घर प्रबलीकरण गर्ने प्रविधि भित्रिँदै
पुराना जीर्ण बनेका घरलाई प्रबलीकरण (रेट्रोफिटिङ) गरेर मर्मत गर्ने प्रविधि भित्रिन थालेको छ । भूकम्पको जोखिममा रहेका पुराना जीर्ण बनेका घरमा जस्ता, तारजालीको प्रयोग गरी बाकसजस्तो बनाई प्रबलीकरण गर्ने प्रविधि भित्रिन थालेको हो । यो प्रविधिमा घरका भित्तामा तारजालीको तेर्सो र ठाडो बन्धन बनाई बाहिर–भित्रबाट कसेर सबलीकरण गरिन्छ ।
दुर्व्यसन छाडेर नयाँ बाटो
कैलाली घोडाघोडी नगरपालिका सुखडका सुदर्शन अधिकारीलाई सानै उमेरदेखि लागूपदार्थ सेवनको लत बस्यो । आमाबुवा रोजगारीका लागि भारतमा रहने र घरमा हजुरआमासँग बस्ने सुदर्शनले साथीभाइको सङ्गतले चुरोट खान सिके । बिस्तारै अन्य नसा लाग्ने पदार्थको सेवनले सुदर्शनलाई नसाबाट बाहिर निस्कनै नसक्ने बनायो ।
तालमा माछा ठेक्का
कैलालीको वसन्ता वन क्षेत्रमा व्यावसायिक माछापालन गरिएको छ । प्राकृतिक तालमा माछापालनसँगै मानवीय गतिविधि बढ्दै जाँदा ताल वरिपरिका रुख सुक्न थालेका छन् । वसन्ता वनभित्र थुप्रै प्राकृतिक ताल छन् । प्रायः सबै ताललाई माछापालनका लागि ठेक्कामा दिइएको छ । स्थानीय तहका लागि राजस्व आम्दानीको स्रोत बनेका ती प्राकृतिक तालमा व्यावसायिक रूपमा माछापालन भइरहेको छ । प्राकृतिक ताललाई ठेकेदारले आफूखुसी दोहन गर्दा ताल वरिपरिका रुख सुकेको संरक्षणकर्मीको भनाइ छ । कैलारी गाउँपालिका–५ स्थित बैजपुरस्थित रखौना, घोडाघोडी नगरपालिका–१२ स्थित तलबेलुवा, रत्ताही, भजनी नगरपालिका–९ स्थित घोडताल वरिपरि रहेका साल र अस्ना प्रजातिका रुख सुक्दै गएको छ ।
सन्कट्टी घाटमा पक्की पुल बन्ने
सुदूरपश्चिम प्रदेशको टीकापुर नगरपालिका र लुम्बिनी प्रदेशको गेरुवा गाउँपालिका जोड्न कर्णाली नदी सन्कट्टी घाटमा पक्की पुल बनाइने भएको छ । पुल सेक्टर नेपालगञ्जका योजना प्रमुख लीलाबहादुर भण्डारीले ७५० मिटर लामो पुल, पाँच मिटर कालोपत्रे बाटो र एक किलोमिटर नदी नियन्त्रणका लागि ठेक्का भएको जानकारी दिनुभयो । भण्डारीका अनुसार डिजाइनसहित भ्याटबाहेक एक अर्ब तीन करोडको ठेक्का भएको र चार वर्ष पाँच महिनामा काम पूरा हुनेछ । पुल बनाउन निर्माण कम्पनीले नै डिजाइन गर्नेछ भने सडक विभागले स्वीकृत गर्नेछ ।
‘पढाइ, कमाइ र दबाइ’ अभियान सुरु गर्छौँ : मुख्यमन्त्री रावल
सुदूरपश्चिम प्रदेशका मुख्यमन्त्री राजेन्द्रसिंह रावलले प्रदेश सरकारले पढाइ, कमाइ र दबाइको अभियान थालिने जानकारी दिनुभएको छ ।
सुदूरपश्चिम र कर्णाली प्रदेशमा वर्षा र हिमपातको सम्भावना
पश्चिमी न्यूनचापीय प्रणालीको असरले देशभर बदली हुनाका साथै सुदूरपश्चिम र कर्णाली प्रदेशका केही स्थानमा हल्का वर्षाको सम्भावना रहेको छ । जल तथा मौसम विज्ञान विभाग मौसम पूर्वानुमान महाशाखाका मौसमविद् विनु महर्जनका अनुसार अहिले देशभरको आकाशमा बादल लागेको छ ।
स्मार्ट बत्ती जडान गरिँदै
सुदूरपश्चिमको अस्थायी राजधानी धनगढीस्थित छ लेन सडकमा स्मार्ट सडक बत्ती जडान गर्न लागिएको छ। सो सडकमा रात्रिकालीन समयमा हुने दुर्घटना न्यूनीकरणका लागि सात–सात किलोमिटर दूरीमा स्मार्ट सडक बत्ती जडान गर्न लागिएको हो। वडा नम्बर ३ को मोहना पुलदेखि वडा नम्बर १३ को धनगढी विमानस्थल गेटसम्म स्मार्ट सडक बत्ती जडानको कार्य भइरहेको धनगढी उपमहानगरपालिकाको कार्यालयले जानकारी दिएको छ।
मुख्य पुजारी दलित, पालिकामा सार्वजनिक बिदा
बैतडीको प्रसिद्ध वनारसी मेलाको दिन पाटन नगरपालिकाले सार्वजनिक बिदा दिएको छ। बैतडीको पाटन नगरपालिका–३, सुर्नया नदी किनारस्थित प्रसिद्ध वनारसी मन्दिरमा हरेक वर्ष माघ शुक्ल दशमीका दिन ठूलो मेला लाग्छ। सो मन्दिरमा दलित समुदायका व्यक्ति मुख्य पुजारी छन्। मन्दिरका मुख्य पुजारी झुले लोहारका अनुसार मेलामा नेपाल र भारतका दर्शनार्थी आउँछन्। बैतडीको पाटनका बयानी लोहार जातिका मुख्य पुजारी र धामी रहेको वनारसी देवताको मेलामा पन्त र भट्ट जातिको सबैभन्दा पहिले धूप पोखल (चामल, घिउ, ध्वजा) चढ्ने गर्दछ। त्यसपछि अन्य सबै जाति र समुदायले धूप पोखल चढाउने परम्परा रहेको छ। यस वर्षको देउरो कुणी, खिपाली बस्तीबाट आउने भएको छ।
आयोजना सकिने बेला सडक निर्माण सुरु
ठेक्का भएको दुई वर्षपछि बल्ल धनगढीको मुख्य सडक निर्माण कार्य सुरु भएको छ। कैलाली पुलदेखि पश्चिमतिर ट्राफिक चौराहासम्म बजार क्षेत्रको सडक निर्माणको काम थालिएको हो। यो सडक निर्माणका लागि दुई वर्ष अगाडि नै ठेक्का भए पनि अहिले मात्रै काम सुरु भएको धनगढी उपमहानगरपालिकाका डिभिजनल इन्जिनियर दिजराज भट्टले जानकारी दिनुभयो।
हाट बजार सञ्चालनमा आएपछि किसान उत्साहित
कैलालीको घोडाघोडी नगरपालिकामा पहिलो पटक हाट तथा थोक बजार सञ्चालनमा आएपछि किसान उत्साहित भएका छन् । शिवशक्ति सामुदायिक वनको समन्वय र घोडाघोडी उद्योग वाणिज्य सङ्घको पहलमा हाटबजार सञ्चालनमा ल्याइएको हो । हप्तामा दुई पटक लाग्ने गरी शनिबारदेखि हाटबजार सञ्चालनमा आएको हो ।
‘लाटोकोसेरो महोत्सव’ ले माघी होमस्टेको प्रवर्धन हुने विश्वास
यही माघ २० र २१ गते माघी होमस्टे गाउँमा दसौँ लाटोकोसेरो महोत्सव हुनेभएपछि कोरोनाले थला परेको होमस्टे (घरबास) को प्रचार तथा प्रवर्धन हुने विश्वास लिइएको छ ।
कैलालीमा बाक्लो हुस्सु
कैलालीमा आज बाक्लो हुस्सु लागेको छ । हिजो र आज बिहान शीतलहरूसमेत चलेको थियो ।
विश्वासको मत अझै अनिश्चित
सुदूरपश्चिम प्रदेशका मुख्यमन्त्री राजेन्द्रसिंह रावलले प्रदेश सभाबाट विश्वासको मत लिने तिथिमितिको अझै टुङ्गो लाग्न सकेको छैन। सरकार गठनमा सहयोग गरेको नागरिक उन्मुक्ति पार्टीले विश्वासको मत दिन नसक्ने कुरा राखेपछि विश्वासको मत लिने मिति टुङ्गो लाग्न नसकेको हो।
लाटोकोसेरो उत्सव हुने
कैलालीको घोडाघोडी चरा आरक्षस्थित माघी होमस्टेमा नेपाल लाटोकोसेरो तथा हुचिल उत्सव गरिने भएको छ। किसानका साथीका रूपमा चिनिने लाटोकोसेरो तथा हुचिलको संरक्षणसम्बन्धी सचेतना फैलाउने उद्देश्यले सो उत्सव आयोजना गरिएको हो। संरक्षणमा क्रियाशील संस्था प्रकृतिका साथीहरू र चरा संरक्षण नेटवर्क कैलालीले उत्सव गर्न लागेको हो। माघ २० र २१ गते उत्सव हुने शुक्रबार धनगढीमा पत्रकार सम्मेलन गरी जानकारी दिइएको छ।
‘प्रदेश सरकारले उद्योगमा योगदान दिनुपर्छ’
राष्ट्रिय योजना आयोगका सदस्य रामकुमार फुँयालले सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारले कृषिमा बढी योगदान गरेको बताउँदै कृषिको योगदानलाई घटाएर उद्याेगतर्फ बढाउनुपर्ने सुझाव दिनुभएकोछ ।
धनगढीमा अटो दुर्घटना हुँदा एक जनाको मृत्यु
धनगढीबाट गइरहेको म १ ह ८२४ नम्बरको अटो कञ्चनपुरको पुनर्वास नगरपालिका-५ मा दुर्घटना हुँदा सवार एक जनाको मृत्यु भएको छ।
‘निम्न वर्गको उत्थानमा कटिबद्ध छु’
सुदूरपश्चिम प्रदेशका मुख्यमन्त्री राजेन्द्रसिंह रावलले गरिब तथा निम्न आयस्रोत भएका वर्गको जीवनस्तर उत्थानका कार्ययोजना ल्याउने बताउनुभएको छ। मुख्यमन्त्री रावलले डोटीका भूकम्पपीडितको पुनस्र्थापना तथा राहत सहयोगका लागि ध्यानाकर्षण गराउन आएका सामाजिक संस्थाका प्रतिनिधिसँगको भेटमा यस्तो धारणा व्यक्त गर्नुभएको हो। उहाँले जति दिन नेतृत्वमा रहे पनि गरिब, पीडित र निम्न वर्गको उत्थानमा काम गर्ने प्रतिबद्धता गर्नुभयो।
आठ वर्षदेखि पुल अलपत्र
डोटीको शिखर नगरपालिका–१०, बानेडुग्रीसैनस्थित सेती नदीमा निर्माणाधीन पक्की पुलको काम अलपत्र छाडेर ठेकेदार कम्पनी सम्पर्कविहीन भएको छ। सो पुलको काम आठ वर्षमा २२ प्रतिशत मात्र सम्पन्न भएको छ। पप्पु राजेन्द्र जोइन्ट भेन्चर (जेभी)ले तीन वर्षमा निर्माण सम्पन्न गर्ने गरी ठेक्का पाएको थियो। मूल्य अभिवृद्धि कर (भ्याट)सहित २६ करोड २० लाख ८८ हजारमा ठेक्का लागेको हो। वि.सं. २०४९ मा निर्माण सुरु भएको सातनाली मेल्लेक सडकलाई केआईसिंह राजमार्गसँग जोड्न पुल निर्माणको कार्य अघि बढाइएको थियो। स्थानीयले पुल निर्माणको काम ढिला गर्ने निर्माण कम्पनीलाई कारबाही गर्न माग गरेका छन्।
लाटोकोसेरो संरक्षणका लागि कैलालीमा उत्सव हुने
कैलालीको घोडाघोडी चरा आरक्षस्थित माघी होमस्टेमा नेपाल लाटोकोसेरो तथा हुचिल उत्सव हुने भएको छ । किसानका साथीको रुपमा चिनिने लाटोकोसेरो तथा हुचिलको संरक्षणसम्बन्धी सचेतना फैलाउने उद्देश्यले संरक्षणमा क्रियाशील संस्था प्रकृतिका साथीहरु र चरा संरक्षण नेटवर्क कैलालीले उत्सव गर्न लागेको हो । माघ २० र २१ गते उत्सव हुने शुक्रबार धनगढीमा पत्रकार सम्मेलन गरी जानकारी दिइएको छ ।
भूकम्पको डरले घर छोड्दै त्रिपालको बास
भूकम्पको डरले बाजुराका अधिकांश स्थानीय घर छोडेर त्रिपालको बास गर्दै आएका छन् ।गत मङ्गलबार ५ दशमलव ९ म्याग्नेच्युटकोे भूकम्पले बाजुरावासीलाई त्रिपालको बास गराएको हो ।
‘बाल अधिकार प्रवर्द्धनमा इमानदार प्रयत्न गर्छु’
सुदूरपश्चिमका मुख्यमन्त्री राजेन्द्रसिंह रावलले बाल अधिकार प्रवद्र्धनमा इमानदार प्रयत्न गर्ने बताउनुभएको छ। मुख्यमन्त्री रावलले भन्नुभयो, “बालबालिकाका अवस्थाको तथ्याङ्क लिन्छौँ र कार्यान्वयनका लागि गैरसरकारी क्षेत्रको ज्ञान, सीप, प्रविधिसमेतको सहयोग लिन्छौँ।”
च्याउ खेतीमा रमाउँदै कठरिया
कैलालीको जानकी गाउँपालिका–४ कञ्चनपुरका २६ वर्षीय श्रीराम कठरियाको पाँच जनाको परिवार च्याउ खेतीमा संलग्न छन्। सात वर्षअघि च्याउ खेतीमा लागेका श्रीरामले च्याउबाटै ३२ लाखको सम्पत्ति जोड्नुभएको छ। च्याउ खेती सिक्दैमा उहाँको दुई वर्ष बित्यो। दुई वर्ष कोरोनाका कारण च्याउको बीउ नै पाउनुभएन। पछिल्ला दुई वर्षको कमाइ हो यो।
शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्जमा थपिए ५३ प्रजातिका माछा
सुदूरपश्चिम प्रदेशको शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्जमा ५३ प्रजातिका माछा थपिएका छन्।
बाल अधिकार प्रवर्द्धनका लागि इमान्दार प्रयत्न गर्छु : मुख्यमन्त्री रावल
सुदूरपश्चिमका मुख्यमन्त्री राजेन्द्रबहादुर रावलले बाल अधिकारको प्रवर्द्धनका लागि इमान्दार प्रयत्न गर्ने बताउनु भएको छ।