• ११ पुस २०८१, बिहिबार

लोक सेवा विशेष वस्तुगत प्रश्नोत्तर

blog

१. विश्व स्वास्थ्य सङ्गठन (डब्लुएचओ)ले इजिप्टलाई औलोमुक्त घोषणा कहिले गरेको हो ?

सन् २०२४ अक्टोबर २० 

इजिप्टको सभ्यता जत्तिकै पुरानो यो रोग अब त्यहाँको इतिहास बनेको छ । 

एनोफिलिज लामखुट्टेको टोकाइबाट हुने औलोको सङ्क्रमणको शृङ्खला तीन वर्षदेखि देशव्यापी रूपमा अवरुद्ध भएको कुरा कुनै देशले प्रमाणित गरेपछि डब्लुएचओले प्रमाणीकरण गर्छ । औलोमुक्त घोषणाका लागि कुनै पनि देशले पुनः सङ्व्रmमणको सम्भावना रोक्न क्षमता पनि प्रदर्शन गर्नु पर्छ । 

डब्लुएचओका अनुसार विश्वका ४४ देश र एउटा क्षेत्र औलोमुक्त घोषणा भएका । 


२. पद्मश्री साहित्य पुरस्कार–२०८० कसलाई प्रदान गरियो ?

  प्रा. कृष्ण गौतम (२०८१ कात्तिक, उपन्यास : 

अद्वैतका लागि)

पद्मश्री साधना सम्मान सिक्किमका पूर्वमुख्यमन्त्री पवनकुमार चाम्लिङ र पद्मश्री गौरव पुरस्कार प्रा. केदारभक्त माथेमालाई प्रदान गरिएको । 

पुरस्कारको राशि तीन–तीन लाख रुपियाँ रहेको । 


३. व्यथित काव्य डायस्पोरा सम्मान–२०८० बाट सम्मानित हुने स्रष्टा को हुन् ?

कवि सकुन ज्ञवाली 


४. हाल उत्तर एट्लान्टिक सन्धि सङ्गठन ‘नेटो’ को सदस्य राष्ट्रहरूको सङ्ख्या कति रहेको छ ?

  ३२

३२ औँ सदस्य राष्ट्र स्विडेन हो ।

स्विडेन सन् २०२४ मार्च ७ मा नेटोको सदस्य बनेको हो । 


५. मिसेस नेपाल वल्र्ड २०२४ को उपाधि जित्ने सुन्दरी को हुन् ?

डेनिला कार्की

उपाधिसँगै उनले स्कुुटरलगायत पुरस्कार प्राप्त गरेकी छन् । साथै उनले आगामी जनवरीमा अमेरिकामा हुने मिसेस वल्र्डमा नेपालको प्रतिनिधित्व गर्ने छन् । 

उक्त प्रतियोगितामा एलिना घिमिरे फस्ट रनर अप, किरण कार्की सेकेन्ड रनर अप र अनु कार्की थर्ड रनर अप भएका ।

सो समारोहमा सुयशा राउतले मिसेस नेपाल इन्टरनेसनलको उपाधि जितेकी । 

रेश्मा घिमिरेले एमएस नेपाल इन्टरनेसनलको उपाधि जितेकी ।

यी दुई विजेताले सिङ्गापुरमा हुने मिसेस इन्टरनेसनल र एमएस इन्टरनेसनल प्रतियोगितामा नेपालको तर्फबाट सहभागी हुन पाउने छन् । 

सो समारोहमा अग्रज अभिनेत्री बसुन्धरा भुसाललाई छ दशकदेखि नेपाली चलचित्रमा निरन्तर योगदान पु¥याएवापत मानार्थ मिसेस नेपाल वल्र्ड सम्मान २०२४ बाट सम्मानित गरिएको ।


६. अमेरिकाद्वारा प्रदान गरिने ग्लोबल एन्टी रेसिजम च्याम्पेनसिप अवार्डबाट सम्मानित हुने नेपाली अभियन्ता को हुन् ?

उर्मिला चौधरी

नेपालमा सीमान्तकृत जात र जातीय समुदायहरूको मानव अधिकार प्रवर्धनमा उल्लेखनीय नेतृत्वदायी भूमिका खेलेको भन्दै उनलाई अमेरिकी विदेश मन्त्रालयले सो सम्मान प्रदान गरेको हो । 

चौधरीसहित विभिन्न देशका ६ अभियन्ताले अन्तर्राष्ट्रिय अवार्ड प्राप्त गरेका हुन् । 

अवार्डबाट सम्मानित व्यक्तित्व :

१. उर्मिला चौधरी (नेपाल)

२. दिन्ताइ सुलताइरू (घाना)

३. जोन लिर्डाम (नेदरल्यान्ड्स)

४. एल्भिस शाकजिरी (उत्तर म्यासेडोनिया)

५. तान्या दुआर्त (मेक्सिको)

६. तामासा यार्हुइ ज्याकोम (बोलिभिया) 

पूर्वकमलरीसमेत रहेकी उर्मिला कमलरीमुक्त अभियानमा संलग्न भएकी अभियन्ता हुन् । उनले अहिलेसम्म संयुक्त राष्ट्रसङ्घको युथ करेज अवार्ड फर एजुकेसन, इन्टरनेसनल ह्युमन राइट्सलगायत आधा दर्जन बढी अन्तर्राष्ट्रिय अवार्ड प्राप्त 

गरेकी छन् ।


७. नेपालमा पाइने चरा प्रजातिको सङ्ख्या कति पुगेको छ ?

  ८९६ 

२०८१ श्रावणमा तालु धर्से अर्जुनक नामक चरा भेटिएपश्चात् नेपालमा पाइने चरा प्रजातिको सङ्ख्या ८९६ पुगेको । सो चरा माथिल्लो मुस्ताङको ३६५० मिटरको उचाइमा भेटिएको हो । स्पोटेड फ्लाइक्याचर अङ्ग्रेजी नाम भएको उक्त चराको वैज्ञानिक नाम मुसिकापा स्ट्रिएटा हो । 


८. सरकारले जलनको उपचार गर्न नसक्ने नागरिकका लागि निःशुल्क उपचारको व्यवस्था गर्ने निर्णय कहिले गरेको हो ?

विसं २०८१ कात्तिक २


९. नेपालमा चिट्ठीमा टिकट टाँस्ने चलन कहिलेदेखि सुरु भएको हो ?

विसं १९४४ असार ११


१०. जङ्गली जनावरबाट मानिस एवं खेतीपातीको रक्षा गर्न लगाइएको विद्युतीय तारलाई के भनी चिनिन्छ ?

  एन्जाइवर


११. हिमालयन इन्साइक्लोपेडिया भनी कसलाई चिनिन्छ ?

  एलिजावेथ हर्ली


१२. ‘प्रोक्सिमा बी’ के हो ?

  पछिल्लो समयमा वैज्ञानिकद्वारा पत्ता लगाइएको पृथ्वीसँग मिल्दोजुल्दो एवं जीवन अनुकूल रहेको ठानिएको एक ग्रह 

(प्रोक्सिमा सेन्टाउरी नामक ताराको परिक्रमा गरिरहेको सो ग्रह धेरै हदसम्म पृथ्वीसँग मिल्दोजुल्दो छ । यो ग्रह पृथ्वीबाट लगभग ४.२ प्रकाश वर्ष अर्थात् करिब ४१ खर्ब किलोमिटर टाढा रहेको छ ।)


१३. नौमती बाजा अन्तर्गत कुनकुन बाजा पर्छन् ?

दुई सनाही, दुई दमाहा, ट्याम्को, झ्याली, ढोलकी, कर्नाल र नरसिंहा

(यो नेपालको परम्परागत रूपमा चल्दै आएको लोकप्रिय बाजा हो । विवाह, व्रतबन्ध साथै शुभदिनको आगमन तथा विजयको सङ्केतका रूपमा बजाइने यस बाजामा दुई सनाही, दुई दमाहा, ट्याम्को, झ्याली, ढोलकी, कर्नाल र नरसिंहा समावेश गरिएको हुन्छ ।) 


१४. आइसिसी टी–२० क्रिकेटमा सबैभन्दा धेरै रन बनाई कीर्तिमान कायम गर्ने टिम कुन हो ?

जिम्बावे 

जिम्बावेले आइसिसी पुरुष टी–२० सब–रिजनल छनोटमा गाम्बियाविरुद्ध चार विकेटको क्षतिमा ३४४ रन बनाएको हो ।

यस अघि सन् २०२३ मा चीनमा आयोजित एसियन गेम्समा नेपालले मङ्गोलियाविरुद्ध ३१४ रन बनाउँदै सबैभन्दा धेरै रन बनाउने कीर्तिमान बनाएको थियो । 

टी–२० क्रिकेटमा तीन सय रन बनाउने पहिलो राष्ट्र नेपाल हो । 



१५. हालै काठमाडौँमा अन्तर्राष्ट्रिय वैज्ञानिक सम्मेलन कहिले सम्पन्न भयो ?

विसं २०८१ कात्तिक ९–११

सम्मेलनमा भारत, चीन, मलेसिया, इन्डोनेसिया, जापान, अमेरिकालगायत १५ देशका वैज्ञानिकको सहभागिता रहेको । 

नेपाल मेटेरियल्स साइन्स सोसाइटीको आयोजना तथा त्रिभुवन विश्वविद्यालय पुल्चोक क्याम्पस र सुदूरपश्चिम विश्वविद्यालयको सहआयोजनामा सो वैज्ञानिक सम्मेलन सम्पन्न भएको । 


१६. ग्लोबल फाइनान्स म्यागजिनको वेस्ट बैङ्क अवार्डबाट सम्मानित हुने नेपाली बैङ्क कुन हो ?

  ग्लोबल आइएमई बैङ्क लि.

 – ग्लोबल आइएमई बैङ्क ग्लोबल फाइनान्सको यस प्रतिष्ठित अवार्डबाट सम्मानित हुने पहिलो नेपाली बैङ्क हो । 

ग्लोबल फाइनान्सले विश्वका उत्कृष्ट केन्द्रीय बैङ्क र वाणिज्य बैङ्कहरूलाई यो अवार्ड प्रदान गर्छ । 


१७. मनोरम गिडी ताल कहाँ रहेको छ ?

  जुम्ला

प्रकृतिको वरदान मनोरम गिडी ताल जुम्लाको तातोपानी गाउँपालिका–४ मा रहेको । 

पहाडैपहाडको खोँचमा रहेको यस तालको वरिपरि जङ्गल रहेको । 

तालबाट बगेर जाने पानी गिडी खोलामा मिसिने र तालबाटै खोलाको नामकरण भएको ठानिने । गिडीखोला जुम्लाका विभिन्न ठाउँ हुँदै तिला नदीमा मिसिने ।


१८. कुन देवतालाई पारसनाथ भनिन्छ ?

पशुपतिनाथ


१९. पञ्च महाभूत भन्नाले. के–केलाई बुझाउँछ ?

  पृथ्वी, जल, तेज, वायु र आकाश


२०. तारा, ग्रह, उपग्रह, शिशुग्रह, उल्का, पुच्छे«तारा लगायतका खगोलीय पिण्डहरू एवं धुलकण र ग्यासीय पदार्थको अति विशाल समूहलाई के भनिन्छ ?

तारापुञ्ज

(सौर्यमण्डलमा रहेको तारापुञ्जलाई आकाशगङ्गा तारापुञ्ज भनिन्छ, जुन कमानी आकारको  छ ।)


२१. नेपाल संवत्का प्रणेता एवं संस्थापक को हुन् ?

शङ्खधर साख्वा 

(नेपाल सवत्को सुरुवात विसं. ९३६ (इसं ८७९ अक्टोबर २०) मा भएको ।)


२२. डेमोग्राफी भन्नाले के बुझिन्छ ?

  जनसङ्ख्यासम्बन्धी अध्ययन गर्ने शास्त्र 


२३. अत्यधिक सन्तान उत्पादन, बाँच्नका लागि सङ्घर्ष, प्राकृतिक छनोट, परिवृत्ति र वंशज, नयाँ जातिको उत्पत्तिसम्बन्धी क्रमविकासको सिद्धान्तका प्रतिपादक को हुन् ?

चाल्र्स डार्बिन


२४. ‘०’ डिग्री देशान्तर रेखालाई प्रधान मध्याह्न रेखा भनिन्छ भने ‘०’ डिग्री अक्षांश रेखालाई के भनिन्छ ?

  भूमध्येरेखा


२५. कुन सभ्यतालाई वैदिक सभ्यता भनेर चिनिन्छ ?

आर्य सभ्यता 


२६. नेपालको पहिलो पूर्ण खोप सुनिश्चित तथा दिगोपना जिल्ला कुन हो ?

  डोटी


२७. नेपाल सरकारद्वारा नागरिक एप कहिलेदेखि सञ्चालनमा ल्याइएको हो ?

  विसं २०७७ माघ २

प्रस्तुतकर्ता : टङ्क केसी