भनिन्छ, उत्तम खेती, मध्यम व्यापार, अधम जागिर । हाम्रा पुर्खाले हचुवाका भरमा यो भनेका होइनन् तर यो बाटोमा नहिँड्नाले आज हामी आर्थिक रूपमा निकै पछाडि छौँ । कृषि पेसालाई पहिलो प्राथमिकता दिएको भए विकासोन्मुख देशमध्ये सबभन्दा गरिबको लहरमा हामी पक्कै पर्ने थिएनौँ । हाम्रा पुर्खाले खेतीलाई उत्तम मान्नुका पछाडि बलिया आधार थिए । देशको आयस्रोतको पहिलो आधार कृषि नै हो । यसलाई सबैले स्वीकारेका छन् । ठुला उद्योगहरू चिनी कारखाना, जुट मिल, चुरोट कारखाना, खाद्यान्न आदि उद्योग कृषि उत्पादनमा आधारित हुन्छन् ।
समावेशीकरणको दिशामा एउटा फड्को : गोरखापत्रद्वारा प्रकाशित गुरुङ भाषा
फाल्गुण शुक्ल अष्टमीका दिन हर्षोल्लास र उमङ्गका साथ मनाइने पर्व होली अर्थात् फागु मनाइएको छ ।
गण्डकी प्रदेश सरकारको ‘एक निर्वाचन क्षेत्र, एक सडक’ कार्यक्रमअन्तर्गत ३३ सडक आयोजना निर्माणाधीन छन् । ती आयोजनाको दुई सय ७९ किमि सडक स्तरोन्नति गर्न ठेक्का सम्झौता भई कार्यान्वयनमा गएको भौतिक पूर्वाधार विकास तथा यातायात व्यवस्था मन्त्रालयले जनाएको छ ।
म्याग्दी र मुस्ताङलाई राष्ट्रिय राजमार्गसँग जोड्ने बेनी–मालढुङ्गा सडक कालोपत्रका लागि सञ्चालित योजनाको कामले १५ महिनापछि गति लिएको छ ।
दोलखाको जिरीमा चैत २३ गतेदेखि हुने १० दिने जिरी महोत्सव २०८० को अन्तिम तयारी पूरा भएको छ । सदरमुकाम चरीकोटमा सोमबार पत्रकार सम्मेलन गरी महोत्सवको तयारी पूरा भएको जानकारी गराइएको हो । नेपालको स्विट्जरल्यान्ड सगरमाथाको प्रवेशद्वार, समृद्ध जिरी निर्माणमा अर्गानिक, कृषि, पर्यटन, संस्कृति छन् आधार मुल नाराका साथ हुने दोस्रो जिरी महोत्सवमा हुन लागेको मुख्य आयोजक उद्योग वाणिज्य सङ्घ जिरीका अध्यक्ष बाबुराजा श्रेष्ठले जानकारी दिनुभयो ।
संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री हितबहादुर तामाङले मुलुकको अर्थतन्त्रलाई नै टेवा पुर्याइरहेको ललितकला क्षेत्रको प्रवर्धनका लागि तीन वटै सरकारले सहयोग गर्नुपर्ने बताउनुभएको छ । उहाँले राजधानीमा सोमबारबाट सुरु भएको पाँच दिवसीय बागमती प्रदेशस्तरीय ललितकला प्रदर्शनी–२०८० को उद्घाटन कार्यक्रममा सो कुरा बताउनुभएको हो । उहाँले ललितकलाको विकासका लागि स्थानीय तह, प्रदेश, सङ्घको नीतिगत र योजनाबद्ध सहकार्य हुन आवश्यक रहेको पनि बताउनुभयो । मन्त्री तामाङले भन्नुभयो, “नेपालको सबै भू–भागमा बसोबास गर्ने हरेक समुदायसँग फरक भाषा, संस्कृतिका साथै परम्परागत अभ्यासमा समेत कला जोडिएको छ । ललितकलाका हस्तकला, चित्रकला, मूर्तिकलालगायत थुपै्र विधाका माध्यमबाट देशलाई आर्थिक टेवा र पर्यटन भित्र्याउने
सुदूरपश्चिम प्रदेशको कैलाली, कञ्चनपुरमा बसोबास रहेको अल्पसङ्ख्यक रानाथारू समुदायमा ‘मरी होरी’ सुरु भएको छ । एक महिनासम्म ‘जिन्दा होरी’ मनाएको यो समुदायले होलिका दहनपछि सोमबारबाट मरी होरी मनाउन थालेको हो । मरी होरी आठ दिनसम्म मनाइने जनाइएको छ । एक महिना आठ दिनसम्म होरी पर्व मनाउने रानाथारूको होरी गत फागुन पूर्णिमाबाट सुरु भएको थियो । आफ्नो समुदायले जिन्दा र मरी गरेर दुई प्रकारले होरी पर्व मनाउने गरेको नेपाल रानाथारू समाजका पूर्वकेन्द्रीय अध्यक्ष जीवन रानाले बताउनुभयो ।
विश्व बैङ्कले नेपालको लेखा प्रणाली उत्कृष्ट रहेको बताएको छ । अर्थमन्त्री वर्षमान पुनसँग सोमबारको भेटका क्रममा विश्व बैङ्ककी उपाध्यक्ष एवं वित्तीय तथा लेखा हेर्ने निर्देशक पामेला ओ कोनेलले नेपालको लेखा प्रणाली विश्वसनीय र व्यवस्थित रहेको बताउनुभएको हो । केही दिनअघि महालेखा परीक्षकको कार्यालय र कोष तथा लेखा नियन्त्रण कार्यालयको भ्रमणका क्रममा नेपालको लेखा प्रणाली धेरै विश्वसनीय र उत्कृष्ट पाएको उहाँको भनाइ थियो । लेखा प्रणालीमा अपनाइएको कागजविहीन प्रणालीले सुशासनका लागि प्रभावकारी काम गर्ने कोनेलको भनाइ थियो । भेटका क्रममा अर्थमन्त्री पुनले १२ वर्षअघि आफू पहिलो पटक अर्थमन्त्री भएका बेला राजस्व र लेखामा कम्प्युटरमा हिसाब राख्ने प्रविधि लागु गरेको बताउनुभएको थियो । त्यस्तै उहाँले परिवर्तित सन्दर्भमा थप प्रविधिमैत्री र सेवाग्राहीमैत्री बनाउने गरी सुधार गर्ने प्रतिबद्धता उल्लेख गर्नुभयो ।
कृषिजन्य उत्पादनको बजारीकरण र वास्तविक किसानलाई अनुदान दिनुपर्नेमा सांसदहरुले जोड दिएका छन् ।
आकर्षक तलब पाउने गरी घरेलु काममा लगाइदिने प्रलोभनमा पारेर भिजिट भिसामा ओमनको मस्कट पुगेकी युवतीलाई बन्धक बनाई जबरजस्ती वेश्यावृत्तिमा लगाउने गरेको पाइएको छ । मानव बेचबिखनमा संलग्न पाल्पा तिनाउ गाउँपालिका–५ घर भई काठमाडौँको तारकेश्वर बस्ने विष्णुबहादुर रानालाई प्रहरीले बालाजुबाट पक्राउ गरेको छ । नेपाल प्रहरीको मानव बेचबिखन ब्युरोका प्रहरी उपरीक्षक गौतम मिश्रका अनुसार घरेलु कामदारका रूपमा मासिक ९० हजार रुपियाँ तलब पाउने प्रलोभन देखाएर मस्कट पुर्याएपछि पक्राउ परेका रानाका साथीले ती युवतीलाई एजेन्ट अफिस लगेर मोबाइल, पासपोर्टलगायतका कागजपत्र जफत गरेका थिए । एउटा कोठामा बन्धक बनाइएकी युवतीलाई ती एजेन्टले ग्राहक बोलाउने र जबरजस्ती वेश्यावृत्तिमा लगाउने गरेको पाइएको छ ।
विद्यालय तहमा देखिएको शुल्क विवाद तथा छात्रवृत्तिसम्बन्धी समस्याको एकमुष्ट समाधान गर्न शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालय सक्रिय भएको छ । हरेक वर्ष सामुदायिक तथा निजी विद्यालयमा देखिने गरेका यस्ता समस्या समाधानमा शिक्षा मन्त्रालय तथा सम्बन्धित स्थानीय तहले चासो नदिएको आरोप लाग्ने गरेको छ । नयाँ शैक्षिक सत्र सुरु हुन तीन साता मात्र बाँकी छ । मन्त्रालयले सबै स्थानीय तहलाई सार्वजनिक विद्यालयमा निःशुल्क शिक्षा र निजी लगानीका (संस्थागत) विद्यालयमा शुल्क निर्धारण एवं छात्रवृत्तिका सम्बन्धमा भएका नीतिगत व्यवस्थालाई कडाइका साथ लागु गर्न १० बुँदे पत्राचार गरेको छ । मन्त्रालयको अनुरोध कार्यान्वयन गर्न सोमबार सङ्घीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्रालयले पनि सबै स्थानीय तहलाई अर्को परिपत्र गरेको छ ।
सुदूरपश्चिम प्रदेशको प्रवेशद्वराका रुपमा रहेको चिसापानीस्थित कर्णाली नदीको पुलबाट सोमबार १७ जना युवाले हाम फालेका छन् ।
पूर्वी मकवानपुरमा बाघले चारवटा गाई मरेको छ । मकवानपुरको बागमती गाउँपालिका वडा नं. ७ मनसाही जरायोटारस्थित मनकामना सामुदायिक वनमा चरनामा रहेका ती गाईलाई बाघले मरेको हो ।
गोरखापत्र दैनिकका पत्रकार यलु जोशीले सोमबार साधना महिला पत्रकारिताबाट सम्मानित हुनुभएको छ । उपप्रधान तथा स्वास्थ्य जनसङ्ख्या मन्त्री उपेन्द्र यादवले जोशीसहित ६ जना महिला पत्रकारलाई साधना महिला पत्रकारिता सम्मानले सम्मानित गर्नुभयो ।