आउँदो निर्वाचन उत्सव
उपराष्ट्रपति नन्दबहादुर पुनले संविधान गतिशील दस्तावेज भएकोले संविधानभित्रै रहेर यसलाई अझै समृद्धि बनाउँदै लैजानुपर्ने बताउनुुभएको छ । संविधान दिवसका अवसरमा शुुभकामना सन्देश दिँदै संविधान कार्यान्वयनकै महत्त्वपूर्ण पक्षका रूपमा रहेको आउँदो प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभाको निर्वाचनलाई महान् उत्सवका रूपमा लिएर सक्रिय सहभागिता जनाउन सबै मतदातालाई आग्रह गर्नुुभएको छ ।
उच्चतम समझदारी आवश्यक
प्रतिनिधि सभाका सभामुख अग्निप्रसाद सापकोटाले संविधानको रक्षा र कार्यान्वयनमा क्रियाशील शक्तिबीच उच्चतम समझदारी बनाएर अघि बढ्नुपर्ने आवश्यकता अझै विद्यमान रहेको बताउनुभएको छ। संविधान दिवसका अवसरमा सन्देश दिँदै सभामुख सापकोटाले संविधान जारी भएपछि सङ्घीय संसद्, प्रतिनिधि सभाको पहिलो कार्यकालमा संविधान रक्षाका लागि अनेक पहल पनि भएका उल्लेख गर्नुभएको छ।
सरकार नागरिकको जीवनरक्षाका लागि प्रतिबद्ध छ : गृहमन्त्री खाण
गृहमन्त्री बालकृष्ण खाणले सरकार आमनागरिकको जीवनरक्षाका लागि प्रतिबद्ध रहेको बताउनुभएको छ।
संविधान दिवस तीन दिन हर्षोल्लासपूर्वक मनाइँदै
काठमाडौं, असोज २ गते । संविधान दिवस, २०७९ राष्ट्रिय दिवसको रूपमा देशव्यापीरुपमा विभिन्न कार्यक्रम गरेर हर्षोल्लासपूर्वक मनाइँदै छ। सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालयले असोज २, ३ र ४ गते तीन दिन मन्त्रालय एवम् मन्त्रालय अन्तर्गतका निकायमा दीपावली लगायतका कार्यक्रम गरेर राष्ट्रिय दिवसका रूपमा संविधान दिवस मनाउने निर्णय यसअघि नै गरेको छ। प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालयमार्फत सबै प्रदेशमा संविधान दिवस भव्यताका साथ मनाउन अनुरोध गरिनुका साथै ‘असोज ३ गते संविधान दिवस राष्ट्रिय दिवसको रूपमा मनाऔँ’, 'सङ्घ, प्रदेश एवम् स्थानीय तहमा विविध कार्यक्रमको आयोजना गरौँ, संविधान दिवसको महत्त्व बढाऔँ’, ‘घर घरमा राष्ट्रिय झण्डा फहराऔँ, दीपावली गरौँ’ भन्ने जस्ता सन्देश विभिन्न स्थानको डिस्प्ले बोर्डमार्फत प्रवाह गरिएको छ । धरहरा एवम् उपत्यकामा रहेका पालिकासँग यसका लागि आवश्यक व्यवस्था मिलाइएको मन्त्रालयले जनाएको छ। यस्ता शुभकामना सन्देश नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरण, नेपाल टेलिकमबाट पनि आमरुपमा प्रवाह गरिनेछ। नेपाल दूरसञ्चार प्रदायकले आफ्ना ग्राहकहरूलाई सेवा शुल्कमा विशेष छुट दिनेछन्।संविधान दिवसको बहुपक्षीय आयामलाई उजागर गर्न विभिन्न लेख, रचनासहितको विशेषाङ्क गोरखापत्र, राइजिङ्ग नेपाल, राष्ट्रिय समाचार समिति लगायत अन्य निजी सञ्चार माध्यमहरूबाट पनि प्रकाशन गरिँदै छ। राष्ट्र, राष्ट्रियता, संविधान र नागरिकबीचको सम्बन्ध जस्ता विविध पक्ष समेटिएको डकुमेन्ट्री नेपाल टेलिभिजनबाट प्रसारण हुनेछन्। यसैगरी, सञ्चार मन्त्रालय सबै सरकारी निकायको फेसबुक, ट्विटर तथा सामाजिक सञ्जालमार्फत संविधान दिवसको शुभकामना प्रवाह गर्न समेत आग्रह गरेको छ।
सरकारले जबरालाई सफाइ दिएको अध्यक्ष ओलीको दावी
नेकपा (एमाले) का अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले सत्तापक्षले प्रधानन्यायाधीश चोलेन्द्र शमशेर जबराबिरुद्धको महाअभियोगमा सफाइ दिएको टिप्पणी गर्नुभएको छ । ओली निवास बालकोटमा आइतबार बसेको एमाले सचिवालय बैठकपछि सञ्चारकर्मीसँग कुरा गर्दै अध्यक्ष ओलीले त्यस्तो टिप्पणी गर्नुभयो ।
एमालेले समानुपातिक तर्फका उम्मेदवारको टुङ्गो लगायो
नेकपा (एमाले)ले आगामी मंसीर ४ गते हुने प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभाको समानुपातिकतर्फका उम्मेदवारको नाम टुंगो लगाएको छ।
समानुपातिकको बन्दसूची बुझाउने क्रम सुरु
मङ्सिर ४ गते हुने प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा सदस्यको निर्वाचनअन्तर्गत समानुपातिक प्रणालीतर्फको बन्द सूची बुझाउने क्रम सुरु भएको छ।
माओवादी केन्द्रले सोमबार मात्रै समानुपातिकतर्फको बन्द सूची बुझाउने
नेकपा (माओवादी केन्द्र)को आजको बैठकमा समानुपातिकतर्फको उम्मेदवारको बन्द सूचीका बारेमा छलफल भएपनि कुनै निष्कर्ष निस्कन सकेको छैन।
नेताहरु भन्छन् : ‘संविधान र सङ्घीयता कार्यान्वयनमा ठूलो उपलब्धि हासिल भएको छ’
नेपाली जनताको लामो सङ्घर्ष र बलिदानको उपलब्धिका रुपमा प्राप्त लोकतन्त्र, गणतन्त्र, धर्मनिरपेक्षता, समावेशीता र सघीयतालाई संस्थागत गर्ने विषयमा संविधान जारी भएको आठ वर्षमा ठूलो उपलब्धि हासिल भएको छ ।
राष्ट्रपतिद्वारा ७०२ जनाको कैद माफी
संविधान दिवसको अवसरमा राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले ७०२ जनाको कैद माफी गर्नुभएको छ।
चार महिनादेखि अवरुद्ध साँफे-मार्तडी सडक सञ्चालनमा आएन
शेरबहादुर सार्कीबाजुरा, असोज २ गते । पहिरोका कारण चार महिनादेखि अवरुद्ध बनेको जिल्लाको साँफे–मार्तडी सडक अझै सञ्चालनमा आउन सकेको छैन। सो सडक सञ्चालन नआउँदा बाजुराका स्थानीयलाई दशैं तिहारको समयमा दैनिक उपभोग्य खाद्यान्न सामग्री ढुवानी गर्न समस्या भएको छ।सडक डिभिजन कार्यालय अछामका अनुसार, अम्कोट बल्दे सडकलाई स्थानीय प्रयासमा सञ्चालन गर्न नसकेपछि अस्थायीले सञ्चालनको पहल गर्न माग गरेका छन्। स्थानीयले सडक खुलाउन गरेको प्रयासलाई लगातारको वर्षाले अवरोध गरेको छ। सडक डिभिजन कार्यालय अछामका सुपरभाइजर गोकुल गिरीले, अम्कोट बल्दे सडकलाई भदौमै सञ्चालनमा ल्याउने गरी काम सुरु गरेको भए पनि फेरि पानी परेपछि अहिले त्यो ठाउँमा काम गर्न समस्या भएको बताउनुभयो।जिल्लाका बडिमालिका, गौमुल, बूढीनन्दा, स्वाकार्तिक, जगनाथ, हिमाली लगायतका व्यापारीको दशैं तिहारमा व्यापार व्यवसाय गर्ने सुनौलो असर हो। दशैं तिहारलाई मध्यनजर गर्दै सुदूरपश्चिमको मुख्य व्यापारी सहर धनगढीबाट लत्ताकपडा जुत्ता चप्पल, लगायतका दैनिक उपभोग्य नुनु, तेल, दाल चामल जस्ता खाद्यान्न सामाग्रीलाई बाजुरा भित्र्याउने गर्दछन्।विभिन्न वित्तीय संस्थाबाट कर्जा लिएर व्यवसाय सुरु गरेका अधिकांश व्यापारीलाई किस्तामा ल्याएको ऋण तिर्न समस्या पर्न थालेको छ। गैरी बजारका होटेल व्यवसायी प्रेम बुढाले, यहाँका व्यापारी दशैंका बेला धेरै सामान ल्याउने गर्दछन्। तर, सडक अवरुद्ध हुँदा व्यवसाय सङ्कटमा परेको उनीहरूको भनाइ छ। अवरुद्ध सडक खुलाउन जिल्ला प्रशासन कार्यालयले सडक डिभिजन साँफेबगर अछामलाई पत्र पठाएसँगै काम सुरु गरेको थियो। तर, पहिरोका कारण एक्स्काभेटर बाटो खोल्न सकेको छैन। जिल्ला प्रशासन कार्यालय बाजुराका प्रमुख जिल्ला अधिकारी प्रकाशचन्द्र अधिकारीले डिभिजन कार्यालय अछामले, अवरुद्ध सडक सुचारु गर्न विगत लामो समयदेखि डोजरको प्रयोग गर्दै आए पनि वर्षाका कारण समस्या भएको बताउनुभयो।
जसपाले समानुपातिक उम्मेदवारको बन्दसूची बुझाउँदै
जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) नेपालले समानुपातिक उम्मेदवारको बन्दसूची आइतबार निर्वाचन आयोगलाई बुझाउने भएको छ।
जनताको जीविकोपार्जनलाई सहज गर्न आर्थिक क्रान्ति आवश्यक : नेता सिंह
नेपाली काँग्रेसका नेता प्रकाशमान सिंहले जनताको जीविकोपार्जनलाई सहज गर्नका लागि आर्थिक क्रान्ति आवश्यक रहेको बताउनुभएको छ ।
निष्ठा र आदर्शको राजनीतिले लोकतन्त्रको दीप बलिरहनेछ: पूर्वराष्ट्रपति यादव
काठमाडौं, असोज २ गते । सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपालको प्रथम राष्ट्रपति डा. रामवरण यादवलाई नेपाली जनताको लामो सङ्घर्ष र बलिदानको उपलब्धिका रुपमा गठन भएको संविधानसभाबाट समावेशी संविधान जारी गर्ने सुवर्ण अवसर मिल्यो । उहाँले २०७२ असोज ३ गते नयाँबानेश्वरस्थित अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलन केन्द्रको मूल कक्षमा संविधानसभाबाट तयार गरिएको संविधानलाई ढोगेर सार्वजनिक गरेको क्षण ‘एक युगमा एक पटक आउने विरलै घटना’ का रुपमा सबैले व्याख्या र विश्लेषणसहित तारिफ गरे । विसं २०६२/६३ को जनआन्दोलनको बलमा गठन भएको संविधानसभाको पहिलो बैठकले अन्तरिम संविधान संशोधन गरी राष्ट्रपतिसम्बन्धी व्यवस्था गरेपछि उहाँ २०६५ साउन ६ गते गणतन्त्र नेपालको प्रथम राष्ट्रपतिमा निर्वाचित हुनुभयो । मुलुकको अत्यन्तै सङ्गीन र तरल राजनीति रहेको अवस्थामा उहाँकै संरक्षकत्वमा भएको निर्वाचनबाट गठन भएको संविधानसभाबाट नेपालको मुहार फेर्न युगीन संविधान जारी भएको थियो । आठौँ संविधान दिवसका अवसरमा पूर्वराष्ट्रपति यादवले मुलुक लोकतान्त्रिक अभ्यास माध्यमबाट अघि बढिरहेकाले कानुन बनाउँदै, आउन सक्ने ससाना छिद्रा रोक्दै, जनतालाई सचेत गराउँदै सच्चिएर अघि बढ्न सरकार र राजनीतिक दललाई सुझाव दिनुभएको छ । संविधान दिवस र समसामयिक विषयमा केन्द्रित रही पूर्वराष्ट्रपति डा. यादवसँग राष्ट्रिय समाचार समितिले गरेको कुराकानीको सम्पादित अंश :नेपाली जनताको ठूलो सङ्घर्ष र बलिदानको उपलब्धिका रुपमा मुलुकले गणतान्त्रिक संविधान प्राप्त गर्यो, अहिले भइरहेका अभ्यास र कार्यान्वयन स्थितिलाई कसरी लिनुभएको छ ?– हामीले लोकतन्त्र र अधिकारका लागि संस्थागतरुपमा लडाइँ गरेको सात दशक भइसक्यो । विसं २००७, २०४६ र २०६२÷६३ को परिवर्तन हुँदै नेपाली जनताको बलिदान र सङ्घर्षले संविधानसभाबाट लोकतान्त्रिक संविधान निर्माण गरेर हामी अघि बढिरहेका छौँ । नेपालको संविधान घोषणापछि गठन गरिएका तीन तहका सरकारले देशको लोकतान्त्रिक पद्धतिअनुसार पाँच वर्ष शासन÷प्रशासन अघि बढाए । ती सरकारको दोस्रो कार्यकालका लागि चुनावको मुखमा छाै, यो सुखद कुरा छ । लोकतन्त्रमा आवधिक चुनाव हुनुपर्छ । देश र समाजमा राम्रो काम गर्न सकियो भन्नका लागि जनता यसबेला सजग हुनुपर्छ, चुनावमार्फत सही पार्टी र नेता छान्न । त्यो समय अहिले आएको छ ।निर्वाचनबाहेक समाजमा अरू गर्नुपर्ने काम कति भएजस्तो लाग्छ यहाँलाई ?– संविधान घोषणापछि एक वर्षभित्र बाझिएका कानुनलाई संसदबाट संविधानसम्मत बनाउने र त्यसअनुसार मुलुकलाई अघि बढाउने भनिएकामा त्यसमा राम्रो प्रगति हुन सकेन । बरु त्यो अवधिमा जुन सरकार बन्यो, त्यसले नै दुईपटक सदन विघटन ग¥यो । न्यायालयबाट सदन पुनःस्र्थापना भए पनि संवैधानिक, कानुनी र विकासका अरू कार्यक्रम आशातीतरुपमा अघि बढ्न सकेनन् । सङ्घीय सदनबाट समयमा कानुन तर्जुमा हुन नसक्दा प्रदेश र स्थानीय तहले सोचेअनुसार काम गर्न सकेनन् । त्यो समयमा शतप्रतिशत काम गर्नुपर्ने थियो तर ५० प्रतिशतमा मात्र सीमित रह्यो । यसले अनेक ‘कम्प्लिकेशन’ खडा गर्यो । त्यसमा ढिलाइ भयो ।अहिले देशमा सुशासन कमजोर भएको कारण जनताको दैनिकी अप्ठ्यारो भएको छ, भ्रष्टाचार भने बढेको छ । यस्ता विकृति हुनुमा देश, नेतृत्व र संसारका घटना परिघटना पनि कारक हुन सक्छन् ।अहिले विकास निर्माणलगायतका काम कारबाहीमा ढिलाइ भएको भन्ने जनगुनासो छ नि ?– हुन त लोकतन्त्रको इतिहास हेर्ने हो भने यो बिस्तारै हुने पद्धति हो, यो प्रणालीमा जनताको बीचमा गएर उनीहरुलाई चित्त बुझाएर सरकार गठन गरेर जनचाहनाअनुसार काम गर्नुपर्छ भन्ने हो । हाम्रो भौगोलिक स्थिति, सामाजिक बनावट बुझेर अरू निकायसँग छलफल गरी अघि बढ्नुपर्छ भन्ने मान्यता छ । हाम्रो हिमाल र पहाड अप्ठ्यारो भूबनोट भएकाले स्रोतसाधन पु¥याउन कठिन छ । सबैभन्दा खतरा म कहाँ देखिरहेको छु भने विगतका घटनाको इतिहासबाट पाठ सिक्नुपर्ने हो, त्यसमा कमीकमजोरी छ, इतिहासबाट सिकेर अघि बढ्ने देश र समाजले मात्र उन्नति गर्न सक्छ । इतिहासलाई बेवास्ता गर्नेले केही गर्न सक्दैन ।देशमा विगतमा भएका राजनीति इतिहासका घटनाक्रमको अध्ययन भन्नुभएको हो ?– जननायक बीपी कोइरालाको समाजवादी नेताका रुपमा एसियामा मात्र होइन, अन्तर्राष्ट्रिय छवि बनेको थियो । पार्टीको महाधिवेशनदेखि बर्मा, सिड्नी, अमेरिकालगायतका स्थानमा समाजवादलाई कसरी लैजानुपर्छ भनेर उहाँले दिएका भाषण र वक्तव्यको पार्टीले अध्ययन अनुसन्धान गर्नुपर्नेमा त्यो भएको पाइन्न । उहाँका जेल जर्नल, आत्मवृत्तान्त, साहित्य, कलाको पनि अध्ययन अनुसन्धान हुनपर्छ । बीपी सबै देश बुझ्ने व्यक्ति हुनुहुन्थ्यो । विसं २०१७ मा कांग्रेसको दुईतिहाइ बहुमत रहेको विपीको नेतृत्वको सरकारलाई राजा महेन्द्रले विघटन गरे, त्यसले लोकतन्त्रको रुपान्तरण र विकासका हिसाबले देशलाई ३० वर्षपछि धकेलिदियो । त्यो अवधि सेना र पुलिसको शासन व्यहोर्नुपर्यो । लामो सङ्घर्षपछि विसं २०४६ को परिवर्तन कांग्रेस र वामपन्थी मिलेर भएर हो । त्यो पनि पाँच वर्ष पुग्दानपुग्दै दलभित्रका विकृति, दरबारको खेल, भू–राजनीतिको प्रभावले प्रजातन्त्रमा सङ्कट ल्यायो । त्यो इतिहासको अध्ययन र विगतका घटनाबाट पाठ नसिकेको नियतिको उपज हो ।यस्ता घटनाबाट पाठ सिक्न यहाँको के कस्तो सुझाव हुन्छ ?– देशका मुख्य शक्ति एक ठाउँमा बसेर देश निर्माणका लागि काम गर्नुपर्नेमा त्यो भएन । दरबारको र राजनीतिक दलबीचको बेमेलले मुुलुक अस्थिरतामा गयो, हतियारको राजनीतिले नेपाली बीचमै रगत बगाउने काम भयो, देश लथालिङ्ग हुन पुग्यो । देशमा उपलब्ध साधनको सदुपयोग भएन । यस बीचमा फेरि २०५९ सालमा प्रतिगमन भयो । लोकतन्त्र बहालीका लागि फेरि जेल जानुपर्ने अवस्थाले सात राजनीतिक दल र माओवादीसहितले आन्दोलन र सङ्घर्षको स्वरुप परिवर्तन गर्न प¥यो । विगतको आन्दोलन सफल भएपछि लोकतन्त्रको राजमार्ग स्पष्ट छ भनेका थियौँ, तर त्यो भएन । त्यसबेला सबै राजनीतिक शक्तिले इतिहासको गहन अध्ययन गरी सही विश्लेषणका साथ रहनुपथ्र्यो । विसं २००७ मा बीपी, २०४६ सालमा गणेशमान सिंह र विसं २०६२/६३ को जनआन्दोलन नेपाली कांग्रेसका सभापति गिरिजाप्रसादको नेतृत्वमा विद्रोही माओवादीलाई समेत विश्वासमा लिएर सफल भएको हो । गिरिजाप्रसादको ‘टावर पर्सनालिटी’ भएकाले मुलुकका सबै राजनीतिक ‘फोर्स’लाई गोलबन्द बनाएर आन्दोलन सफल भएको थियो । उहाँले हतियारको राजनीति अन्त्य गर्ने कार्यलाई सफल पार्नुभयो । लडाकु व्यवस्थापन, शान्ति स्थापना, गणतन्त्र स्वीकार गर्ने महत्वपूर्ण कार्यको श्रेय उहाँलाई जान्छ । मुलुकका सबै राजनीतिक शक्तिको सुझबुझपूर्ण कार्यले सङ्घीयता, धर्मनिरपेक्ष र लोकतन्त्र स्थापना गर्न भएका हौँ । आन्दोलनको उपलब्धिका रुपमा संविधानसभाबाट जारी संविधानले सबै जातजाति, समुदाय र वर्गलाई समेटेर समावेशी बनाएर लैजाने काम भएको छ ।यत्रो बलिदानी र सङ्घर्षबाट ल्याएको गणतन्त्र र उपलब्धिलाई हामी ठीक बाटोबाट हिँड्न नसक्दा परिणाम हात पार्न नसकिएको गुनासो छ नि ?– त्यसबेलाको अप्ठेरो परिस्थिति र समयमा एउटा मात्र होइन दुईवटा संविधानसभा गर्नुपर्यो, इतिहासको कालखण्डले सर्वसाधारणको छोरा राष्ट्रपति चुनियो त्यसबेला अप्ठेरो समय थियो, दुईवटा सेना थियो, त्यसलाई कसरी व्यवस्थापन गर्ने, एउटा संविधानसभाबाट संविधान बनाउन नसकेर अर्को निर्वाचन गर्न पर्ने स्थिति बन्यो, सबैको चित्त बुझाउनुपर्ने, यस्तो बेलामा जारी भएको संविधान उत्कृष्ट नहुन सक्छ तर त्यसमा लोकतन्त्रका अवयव छ । हामीले यही पद्धतिलाई अघि बढाउनुपर्छ, यो पनि पटक–पटक आन्दोलन गरेर उपलब्धि हासिल गरिएको हो, यसलाई ठीक ढङ्गले अघि बढाउन राजनीतिक नेतृत्वको क्षमता हुनुपर्छ, जनताको चाहनाअनुसार नेताहरुले त्यसमा सकिरहेका छैन, संसारकै इतिहास हेर्ने हो ।लोकतन्त्रको अभ्यास लामो हुन्छ । प्रारम्भमा प्रजातन्त्रको जननी मानिएको बेलायतमा पनि सांसदको किनबेच हुन्थ्यो । छिमेकमा त अहिले पनि भइरहेको छ । तर पनि लोकतन्त्रको माध्यमबाट अघि बढिरहेको छ । जस्तोसुकै प्रणालीमा पनि विकृति हुन्छ तर त्यसलाई लोकतान्त्रिक व्यवस्थाअनुरुप कानुन बनाउँदै, छिद्रालाई थुन्दै, अभ्यास र जनतालाई सचेत गराउँदै, सच्याउँदै अघि जानुपर्छ । चुनावमा यति विकृति भएको छ कि टिकट पाउनदेखि जित्नसम्म पैसा नै पैसा चाहिन्छ । लोकतन्त्रका लागि सङ्घर्ष, त्याग र बलिदान गरेका मानिस बाहिरिएका छन्, यसले देशलाई राम्रो गर्दैन ।इमान र निष्ठाभन्दा राजनीति ओझेलमा परेको जस्तो लाग्छ यहाँलाई ?– हामीले संसारको इतिहास पढेर अघि बढनुपर्छ । बेलायत, जापान, युरोपमा पैसाका आधारमा टिकट लिएको वा दिएको सुन्दैनौँ । बेलायतमा अरू देशबाट आएर बसेका विद्वानलाई मन्त्री र सांसद बनाएको हामी सुन्छौँ । यहाँ आफन्त, चम्चा, माफियालाई टिकट दिने प्रवृत्ति दलहरुभित्र बढ्दो छ, उसले चुनाव कसरी लड्छ, कसरी जित्छ, निष्ठाको राजनीति गर्नेहरुमा किन ‘फ्रस्टेशन’ भयो । दलका नेताले गाउँगाउँमा गएर निष्ठाको राजनीति र समाज सेवाका लागि प्रशिक्षण दिनुपर्छ । अघिल्ला पुस्ताका नेताले मुलुक सबै घुमेर सबैको भावना बुझेर काम गर्नुभएको थियो, अनि त उहाँहरु लोकप्रिय हुनुभयो । सबैतिर घुमेर सबैको भावना बुझेर कुन मानिस लोकप्रिय छ भनी ठहर्याएर मात्र निर्वाचनमा टिकट बाँड्नुभएको थियो ।उदाहरणका लागि, यादव र झाको जनसङ्ख्या बढी भए पनि २०१५ सालमा धनुषामा सरोज कोइरालालाई टिकट दिइयो । उहाँले पहाडी मुलको भए पनि किसान र मजदुरको पक्षमा काम गरेकाले अत्यधिक मत लिएर जित्नुभयो । अहिलेका नेता होटलमा जान्छन्, भाषण दिएर फर्किन्छन्, तलसम्म जाँदैनन्, न प्रशिक्षण नै हुन्छ । विपीको योगदान, गणेशमानको त्याग र कृष्णप्रसादको निष्ठाको अध्ययन गर्ने हो भने पो नेता, कार्यकर्तामा राम्रो संस्कार बस्छ । अहिले त्यो छैन । बेलुका बसेर उल्टापाल्टा खानपिन गर्ने तर अध्ययन र प्रशिक्षण नगर्ने प्रवृत्ति हाबी भएको छ । राजनीति गर्नेले कमसेकम विश्वको राजनीति अध्ययन गर्नुपर्छ । किसुनजी, बीपी, गणेशमान, पुष्पलाल, मनमोहनको निकै साधारण जीवनशैली थियो । धेरै अध्ययन गर्नुहुन्थो, उहाँहरुको जीवन भनेको ‘सिम्पल लिभिङ हाई थिङकिङ’ थियो, अनि न जनताको साथ र समर्थन भएको हो ।मुलुक अहिले प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा निर्वाचनको मुखमा छ, यतिबेला जनतालाई केही भन्न चाहनुहुन्छ ?–अहिले नेता सत्तामुखी, आफन्तमुखी, परिवारमुखी र पैसामुखी भइरहेको गुनासो सुनिने गरिएको छ, जसले मुलुक र समाजमा विकृति जन्मिएको छ । अर्कोतर्फ पुरानो राजावादी शक्तिले पछिल्लो परिवर्तन र पद्धतिलाई आत्मसात् गरेको छैन । यस्ता तत्व सबै पार्टीमा छ । संसद् र संविधानप्रति भएका आक्रमणलाई अदालतले राम्रोसँग व्याख्या गरेको छ । राम्रा पक्षलाई अभ्यासमा ल्याएर समयसापेक्ष तुल्याउनुपर्छ । कानुन तर्जुमा र अभ्यास गर्दै अघि बढ्नुपर्छ । छिमेकी मुलुकमा विभिन्न कालखण्डमा भएका आन्दोलन कसरी समाधान गर्दै अघि बढेको छ । राष्ट्र र राज्य भनेको गहिरोसँग बुझनपर्छ, ‘भूतो न भविष्य’ २०६२÷६३ को आन्दोलनमा काठमाडौँका सडकमा ५०औँ लाख मानिस सडकमा उत्रिएर लोकतन्त्र ल्याइएको हो । यो आन्दोलनमा संसारभर रहे बसेका नेपालीको पनि त्यतिकै योगदान छ, त्यस इतिहासलाई कसैले बिर्सन हुँदैन । त्यसको सिंहावलोकन र मनन गरेर घोषणा भएको संविधानलाई पूर्ण बनाउनुपर्छ ।संविधानको पूर्ण कार्यान्वयन गर्न र दीर्घजीवी तुल्याउन अब कसरी अघि जानुपर्छ भन्ने देख्नुहुन्छ ?– संविधानमाथि आक्रमण हुँदा चित्त दुख्छ, त्यतिका उतारचढाव र बलिदानबीच जनताका प्रतिनिधिले तयार पारेर जारी भएको संविधानमा केही कमीकमजोरी हुन सक्छन् त्यसलाई क्रमशः सुधार गर्दै जानुपर्छ । तर अहिले देशमा सुशासन कमजोर भएको कारण जनताको दैनिकी अप्ठ्यारो भएको छ, भ्रष्टाचार भने बढेको छ । यस्ता विकृति हुनुमा देश, नेतृत्व र संसारका घटना परिघटना पनि कारक हुन सक्छन् । संविधान कार्यान्वयन र यसलाई दीर्घजीवी तुल्याउने सन्दर्भमा जनता, अदालत र नागरिक समाजको ठूलो योगदान छ । अप्ठ्यारो परिस्थितिबाट संविधान र लोकतन्त्रलाई बचाएर लगेको स्थिति छ, संविधानमा हामीले धेरै कुरा स्पष्ट नलेखेको भए अदालतले बचाउन सक्ने थिएन । मुुलुकमा उत्पन्न यावत् घटना पत्रिकामा लेखेर मात्र हुँदैन, राजनीतिक दलका ठूलो सङ्ख्यामा रहेका नेताहरु गाउँबस्तीमा पुगेर जनताका सुखदुःख बुझेर कार्यकर्ता र जनतालाई प्रशिक्षण दिनुपर्छ । कसले संविधान बचाउन खोजेको छ, कसले बिथोलिरहेको छ त्यो विषय जनतासमक्ष लैजान सकेको स्थिति छैन । जनता अभाव र महँगीले पिरोलिएको अवस्था छ, यस्तो समयमा सबैको चित्त बुझाएर लैजान सजिलो छैन, नेताले ठूलो छाती बनाएर लैजानुपर्छ । लोकतान्त्रिक पद्धति र प्रक्रियाबाटै अघि जानुपर्छ ।हाम्रा पुराना नेताहरु आन्दोलन हाँक्न सक्नुहुन्छ तर व्यवस्थापन भने गर्न सक्नुभएको देखिन्न भन्ने गुनासो छ, यसलाई कसरी हेर्न सकिएला ?– जनआन्दोलनको उपलब्धिलाई व्यवस्थापन गर्न नेतृत्वले सक्दैन भने अब युवालाई अघि बढाउन पर्छ । सत्तामा गएपछि लोभ हुन्छ, २०४७ सालमा गणेशमानजीले किसुनजीलाई प्रधानमन्त्री बनाउनुपर्छ भनेर त्याग गर्नुभयो । राजनीति देश बनाउने भावनाले लाग्ने हो, होइन भने विजनेस गरे भैलाल्यो नि । देशमा लोकतन्त्र हुनुपर्छ भनेर हामी राजनीतिमा लाग्यौँ । नेताले लोभ गर्ने होइन, ऊर्जाशील व्यक्ति तयार गर्नुपर्छ । तेस्रो विश्वमा अझै पनि अरू कसैलाई अधिकार हस्तान्तरण गर्न कठिनाइ देखिएको छ । समय परिस्थितिअनुरुप अरूलाई अघि बढाउँदा माहौल बन्छ भन्ने पक्षलाई नेतृत्वले बुझ्न जरुरी छ । उदाहरणका लागि, २०५६ सालको निर्वाचनमा त्यस बेलाको नेतृत्वले कृष्णप्रसाद भट्टराईलाई अघि सारेको थियो र राम्रो नतिजा आफ्नो पक्षमा ल्याउन सफल भएको हो । केही दिनअघि मात्रै बीपी कोइरालाको १०९ औँ जन्म दिवस मनायौँ, प्रथम जननिर्वाचित प्रधानमन्त्री बीपीले राणा शासनविरुद्ध लोकतन्त्रक स्थापनाका लागि दलको संरचना निर्माण गरी आन्दोलनको बीजारोपण गर्नुभयो । त्यसैको जगमा अहिले हामी सबै किसिमका प्राप्त अधिकार कार्यान्वयनका लागि लोकतान्त्रिक अभ्यास गरिरहेका छौं, भविष्यमा पनि उहाँले देखाउनुभएको निष्ठा र आदर्शको राजनीतिलाई सबैले आत्मसात् गर्न सक्यौँ भने मुलुकमा लोकतन्त्रको दीप बलिरहनेछ, जनताले समृद्धिको अनुभूति गर्नेछन् र यसले उहाँप्रति सच्चा श्रद्धाञ्जलि हुनेछ ।
नेकपा (एमाले) को सचिवालय बैठक बस्दै
आज नेकपा (एमाले)को सचिवालय बैठक बस्दैछ । बैठक बिहान ११ बजे पार्टी अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीको निजी निवास बालकोटमा बस्नेछ ।
सकियो कार्यकाल
सङ्घीय संरचनामा पहिलो पटकको निर्वाचनपछि गठित प्रतिनिधि सभाको कार्यकाल समाप्त भएको छ । एकैसाथ निर्वाचन भएका सातवटा प्रदेश सभाको कार्यकाल पनि शनिबार रातिदेखि समाप्त भएको छ । आसन्न निर्वाचनको समानुपातिकतर्फको बन्दसूची पेस गर्ने दिनभन्दा अघिल्लो दिनलाई आधार मानेर कार्यकाल समाप्त गरिएको हो । संविधान र कानुनी रूपमा कार्यकालको सुरुवात र अन्त्यबारे स्पष्ट व्यवस्था नभएपछि २०७४ सालको अभ्यासका आधारमा कार्यकाल अन्त्य गरिएको हो । चालू अधिवेशन शनिबार राति १२ बजेबाट हुने राष्ट्रपति कार्यालयको पत्र पनि प्रतिनिधि सभामा सुनाइएको छ ।
जबरालाई महाभियोग सिफारिस
निलम्बित प्रधानन्यायाधीश चोलेन्द्रशमशेर जबरामाथि महाभियोग लाग्ने नलाग्ने विषयमा महाभियोग सिफारिस समिति विभाजित भएको छ । प्रस्तावकसमेत रहेका नेपाली कांग्रेस र नेकपा (माओवादी केन्द्र)का सदस्यले बहुमतका आधारमा महाभियोग लाग्ने प्रतिवेदन तयार पारेका छन् । प्रमुख प्रतिपक्ष दल र प्रतिपक्ष दलका सदस्यले भने प्रमाण बुझ्ने र सङ्कलित तथ्यको विश्लेषण बाँकी रहेकाले निष्कर्षसहितको प्रतिवेदन तयारीको विपक्षमा मत राखेका छन् । सत्तापक्षका छ सांसदले नौबुँदे आधार र कारण तथा दुईबुँदे सुझावसहित प्रतिवेदन पेस गरेका हुन् । प्रतिपक्षले आठबुँदे फरक मत राखेको छ ।
एमाले सचिवालय बैठक सकियो, भोलि फेरि बस्ने
काठमाडौं, असोज १ गते । आगामी प्रतिनिधि र प्रदेशसभा निर्वाचनको समानुपातिकतर्फको उम्मेदवारको नामावली तयार गर्न बोलाइएको नेकपा (एमाले)को सचिवालय बैठक सकिएको छ। आज साँझ पार्टी अध्यक्ष केपी शर्मा ओली निवास बालकोटमा बसेको बैठकले समानुपातिकतर्फको उम्मेदवारको नामावली आइतबार बस्ने बैठकले निर्णय गर्ने तय गरेको छ। बैठकपछि सञ्चारकर्मीलाई प्रतिक्रिया दिँदै एमाले प्रचार विभागका प्रमुख पृथ्वी सुब्बा गुरुङले निर्वाचन आयोगको निर्देशिकाअनुसार समानुपातिक उम्मेदवार छनोटका आधारबारे पार्टी महासचिव शङ्कर पोखरेलले बैठकलाई जानकारी गराउनुभएको बताउनुभयो। बैठकमा सङ्घीयतर्फ एक सय १० र प्रदेशतर्फ दुई सय २० उम्मेदवारको सूची बनाउन विभिन्न मापदण्ड बनाउने, समावेशितालाई ध्यानमा राखेर क्लस्टरवाइज ध्यान दिँदै मापदण्ड बनाउनेबारे छलफल भएको उहाँले बताउनुभयो। बाढी पहिराका कारण अछाम जिल्लामा भएको जनधनका क्षतिका बारेमा छलफल गर्दै सरकारलाई तत्काल उद्धार तथा राहतको व्यवस्था गर्न माग गर्ने निर्णय गरेको छ। साथै घटनाप्रति पार्टीले गहिरो दुःख व्यक्त गरेको उहाँले जानकारी दिनुभयो।बैठकले पाकिस्तानमा आएको बाढीले पु¥याएको क्षतिप्रति पाकिस्तानी सरकार र जनताप्रति गहिरो दुःख व्यक्त गरेको छ। बैठक भोलि बिहान ११ बजे पुनः बस्ने गुरुङले जानकारी दिनुभयो।रासस
बाढीपीडितको सहयोग र उद्धारका लागि कांग्रेस नेत्री देउवाको अपिल
नेपाली कांग्रेसकी नेत्री डा. आरजु राणा देउवाले शुक्रबारदेखिको अविरल वर्षाका कारण सुदूरपश्चिमका विभिन्न स्थानमा आएको पहिरो र बाढीका पीडितलाई सहयोगका लागि नेपाल सरकार र सम्बद्ध सबै निकायसँग आग्रह गर्नुभएको छ।
एमाले सचिवालय बैठक बालकोटमा सुरु
प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेकपा (एमाले) को केन्द्रीय सचिवालय बैठक शुरुभएको छ । अध्यक्ष केपी शर्मा ओली निवास बालकोटमा बैठक शुरुभएको एमाले प्रचार विभागका उपप्रमुख विष्णु रिजालले बताउनुभयो ।
प्रतिनिधिसभाको चालु अधिवेशन अन्त्य
प्रतिनिधिसभाको चालु ११ औँ अधिवेशन शनिबार राति १२ देखि अन्त्य हुने भएको छ ।
नागरिकता विधेयक प्रमाणीकरण गर्नुको विकल्प छैन : उपेन्द्र यादव
जनता समाजवादी पार्टी, नेपालका अध्यक्ष एवम् पूर्वउपप्रधानमन्त्री उपेन्द्र यादवले संसदले दोहो¥याएर पारित गरेको नागरिकता सम्बन्धी विधेयकलाई राष्ट्रपतिले प्रमाणिकरण गर्नुको विकल्प नरहेको बताउनु भएको छ।
असंवैधानिक कदमलाई सच्याउन गठबन्धन बन्यो : अध्यक्ष दाहाल
नेकपा (माओवादी केन्द्र)का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले तत्कालीन सरकार र त्यत्तिबेलाका प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले चालेका असंवैधानिक कदमलाई सच्याउने उद्देश्यले गठबन्धन बनेको बताउनुएको छ।
निष्ठा र आदर्शको राजनीतिले लोकतन्त्रको दीप बलिरहनेछ : पूर्वराष्ट्रपति यादव
सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपालको प्रथम राष्ट्रपति डा. रामवरण यादवलाई नेपाली जनताको लामो सङघर्ष र बलिदानको उपलब्धिका रुपमा गठन भएको संविधानसभाबाट समावेशी संविधान जारी गर्ने सुवर्ण अवसर मिल्यो ।
सर्वोच्चले संसद् पुनर्स्थापना गरेर न्याय दिएको छ : प्रधानमन्त्री देउवा
प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले सर्वोच्च अदालतले परमादेशबाट संसद् पुनर्स्थापना गरेर न्याय गरेको बताउनुभएको छ।
.jpg)