सिर्जना खत्री
सयपत्रीका फूलमाला स्वास्थ्यका लागि पनि फाइदाजनक
तिहारमा दिदीबहिनीले दाजुभाइलाई सप्तरङ्गी टीकासँगै मखमली, सयपत्री र गोदावरीको माला लगाइदिने चलन रहिआएको छ । ठूलठूला थुंगासहितको सयपत्रीका माला अन्य मालाभन्दा आकर्षण देखिने गर्छ । भाइटीकामा मात्रै होइन, तिहारमा लक्ष्मीपूजा, कुकुरपूजा, गाईपूजा, गोवर्धनपूजामा पनि सयपत्री फूलको प्रयोग गरिन्छ । त्यस्तै घर कार्यालयमा शुभ कार्य गर्दा होस् वा कार्यालय वा घर सजाउन पनि सयपत्रीको माला प्रयोग गरिन्छ ।
तिहारमा प्रयोग हुने भाइ मसलाका फाइदै फाइदा
तिहारमा दिदीबहिनीले दाजुभाइको दीर्घायु र सुस्वास्थ्य कामना गर्ने पर्व हो । भाइटीकाको दिनमा दिदीबहिनीले दाजुभाइलाई टिका लगाइसकेपछि रोटी, मिठाइ, भाइ मसला लगायत उपहार दिने चलन छ ।
अखाद्य मिठाईले क्यान्सर हुने जोखिम
चाडपर्वको समयमा खानेकुराका विभिन्न परिकारले हाम्रो भान्सामा स्थान पाउने गर्दछन् । नेपाली हिन्दुकाे दोस्रो ठूलो चाड तिहार यतिबेला धुमधामका साथ मनाइँदै छ । तिहारमा आफ्नै घरमा विभिन्न प्रकारका रोटी पकाउनुका साथै बजारमा पाईने रंगिचंगी मिठाईका परिकार हाम्रो भान्सामा भित्रने गर्दछन् ।
५०औँ हप्तामा डेंगु सङ्क्रमण शून्यमा झर्ने
स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयले ५०औँ हप्तामा डेंगु सङ्क्रमण शून्यमा झर्ने प्रक्षेपण गरेको छ । मन्त्रालयका स्वास्थ्य शिक्षा प्रशासक माधवकुमार श्रेष्ठले डेंगु सङ्क्रमण विस्तारै घट्दै गएको र ५०औँ हप्तामा शून्यमा झर्ने मन्त्रालयले प्रक्षेपण गरेको जानकारी दिनुभयो ।
धन्वन्तरि जयन्ती: स्वास्थ्य सेवाको पहिलो चिकित्सक
आयुर्वेद विज्ञानका प्रवर्तक धन्वन्तरिको स्मरणमा आज देशभर धन्वन्तरि जयन्ती तथा राष्ट्रिय आरोग्य दिवस विभिन्न कार्यक्रम गरी मनाइँदैछ ।
क्यान्सर जति छिटो पत्ता लाग्यो त्यत्तिकै छिटो निको हुन्छ
शरीर लाखौँ कोषिका मिलेर बनेको हुन्छ। चिकित्सकका अनुसार शरीरमा भएका कोषिका अनियन्त्रित र विभाजित भएपछि क्यान्सर हुने गर्दछ। क्यान्सर रोग विशेषज्ञ डा.अरुण शाहीले स्तन क्यान्सरका कोषिका अनियन्त्रित भएर विभाजन भएमा स्तन क्यान्सर हुने बताउनुहुन्छ।
४० हजारभन्दा बढीमा डेंगु पुष्टि, ४८ जनाको मृत्यु
नेपालमा डेंगु सङ्क्रमणबाट ४८ जनाको मृत्यु भएको छ । इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखा इडिसीडीका अनुसार नेपालमा ४८ जनामा डेंगु सङ्क्रमितको मृत्यु भएको हो ।
प्रत्येक दिन सुर्तीजन्य पदार्थको सेवनले ७५ जनाको मृत्यु हुन्छ
नेपालमा प्रत्येक दिन सुर्तीजन्य पदार्थको सेवनपछि लागेको रोगले ७५ जनाको मृत्यु हुने गरेको अध्ययनले देखाएको छ। क्यान्सर रोग विशेषज्ञ डा. अरुण शाहीले स्वास्थ्य पत्रकार मञ्च, एक्सन नेपाल, द युनियन लगायतका संस्थाको संयुक्त रूपमा आयोजना गरेको “सुर्तीजन्य पदार्थ नियन्त्रणमा सरकारको जिम्मेवारी” सम्बन्धी कार्यक्रममा बोल्दै विज्ञले नेपालमा प्रत्येक दिन सुर्तीजन्य पदार्थको सेवनले ७५ जनाको मृत्यु हुने जानकारी गराउनुभएको हो।
१० महिनामा दुई हजार ४२३ मा स्क्रब टाइफस पुष्टि
नेपालमा यो वर्ष दुई हजारभन्दा बढीमा स्क्रब टाइफस पुष्टि भएको छ । इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखा (इडिसीडी) अन्तर्गतका किटजन्य शाखाका प्रमुख डा. गोकर्ण दाहालका अनुसार सन् २०२२ सुरु भएदेखि आजसम्म ५० भन्दा बढी जिल्लामा दुई हजार ४२३ जनामा स्क्रब टाइफस पुष्टि भएको छ ।
डेंगु सङ्क्रमित ४७ को मृत्यु, तराईमा सङ्क्रमण बढ्ने सम्भावना
नेपालमा डेंगु सङ्क्रमणबाट ४७ जनाको मृत्यु भएको छ । इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखा (इडिसीडी)का अनुसार नेपालमा ४७ जनामा डेंगु सङ्क्रमितको मृत्यु भएको हो ।
२४ घण्टामा एक हजार १८ जनामा डेंगु पुष्टि
पछिल्लो २४ घण्टामा एक हजार १८ जनामा डेंगु पुष्टि भएको छ । इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखा (ईडिसिडि)को तथ्याङ्क अनुसार २४ घण्टामा एक हजार १८ जना डेंगु सङ्क्रमित थपिनुका साथै एक जना सङ्क्रमितको मृत्यु भएको छ ।
जमराको फाइदा, यस्ता छन् जमराको जुसका फाइदाहरू
दशै भन्नेबित्तिकै धेरैको मानसपटलमा रातो टीका र जमराको विषय आउँछ । दशैंको पहिलो दिन अर्थात् घटस्थापनाको दिन सूर्यको प्रकाश नपर्ने अँध्यारो स्थानमा खोलाबाट ल्याएको शुद्ध माटोमा धान, गहुँ, मकै, जौंबाट उमारिएको जमरा दशमीको दिन मान्यजनको हातबाट टीका र जमरा थापेर आशीर्वाद लिने परम्परा छ ।
चाडवाडमा मासु खाँदा बोसोरहित मासु खान विज्ञको सुझाव
दशैं भन्ने बित्तिकै मिठो खाने, राम्रो लगाउने चाड भन्ने आमबुझाइ छ । दशैंको बेलामा सबैभन्दा बढी खपत हुने भनेको मासुजन्य पदार्थ नै हो । दशैंमा आ–आफ्नो गच्छअनुसार सबैका घरमा मासु पाक्ने गर्छ । दशैंको मौकामा विभिन्न मासुका प्रकार बनाएर खाने गरिन्छ । तर ध्यान दिनु पर्ने कुरामा विचार गरिदैन । त्यसले स्वास्थ्यमा प्रतिकुल असर पनि गर्छ ।
बोसोयुक्त मासु नखान चिकित्सकको सुझाव
सामान्य मासु दैनिक घरमा पाके पनि दशैंको समयमा घरमा सिङ्गै खसी काटेर लामो समयसम्म त्यही मासु खाने चलन बढ्दै गएको छ।
बासी र सडेगलेका खाना नखान स्वास्थ्य मन्त्रालयको आग्रह
स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयले चाडपर्वको बेलामा बासी,सडेगलेका र झिँगा भन्केका खानेकुरा नखान आग्रह गरेको छ । मन्त्रालय अन्तर्गत राष्ट्रिय स्वास्थ्य शिक्षा, सूचना तथा सञ्चार केन्द्रले सूचना निकाल्दै चाडपर्वको बेलामा बासी, सडेगलेका र झिँगा भन्केका खानेकुरा नखान आग्रह गरेको हो ।
