घरभन्दा विद्यालय प्यारो
शनिबार पनि किन आउँछ होला जस्तो लाग्छ, दिनदिनै विद्यालय जान पाए हुन्थ्यो लागिरहन्छ, बझाङको चक्रेश्वर माध्यमिक विद्यालय मालुमेलामा कक्षा–६ मा अध्ययनरत विराज ऐरले भन्नुभयो, “अचेल घरभन्दा विद्यालय प्यारो लाग्छ।” एक घण्टाको पैदल हिँडेर विराज मात्र होइन उहाँका अरू साथीभाइसमेत नियमित विद्यालय आउँछन्। जिल्लाका विश्व खाद्य कार्यक्रमको दिवा खाजा कार्यक्रम लागू भएका विद्यालयहरूमा, प्रारम्भिक तह पढाइ कार्यक्रममार्फत विभिन्न शैक्षिक सामग्रीको प्रयोग गरी शिक्षण गर्नुका साथै विद्यालय स्तरमा विभिन्न शिक्षण सिकाइ क्रियाकलाप सुरु भएपछि विद्यार्थीको पढाइमा रुचि बढ्नुका साथै विद्यालयमा हाजिर हुने दरसमेत बढेको छ। सोही विद्यालयमा अध्ययनरत विद्यार्थी भावना भण्डारीले भन्नुभयो, “विभिन्न शैक्षिक सामग्रीको प्रयोगबाट शिक्षण सिकाइ गर्नुका साथै भोक लागेका बेला खाजाको समेत व्यवस्था हुँदा निर्धक्क तरिकाले विद्यालयमा पढ्न मन लाग्छ।”
प्रदेश समृद्ध बनाउन साझा धारणा आवश्यक
सुदूरपश्चिम प्रदेश सभाको दोस्रो कार्यकालको पहिलो बैठकमा प्रदेश सभा सदस्यहरूले प्रदेशलाई अझ समृद्ध बनाउन साझा धारणा बनाउनु पर्ने बताउनु भएको छ। सोमबार १ घण्टा ३४ मिनेट चलेको बैठकमा पाँचवटा दलका प्रतिनिधि र एक स्वतन्त्र प्रदेश सभा सदस्यले प्रदेशलाई समृद्ध बनाउने विभिन्न उपाय सुझाउनु भएको थियो। बैठकमा भाग लिएका प्रदेश सभा सदस्यहरूले एकअर्कालाई विजयी भएकोमा बधाई तथा शुभकामनासमेत दिनु भएको थियो। प्रदेश सभाको ठूलो दल नेपाली कांग्रेसका तर्फबाट बोल्नु भएका प्रदेश सभा सदस्य शिवराज भट्टले प्रदेशको गरिबी, बेरोजगारी अन्त्य गर्न सीपमूलक शिक्षा दिइनुका साथै प्राकृतिक विपत्तिसँग जुध्ने काम गर्नुपर्ने बताउनुभयो।
टुटफुट अवस्थामै सडक हस्तान्तरणको तयारी
टुटफुट अवस्थामै निर्माण कम्पनीहरूले धनगढीको मोहनापुल–अत्तरिया ६ लेन सडक हस्तान्तरणका लागि कार्यालयमा कागजात बुझाएका छन् ।
आगो तापेर जोगिने बाध्यता
हिमाली जिल्ला दार्चुलामा अत्यधिक चिसो बढेसँगै जनजीवन प्रभावित बनेको छ। केही दिनयता ह्वात्तै बढेको चिसोले जिल्लाको जनजीवन प्रभावित भएको स्थानीयले बताएका छन्। चिसोबाट जोगिन दिनभरि आगो तापेर बस्नु परेको अपिहिमालका स्थानीय कलावती रोकायले बताउनुभयो। बिहान बेलुकी दैनिकी काम गर्नसमेत नसकिने अवस्था आएको उहाँको भनाइ छ।
महिनावारी हुँदा बाटो बन्द
छाउप्रथा रोक्नुपर्ने ठाउँ बाजुरामा अहिले पनि महिनावारी भएका महिलालाई हिँड्ने बाटोसमेत बन्द गरिन्छ। जिल्लाका अधिकांश स्थानीय तहमा मठमन्दिर भएकै ठाउँमा विभिन्न गोरेटो, बाटो छन्। ती बाटोमा महिनावारी भएका महिला हिँड्न पाउँदैनन्। महिनावारी भएका महिलाले ती बाटोमा हिँड्दा धामीझाँक्रीले देवता रिसाउँछ भन्दै डर देखाउन थालेपछि महिनावारी भएका महिलाका लागि ती बाटा बन्द हुन्छन्।
सुदूरपश्चिम प्रदेश सभाको प्रथम अधिवेशन आज
सुदूरपश्चिम प्रदेश सभाको प्रथम अधिवेशन आजबाट सुरु हुँदै छ । प्रदेश प्रमुख देवराज जोशीको आह्वानमा प्रदेश सभाको दोस्रो कार्यकालको प्रथम अधिवेशन सुरु हुन लागेको हो ।
सुदूरपश्चिम प्रदेशसरकार गठनमा अन्योल
माग र मुद्दा सम्बोधन नगरिएसम्म सरकार गठनमा कसैलाई सहयोग नगर्ने र सहभागीसमेत नहुने नागरिक उन्मुक्ति पार्टीको अडानपछि तत्काल सुदूरपश्चिम प्रदेशसरकार गठनमा अन्योल देखिएको छ ।
चिसोले जनजीवन प्रभावित, दाउराको माग बढ्यो
हिमाली जिल्ला दार्चुलामा अत्यधिक चिसो बढेसँगै जनजीवन प्रभावित बनेको छ । केही दिन यता ह्वात्तै बढेको चिसोले जिल्लाको जनजीवन प्रभावित भएको स्थानीयले बताएका छन् ।
हुस्सुका कारण हवाई उडान प्रभावित
सुदूरपश्चिम प्रदेशमा नियमित सञ्चालनमा रहेको एकमात्र धनगढी विमानस्थलमा आइतबार हवाई उडान प्रभावित भएको छ । बाक्लो हुस्सुका कारण हवाई उडान प्रभावित भएको हो ।
सुदूरपश्चिम प्रदेश माओवादी संसदीय दलको नेतामा भट्ट सर्वसम्मत
नेकपा (माओवादी केन्द्र)को सुदूरपश्चिम प्रदेश संसदीय दलको नेतामा खगराज भट्ट सर्वसम्मत चयन हुनुभएको छ ।
चुरे गाउँपालिकाको ४० प्रतिशत क्षेत्रमा बत्ती पुगेन
कैलालीको पहाडी गाउँपालिका चुरेको बाटेगढामा पहिलो पटक बिजुली पुगेपछि स्थानीयमा खुसी छाएको छ । चुरे गाउँपालिका –४ बाटेगढामा पहिलो पटक बिजुली बत्ती पुगेपछि अँध्यारोमा बस्नुपर्ने बाध्यता हटेको भन्दै स्थानीयहरू खुसी भएका हुन् ।
सीमावासीको समस्या बुझ्न साहित्यिक यात्रा
कैलालीको सीमावर्ती गाउँवासीका समस्या बुझ्न साहित्यिक यात्रा गरिएको छ । दाङका नीमबहादुर थापा, छविलाल कोपिला, नेपालगञ्जका खगेन्द्र गिरी कोपिला, सुर्खेतका ललित केसी र कैलालीका सागर कुश्मी ‘सङ्गत’ सो यात्रामा भाग लिनुभयो ।
मुख्यमन्त्रीद्वारा सेती अस्पतालमा सीटी स्क्यान सेवाको उद्घाटन
सुदूरपश्चिम प्रदेशको सबैभन्दा ठूलो सेती प्रादेशिक अस्पतालमा सीटी स्क्यान सेवा थपिएको छ।
धारामा खानेपानी आउन लाग्यो
समय सीमाभन्दा आठ महिना ढिला गरेर एक घर एक धारा खानेपानी योजना पूरा हुन थालेको छ। अमरगढी नगरपालिका–७, पोखरा क्षेत्रमा गत असारमा काम पूरा गर्ने गरेर काम सुरु गरिएको योजना हाल पूरा हुन लागेको हो। २०७८ साल असार २० गते काम पूरा गर्ने गरी २०७६ मङ्सिर १३ गते योजनाको सम्झौता भएको थियो। उपभोक्ताले असार मसान्तअघि नै घरघरमा धारा जोडे पनि पानी आएको छैन। बोकेरै ल्याएको पानी खानु परेको छ।
हाइस पल्टिँदा एकको मृत्यु
कैलालीमा शनिवार हाइस अनियन्त्रित भएर पल्टिदा एक जनाको मृत्यु भएको छ । सु.प.प्र. ०२००१ ज ४०६ नम्बरको हाइस आफै अनियन्त्रित भइ गौरीगंगा नगरपालिका –६ बनबेहडास्थित पूर्व–पश्चिम राजमार्गमा अनियन्त्रित भइ नालीमा पल्टिँदा लम्की–चुहा नगरपालिका –१ का ७३ वर्षीय कर्मा प्याकुरेलको मृत्यु भएको हो ।
सुदूरपश्चिम एमाले संसदीय दलको नेतामा रावल
नेकपा (एमाले) को सुदूरपश्चिम प्रदेश संसदीय दलका नेतामा राजेन्द्रसिंह रावल सर्वसम्मतले चयन हुनुभएको छ।
लोपोन्मुख हुँदै आइना–बातै
प्रश्न/उत्तर मिश्रित यी हरफ डोटेलीका आइना हुन् । आइना यहाँको हाजिरी जवाफ प्रतियोगिताजस्तै हो । पुस १५ गते राति घर परिवार र छरछिमेकी एकै ठाउँमा जम्मा भई शरीरलाई न्यानो हुने मीठो मसिनो मौलिक परिकार खाएर आइना र बातै हाल्ने चलन छ । बातै भनेको कथा हो । आइनामा सवाल जवाफ हुन्छ भने बातै एक जनाले भन्ने र अरूले सुन्ने गर्छन् ।
एकीकृत समाजवादी दलको नेतामा सोडारी
नेकपा (एकीकृत समाजवादी) सुदूरपश्चिम प्रदेश सभा संसदीय दलको नेतामा दीर्घबहादुर सोडारी चयन हुुनुभएको छ । ज्येष्ठ सदस्य प्रकाशबहादुर रावलको अध्यक्षता तथा पार्र्टीका प्रदेश सचिव दिनेशचन्द्र सुवेदीको उपस्थितिमा धनगढीस्थित प्रदेश पार्टी कार्यालयमा बसेको संसदीय दलको बैठकले सोडारीलाई दलको नेता चयन गरेको हो ।
सुदूरपश्चिम प्रदेश सभाको प्रथम अधिवेशन आह्वान
सुदूरपश्चिम प्रदेश सभाको प्रथम अधिवेशन आह्वान भएको छ। प्रदेश प्रमुख देवराज जोशीले प्रदेश सभाको दोस्रो कार्यकालको पहिलो बैठक पुस १८ गते आह्वान गर्नु भएको हो।
सुदूरपश्चिमका प्रदेश सभा सदस्यको शपथ ग्रहण (फोटो फिचर)
सुदूरपश्चिम प्रदेश सभाका सदस्यले आज पद तथा गोपनियताको शपथ ग्रहण गर्नु भएको छ ।
नयाँ पिढीले बिर्से आईना–बातै
पुस १५ गतेका दिन तरुल खन्न जाने, परम्परागत कोलमा उखु पेलेर तामाको भाँडामा सख्खर र खुदो पकाएर खाने चलन रहेको छ । उखुको सख्खर र खुदो पकाउने स्थानलाई यहाँ ‘खुदेउडा’ भन्ने गरिन्छ । खुदेउडामा पनि गाउँलेहरु जम्मा भएर आईना–बातै हाल्ने चलन रहेको छ ।
दार्चुलामा ५४ प्रतिशत घरधुरीमा बिजुली पुग्यो
लोकेन्द्रप्रसाद जोशीदार्चुला, पुस १५ गते । दार्चुलाको करिब ५४ प्रतिशत घरधुरीमा बिजुली बलेको छ । पछिल्लो केही दिन यता लेकम गाउँपालिकाको रातामाटा, सर्मोली, बिटोरा, मालिकार्जुन गाउँपालिकाको मल्बाब र नौगाडको सुत्खोला लगायत क्षेत्रमा विद्युत् चार्ज गरिएको छ । हालसम्म दार्चुलाको ५३.७० प्रतिशत घरधुरीमा बिजुली बलेको नेपाल विद्युत् प्राधिकरण, विद्युत् वितरण केन्द्र दार्चुलाका प्रमुख मोहनदेव जोशीले जानकारी दिनुभयो ।नौ वटा स्थानीय तह रहेको दार्चुलाका आठ स्थानीय तहमा राष्ट्रिय प्रसारण लाइनको पहुँच पुगेको छ । दुर्गम स्थानीय तह अपि हिमाल गाउँपालिकामा हालसम्म कुनै पनि वडामा बिजुली बलेको छैन । अपिहिमालको वडा नम्बर ५ लुम्थि, सौगन्नामा लाइन विस्तार भए पनि ट्रान्सफर्मर जडान गरेर बिजुली बाल्न बाँकी रहेको प्रमुख जोशीले बताउनुभयो । नौ गाड गाउँपालिकाको पनि दल्लेख र धुलिगडा क्षेत्रमा मात्रै राष्ट्रिय प्रसारणको विद्युत् लाइन विस्तार भएको छ । केही घरपरिवारले लघु जलविद्युत, सोलार लगायत वैकल्पिक ऊर्जाका स्रोतहरूको व्यवस्थापन गरे पनि अधिकासं जनता अन्धकारमा बस्न बाध्य रहेका छन् ।दार्चुलाको ४६ प्रतिशत जनता अझै पनि राष्ट्रिय प्रसारणको विद्युतकाे पहुँच बाहिर रहेका छन् । विद्युत् अभावमा विभिन्न समस्या झेल्नुपरेको र रातीको समयमा अन्धकारमा बस्नुपर्ने बाध्यता रहेको अपि हिमाल गाउँपालिकाका स्थानीय पार्वती ठेकरेले गुनासो गर्नुभयो । चमेलिया लगायत साना ठुला जलविद्युत उत्पादन गरेको दार्चुलामा अहिलेसम्म अण्डै आधा घरधुरीमा विद्युतिकरण नै हुन सकेको छैन । सरकारले चालु आर्थिक वर्षभित्रै सबै स्थानीय तहमा विद्युतिकरण गरिसक्ने लक्ष्य लिएकोमा लक्ष्य अनुसार काम हुन सकेको छैन । विद्युत् कार्यालय र निर्माण व्यवसायी लगायत सरोकारवाला जिम्मेवार नबन्दा दार्चुलामा विद्युतिकरणमा ढिलाइ भइरहेको छ । सरोकारवालाहरूको ढिलासुस्ती र गैर जिम्मेवारीका कारण विद्युत् विस्तारमा लक्ष्यअनुसार प्रगति हुन नसकेको लेकमका स्थानीय पल्लवराज जोशीले बताउनुभयो । विद्युतिकरण भइसकेको ठाउँमा समेत बेलाबेला विद्युत् सेवा अवरुद्ध हुने गरेको स्थानीयको गुनासो छ ।विगतमा टेन्डर भएको क्षेत्रमा विद्युतिकरणको काम भइरहेको र चालु आर्थिक वर्षमा विद्युत् वितरण केन्द्रमा विद्युतिकरणका लागि पर्याप्त बजेट नै नरहेको कार्यालय प्रमुख मोहनदेव जोशीको भनाई छ । दार्चुला विद्युतिकरण आयोजनाले विद्युतिकरणको काम गर्ने भनेर विद्युत् वितरण केन्द्रको बजेट कटौती गरिएको छ, उहाँले भन्नुभयो, दार्चुला विद्युतिकरण आयोजनाको समेत अहिलेसम्म निर्माण प्रक्रिया अघि बढ्न सकेको छैन । झन्डै एक अर्ब बजेट रहेको उक्त कार्यक्रमका लागि पटक पटक टेन्डर आह्वान हुँदा समेत टेन्डरनै नपरेको जानकारी प्राप्त भएको उहाँले बताउनुभयो । अहिले तेस्रो पटक टेन्डर आह्वान भएकोले टेन्डर स्वीकृत भए विद्युतिकरणको काम तीव्रताका साथ अगाडी बढ्ने उहाँको भनाई छ । दार्चुला विद्युतिकरण आयोजनाको काम सम्पन्न भएमा दार्चुलाको सबै घरधुरीमा बिजुली बलिसक्ने विद्युत् वितरण केन्द्र दार्चुलाका प्रमुख जोशीले बताउनुभयो ।
कच्ची सडकले सुके पानीका मुहान
पर्यावरणीय अध्ययन नगरी सडक निर्माण गर्दा बैतडीका दस ठाउँमा पानीका मुहान सुकेका छन्। ग्रामीण क्षेत्रमा कच्ची बाटोको ट्र्याक खोल्न डोजरको प्रयोग हुने गरेको छ। यस्ता मेसिनले कटान गरेका माटो जथाभावी फाल्दा पानीका मुहान सुकेका हुन्। पानीका मुहान सुकेपछि डिभिजन खानेपानी कार्यालय बैतडीले जिल्लाका विभिन्न स्थानीय तहमा खोलाबाट दसवटा लिफ्ट प्रविधिका खानेपानी योजना निर्माण गरिरहेको जानकारी दिएको छ। लिफ्ट प्रविधिबाट अहिले बैतडीको दशरथ चन्द नगरपालिका–२, देहिमाडौँ, पाटन नगरपालिकाको गैराखान, मेलौली नगरपालिकाको मेलौली, सिगास गाउँपालिका–३ को लगन र दोगडाकेदार गरेर दसवटा लिफ्ट प्रविधिका खानेपानी योजना निर्माण भइरहेको खानेपानी तथा सरसफाइ डिभिजन कार्यालय बैतडीका प्रमुख कृष्णबहादुर बोगटीले बताउनुभयो। उहाँका अनुसार बैतडीमा खानेपानीका मुहान सुक्ने गति भयावह रहेको छ। पानीका मुहानमा असर नपर्ने गरी सडक निर्माण हुन जरुरी छ।
५४ प्रतिशत घरमा विद्युत् पहुँच
दार्चुलाको करिब ५४ प्रतिशत घरधुरीमा बिजुलीबत्तीको पहुँच पुगेको छ। पछिल्लो केही दिनयता लेकम गाउँपालिकाको रातामाटा, सर्मोली, बिटोरा, मालिकार्जुन गाउँपालिकाको मल्बाब र नौगाडको सुत्खोलालगायत क्षेत्रमा विद्युत् प्रवाह गरिएबपछि ५४ प्रतिशतमा विद्युत् पहुँच पुगेको हो।