धेरै परिवारका सदस्य मिलेर बस्ने गरेका छन्। चिसो मौसममा कठ्याङ्ग्रिँदै त्रिपालभित्र रहेकालाई विभिन्न रोगले समेत सताएको छ। विशेष गरेर दीर्घरोगी, बालबालिकालगायतलाई झनै समस्या भएको पाण्डेयले बताउनुभयो।
माहुरी चराउन तराईतिर
बैतडीका किसान माहुरी चराउन तराई झरेका छन् । हिउँदयाममा पहाडमा माहुरीका लागि पर्याप्त आहारा नहुँदा भोकमरी भएपछि माहुरीपालक किसान घार लिएर तराई झरेका हुन् । दशरथचन्द नगरपालिका–५, पोटा, बैतडीका सुदर्शन लेखक १२५ घार माहुरी लिएर कैलालीको फूलबारी पुग्नुभएको छ । तराईमा तोरी फुलेकाले सेरेना जातको माहुरी चराउन उहाँ पहिलो पटक बैतडीबाट तराई झर्नुभएको हो ।
विपत सम्बन्धी योजना र प्रतिकार्य लैङ्गिक समानतामैत्री हुनुपर्ने
विपत सम्बन्धी योजना र प्रतिकार्य लैङ्गिक समानता, अपाङ्गता र सामाजिक समावेशीकरण मैत्री हुनुपर्ने सरोकारवालाले बताएका छन् ।
शिक्षक मृत्यु प्रकरण : दशरथचन्द मार्ग अवरुद्ध
बैतडीको पाटनमा मृत फेला पर्नुभएका शिक्षक धनबहादुर विष्टको हत्या भएको भन्दै दोषी पत्ता लगाउन बैतडीमा शिक्षक, विद्यार्थी र स्थानीयवासी आन्दोलित भएका छन् ।
हलिया मुक्तिको डेढ दशक : पुनःस्थापनाको कार्य अझै पूरा भएन
सुदूरपश्चिम प्रदेशमा बाँधा श्रमका रुपमा रहेको हलिया प्रथा उन्मूलन भएको डेढ दशक बित्नै लागेको छ । हलिया मुक्तिको घोषणापश्चात पुनःस्थानको कार्य अगाडि बढाइएको छ ।
‘संस्कृति संरक्षणमा प्रतिष्ठान सफल हुने’
सुदूरपश्चिम प्रदेशका मुख्यमन्त्री त्रिलोचन भट्टले आफ्नो प्रदेशको भाषा, कला र संस्कृति संरक्षण गर्न सुदूरपश्चिम प्रज्ञा–प्रतिष्ठान सफल हुने विश्वास व्यक्त गर्नुभएको छ। मुख्यमन्त्री भट्टले सुदूरपश्चिम प्रज्ञा–प्रतिष्ठानको कार्यालयको उद्घाटन गर्नुहुँदै प्रतिष्ठानले चाँडै पूर्णता प्राप्त गर्ने बताउनुभयो।
दुई सातादेखि समितिका सदस्य अलपत्र
साइपाल गाउँपालिका–२ की भाना बोहरा एक वर्षको दुधेबालक च्यापेर तीन दिनको पैदल हिँडाइपछि बझाङ सदरमुकाम चैनपुरमा आइपुग्नुभएको छ, जहाँ साइपाल गाउँपालिकाको सम्पर्क कार्यालय छ। दुधेबालक लिएर बोहरा आउनुको कारण हो, योजना सम्झौता। यद्यपि सदरमुकाम चैनपुर आएको १२ दिन बितिसक्दा पनि योजनाको सम्झौता हुनसकेको छैन।
मह काढ्न छाडेर मजदुरीतिर
लोपोन्मुख राजी जातिका मानिस गुजाराका लागि जङ्गल र नदीनालामा चहार्दै मौरीको सिकार गर्दथे। दिनभरि जङ्गल घुम्दै मह सङ्कलन गर्ने र गाउँघरमै बिक्री गरेर जीवन गुजारा गर्ने राजी जातिको यो पेसा अहिले सङ्कटमा परेको छ। बुकबहादुर राजीले भन्नुभयो, “तर अचेल पहिलाको जस्तो मह पाइँदैन।”
बाँदरको आक्रमणबाट महिला घाइते
भान्सा कोठामा खाना पकाइरहेका बेला खाना खोस्न आएका बाँदरले आक्रमण गर्दा बैतडीमा एक महिला घाइते हुनुभएको छ । घाइते महिलाको टाउकोमा छ वटा टाँका लगाइको छ ।