गोरखापत्र
‘जनसहभागितामूूलक विकासमा जोड दिनेछु’
बाँकेको खजुरा गाउँपालिका नवनिर्वाचित अध्यक्ष नेकपा माओवादी केन्द्रका डम्बर विकले जनसहभागितामूलक विकासलाई मुख्य रूपमा जोड दिने बताउनुभएको छ । जनचाहना र जनसहभागितामा हरेक विकास निर्माणदेखि सामाजिक विकासका सवालमा गम्भीर भएर काम गर्दा परिणाम राम्रो आउने भन्दै उहाँले यस्तो कुरामा जोड दिनुभएको हो । उहाँले प्रमुख रूपमा शिक्षा, स्वास्थ्य, स्वरोजगार, खेलकुद, नेतृत्व विकास तथा समान अवसरका सवालमा सबैलाई समेटेर काम गर्ने चाहना व्यक्त गर्नुभएको छ ।
कर्णालीमा चौँसट्ठी स्वतन्त्र उम्मेदवार विजयी
कर्णाली प्रदेशको स्थानीय तहका विभिन्न पदमा ६४ जना स्वतन्त्र उम्मेदवार विजयी भएका छन् । कर्णालीका ७९ वटा स्थानीय तहमा ९४६ जना स्वतन्त्र उम्मेदवार चुनावी मैदानमा थिए । पालिका अध्यक्ष, उपाध्यक्षदेखि वडा अध्यक्ष र सदस्य पदमा स्वतन्त्र उम्मेदवारले विजय प्राप्त गरेका हुन् । नगरपालिका प्रमुखमा दुई जना, गाउँपालिका अध्यक्षमा तीन जना र गाउँपालिका उपाध्यक्षमा एक जना स्वतन्त्र उम्मेदवार निर्वाचित हुनुभएको छ । यसैगरी वडा अध्यक्षमा १९ जना, वडा सदस्यमा २० जना, महिला वडा सदस्यमा आठ जना र दलित महिला वडा सदस्यमा नौँ जना स्वतन्त्र उम्मेदवार निर्वाचित हुनुभएको छ ।
सहकारीको डिजिटल रूपान्तरणका लागि साझेदारी
राष्ट्रिय सहकारी महासङ्घले सहकारीको डिजिटल रूपान्तरणका लागि इन्फोडेभलपर्ससँग रणनीतिक साझेदारी गर्न सोमबार सम्झौता गरेको छ । सम्झौतापत्रमा महासङ्घका महाप्रबन्धक चित्राकुमारी थाम्सुहाङ सुब्बा इन्फोडेभलपर्सका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत उमेश रघुवंशीले हस्ताक्षर गर्नुभएको थियो ।
बस दुर्घटना हुँदा एक जनाको मृत्यु ४ जना घाईते
कैलालीमा सोमबार साँझ बस दुर्घटना हुँदा एकजनाको मृत्यु भएको छ भने चार जना घाईते भएका छन् ।
झापाको मेचीनगरमा एमाले विजयी
झापाको मेचीनगर नगरपालिकाको प्रमुख र उपप्रमुख दुबै एमालेका उम्मेद्वारहरु विजयी हुनु भएको छ ।
निर्वाचनले सङ्घीय व्यवस्था झन् बलियो
उपराष्ट्रपति नन्दबहादुर पुनले स्थानीय तहको निर्वाचन सम्पन्न भएसँगै सङ्घीय शासन व्यवस्था अझै सुदृढ र बलियो भएको धारणा व्यक्त गर्नुभएको छ । युगकवि सिद्धिचरण श्रेष्ठको १११औँ जन्मजयन्तीको अवसरमा युगकवि सिद्धिचरण प्रतिष्ठानद्वारा सोमबार राजधानीमा पुर
त्रियुगा नगरपालिकाको मत गणना सुरु हुँदै
वैशाख ३० गते सम्पन्न भएको उदयपुरको त्रियुगा नगरपालिकाको मत गणना आजबाट सुरु हुने भएको छ । त्रियुगा नगरपालिका वडा नं १२ को जनप्रेमि आधारभूत विद्यालयमा रहेको मतदान केन्द्रमा वर्षादका कारण कर्मचारीहरुबाट मतदान कार्य सम्पन्न गराउन ढिलाई हुँदा सामान्य विवाद भएपछि मतगणना कार्य रोकिदै आएको थियो ।
रासायनिक मलको टुङ्गो लागेन
रामेछाप जिल्लाको लिखुतामाकोसी गाउँपालिकाको बिजुलीकोटमा प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएको रासायनिक मलको अझै टुङ्गो लागेको छैन । निर्वाचनको मुखमा इलाका प्रहरी कार्यालय धोबीले नियन्त्रणमा लिएको १०३ बोरा रासायनिक मलको विषय अझै अन्योलमा छ ।
लसुनमा आत्मनिर्भर
लसुन उत्पादनमा हुम्ला जिल्ला आत्मनिर्भर भएको छ । आम्दानी धेरै हुन थालेपछि धेरै किसान लसुन खेतीमा आकर्षित हुँदा हुम्ला जिल्ला नै आत्मनिर्भर भएको हो । सिमकोट गाउँपालिका–४ का छिमेल लामाले चार रोपनी जग्गामा लसुन खेती गरेर २५ क्विन्टलभन्दा बढी उत्पादन गरेको बताउनुभयो ।
सुदूरपश्चिममा काँग्रेसले तीन र एमालेले एक जिल्लामा एक्लाएक्लै जिसस बनाउने
धनगढी, जेठ १० गते । सुदूरपश्चिम प्रदेशका नौ जिल्लामध्ये नेपाली काँग्रेस तीन जिल्ला डडेल्धुरा, कञ्चनपुर र डोटीमा एक्लै जिल्ला समन्वय समिति (जिसस) गठन गर्ने अवस्थामा पुगेको छ । यस्तै नेकपा (एमाले)ले पनि एक जिल्ला बाजुरामा जिल्ला समन्वय समिति गठन गर्ने अवस्थामा पुगेको हो । यस्तै अन्य चार जिल्लामा सत्तारुढ गठवन्धन मिलेर र एक जिल्लामा गठवन्धनबाहिरको समेत मत लिएर जिसस बनाउनु पर्ने भएको छ । अघिल्लो स्थानीय तहको निर्वाचनमा पाँच जिल्लामा काँग्रेस र चार जिल्लामा एमालेले नेतृत्व गरेको जिसस बनेको थियो । काँग्रेसले प्रधानमन्त्री तथा नेपाली काँग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवाको गृह जिल्ला डडेल्धुराका सात पालिकाका सात प्रमुख र सात उपप्रमुखमध्ये काँग्रेसले पाँच÷पाँचवटा प्रमुख उपप्रमुख जितेको छ । जिल्ला समन्वय समितिका प्रमुख-उपप्रमुख छान्न आठ मत आवश्यक पर्छ तर काँग्रेस एक्लैको १० मत छ । डडेल्धुरामा माओवादीले पनि दुई प्रमुख र दुई उपप्रमुख जितेको छ । डडेल्धुरामा ०७४ को स्थानीय चुनावकबाट पनि काँग्रेसकै जिल्ला समन्वय समिति बनेको थियो ।तराइको कञ्चनपुरमा पनि काँग्रेसले १९ वर्षपछि एकलौटीरुपमा जिसस बनाउने सक्ने मत पाएको छ । नौ पालिका रहेको कञ्चनपुरमा जिसस बनाउन १० मत चाहिने भएकोमा काँग्रेस एक्लैसंग पाँच प्रमुख र सात उपप्रमुख गरेर १२ मत रहेको छ । कञ्चनपुरमा एमालेले तीन पालिका प्रमुख र दुई उपप्रमुख जितेको छ । यस्तै माओवादीले एउटा पालिका प्रमुख जितेको थियो । कञ्चनपुरमा ०५४ र ०७४ मा पहिलोको जिल्ला विकास समिति र अहिलेको जिल्ला समन्वय समिति एमालेले गठन गरेको थियो । नेपाली काँग्रेसको किल्ला मानिने डोटीमा पनि फेरि काँग्रेसले नै जिसस बनाउने भएको छ । ०४९ र ०५४ काँग्रेसले तत्कालिन जिल्ला विकास समिति गठन गरेको भएपनि ०७४ एमालेले एक्लै जिसस बनाउने सफलता पाएको थियो । तर यसपटक पार्टी विभाजनले गर्दा एमाले पाँचबाट एक पालिकामा सीमित भएपछि सातपालिकाका प्रमुख र आठ उपप्रमुख गरेर १५ मत रहेको काँग्रेसले एकलौटीरुपमा जिसस बनाउने भएको छ । नौ वटा पालिका रहेको डोटीमा जिसस बनाउन १० मत आवश्यकपर्छ । डोटीमा एमालेसंग एक प्रमुख र उपप्रमुख गरेर दुई तथा माओवादीसंग एक प्रमुख गरेर एक मत मात्रै छ । डडेल्धुरा, कञ्चनपुर र डोटीमा काँग्रेस एक्लै चुनावमा होमिएर जितेकोले सत्ता गठवन्धनका अरु दललाई जिससमा समेट्नु पर्ने बाध्यता नरहेको एक नेताले बताउनुभयो । यस्तै केही ठाउँमा मात्र माओवादी र एकीकृत समाजवादीसंग चुनावी तालमेल गरेको काँग्रेसले अछाममा पनि एक्लै जिल्ला समन्वय समिति बनाउन सक्ने भएको छ । १० पालिका रहेको अछाममा जिसस बनाउन ११ मत चाहिने भएकोमा ठ्याक्कै त्यही मत काँग्रेससंग छ । अछाममा अघिल्लो पटक पनि काँग्रेसले एक्लै जिसस बनाएको थियो । काँग्रेसले अछाममा सात पालिका प्रमुख र चार उपप्रमुख जितेको छ । यस्तै एमालेले दुई प्रमुख र चार उपप्रमुख, माओवादीले एक प्रमुख तथा एक उपप्रमुख जितेको छ । भने एकीकृत समाजवादीले एक उपप्रमुख जितेको छ ।यस्तै एमालेले बुढीगंगा नगरपालिकाको चुनाव हुने वा वैशाख ३० गतेकै मत गणना हुने भन्ने अन्योल कायम रहँदा पनि बाजुरा जिल्लामा जिसस बनाउन सक्ने मत प्राप्त गरेको छ । नौ पालिका रहेको बाजुरामा जिसस बनाउन १० मत चाहिन्छ । एमालेले पाँच प्रमुख र चार प्रमुख जितको छ । एउटा बुढीनन्दा नगरपालिकामा एमालेले सहयोग गरेका स्वतन्त्रले जितेकोले उहाँको समर्थन हामीलाई हुन्छ त्यसैले हामी जिल्ला समन्वय समिति बनाउन सक्छौ एमाले बाजुराका इन्चार्ज लालबहादुर थापाले बताउनुभयो । उहाँले मतगणना शुरु नभएको बुढीगंगा नगरपालिका पनि एमाले नै जित्ने दावी गर्नुभयो । बाजुरामा काँग्रेसले चार पालिका प्रमुख र तीन उपप्रमुख जितेको छ ।यस्तै गरेर तीनवीच जिल्लाभर गठवन्धन गरिएको बझाङ, केही स्थानमा मात्र गठवन्धन भएको बैतडी र काँग्रेस तथा माओवादीबीच मात्र गठवन्धन भएको दार्चुलामा भने गठवन्धन अनुसार नै अघि बढे गठवन्धनको जिसस बन्ने पक्का छ । त्यस्तै १३ वटै पालिकामा तीन दलबीच गठवन्धन भएको कैलालीमा भने गठवन्धनभन्दा बाहिरको दललाई सामेल गरेर मात्र जिजस बन्ने अवस्था छ । बैतडीमा १० पालिका छन् । जिसस बन्नका लागि ११ जनाको समर्थन आवश्यक छ । तीमध्ये काँग्रेससंग चार प्रमुख र पाँच उपप्रमुख गरेर नौ, माओवादीसंग एक प्रमुख तथा उपप्रमुख गरेर दुई मत छन् । यस्तै एमालेसंग चार प्रमुख र चार उपप्रमुख छन । भने एक जना स्वतन्त्रबाट पालिका अध्यक्ष बनेका छन् । दार्चुलामा पनि काँग्रेस र माओवादी मिल्दा जिसस सजिलै बन्ने छ । नौ पालिका रहेको दार्चुलामा काँग्र्ेसका चार उपप्रमुख र माओवादीका चार प्रमुख र दुई उपप्रमुख गरेर आवश्यक पर्ने १० मत नै छन् । दार्चुलामा एमालेले पाँच उपप्रमुख र दुई उपप्रमुख जितेको छ । दार्चुला र बैतडीमा २०७४ पनि काँग्रेस र माओवादी मिलेर काँग्रेसको नेतृत्वमा जिसस बनाएका थिए । गत स्थानीय चुनावमा एमालेले एक्लै जिसस बनाएको बझाङमा यसपटक गठवन्धनका दलले जिसस बनाउने भएका छन् । १२ पालिका रहेको बझाङमा काँग्रेससंग छ प्रमुख , पाँच उपप्रमुख गरेर ११, माओवादीसंग दुई प्रमुख, तीन उपप्रमुख ३ गरेर पाँच र एकीकृत समाजवादीसंग एक प्रमुख, दुई उपप्रमुख गरेर तीन मत छन् । यस्तै एमालेसंग तीन प्रमुख र दुई उपप्रमख छन् । १३ पालिका रहेको कैलालीमा प िनगत स्थानीय तहको निर्वाचनबाट एमालेले जिसस बनाएको थियो । तर यसपटक गठवन्धनको समेत आवश्यक पर्ने संख्या नपुगेपछि कोसित मिलेर जिसस बन्छ भन्ने कौतुहलता कैलालीमा छ । कैलालीका काँग्रेस तीन प्रमुख र पाँच उपप्रमुख, माओवादीले दुई प्रमुख, दुई उपप्रमुख र एकीकृत समाजवादीले एक प्रमुख जितेको छ । यस्तै एक्लै चुनावमा होमिएको एमालेले दुई प्रमुख तीन उपप्रमख र नागरिक उन्मुक्ती पार्टीले चार प्रमुख र तीन उपप्रमुख जितेको छ । यस्तै स्वतन्त्रले एक प्रमुख जितेको छ । निर्वाचन आयोगले नगर तथा गाउँपालिका बने लगत्तै प्रमुख, उपप्रमुख सहित नौ सदस्यीय जिसस बनाउने प्रक्रिया शुरु गर्ने व्यवस्था रहेको छ ।
तलब वृद्धिको चर्चा
निजामती कर्मचारीलाई राज्यको स्थायी सरकारसमेत भनिन्छ । राज्यले आमनागरिकलाई प्रदान गर्ने सम्पूर्ण सेवा यही स्थायी सरकारका रूपमा रहेको कर्मचारीमार्फत नै हुन्छ । कर्मचारी राज्यका मूल सेवा प्रदायक हुन् । राष्ट्र र नागरिकको सेवामा समर्पित निजामती प्रशासनको चित्र र चरित्रबाटै सरकारको छवि सर्वसाधारणमा पुगेको हुन्छ ।
नेतृत्वमा महिला सहभागिताको प्रश्न
चुनावमा सबैले मतदान गर्ने अधिकार प्राप्त गर्नु मात्रै पनि लोकतन्त्र समावेशी र सहभागितामूलक भएको ठान्न सकिन्न । राजनीतिक सहभागिता भनेको बोल्ने तथा लेख्ने स्वतन्त्रता साथसाथ सङ्गठित हुने स्वतन्त्रता पनि हो । त्योभन्दा पनि बढी सार्वजनिक मामिलामा भाग लिने क्षमता, र चुनावमा उम्मेदवारको रूपमा नामाङ्कन भर्ने, प्रचार
नेपाल–चीन सम्बन्धको उचाइ
मित्रता, सहयोग र सांस्कृतिक, आर्थिक, सामाजिक तथा धार्मिक आदान–प्रदानका आधारमा नेपालको चीनसँगको सम्बन्ध लामो समयदेखि विकास हुँदै आएको छ । सन् १९५५ अगस्तमा दुई देशबीच कूटनीतिक सम्बन्ध कायम भएपश्चात् यो सम्बन्धले थप उचाइ लिँदै आएको हो । क्रय शक्तिका हिसा
सुशासन कायम गर्न खबरदारी
भ्रष्टाचार मुलुकको पुरानो चुनौतीपूर्ण समस्या हो । मुलुकमा भएका राजनीतिक एवं शासकीय परिवर्तनले यस क्षेत्रमा ठोस सुधार गर्न सकेको छैन । सरकार परिवर्तनसँगै आउने नयाँ नीति, योजना, कार्यक्रमका साथै सुशासनका अभियानले भ्रष्टाचाजन्य प्रवृत्तिलाई नियन्त्रण गर्न सकेको छैन । भ्रष्टाचार नियन्त्रणका लागि नेतृत्वदायी भूमिकामा रहनुपर्ने राजनीतिक उच्च नेतृत्वको कमजोर भूमिकाका कारण भ्रष्टाचार संस्थागत हुँदै गएको गुनासाहरू रहेका छन् । सार्वजनिक पदमा रहेका जिम्मेवार पदाधिकारीहरू, विचौलिया, ठेकेदार, उपभोक्ता समितिसमेतको मिलेमतोमा भ्रष्टाचारजन्य कार्यको नयाँ शैली एवं प्रवृत्ति बढेको छ । मिलेमतो एवं सेटिङमा हुने यस्ता भ्रष्टाचारजन्य कार्य संस्थागत हुँदै गएका कारण भ्रष्टाचार नियन्त्रण प्रयास चुनौतीपूर्ण हुँदै गएको छ
