आगन्तुक जलपन्छीको सङ्ख्यामा कमी

कावासोती समाचारदाता

कावासोती, माघ ६ गते । पूर्वी नवलपरासीको सिमसार क्षेत्रमा मानव बस्तीको विकास भएसँगै आगन्तुक जलपन्छीको सङ्ख्यामा कमी हुँदै गएको छ। अव्यवस्थित मानव बस्तीका कारण  सिमसार क्षेत्रसमेत नासिँदै गएको छ। 

हिउँद तथा वर्षामा पाइने चराहरूको सङ्ख्यामा हरेक वर्ष कमी हुँदै गएको जल तथा पन्छी गणनाले देखाएको छ। पश्चिम सेक्टर चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जका जलपन्छी गणना संयोजक डीबी चौधरीका अनुसार ग्लोबल वार्मिङ (विश्व तापक्रमवृद्धि)ले गर्दा एक ठाउँमा पुग्नुपर्ने चरा अन्तै जान थालेका बताउनुभयो। त्यस्तै मानव बस्ती कारण असुरक्षित बसोवासले गर्दा पनि चराको सङ्ख्यामा कमी हुन गएको बताइएको छ। उहाँले भन्नुभयो, “नदी तथा तालतलैया दिन प्रतिदिन कुरूप बन्दै गएका छन्। पानीका स्रोतमा ढल फोहोर मिसाउँदा मुहान मासिँदै गर्दा विगतभन्दा अहिले चराको सङ्ख्यामा कमी आएको छ।” 

नदी छेउछाउ, तालतलैया तथा सिमसार आसपास विकास निर्माणसँगै मानवीय गतिविधिले गर्दा पानीमा आश्रित चरालाई थप असर परिरहेको छ। यसको प्रत्यक्ष उदाहरण भर्खरै गरिएको चरा गणनाले देखाएको उहाँले स्पष्ट पार्नुभयो।  

नवलपुरतर्फको नारायणी नदीमा धेरै मात्रामा देखिने चरा चखेवा हो। गत वर्षको तुलनामा यो चरा थोरै मात्रै वृद्धि भएको चौधरीले बताउनुभयो। यस वर्ष चार हजार ५०५ वटा भेटिएका छन्। गत वर्ष चार हजार २७ भेटिएका थिए। यस वर्ष ४३ प्रजातिका चरा देखापरेका छन्। सन् २०२१ मा गरिएको चरा गणनामा ४७ र २०२२ मा ३७ प्रजातिका चरा भेटिएका थिए। चौधरीका अनुसार प्राकृति कारणसँगै मानवीय क्रियाकलापले गर्दा चराको सङ्ख्यामा कमी हुँदै गएको हो। अन्य ठाउँबाट आउने भएकाले रुटसमेत बिग्रिएको छ। 

नेपालमा ८९१ प्रजातिका चरा पाइन्छन्। नेपालमा पाइने कुल चरामध्ये दुई सयभन्दा बढी प्रजातिका चरा पानीमा आश्रित छन्। यीमध्ये एक सय प्रजाति आगन्तुक चरा रहेका छन्।