लाहा खेती
विशेष रुखका नरम हाँगामा टाँसिएर त्यही हाँगाको रस चुसेर आफ्नो जीवनचक्र पूरा गर्ने परजीवीलाई लाहा भनिन्छ । लाहाका प्रकार क) भाले लाहा
हर्टिकल्चर एक्स्पोमा पैँतिस लाखको कारोबार
नर्सरी व्यवसायी सङ्घको आयोजनामा दुई दिनदेखि जारी नेसनल हर्टिकल्चर एक्स्पो–२०८० लाई १५ हजार जनाले अवलोकन गरेका छन् भने ३५ लाख रुपियाँ बराबरको करोबार भएको छ । शुक्रबारदेखि काठमाडौँको भृकुटीमण्डपमा सुरु भएको सो एक्स्पोमा पुष्प र नर्सरीका विभिन्न स्टल राखिएका छन् । अवलोकतनकर्ताले सबभन्दा जडीबुटीमा चासो लिएको संघका अध्यक्ष रामजी तिमिल्सिनाले जानकारी दिनुभयो । जडीबुटीको बोटबिरुवाप्रति अवलोकनकर्ताले बढी चासो लिएको र खरिद पनि गरेको उहाँले बताउनुभयो । चैत १९ गतेसम्म चल्ने एक्स्पोको वन तथा वातावरणमन्त्री नवलकिशोर साहले उद्घाटन गर्नुभएको थियो ।
आत्मनिर्भर बन्दै खजुराका किसान
बाँकेका स्थानीय तहले ‘प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण’ कार्यक्रम अन्तर्गत तरकारी पकेट क्षेत्र सञ्चालन गरेको छ । उक्त कार्यक्रमबाट तरकारी खेती गरी किसान आत्मनिर्भर बन्न थालेका छन् ।
किसानलाई प्राविधिक ज्ञान सिकाइँदै
दाङको तुलसीपुर उपमहानगरपालिका-१२ का किसानलाई प्राविधिक ज्ञान दिन थालिएको छ । प्राविधिक ज्ञानबिना किसानले उत्पादन वृद्धि गर्न तथा विभिन्न समस्या आउँदा समाधान गर्न नसक्ने भन्दै वडाले उक्त ज्ञान प्रदान गर्न थालेको हो ।
चैते धान उत्पादनमा जोड
कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयले धानमा आत्मनिर्भर हुनका लागि चैते धान उत्पादनमा जोड दिएको छ । त्यसका लागि विभिन्न कार्यक्रम अगाडि बढाउने भएको छ । यसै क्रममा सरकारले चालु आर्थिक वर्ष २०८०/८१ का लागि चैते धानको न्यूनतम समर्थन मूल्य तोकेको छ । बिहीबार बसेको मन्त्रीपरिषद्को बैठकले मूल्य तोकेको हो । १८ प्रतिशतसम्म चिस्यान भएको चैते धानको प्रतिक्विन्टल दुई हजार ७०७ रुपियाँ २८ पैसा न्यूनतम समर्थन मूल्य तोकेको कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयले जनाएको छ । १८ प्रतिशतभन्दा बढी चिस्यान भएको चैते धानको हकमा एक प्रतिशत चिस्यानका लागि प्रतिक्विन्टल १२ सय ग्रामका दरले हुन आउने तौल घटाई कायम हुन आउने तौलका आधारमा न्यूनतम समर्थन मूल्य कायम गर्ने निर्णय गरिएको मन्त्रालयले जनाएको छ ।
नेशनल हर्टिकल्चर एक्स्पो सुरू (फोटो फिचर)
काठमाडौं चैत्र १६ गते। काठमाडौंको भृकुटीमण्डपस्थित प्रदर्शनी हलमा शुक्रबारदेखि नेशनल हर्टिकल्चर एक्स्पो २०८० सुरू भएको छ। ‘नर्सरी व्यवसायको विकास र विस्तार, स्वच्छ वातावरणसहित आय र रोजगार’ भन्ने नारासहित शुक्रबारदेखि एक्स्पो सुरू भएको छ।नर्सरी व्यवसायी सङ्घ, नेपालले आयोजना गरेको एक्स्पोमा देशभरिबाट पुष्प नर्सरी, फलफूल नर्सरी, कृषि वन नर्सरी तथा जडीबुटी नर्सरीको ७०० भन्दा बढी प्रजातिका बोटविरूवाहरू प्रदर्शनी तथा विक्री वितरणमा राखिनुका साथै मलखाद, अर्गानिक एवं रासायनिक विषादी, बिउबिजन, औजार उपकरण राखिएको छ ।एक्स्पोमा ७४ वटा व्यवसायिक स्टल, २ वटा फुड स्टल, ७ वटा अफिसियल , ५ वटा प्रतिस्पर्धी स्टलसहित जम्मा ८८ वटा स्टल छन्। नर्सरी व्यवसाय गर्न चाहने नव उद्यमी, जिज्ञासु एवं अध्यापन साथै अनुसन्धान गर्ने सम्पूर्णका लागि एक्स्पो बृहत् साझा मञ्च हुने आयोजकले बताएको छ । एक्स्पो कम्तीमा ५० हजारले अवलोकन गर्नुका साथै करिब १ करोडभन्दा बढीको आर्थिक कारोबार हुने सङ्घले अपेक्षा गरेको छ । एक्स्पो अवलोकन गर्न सर्वसाधारणका लागि प्रवेश शुल्क प्रतिव्यक्ति रू.१०० र विद्यार्थी तथा ज्येष्ठ नागरिकको लागि प्रतिव्यक्ति रू. ५० लाग्नेछ । आजबाट सुरु भएको एक्स्पो १९ गतेसम्म चल्नेछ ।
जलवायु परिवर्तनबाट कृषिमा पर्ने प्रभाव न्यूनीकरणमा सहकार्य
जलवायु परिवर्तनले कृषि क्षेत्रमा पारेको प्रभावबारे नेपाल कृषि अनुसन्धान परिषद् (नार्क) र कोरियाका कोपिया सेन्टरबिच सहकार्य हुने भएको छ । नार्क अन्तर्गतका राष्ट्रिय कृषि वातावरण अनुसन्धान केन्द्रका वैज्ञानिक र कोरियाका कृषि मन्त्रालय अन्तर्गतको कोपिया सेन्टरका वैज्ञानिकबिच भएको छलफल छ । सो छलफलका आधारमा जलवायु अनुकूलन प्रविधि विकासमा सहकार्य गर्न सहमति भएको राष्ट्रिय कृषि वातावरण अनुसन्धान केन्द्रका प्रमुख डा. ध्रुवराज भट्टराईले बताउनुभयो ।
च्याउ खेतीमा रमाएकी तुलसा
दाङको तुलसीपुर उपमहानगरपालिका-६ मोतीपुरकी ५८ वर्षीया तुलसा बुढामगरले व्यावसायिकरुपमा च्याउ खेती थालेको डेढ दशकभन्दा बढी भयो । सामान्य लेखपढ बुढामगर आफू एक्लै च्याउखेतीमा रमाएको मात्र होइन कि उहाँले अहिले च्याउ उद्योग पनि खोल्नुभएको छ ।
चैते धान रोपाइँको चटारो
पॉचथरका किसान यतिबेला चैते (बर्से) धान रोप्न व्यस्त छन् । चैतमा रोपेर असारमा पाक्ने यो धानलाई किसानले चैते धान भन्ने गर्छन् । फागुन अन्तिम साता सुरु भएको रोपाइँ चैत महिनाको अन्त्यसम्म जारी रहन्छ । कोही खेत जोत्न, कोही हिलोआली गर्र्न, दाँते र फ्याउरी लगाएर हिलो माटो मिलाउन त कोही बिउ काढ्न व्यस्त छन् ।