जयपृथ्वीबहादुर सिंहलाई अन्तर्राष्ट्रिय विभूति घोषणा गर्न माग

काठमाडौँ, भदौ ८ गते । राष्ट्रिय विभूति तथा मानवतावादी व्यक्तित्व जयपृथ्वीबहादुर सिंहलाई अन्तर्राष्ट्रिय विभूति घोषणा गर्न माग गरिएको छ। सिंहको १४६औँ जन्मजयन्तीका अवसरमा मङ्गलबार नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानले आयोजना गरेको विचार गोष्ठीका वक्ताले यस्तो माग गर्नुभएको हो।

नेपालको पहिलो राणा प्रधानमन्त्री 

जङ्गबहादुरका छोरीतर्फका नाती बझाङ्गी राजा जयपृथ्वीबहादुर सिंहले सत्ता र सुखको मोह त्याग गरेर भारत पलायन हुनुभएको थियो। 

शासन व्यवस्था, शिक्षा, स्वास्थ्य, सडक, पुललगायतका क्षेत्रमा सुधारका कार्यको थालनी गर्नुभएका उहाँले पहिलो विश्वयुद्धपछि विभिन्न मुलुकमा गई मानवतावादको प्रचार गर्नुभएको थियो। राष्ट्रिय विभूति सिंह गोरखापत्रको स्थापनादेखि नै महत्त्वपूर्ण जिम्मेवारीमा जोडिनुभएको थियो। 

सुधारक तथा मानवतावादी सिंहले नै विश्व शान्ति र सद्भावका लागि अन्तर्राष्ट्रिय संस्था आवश्यक रहेको धारणा अमेरिकामा प्रस्तुत गर्नुभएपछि संयुक्त राष्ट्रसङ्घको अवधारणा अगाडि आएको कुरा नेपाली अनुसन्धानकर्ताले गर्दै आएका छन्।

विभिन्न मुलुकले उहाँले प्रतिपादन गर्नुभएको मानवतावादी सिद्धान्तका कारण एसियाको दोस्रो बुद्धको उपनामसमेत दिएका थिए। सोही कारण उहाँलाई अन्तर्राष्ट्रिय विभूति घोषणा गर्नुपर्ने र त्यसका लागि नेपालले राष्ट्रसङ्घसँग पहल गर्नुपर्ने धारणा विज्ञहरूको छ।

१९३४ भदौ ७ गते जन्मिनुभएका उहाँको १९९७ असोज १० गते निधन भएको थियो। उहाँलाई राष्ट्रिय विभूति घोषणा गर्न तीन वर्षअघि नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानले पहल गरेको थियो भने सरकारले गत असार ६ गते राष्ट्रिय विभूति घोषणा गर्ने निर्णय गरेको थियो।

कार्यक्रममा प्रज्ञा प्रतिष्ठानका उपकुलपति डा. जगमान गुरुङले सिंह सत्ता भोगमा नलागी जनहितमा लागेको बताउँदै राष्ट्रिय विभूति सिंहले नेपाललाई विश्वमाझ चिनाउनुभएको उल्लेख गर्नुभयो। उहाँले सत्ता र सुखको मोह त्याग गर्ने सिंहको चरित्रबारे सबै नेपालीले सिको गर्नुपर्ने बताउँदै उहाँका मार्गदर्शन र सिद्धान्त अहिले पनि उत्तिकै सान्दर्भिक रहेको धारणा व्यक्त गर्नुभयो।

प्रज्ञा प्रतिष्ठानका सदस्यसचिव प्राध्यापक जगत्प्रसाद उपाध्यायले राष्ट्रिय विभूति सिंहले एक सय वर्षअघि नै निरङ्कुशताविरुद्ध सङ्घर्ष गरेर उदाहरण प्रस्तुत गर्नुभएको चर्चा गर्दै मानिसले मानिसलाई मानवीय संस्कारको व्यवहार गर्नुपर्छ भन्ने ज्ञान दिएको बताउनुभयो। उहाँले स्वर्गीय सिंहका विचार आत्मसात् गर्ने अभियान थाल्नुपर्ने बताउँदै उहाँलाई आधुनिक विकासका मार्गदर्शकका रूपमा लिनुपर्ने बताउनुभयो।