सडकले जोडियो हुम्ला
देशमा ७५ जिल्ला रहेकोमा १० वर्षअघिको सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रसँगै दुई जिल्ला थपिए । नवलपरासी र रुकुममा दुई जिल्ला थपिएपछि ७७ भए । देशका ७६ जिल्ला सडक सञ्जालमा समेटिए पनि हुम्ला भने बाँकी नै थियो । सडक जोड्न यसअघि धेरै पूर्वाधार तयार भए पनि कर्णाली कोरिडोरको चुवाखोलामा पुल निर्माण हुन सकेको थिएन । पुल निर्माण हुन नसक्दा राष्ट्रिय गौरवको आयोजनाका रूपमा अघि बढाएको कर्णाली कोरिडोर अपूरो जस्तै थियो । सो कोरिडोर अन्तर्गत खार्पुना
वायु प्रदूषणको चुनौती
वायु प्रदूषण विश्वव्यापी समस्या हो । हरेक वर्ष हिउँद र खडेरीमा यो समस्या बढी दोहोरिन्छ ।
लोकतान्त्रिक गणतन्त्रका नायक
युग रूपान्तरण गर्ने क्षमता सबैमा हुँदैन । इतिहासको संश्लेषण गर्न सक्ने बिरलै साहसीले वर्तमानको पदचाप पहिल्याउँदै भविष्यको दिशा निर्देश गर्ने हिम्मत राख्छन् । तत्कालीन राजा ज्ञानेन्द्रले १९ माघ २०६१ को निरङ्कुश स्वेच्छाचारी कुशासन लादेपछि अन्धकार छायो । देश काराबासमा परिणत भयो । नागरिकका सम्पूर्ण स्वतन्त्रता बन्धक भए । प्रेस स्वतन्त्रताको प्राणवायुको नामोनिसान रहेन । सशस्त्र विद्रोही नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (माओवादी) को हिंसात्मक दशकले मुलुक थिलथिलो थियो
हट्यो संवैधानिक अन्योल
संवैधानिक नियुक्तिको विषयलाई लिएर लामो समयदेखि जारी अन्योल अन्त्य भएको छ । सर्वोच्च अदालतको संवैधानिक इजलासले बुधबार संवैधानिक निकायमा नियुक्त ५२ पदाधिकारीको नियुक्ति बहुमत रायका आधारमा सदर गरेसँगै यो अन्योल अन्त्य भएको हो । अब कार्यकाल पूरा गर्न मात्र एक तिहा
ध्वजावाहकको साख
राष्ट्रिय ध्वजावाहक नेपाल वायुसेवा निगम ६८ औँ वर्षमा प्रवेश गरेको छ । आ
समतामूलक विकासमा चुनौती
विश्वमा असमानता घटेन । एकातिर केही मुलुक अत्यधिक धनी बन्दै गएका छन् भने अर्कातिर धेरै मुलुक गरिब र कमजोर छन् । सिद्धान्ततः प्रजातन्त्र, समाजवाद, लोकतन्त्र, गणतन्त्र, समतामूलक विकास, समृद्धि र समानता जस्ता नारा दिइए पनि व्यवहारमा लागु गर्न चुनौतीपूर्ण अवस्था छ ।
निजामती सेवा विधेयक
प्रतीक्षाको फल मिठो हुन्छ भन्ने नेपाली भनाइ छ ।
आत्मनिर्भर बन्ने आधार
कृषिप्रधान देश नेपालको मुख्य खाद्यान्न बाली धान हो ।
एसइईको सुखद सन्देश
पछिल्ला वर्षमा चित्तबुझ्दो नदेखिए पनि माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसइई) को यस पटकको नतिजाले विद्यालय शिक्षासँग सरोकार राख्ने धेरैलाई उत्साह जगाइदिएको छ । नतिजामा देखिएको उत्साहजनक सफलताले विद्यार्थी, शिक्षक, अभिभावकलाई हर्षित र गौरवान्वित तुल्याएको छ ।
स्थायी सरकारको बजेट
वर्तमान संविधानको संरचना लोकतन्त्रका अभ्यासलाई प्रत्येक नेपाली नागरिकसम्म बहुआयामिक तवरले पुर्याउन क्रियाशील छ । त्यसै अनुरूप सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको अभ्यासलाई संस्थागत गर्दै लैजान तीन तहका सरकारको व्यवस्था गरिएको हो । सोही अनुरूप केन्द्रमा सङ्घीय सरकार, सात
स्थायी शान्ति अपरिहार्य
इतिहासको लामो शृङ्खलामा विश्वले अनेक युद्धको सामना गर्नु परेको छ ।
भरपर्दो भएन मेलम्चीको पानी
मेलम्चीको खानेपानी आए पनि काठमाडौँ उपत्यकावासी उपभोक्ताले नियमित रूपमा खानेपानी पाउन सकेका छैनन् । ठुलो लगानी गरी २७ किलोमिटर सुरुङ बनाएर दुई दशक लगाएर ल्याइएको खानेपानीको वितरण व्यवस्था प्रभावकारी हुन नसक्दा पटक पटक समस्या बल्झिने गरेको हो ।
देशमै बन्न सकोस् छाता
बजारमा माग भएका वस्तु तथा सेवा उत्पादनमा लगानी गर्न सक्नु लाभकारी उद्यम हुन सक्छ ।
आयोजनाको गुणस्तर परीक्षण
विकास आयोजना निर्माण ढिलो हुनु नेपालमा सामान्य विषय नै भएको छ ।
स्वदेशमै ग्यास भण्डार
नेपाल प्राकृतिक स्रोतको धनी मुलुक हो । हिमाल, पहाड र तराईले बनेको यो देशमा एकातिर जलस्रोत र अर्कातिर खनिज स्रोतको भण्डार छ ।
समयमै राष्ट्रिय खेलकुद
राष्ट्रिय गौरव बढाउन खेलकुद क्षेत्रको भूमिका महत्वपूर्ण हुन्छ ।
नेपाली उद्धारको तयारी
अहिले मध्यपूर्व तनावग्रस्त छ । इजरायल–हमास युद्ध चलिरहेकै बेला गएको सातादेखि इजरायल र इरानबिच युद्ध चर्केको छ ।
सार्वजनिक यातायातको मर्म
देश कति सभ्य छ, नागरिक कति सचेत छन् भन्ने कुरा त्यहाँको सार्वजनिक यातायातले देखाउँछ ।
प्रदेश बजेटका विविधता
लामो एकात्मक शासनव्यवस्थामा सन्तुलित विकास हुन नसकेका कारण नै देश सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको अभ्यासमा अग्रसर छ । एक दशकको अभ्यासमा सङ्घ, प्रदेश र स्थानीय सरकार आआफ्नै विधि अनुरूप अगाडि बढेका छन् । संविधानले नै सङ्घलाई प्रत्येक वर्षको जेठ १५ गते नयाँ आर्थिक वर्षको बजेट सङ्घीय विधायिकामा प्रस्तुत गर्नुपर्ने तोकेको छ । त्यसै अनुसार आव २०८२/८३ को बजेट प्रस्तुत भई यतिबेला सङ्घीय विधायिकामा विचाराधीन छ । सङ्घीय बजेटले प्रदेश
स्वास्थ्य क्षेत्रमा सुधार
नेपालको संविधानले प्रत्येक नेपाली नागरिकको आधारभूत स्वास्थ्य सेवालाई मौलिक हकका रूपमा स्थापित गरेको छ ।
बाढीप्रति समयमै सतर्कता
बर्सात सुरु भएको छ । यो वर्ष केही चाँडो मनसुन आरम्भ भएको भनिए पनि बरालियो । साबिकमा जेठ अन्तिमबाट सुरु हुने मनसुन यो पटक जेठ मध्यमै आइसकेको थियो । गर्मीमा राहत भएको थियो भने धर्तीमा बर्सात जलसँगै किसान खुसी हुन थालेका थिए । मनसुन बरालिँदा असर धेरैतिर पर्यो । पानी नपर्दा तेज सूर्यकिरण धर्तीमा पर्दा गर्मी बढ्यो । मुख्यतया तराई मधेशमा अधिक गर्मी भयो । विद्यालय पनि बन्द भए । अब बिस्तारै देशभर मनसुन फेरि लयमा आएको छ । मनसुनसँगै खण्ड र
लयमा फर्कंदै अर्थतन्त्र
मुलुकको अर्थतन्त्र लयमा फर्कंदै छ । कोभिड महामारी र श्रीलङ्काको अर्थतन्त्र टाट पल्टिएको घटनाले चरम दबाबमा परेको हाम्रो अर्थतन्त्र जोगिँदै अहिलेको अवस्थामा आएको हो ।
जटिल बन्दै मनोरोग
स्वास्थ्य नै धन हो । शरीर र मन स्वस्थ रहे मात्र जीवन सफल हुन्छ ।
खोकना विवाद निरूपणतर्फ
काठमाडौँ–तराई मधेश द्रुतमार्ग नेपालको आर्थिक तथा सामाजिक विकासमा सबैभन्दा ठुलो रूपान्तरणकारी आयोजना हो । यो मार्ग राजधानी काठमाडौँलाई अन्नभण्डार मधेशसँग जोड्ने अर्थमा मात्र लिनु हुँदैन । य