संस्कार–संस्कृतिको प्रतिक नाटक ‘खुवालुङ’ (फोटो फिचर)
खुवाको अर्थ नदीको पानी हो भने लुङको अर्थ ढुंगा। दुधकोशी, अरुण र तमोर नदीको संगमस्थल त्रिवेणी जलसायमा अवस्थित विशाल ढुंगालाई मुन्दुम मान्यता र विश्वासमा राख्ने गरिन्छ।
मिथिला चित्रकलाबाट रङ्गिए सरकारी कार्यालयका पर्खाल
सप्तरीको सदरमुकाम राजविराजस्थित रहेको सरकारी कार्यालयका पर्खालहरु यतिबेला आकर्षणको केन्द्र बन्दै गएको छ । ती पर्खालहरु मिथिला चित्रकलाले रङ्गिएको छ। धार्मिक परम्परा र संस्कृतिलाई जोगाउनुका साथै सरसफाइको दृष्टिले कार्यालय परिसर क्षेत्रमा मिथिला कलामार्फत् देवी देवताका चित्र बनाउन लागेको हो ।
नाटक ‘सिटामोल’ले दिँदैछ व्यङ्ग्य
सिनामङ्गलस्थित पुरानो घर थिएटरमा नाटक ‘सिटामोल’को मञ्चन सुरु भएको छ। सजीव प्राणी भएपछि रोग नलाग्ने त कुरै भएन तर रोगीको समयमै उपचार नहुँदा, औषधि नपाउँदा र भएको औषधिको पनि सही सदुपयोग नहुँदा ज्यान जाने जोखिम धेरै नै हुन्छ। सरकारले धेरैजसो औषधि निःशुल्क प्रदान गर्ने प्रावधान राखेको छ तर त्यसको सही कार्यान्वयन नहुँदा त्यही औषधिलाई हामी महँगो मूल्य तिर्ने गर्छौं। नाटक ‘सिटामोल’ यही सञ्जालमा बेरिएको छ। देश अहिले निकै नाजुक अवस्थाबाट गुज्रिरहेको छ। महँगी, कालोबजारी, भ्रष्टाचारले देशको चरम विकासमा जनतालाई सास्ती दिँदै आएको छ।
शोभा अर्जुन सङ्गीत छात्रवृत्ति र पुरस्कार प्रदान
यो वर्षको शोभा अर्जुन संगीत छात्रवृत्ति सुष्मा बिसुन्खेलाई प्रदान गरिएको छ भने नेपाली ताल बाजाका विज्ञ दीपक कुलुलाई सम्मान गरिएको छ।
नवदुर्गाको मुकुण्डो बनाउन सुरु
नवदुर्गा देवगणका १३ ख्वापा (मुकुण्डो) बनाउन मङ्गलबारदेखि शुभारम्भ गरिएको छ । प्रत्येक वर्ष गठामुगः घण्टाकर्णको दिनदेखि पूर्ण चित्रकारले मुकुण्डो तयार पार्नुहुन्छ । याछेंको नवदुर्गा बनाउने घरमा प्रत्येक दसैँमा उहाँलाई दौडधुप हुन्छ, मुकुण्डो बनाइसक्ने । चित्रकारको दौडधुप घण्टाकर्णको दिनदेखि नै हो– यो दिन सृष्टिको सुरुवात हुन्छ । १३ वटा मुकुण्डो बनाउने कालो माटो भाग लगाएर पूजा गरिन्छ ।
सिद्धार्थमा किरणको ‘समर्पण’
‘अब्सट्रयाक्ट’ कलाका पर्यायजस्तै कलाकार किरण मानन्धरको ‘समर्पण’ शीर्षक चित्रकला प्रदर्शनी सिद्धार्थ आर्ट ग्यालरीमा भइरहेको छ । यद्यपि, किरणका कलाका पारखीका लागि यसपटक फरक स्वाद मिल्ने छ ।
साहित्य लेखनले आनन्द दिन्छ : मानसाग्नि
चिकित्सा, लेखन र प्राध्यापनमा व्यस्त कवि मानसाग्नि (डा. हरिप्रसाद पोखरेल) कक्षा ९ मा पढ्दा जोगी बन्छु भनेर भारततिर पस्नुभएको थियो। यसपछि बिस्तारै मानसाग्निले योग प्राकृतिक चिकित्सा आयुर्वेदजस्ता विषयहरूमा पढाइ सुरु गर्नुभयो। उहाँ अहिले यही क्षेत्रबाट सम्बन्धित भएर अगाडि बढिरहनुभएको छ।
झिमरुकतिर चित्रकला
काठमाडौंको बबरमाहलस्थित आर्ट काउन्सिलमा प्रदर्शनी भइरहेको झिमरुकतिर चित्रकला ।
विदेशिएका युवाको कथा 'सपना अनेक अनेक'
काठमाडौं, साउन ८ गते । नेपालका कयौं युवा उज्ज्वल भविष्यको सपना बुनेर विदेशिन बाध्य छन् । आजको समाज नै विलासी जीवनमा अडिएको छ । जसका लागि पैसाले ठूलो भूमिका खेल्ने गरेको छ । यसैबीचमा कयौं विदेशिएका युवा धन कमाउने आशमा काठको बाकसमा नेपाल फर्किने गरेका छन् । धन कमाउने र उज्ज्वल भविष्यको सपना देखेर वैदेशिक रोजगारीमा गएका युवाको निधनपछि घरपरिवारले भोगेका समस्या र पीडामा बुनेको कथा हो सपना अनेक अनेक । वैदेशिक रोजगारमा गएका युवाका पत्नीले आफ्नो श्रीमान् गुमाएको र छोरीले आफ्नो बुबा गुमाएको कथा सपना अनेक अनेकमा चित्रण गरिएको छ । यो गीति नाटक आफैंमा एउटा सपना हो । कथामा विदेशिएका बुबाको निधनसँगै घरमा रहेकी आमाको पनि निधन भएपछि एक्ली बनेकी छोरीको पीडा नाटकमा उतारिएको छ । कवि गीता खत्रीको खण्डकाव्य 'आमा हुन् आमा' मा आधारित गीति रचनाको कलात्मक नाटकीकरण र मञ्चीय प्रस्तुति हो यो । आफ्नो मातृभूमिबाट अमेरिका पुग्ने सपना बुन्नेहरु अमेरिकाको माटोमा पुगे पनि आफ्नै देशको सम्झनाले रातदिन तड्पिने गर्छन् । तिनै युवाहरुको तड्पपनलाई सर्वनामले सपना अनेक अनेकमा उतारेको छ । जुनसुकै देशमा पुगे पनि आफ्नो माटो र आफ्नो आमाको मायाले विदेशिएका युवालाई पिरोल्ने गर्छ । आफ्नो गाउँघरमा साथी र संगीसँग बिताएका रमाइला क्षणले ती युवालाई पिरोल्नुसम्म पिरोल्छ । 'आमा' अर्थात् नेपाल आमा । आमाको त्यो विम्ब नै यस नाटकको मूल सार हो । नाटकमा सङ्गीत र गायनको गहिराइसँगै परिकल्पनालाई जीवन्त दिनका लागि लोकनृत्य, चर्यानृत्यका साथै आधुनिक र शास्त्रीय नृत्यको भावलाई आधारको रुपमा प्रयोग गरिएको छ । गीत अनुसार बीचबीचमा चाहिने गति सबै प्रक्रियालाई कलाकारले विशेष रुपमा अँगालेको देखिन्छ । झण्डै ५० वर्षदेखि नाटक क्षेत्रमा लाग्नुभएका अशेष मल्लको यो पहिलो गीति नाटक हो । नाटकमा प्रस्तुत गरिएका कथाका भावलाई दर्शकले संगीत र कलाकारको शारीरिक अभिव्यक्तिले महसुस गराउने गीति नाटक रहेको निर्देशक अशेष मल्लको भनाइ छ । नाटकमा संगीतकार राजु सिंहको संगीतको धुन, गायनमा बानिका प्रधान र सत्यराज आचार्य र प्रमिला कार्की उप्रेतीको कोरियोग्राफी रहेको छ । नाटकमा मनोज महर्जन, भावना उप्रेती, रविना परियार, धिरज थापा मगर, मिलन शाक्य, निरीक्षा घतानी, शुंँ-गूको अभिनय छ ।