सप्तरीका किसानलाई गहुँ भित्र्याउने चटारो
जिल्लाको दोस्रो बालिको रूपमा रहेको गहुँ काट्न किसानलाई भ्याइनभ्याई छ ।
चैते धान रोप्न सुरु
सर्लाहीमा सिँचाइ सुविधा रहेको क्षेत्रका किसानले धमाधम चैते धान रोप्न सुरु गरेका छन् । कुलो तथा नहरको पानी लाग्ने र पम्पसेटबाट पानी आउने क्षेत्रमा चैते धानको रोपाइँ सुरु भएको हो ।
बेसार खेतीको आकर्षण बढ्दाे
अन्य खेती बालिमा जङ्गली जनावरको हैरानी भोगेका रोङ गाउँपालिकाका किसानमा बेसार खेतीको मोह बढेको छ ।
हुम्लामा २९ प्रतिशत जमिनमा सिँचाइ सुविधा
हिमाली जिल्लामा खेती योग्य जमिन मध्य २९ प्रतिशत मात्र सिँचाइ सुविधा पुगेको छ । कतै भिरालो र त कतै सिँचाइका लागि पानीको स्रोत नभएका कारण थोरै जग्गामा मात्र सिँचाइ सुविधा पुगेको हो ।
जुस र जाम बन्ने खाद्यफल जङ्गलमै नास
गिठा, कन्दमूल, बेल, सिता फल, हलुवाबेद, चुत्रो, ऐँसेलु, मछाइनु, लेकाली कालो ऐँसेलु, काफल, डाले चुक, तिमिलो लगायतका जङ्गली खाद्य फलको उपयोग नहुँदा खेर जाने गरेका छन् । जङ्गली खाद्य फलबाट जाम, जेली र जुस बनाउन सकिने सम्भावना भए पनि उपयोग हुन सकेको छैन ।
शतप्रतिशत अनुदानमा सिँचाइ यन्त्र उपकरण वितरण
कृषि ज्ञान केन्द्र पश्चिम नवलपरासीले गरिब विपन्न समुदायलाई बेमौसमे तरकारी खेतीका लागि सिँचाइ उपकरणहरू सहयोग गरेको छ ।
झापामा २० हजार हेक्टरमा चैते धानखेती
जिल्लामा २० हजार हेक्टर जमिनमा चैते धानखेती लगाइएको कृषि ज्ञान केन्द्र झापाले जनाएको छ । त्यसमध्ये आठ पालिकाको ४८ बिघा जमिनमा कृषि ज्ञान केन्द्रले नै आधुनिक प्रविधिको प्रयोग गरेर परीक्षणका लागि चैते धान रोपेको जनाएको छ ।
छ सय किमी टाढा पुगेर चर्छन् मौरी
गर्मी चढेपछि जाडोमा बेँसी झारिएका भेडा र चौँरी लेक चढाइन्छन् । चरन क्षेत्र खोज्दै भेडीगोठ अर्को ठाउँमा सारिन्छ ।
-original-thumb.jpg)
नयाँ वर्षमा फालेलुङ चौँरी महोत्सव
नारायण तुम्बापोफिदिम, चैत १६ गते । पाँचथरका सरोकारवाला निकायहरू चौँरीको प्राकृतिक तथा सांस्कृतिक महत्त्व संरक्षण गर्दै पर्यटकीय प्रवर्द्धनमा विगतदेखि नै सक्रिय छन् । यही अभियानलाई निरन्तरता दिन, फालेलुङमा आयोजना हुने आठौँ फालेलुङ चौँरी महोत्सव घोषणा गरिएको छ । शुक्रवार फिदिममा पत्रकार सम्मेलनमा गर्दै आगामी चैत ३१ देखि वैशाख २ गतेसम्म महोत्सव सञ्चालन गरिने आयोजकले जनाएका छन् । फालेलुङ क्षेत्र चौँरी पालन र पर्यटनको केन्द्रभारतसँगको सीमावर्ती क्षेत्र तीन हजार ५०० मिटर उचाइमा रहेको आकर्षक फालेलुङ क्षेत्र चौँरी पालनका लागि प्रसिद्ध हब मानिन्छ । चौँरी पालन व्यवसायलाई प्रवर्द्धन गर्दै पर्यटनसँग जोडेर ग्रामीण अर्थतन्त्र उठाउने उद्देश्यले महोत्सव गरिँदै आएको हो । फालेलुङ गाउँपालिकाको मुख्य आयोजनामा हुने महोत्सवमा फालेलुङ कञ्चनजङ्घा पर्यटकीय संस्था, दीप ज्योति युवा क्लब, कञ्चनजङ्घा चौँरी पालन तथा संरक्षण संस्था आयोजकका रूपमा रहेका छन्। । साथै, पर्यटन, वन तथा वातावरण मन्त्रालय (कोशी प्रदेश), नेपाल पर्यटन बोर्ड, र नेपाल पत्रकार महासङ्घ पाँचथर शाखा प्रवर्द्धकका रूपमा संलग्न छन् । विभिन्न स्थानीय किसान सङ्घ संस्थाहरूले व्यवस्थापनमा सहकार्य गर्ने आयोजक डिल्ली आञ्जुम केरुङले बताउनुभयो । महोत्सवका आकर्षणहरूमहोत्सवमा याक नृत्य प्रस्तुत गरिनुका साथै चौँरी पालन पेसाको परिचय पस्किने रैथाने सांस्कृतिक झाँकी पनि प्रदर्शन गरिने बताइएको छ । चौँरी, भेडाजन्य दूध, उन, छुर्पी, घिउ जस्ता विभिन्न उत्पादनको दृश्यावलोकन, खरिद विक्री र खाने बस्ने सुविधाका लागि स्टल, गोठस्टेको प्रबन्ध हुने आयोजक भनाइ छ । महोत्सवलाई मनोरञ्जनमय बनाउन रैथाने परम्परागत खेलकुद र राष्ट्रिय कलाकार आमन्त्रण गरेर साङ्गीतिक कार्यक्रम पनि गर्ने भनिएको छ । महोत्सव गर्न लागिएको फालेलुङ क्षेत्रमा लोपोन्मुख रेडपाण्डा पाइनु साथै यहाँबाट मज्जाले सूर्योदयको दृश्य अवलाेकन गर्न सकिन्छ । कञ्चनजङ्घा, कुम्भकर्ण, मकालु, सगरमाथा लगायतको हिमशृङ्खलासमेत देख्न पाइन्छ ।विशेष आकर्षण ज्वाइँ याक प्रदर्शनफालेलुङ चौँरी महोत्सवमा पुगे यस अवसरमा नेपालका साथै भुटानको ज्वाइँ याक पनि देख्ने अवसर पाइन्छ । यहाँका किसानले भुटानबाट उन्नत नस्लका याक (भाले चौँरी) बिउका रूपमा ल्याउने गर्दछन् । जसलाई घर ज्वाइँ याकका रूपमा लामो समय पाल्ने परम्पराकै रूपमा रैथाने चलन छ । आउने महोत्सवमा मुख्य प्रदर्शनको रूपमा ज्वाइँ याकलाई प्रस्तुत गरिने जनाइएको छ । यसपालि चौँरीका बथान र मुख्यगरी ज्वाइँ याकसँग सेल्फी, रिल्स, टिकटक खिचेर बनाएर रमाउन चाहनेका लागि व्यवस्थित सुविधा प्रदान गरिने जनाइएको छ । महोत्सवमा भेट हुने ग्वालाका मुखबाट चौँरीसँग जोडिएका विभिन्न रमाइला किस्साहरू समेत सुन्ने सुनाउने प्रबन्ध पनि गरिने बताइएको छ । यस्ता विभिन्न आकर्षणको पक्षसँग जोडिएको चौँरी महोत्सव सफल पार्न आइदिन फालेलुङ गाउँपालिका उपाध्यक्ष महेन्द्र जवेगुले सबैसँग अनुरोध गर्नु भएको छ । उहाँले महोत्सवको माध्यमबाट स्थानीय आयआर्जन प्रवर्द्धन, चौँरी पालन संरक्षण तथा पर्यटन विकासमा टेवा पुग्ने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो ।
पशुपालन व्यवसाय प्रवर्धनका लागि उपकरण वितरण
पशुपालका लागि अनुकुल रहेको सल्यानमा पछिल्लो समय स्थानीय तहहरुले यस क्षेत्रमा लगानी बढाउँदै आएका छन् ।
विद्यार्थीले छतमै फलाउँछन् तरकारी
विद्यार्थीले अतिरिक्त क्रियाकलापलाई सदुपयोग गर्दै कौसीमा नै तरकारी फलाएका छन् । बागलुङ नगरपालिका–९ को तित्याङ माध्यमिक विद्यालयको कौशीमा यतिबेला आलु, बन्दा, काउली र ब्रोकाउली फलेका छन् ।
हल गोरु पाल्ने किसानलाई पाँच हजार अनुदान
पछिल्लो समय पहाडी जिल्लाहरूमा आधुनिक हाते ट्याक्टरको माग बढ्दो छ । गाउँ–गाउँमा हाते ट्याक्टर भित्रिएपछि हल गोरु पाल्ने किसानको संख्या घट्दै गएको हो ।
पाल्पाका किसानलाई चैते धान रोप्न चटारो
आलु, गहुँलगायत बाली भित्र्याएका पाल्पाका किसानलाई चैते धान रोपाइँको चटारो थपिएको छ । यहाँका पूर्वखोला, रामपुर, रम्भा, निस्दीलगायत फाँटका अधिकांश किसान एक सातायता चैते धानको रोपाइँमा व्यस्त छन् ।
गहुँवालीको अनुसन्धान सुरु
पर्वत, चैत १४ गते । पर्वतमा आठ प्रजातिका गहुँवालीबारे अनुसन्धान गर्न थालिएको छ । राष्ट्रिय गहुँ बाली अनुसन्धान केन्द्र भैरहवाले पर्वतको फलेवास नगरपालिकाका विभिन्न क्षेत्रमा लगाइएको आठ जातका प्रजनन गहुँमाथि अनुसन्धान सुरु गरेको जनाएको छ । सरकारको जलवायु अनुकूलन गहुँ खेती प्रविधि कार्यक्रमअन्तर्गत मध्यपहाडी भेगमा पहिलो पटक गहुँबारे अनुसन्धान थालिएको केन्द्रले जनाएको छ । कुन स्थानमा कुन प्रजातिको गहुँखेती गर्दा कृषकले राम्रो उत्पादन लिन सक्छन्, कुन हावापानी र मौसम तथा भौगोलिक स्थानमा कुन प्रजाति सुहाउँदो छ भन्ने विषयमा अनुसन्धान थालिएको राष्ट्रिय गहुँबाली अनुसन्धान केन्द्र भैरहवाका वरिष्ठ कृष्ण विकास अधिकृत खेमराज पन्तले जानकारी दिनुभयो । फलेवास नगरपालिका वडा नं। ६ का अगुुवा कृषक रमेश चापागाईंले कृषि प्राविधिक नै खेतवारीमा आएर गहुँको अनुसन्धान गर्दा आफूहरुलाई आगामी दिनमा गहुँखेती गर्न सहज हुने बताउनुभयो । बर्सेनि तापक्रममा भएको वृद्धि, जलवायु परिवर्तनले हिउँदे वर्षा नहुने, सिँचाइको अभाव जस्ता कारणले कृषकहरुको गहुँखेतीतर्फको आकर्षण घट्दै गएका बेला केन्द्रले निश्चित प्रजाति पहिचान गरेर सिफारिस गर्ने फलेवास नगरपालिकाकी उपप्रमुख शोभा क्षेत्रीले बताउनुभयो । गहुँका विभिन्न आठ प्रजनन बीउको अनुसन्धान गरिएकोमा अहिलेसम्म चार जात सिफारिसका लागि छनौट भएको उहाँले बताउनभयो । वरिष्ठ कृषि विकास अधिकृत पन्तका अनुसार अनुसन्धानपछि एन एल ११७९, एनएल १४८८, एनएल १४८६, एनएल १४५० नामक गहुँको जातको गहुँ खेतीका लागि सिफारिसको तयारी गरेको बताउनुभयो । यी प्रजाति समुद्र सतहदेखि आठ सय मिटरको उचाइमा राम्रोसँग उत्पादन हुने जनाइएको छ । केन्द्रले फलेवास नगरपालिका–६ देवीस्थानका १२ जना किसानको खेतमा अनुसन्धान गरेको हो । शिवशक्ति कृषि तथा पशुपन्क्षी कृषि फर्ममा आबद्ध १२ जना किसानको ४० रोपनी क्षेत्रफलमा गरिएको गहुँ खेतीमा अनुसन्धान गरिएको थियो ।
उत्कृष्ट तीन कृषक सम्मानित
सल्यानमा उत्कृष्ट तीन जना पशुपालक कृषक सम्मानित भएका छन् ।
भारतीय तरकारी आयातपछि नेपाली उत्पादनले मूल्य नपाउँदा किसान चिन्तित
आफ्नो उत्पादनले मूल्य नपाउँदा तरकारी किसान चिन्तित भएका छन् ।
धनुषामा बर्सेनि बढ्दै चैते धानको उत्पादन
धनुषामा चैते धानको उत्पादन क्षेत्र बर्सेनि बढ्दै गएको छ । चैते धान उत्पादनप्रति किसानको रुचि बढेपछि जिल्लामा चैते धानको उत्पादन क्षेत्रफल बढ्दै गएको हो ।
ओखर खेतीमा आकर्षण बढ्दो
बागलुङका किसानले बाँझो जमिनमा व्यावसायिक ओखर खेती गर्न सुरु गरेका छन् । खाद्यान्न बाली लगाउँदा उत्पादन कम भएको भन्दै बाँझो जमिनमा किसानले अहिले नगदेबाली लगाउन सुरु गरेका हुन् ।
ठेकदारको बदमासीः बाली हुर्किसक्यो किसानले मल पाएनन्
ठेकदारको बदमासीले गर्दा मोरङका किसानहरू बाली हुर्किसक्दा पनि मल पाउन सकेका छैनन् ।
प्रतिकिलो ६५ रुपियाँले घट्यो रिट्ठाको भाउ, किसान मारमा
चार वर्षदेखि अकासिएको रिट्ठाको भाउ यो वर्ष दोब्बरले घटेको छ । लगातार पाइरहेको भाउ एक्कासि घटेपछि कृषकहरू निराश भएका छ ।
-original-thumb.jpg)
चार रुपियाँमै गोलभेँडा
सर्लाहीका किसानलाई आफूले उत्पादन गरेको गोलभेँडा बिक्री नभएर समस्या पर्न थालेको छ ।
मुगुमा जडीबुटीबाट ९३ लाख राजश्व सङ्कलन
आर्थिक वर्ष मुगुमा सङ्कलन भएर निकासी भएको जडीबुटीबाट राम्रो राजस्व प्राप्त भएको छ ।
बारामा ११ हजार मेट्रिकटन तेलहन बाली उत्पादन
चालु आर्थिक वर्ष ०८१-८२ मा बाराका कृषकहरुले ११ हजार मेट्रिकटन तेलहन बाली उत्पादन गरेका छन् ।
भैँसी पालनमा रमाएका नन्दलाल सापकोटा
गोठभरी भएका गाई र भैँसीलाई घाँससहित दानापानी दिन व्यस्त हुनुहुन्छ, नन्दलाल सापकोटा । बागलुङ नगरपालिका–४ उपल्लाचौर आमबोटमा उहाँले विगत १४ वर्षदेखि व्यवसायीक रुपमा गाई, भैँसी पाल्दै आउनुभएको छ ।
-original-thumb.jpg)
गाउँकै शीतभण्डारमा आलु राख्न पाएपछि कृषक हर्षित
स्याङ्जाको वालिङ नगरपालिका–६ का कृषक शोभाकान्त पाण्डे निक्कै उत्साहित हुुनुहुन्छ । आफूले उत्पादन गरेको आलु वालिङमा सञ्चालनमा आएकोे शीतभण्डारमा राख्न पाएपछि पाण्डे खुसी हुनुभएको । उमेरले ७० काटिसक्नु भएका कृषक पाण्डे निरन्तर कृषि कर्ममा हुनुहुन्छ ।
