दाङको लमही नगरपालिका–५, लमही निवासी केशवराज खनाल दशैँ, तिहारलगायत चाडपर्व मनाउन आफ्नो जन्मस्थान अर्घाखाँची जानुहुन्छ । उहाँ दाङ बसाइँ सरी आएको २० वर्ष भइसक्यो तर उहाँलाई जन्मठाउँ नपुगी पर्व आएजस्तै लाग्दैन । उहाँ भन्नुहुन्छ, “पहाडमा अहिले पनि पुराना संस्कृति जस्ताको तस्तै जीवित छन्, तराईमा आयातित संस्कृतिको प्रभाव रोक्न सकिएको छैन, सुविधा खोज्न तराई र चाडपर्व मनाउन पहाडमा जस्तै भएको छ ।”
कर्णाली नदीको उर्लिंदो बाढीले क्षतिग्रस्त बनाएको जितेबजार जोड्ने झोलुङ्गे पुल मर्मतमा कसैको ध्यान पुगेको पाइएको छैन । असोज १९ गतेको वर्षाले कर्णाली नदीको जलसतह बढेपछि पुल बगाएको भए पनि सो पुल बनाउनेतर्फ कसैको ध्यान नपुगेको स्थानीयको गुनासो छ । वर्षापछि कर्णालीमा आ
नेताले समृद्धिका नारा लगाए पनि बैतडीका आठवटा खानी अलपत्र परेका छन् । रोजगारी खोज्न युवा विदेशिनुपर्ने पीडा कायमै छ । बैतडीको सिगास गाउँपालिका–१, सुगरखालमा रहेको फलाम खानीमा ३८ प्रतिशत म्याग्नाइट आइरन रहेको परीक्षणबाट पुस्टि भए पनि सडक र बिजुली नहुँदा फलाम खानी उत्खनन हुन सकेको छैन ।
नेपालको इतिहासमा चलनचल्तीको रूपमा देखिएको शक संवत्, मानदेव संवत्मध्ये नेपाल संवत् सबैभन्दा बढी चलेको संवत् नै देखिन्छ । यो संवत् विदेशबाट आयातित संवत् होइन । नेपाल देशको नामबाट प्रचलनमा आएको यो संवत् मौलिक संवत् हो ।
कात्तिक ५ गतेसम्म देशको राजस्व आम्दानी दुई खर्ब ३९ अर्ब रुपियाँ रहेको छ । यो चालू आर्थिक वर्षको तीन महिनामा पाँच दिनको आय हो । यो अवधिमा देशको खर्च भने दुई खर्ब ९२ रुपियाँ भएको छ । यो आर्थिक वर्षमा कुल १७ खर्ब ९३ अर्ब रुपियाँको बजेट विनियोजन गरिएको हो । तीन महिनामा खर्च भएकोमध्ये पनि पाँच प्रतिशत मात्र विकास निर्माणमा गएको छ र बाँकी सबै साधारण बजेट खर्च भएको छ । साधारण खर्च भनेको तलबभत्ता, कार्यालय सञ्चालन हो ।
‘सुखमयपारी सब संसार-आयो रसिलो चाड तिहार’ – कविशिरोमणि लेखनाथ पौडेलका उद्गार हुन् यी । दशैँको तामसी र राजसी प्रकृतिको रमझम आफन्तजन, परिवारिक मिलनको आनन्द र रमाइलोपछिको उल्लासमय उज्यालो पर्व हो तिहार । साìिवक भाव मिठाई, खानेमसला, फलफूलको महक र सौन्दर्य लिएर आउने गर्छ ।
आगामी मङ्सिर ४ गते प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभाका लागि निर्वाचन हुँदैछ। निर्वाचन आयोगले आचारसंहिता जारी गरेको छ। निर्वाचन आफैँमा प्रतिस्पर्धा हो। लोकतान्त्रिक विधिबाट प्रतिनिधि छान्ने आजसम्मको उत्कृष्ट प्रणाली पनि हो निर्वाचन।
चाडपर्व नेपाली सभ्यता र संस्कृतिका गहना हुन्। एकताका प्रतीक हुन्। त्यसक्रममा वि.सं २०७९ को तिहार, नेपाल संवत् र छठजस्ता पर्वको हर्ष, उल्लास तथा उमङ्ग नेपालीको घरआँगनमा आइरहेको छ। बडादशैं सम्पन्न भएसँगै यी महत्वपूर्ण चाडपर्वको स्वागतले यो शरद् ऋतुमा नेपालीहरू जोस, जाँगर बढिरहेको छ। राजनीतिक रूपमा आसन्न मङ्सिर ४ गतेको संसदीय निर्वाचन घरदैलोमा आउँदै गर्दा चाडपर्वले नेपालीमा अझ हौसलाको वातावरण बनेको छ।
नेपाली कांग्रेसले प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभा सदस्य निर्वाचन–२०७९ को घोषणापत्र सोमबार सार्वजनिक गर्ने भएको छ । प्रधानमन्त्रीसमेत रहनुभएका पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवाले ‘नेपाली कांग्रेसको सङ्कल्पपत्र’ आज सार्वजनिक गर्नुहुनेछ ।
राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले तिहार पर्वले राष्ट्रिय एकता थप सुदृढ बनाउन मद्दत पु-याउने विश्वास व्यक्त गर्नुभएको छ ।
तिहारको दोस्रो दिन सोमबार कुकुर तिहार मनाइँदै छ । कुकुरलाई टीका र माला लगाइदिएपछि मीठा परिकार दिएर पूजा गरिन्छ । कुकुरलाई इमानदार जनावर मानिन्छ । घरपरिवारको सुरक्षा गरेबापत कुकुरको पूजा गरिँदै आएको छ ।
प्रतिनिधि सभा सदस्य तथा प्रदेश सभा सदस्यका लागि पहिलो हुने निर्वाचित हुने प्रणालीतर्फ ४० प्रतिशत मतपत्र छपाइ सम्पन्न भएको छ । योसँगै समानुपातिक तथा पहिलो हुने निर्वाचित हुने प्रणाली दुवै गरी कुल सङ्ख्याको करिब ७० प्रतिशत मतपत्र छपाइ सम्पन्न भएको छ ।
घोडाघोडी नगरपालिका–३, बगुलियामा २५ घर कुमाल समुदायको बसोबास छ । बगुलिया भन्नेबित्तिकै माटाका भाँडाका लागि कुनै समय प्रसिद्ध ठाउँ थियो तर यतिबेला चार जनाले मात्रै माटाका भाँडा बनाउने पेसा धानिरहेका छन् ।
नेपाल पत्रकार महासंघ रुपन्देहीले गोरखापत्रका रूपन्देही समाचारदाता कपिल ज्ञवालीसहित जिल्लामा क्रियाशील नौ पत्रकारलाई पुरस्कृत गरेको छ ।
नेपालमा पहिलो पटक कोरोना भाइरसको नयाँ सब भेरियन्ट एक्सबीबी पुष्टि भएको छ ।