‘स्टार्टअप’ कर्जा कार्यविधि कार्यान्वयनमा
उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयले ‘स्टार्टअप उद्यम कर्जा सञ्चालन कार्यविधि, २०८१’ स्वीकृत गरी कार्यान्वयनमा ल्याएको छ ।
साउनमा बजेट खर्चभन्दा राजस्व सङ्कलन दोब्बर
चालु आर्थिक वर्षको पहिलो महिना सरकारी बजेट खर्चभन्दा राजस्व सङ्कलन दोब्बर देखिएको छ ।
स्याउ टिप्न सुरु
जुम्लामा स्याउ पाक्न थालेपछि किसानले टिप्न सुरु गरेका छन् । साउनको अन्तिम हप्तादेखि नै किसानले आफ्नो बगैँचाको स्याउ टिप्न सुरु गरेका हुन् । बगैँचामै स्याउ व्यापारीसँग समन्वय गरेर किसानले स्याउ टिप्न सुरु गरेका हुन् । जिल्लाको तिला गाउँपालिकाबाट किसानले स्याउ टिप्न थालेका छन् । तिला गाउँपालिकाको नदी क्षेत्रको स्याउ बगैँचाबाट टिप्न सुरु भएको प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण स्याउ सुपरजोन कार्यालयले जनाएको छ ।
रकमान्तरलाई कानुनी व्यवस्थामै राख्न प्रस्ताव
वार्षिक बजेटमा उल्लेख भएको कुनै कार्यक्रममा रकम खर्च नभए वा नहुने सुनिश्चित भएमा अर्को स्वीकृत कार्यक्रममा रकमान्तर गर्ने गरी सरकारले कानुनी व्यवस्था प्रस्ताव गरेको छ । आर्थिक कार्यविधि तथा वित्तीय उत्तरदायित्व ऐनलाई संशोधन गर्ने विधेयकमार्फत सरकारले रकमान्तर तथा स्रोतान्तरलाई विधायिकी कानुनमा नै व्यवस्था गर्न प्रस्ताव गरेको हो ।
अर्थ मन्त्रालयको कार्ययोजना : अर्थतन्त्र सुधार्न उच्चस्तरीय सुझाव आयोग
मुलुकको अर्थतन्त्र सुधारका लागि अर्थ मन्त्रालयले उच्चस्तरीय आर्थिक सुधार सुझाव आयोग गठन गर्ने भएको छ । सरकार गठनको एक सय दिनभित्र सम्पादन गर्ने कार्यहरूको कार्ययोजना अन्तर्गत मन्त्रालयले आर्थिक सुधारका क्षेत्रको पहिचान गरी अर्थतन्त्र सुधारका लागि नीतिगत र कानुनी मार्ग पहिचान गर्न यस्तो आयोग गठन गर्न लागेको जनाएको छ । एक सय दिनभित्र मन्त्रालयले सार्वजनिक खर्चलाई मितव्ययी बनाउन सार्वजनिक खर्चमा मितव्ययिता कायम गर्ने कार्यविधि २०८१ तर्जुमा गरी कार्यान्वयन गर्ने भएको छ । यसबिचमा डिजिटल कारोबारलाई बढावा दिन उपभोक्ताले डिजिटल माध्यमबाट गरेको खरिदको भुक्तानीमा १० प्रतिशत मूल्य अभिवृद्धि कर फिर्ता गर्ने योजना मन्त्रालयको छ । बजेट रकमान्तरलाई व्यवस्थित र उपलब्धिमूलक बनाउन रकमान्तर कार्यविधि, २०८१ तर्जुमा गर्ने योजना पनि मन्त्रालयले सार्वजनिक गरेको छ ।
हरित करबापत सत्ताइस करोड सङ्कलन
पेट्रोलियम पदार्थमा लगाइएको हरित करबापत २७ करोड रुपियाँ सङ्कलन भएको छ । सरकारले चालु आर्थिक वर्षको बजेटमार्फत डिजेल र पेट्रोलमा हरित करबापत प्रतिलिटर एक रुपियाँ सङ्कलन गर्ने घोषणा गरिएको थियो । त्यसै अनुसार इन्धन आयात हुने भन्सार विन्दुुमा हरित कर सङ्कलन गरिँदै आएको छ ।
अर्थ मन्त्रालयले तयार पार्यो एक सय दिनको कार्ययोजना
अर्थ मन्त्रालयले एक सय दिनमा सम्पादन गर्ने कार्यको कार्ययोजना तयार पारेको छ। उपप्रधान तथा अर्थमन्त्री विष्णु पौडेलले मन्त्रालयको कार्यभार सम्हाल्नु भएपछि हरेक कामलाई चुस्त बनाउन कार्ययोजना तयार पार्नुभएको हो।
सामाजिक सञ्जालको दुरुपयोगले बैकिङ प्रणालीमा असर पुर्यायो : गभर्नर अधिकारी
नेपाल राष्ट्र बैंकका गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीले कतिपय व्यक्तिले सामाजिक सञ्जालको दुरुपयोग गर्दा बैकिङ प्रणालीमा असर हुँदात्यस्ता व्यक्तिमाथि कानुनी कारबाहीको व्यवस्था राख्नुपर्ने बताउनुभएको छ ।
सुनको मूल्य तोलामा नौ सयले घट्यो
नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासङ्घका अनुसार, बिहीबार प्रतितोला रु एक लाख ५० हजार पाँच सयमा कारोबार भएको छापावाला सुन आजका लागि रु एक लाख ४९ हजार छ सय निर्धारण भएको छ ।
कफी प्रशोधन केन्द्र सञ्चालन
अर्घाखाँचीमा कफी उत्पादन वृद्धि हुन थालेपछि कफी प्रशोधन केन्द्र सञ्चालनमा आएको छ । बन्जाडे कृषि नर्सरी फार्मले प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरकण परियोजनाको सहयोगमा सन्धिखर्क नगरपालिका–८, किमडाँडामा प्रशोधन केन्द्र सञ्चालनमा ल्याएको हो । यसअघि उत्पादित कफी प्रशोधन नगरी बिक्री गर्दै आएका किसानले अब भने जिल्लामा प्रशोधन गरेर बिक्री गर्न थालेका छन् । जिल्लामा उत्पादन भएको कफीलाई जिल्लामै प्रशोधन गरी बिक्रीवितरण गर्न प्रशोधन केन्द्र सञ्चालन गरिएको कफी व्यवसायी पुष्कर बन्जाडेले बताउनुभयो ।
सीमावर्ती बजारका व्यापारीको ओइरो
मधेश प्रदेशको प्रमुख थोक तरकारी बजारका रूपमा परिचित पूर्वपश्चिम राजमार्गस्थित सर्लाहीको लालबन्दी तरकारी बजारमा केही दिनदेखि सीमावर्ती क्षेत्रका व्यापारीको ओइरो लागेको छ । वर्षापछि डुबानमा परेर दक्षिणी भेगमा तरकारी बाली धेरै नै नष्ट भएसँगै सीमावर्ती क्षेत्रका व्यापारी तरकारी खरिद गर्न उत्तरी भेगस्थित लालबन्दी बजारमा ओइरिएका हुन् । सीमावर्ती क्षेत्रबाट ठुलो सङ्ख्यामा तरकारी किन्न लालबन्दी बजार आइपुगेका व्यापारीबिच बिहान सबेरै किसानले साइकल र मोटरसाइकलमा ल्याएको तरकारी किन्न हानाथाप हुने गरेको छ ।
खस्कियो टेलिकमको आम्दानी
सरकारी स्वामित्वको नेपाल टेलिकमको वित्तीय अवस्था खस्कँदो छ । कम्पनीले बिहीबार सार्वजनिक गरेको गत आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को अपरिष्कृत वित्तीय विवरण अनुसार एकै वर्षमा कम्पनीको आम्दानी करिब तीन अर्ब रुपियाँले घटेको छ । विवरण अनुसार गत आवमा कम्पनीले ४१ अर्ब ६१ करोड ७१ लाख १७ हजार कुल आम्दानी गरेको छ । त्यसअघि आव २०७९/८० मा भने कम्पनीले ४४ अर्ब ४२ करोड ३६ लाख १८ हजार कुल आम्दानी गरेको थियो । यस हिसाबले एक वर्षकै अवधिमा कम्पनीको कुल आम्दानीमा दुई अर्ब ८० करोड रुपियाँले कमी आएको छ ।
आरोहण हुने हिमाल थपिँदै
सरकारले आगामी सिजनमा थप ५७ वटा हिमाल आरोहणका लागि खुलाउने प्रक्रिया अघि बढाएको छ । पर्यटन विभागका अनुसार पाँच हजार आठ सय मिटर उचाइमाथिका थप ५७ वटा हिमाल आरोहणका लागि खोल्ने प्रक्रिया अघि बढाइएको हो । विभागका निर्देशक राकेश गुरुङले पूर्व ताप्लेजुङदेखि पश्चिम हुम्लासम्मका विभिन्न ५७ वटा चुचुरो आरोहणका लागि खुला गर्ने विषयमा सरकारलाई सिफारिस गरेको जानकारी दिनुभयो । “मन्त्रीपरिषद्बाट स्वीकृति पाएलगत्तै नयाँ हिमाल आरोहणको बाटो खुला हुन्छ,” उहाँले भन्नुभयो ।
तरकारी खेतीले रोक्यो बसाइँसराइ
धनकुटाका धेरै गाउँबस्ती युवाविहीन हुँदा जिल्लाको छथर जोरपाटी गाउँपालिका–२, फलैँचाका युवा भने गाउँघरमै भेटिन्छन् । उनीहरू दिनभरि खेतबारीमै व्यस्त रहन्छन् भने साँझबिहान घरको काम गरिरहेको भेटिन्छन् । गाउँमा भर अभर पर्दा सँगै हुन्छन् । फलैँचा र सो आसपासका क्षेत्रबाट न त कोही वैदेशिक रोजगारीमा गएका छन् न त कसैले बढी सुखसुविधाको खोजीमा बसाइँ सरेका छन् । यहाँका युवा गाउँमा हुने तरकारी खेतीमा नै मस्त छन् । उनीहरूमा विदेशको मोह खासै देखिँदैन ।
बिहीबार शेयर कारोबार रकममा नयाँ कीर्तिमान
नयाँ सरकार बनेसँगै पछिल्लो एक महिनादेखि नेपाली पुँजीबजारमा नयाँ नयाँ रेकर्ड बन्दै गएको छ।सोमबार २७ अर्ब २४ करोड रुपियाँ बराबरको कारोबार गरेर नयाँ रेकर्ड नेप्सेले बिहीबार तोडेको छ।
सवारी कारबाहीबाट ५१ लाखभन्दा बढी राजस्व सङ्कलन
गुल्मीमा सवारी कारबाहीबाट ५१ लाखभन्दा बढी राजस्व सङ्कलन भएको छ ।
भैरहवा र पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा ग्राउन्ड ह्याण्डलिङ शुल्क र भ्याट छुट
सरकारले भैरहवाको गौतम बुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल र पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थललाई पूर्ण क्षमतामा सञ्चालन गर्नका लागि टिकटदेखि इन्धनसम्म सहुलियत दिने भएको छ ।
भोजपुरका किसान बङ्गुरपालनतर्फ आकर्षित
जिल्लाका पशुपलक किसान बङ्गुरपालनतर्फ आकर्षित भएका छन् । व्यावसायिक रूपमा बङ्गुर पालेर प्रशस्त आम्दानी भएपछि उनीहरू यसतर्फ आकर्षित भएका हुन् ।
उखुको अनुदान अनिश्चित
उखु क्रसिङ सकेर चिनी उद्योग बन्द भएको पाँच महिना बितिसक्दा पनि किसानले अनुदान रकम पाउन सकेका छैनन् । सरकारले गत आर्थिक वर्ष २०८०/८१ का लागि उखुको मूल्य प्रतिक्विन्टल ६३५ रुपियाँ निर्धारण गरेको थियो । त्यसमध्ये चिनी उद्योगले ५६५ रुपियाँ र सरकारले अनुदानबापत ७० रुपियाँ उपलब्ध गराउने उल्लेख छ । उखु क्रसिङ सकेर देशभरका चिनी उद्योग गत माघ/फागुनमै बन्द भएका थिए । उखु अभावमा अधिकांश चिनी उद्योग माघमा नै बन्द गर्नुपरेको थियो ।
आम्दानीको स्रोत बन्दै गँड्यौले मल
स्याङ्जाको वालिङमा रहेको वालिङ प्रोडक्ट होल्डिङ बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्थाले व्यावसायिक गँड्यौले मलबाट राम्रो आम्दानी गर्न सफल भएको छ । वालिङ नगरपालिकाका १४ वटै वडाका कृषकलाई व्यावसायिक गँड्यौले मल उत्पादनमा जोडेको सहकारीले पछिल्लो समय आफैँ पनि उत्पादन सुरु गरेको हो । सहकारीले विगत दुई वर्षदेखि आफैँ व्यावसायिक रूपमा गँड्यौले मलको उत्पादन गर्दै आइरहेको छ । सहकारीले चार रोपनी जमिन भाडामा लिएर व्यावसायिक उत्पादन गर्दै आएको छ ।
ग्रेनाइट उद्योग सञ्चालन
पश्चिम नेपालको पहिलो ग्रेनाइट उद्योग बाँकेको गनापुरमा सञ्चालनमा आएको छ । जय मङ्गलम् स्टोन प्रालिले बाँकेमा सो उद्योग स्थापना गरेर पश्चिम नेपालमै पहिलो पटक ग्रेनाइट उत्पादन सुरु गरेको जनाएको छ । कम्पनीका प्रबन्ध निर्देशक रिसभ अग्रवालले २० करोड रुपियाँको लागतमा सञ्चालनमा आएको सो उद्योगले परीक्षण उत्पादन सुरु गरेको हो । भैरहवाबाट पश्चिमतर्फ ग्रेनाइट उद्योग नभएकाले यस उद्योगको सञ्चालनबाट बजारको माग पूरा हुने अग्रवालले बताउनुभयो ।
गाभिए आइएमई र जिएमई रेमिट
आइएमई र जिएमई रेमिटले मर्जरपछिको एकीकृत कारोबार शुभारम्भ भएको छ । नेपाल राष्ट्र बैङ्कका डेपुटी गभर्नर बमबहादुर मिश्र र आइएमई लिमिटेडका अध्यक्ष चन्द्रप्रसाद ढकालले बुधबार आयोजित कार्यक्रममा एकीकृत कारोबारको शुभारम्भ गर्नुभएको हो । मर्जरपछि बनेको आइएमईको चुक्ता पुँजी एक अर्ब नाघेको छ ।
सबै प्रिपेडमा रोमिङ सुविधा
नेपाल टेलिकमले बुधबारदेखि सबै प्रिपेड मोबाइल नम्बरमा अन्तर्राष्ट्रिय रोमिङ सेवा क्रमिक रूपमा स्वतः उपलब्ध हुने सुविधा सुरु गरेको छ । यससँगै टेलिकमका सबै प्रिपेड ग्राहकहरूको मोबाइल नम्बरमा अन्तर्राष्ट्रिय रोमिङ सेवा क्रमिक रूपमा स्वतः उपलब्ध हुने कम्पनीले जनाएको छ ।
पाइपलाइनमार्फत ग्यास आयात गर्न छलफल
भारतको मोतीहारीदेखि नेपालको सर्लाहीसम्म १३० किलोमिटर लामो पाइपलाइनमार्फत खाना पकाउने एलपी ग्यास आपूर्ति गर्ने तयारी गरिएको छ । सो स्थानमा पाइपलाइन निर्माण गरी ग्यास ढुवानी गर्ने विषयमा दुवै देशका उच्च पदस्त अधिकारीबिच छलफल हो । भारतमा हालै सम्पन्न बिम्स्टेक सम्मेलनका क्रममा उद्योग वाणिज्य तथा आपूर्तिमन्त्री दामोदर भण्डारीले भारतका पेट्रोलियम तथा प्राकृतिक ग्यासमन्त्री हरदीपसिंह पुरीसँगको भेटमा ग्यासको पाइपलाइन निर्माण गर्ने विषयमा छलफल भएको उद्योग वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयले जनाएको छ । पाइपलाइन निर्माण गर्ने विषयमा भारतीय पक्ष सकारात्मक भएको मन्त्रालयले जनाएको छ ।
प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रमको सबै जिम्मा स्थानीय सरकारलाई
सरकारले प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रमको पुनर्संरचना गरी चालु आर्थिक वर्षदेखि स्थानीयकरण गरेको छ । हालसम्म कार्यक्रमहरू स्थानीय निकायले कार्यान्वयन गर्ने तर मोडालिटी भने सङ्घीय सरकारले तय गर्ने गरिएकोमा अब मोडालिटी पनि स्थानीय निकायले नै तय गर्ने छन् । श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालय अन्तर्गत प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रमका राष्ट्रिय निर्देशक दीपकराज नेपालले अबदेखि प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रम उत्पादनमूलक तालिम दिने गरी स्थानीयकरण गरिएको जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार यस कार्यक्रमका लागि चालु आवका लागि छुट्याइएको बजेट स्थानीय तहको ‘तालिमको मोडालिटी’ अनुसार सिधै जान्छ ।
